มะลุลี

ผู้อ่านจำนวนมากที่ชอบปลูกไม้ดอก หอม อยากทราบว่า “มะลุลี” มีลักษณะต้นและดอกเป็นอย่างไร เคยได้ยินแต่ผู้เฒ่าผู้แก่เล่าให้ฟังว่า ดอกสวยงามและมีกลิ่นหอมชื่นใจมาก พอไปหาซื้อต้นที่ ตลาดนัดไม้ดอกไม้ประดับ สวนจตุจักร ที่เปิดขายเฉพาะไม้ดอกไม้ผลทุกวันพุธ-พฤหัสฯ แต่ไม่มีต้นขายจึงขอให้แนะนำบ้าง

ความจริงแล้ว “มะลุลี” ที่เป็นสายพันธุ์แท้ๆมีดอกหอมแรงตลอดทั้งวันนั้น ปัจจุบันหาซื้อได้ยากมาก นานๆครั้งจึงจะพบว่ามีผู้ขยายพันธุ์นำต้นออกวางขายไม่มากนัก และมักจะถูกผู้ซื้อที่นิยมปลูกไม้ดอกหอมและรู้จักต้น “มะลุลี” เป็นอย่างดีซื้อเหมาไปหมด แต่ไม่ใช่ว่าจะเป็นต้นไม้ที่ขายดิบขายดี จึงทำให้ผู้ขยายพันธุ์ไม่นิยมทำต้นออกวางขาย เลยกลายเป็นไม้หายากไปโดยปริยายดังกล่าว

มะลุลี หรือ JASMINUM MULTIFLORUM (BURM.F.) ชื่อสามัญ ANGEL–HAIR JASMINE, THE STAR JASMINE อยู่ในวงศ์ OLEACEAE มีถิ่นกำเนิด จากประเทศจีนและอินเดีย ถูกนำเข้ามาปลูกและขยายพันธุ์ในประเทศไทยนานแล้ว มีลักษณะทางพฤกษศาสตร์เป็นไม้เลื้อยเนื้อแข็ง ต้นหรือเถาสามารถเลื้อยได้เกินกว่า 5 เมตร กิ่งก้านเปราะและหักง่าย ใบเป็นใบเดี่ยว ออกตรงกันข้าม เป็นรูปไข่หรือรูปรี ปลายแหลมโคนมน เนื้อใบหนา สีเขียวเข้มเป็นมัน ใบอ่อนและยอดอ่อนจะมีขนนุ่ม

ดอก ออกเป็นช่อแน่นตามซอกใบและปลายกิ่ง แต่ละช่อประกอบด้วยดอกย่อยเป็นกระจุก 10-15 ดอก ลักษณะดอกโคนเชื่อมกันเป็นหลอดเล็ก ปลายแยกเป็นกลีบดอก 6-9 กลีบ ลักษณะกลีบดอกเป็นรูปขอบขนาน ปลายแหลม สีขาวบริสุทธิ์ ดอกเมื่อบานเต็มที่เส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 2-4 ซม. ดอกมีกลิ่นหอมแรงตลอดทั้งวัน และที่สำคัญดอกจะบานพร้อมๆกันทั้งช่อดูเป็นช่อทรงกลมเหมือนถูกมัดดอกเป็นกระจุกน่าชมยิ่ง เวลามีดอกดกและดอกบานสะพรั่งพร้อมกันทั้งต้นจะดูงดงามและส่งกลิ่นหอมกระจายทั่วบริเวณใกล้เคียงเป็นที่ประทับใจมาก ดอกออกตลอดปี ขยายพันธุ์ด้วยวิธี ปักชำกิ่งและตอนกิ่ง มีชื่อเรียก ในประเทศไทยอีกคือ มะลิซ่อม มะลิพวง และ มะลิเบื้อย

นิยม ปลูกเป็นไม้ประดับตามบ้านอย่างแพร่หลายในยุคสมัยโบราณ โดยจะปลูกให้ต้นหรือเถาเลื้อยพันรั้วหน้าบ้าน หรือทำซุ้ม หรือห้างสูง 3-4 เมตร ให้ไต่ เวลามีดอกเป็นช่อกระจุกจะดูสวยงามและส่งกลิ่นหอมเป็นธรรมชาติดีมากครับ.

●“นายเกษตร”
credit ; //www.thairath.co.th
"มะลุลี" หายากหอมทั้งวัน