รวบรวมวาทะ

อ.ดังตฤณ : [ 11 ] : ความโกรธ - การให้อภัย

• ถ้าปากยังพ่นไฟ ใจก็ไม่มีทางเย็น

• โดนใช้อย่างขี้ข้า

น่าเสียใจน้อยกว่าเป็นข้าทาสของความโกรธ

• อายุบอกความแก่

การควบคุมอารมณ์บอกระดับอาวุโส

• เหตุเกิดจากไฟ

เราเลือกได้ว่าจะเป็นไฟ หรือน้ำนะ

ถ้าเลือกเป็นไฟ ก็เผาใจตนเองและผู้อื่น

ถ้าเลือกเป็นน้ำ ก็นำความเย็นสบายมาสู่สองฝ่าย

• ที่ใดมีใจรู้ ที่นั่นไม่มีใจร้อน

• ธรรมะมีหลายระดับ

ธรรมะใดปกป้องคุณ

จากความโกรธความเกลียด

และการแบ่งข้างเพื่อฟาดฟันกันไม่ได้

ธรรมะนั้น

ก็ยังป้องกันคุณ

จากการตายไปสู่ทุคติภูมิไม่ได้

• ความโกรธมีโทษทุกระดับ

สถานเบาคือเผาใจให้เป็นทุกข์

สถานกลางอาจผลักดันให้สังหารผู้อื่น

สถานหนักก็ถึงขั้นฆ่าได้ไม่เว้นแม้แต่ตนเอง !

: ไฟโกรธ คือบทลงโทษขั้นต้นของการขาดสติ

ไฟแค้นเป็นบทลงโทษขั้นกลาง

ไฟนรก เป็นบทลงโทษขั้นสุดท้าย

...และสิ่งที่จะถูกเผาผลาญก็ไม่ใช่อะไรอื่น

คือจิตวิญญาณของคุณเอง !!

• ผลของความเคียดแค้นคือใจที่ดำ

และสิ่งเดียวที่จะได้รับจากความตายในขณะใจดำคือภพที่มืด

• ทุกคนย่อมบอกว่ารักชีวิต

เห็นชีวิตตนเองมีค่ากว่าความเจ็บใจ

แต่ความเจ็บใจของตนมักมีค่ากว่าชีวิตคนอื่นเสมอ

• อย่าเกลียดใคร

เพราะคำอธิบายจากปากของเขา

จะเบากว่าคำด่าในหัวของเรา

• คนน่ารังเกียจอาจอยู่ข้างบ้าน

ในที่ทำงาน หรือแหล่งท่องเที่ยว

ถ้าคุณหาทางเป็นอิสระจากความเกลียดไม่ได้

โลกทั้งใบก็ไม่ต่างจากคุก

• คนเลวที่สุดในโลก

ไม่ใช่คนที่คุณพบว่าเขาทำเรื่องเลวกว่าใคร

แต่เป็นคนที่คุณพบว่าเขา

ทำให้ใจคุณมืดดำด้วยความเกลียดมากกว่าคนอื่น

• ความเกลียดเป็นทุกข์

ยิ่งเกลียดคนอื่นมากขึ้นเท่าไร

ใจคุณยิ่งเกลียดสภาพของตัวเองมากขึ้นเท่านั้น

• ที่สุดของการล้างแค้น

คือการรบกับความมืดในใจต่อ

ทั้งก่อนและหลังการแก้แค้น

สิ่งที่ตกค้างอยู่ในใจเรามากที่สุดคือความเกลียด

ความมืดดำ อันเกิดจากความเกลียด

จะทำให้คุณพร้อมสร้างศัตรูใหม่ขึ้นมาได้ตลอดเวลา

ถ้าไม่ใช่คน ก็เป็นอารมณ์ร้ายของตัวเอง

อารมณ์ร้ายจะตามรบกวนคุณไม่ให้เป็นสุข

สู้ยาก ไล่ยาก

วิธีแก้แค้นที่ดีที่สุดจึงไม่ใช่ทำให้ใครตาย

แต่เป็นการทำให้ความเกลียดจางหายไปจากใจเราเอง

• เป็นไปไม่ได้

ที่จะอภัยศัตรูขณะถือความเกลียดเป็นมิตร

แต่เป็นไปได้ที่จะอภัยมิตร

ขณะถือความเกลียดเป็นศัตรู

• ความเกลียดเป็นเหมือนจุดด่างพร้อยในชีวิต

ลบไม่ได้ก็คล้ายชีวิตสะอาดขึ้นไม่ได้

• นิสัยไม่อยากเอาเรื่องเอาราวใคร

ทำให้คุณไม่ต้องเหนื่อยทำใจนักเมื่อต้องอภัย

แต่คุณก็จำเป็นต้องฝึกอภัยไว้มาก

กว่าจะสร้างนิสัยไม่อยากเอาเรื่องเอาราวใครได้เป็นปกติ

• ความรู้สึกดีๆเกิดขึ้นได้ทุกวัน

โดยเฉพาะตอนเอาชนะความเกลียด

และตอนเลิกถือสาหาความใครต่อใคร

เอาความเปรอะเปื้อนออกจากใจเสียได้

• คุณอาจโกรธโดยไม่ตั้งใจ แต่ไม่มีทางอภัยโดยบังเอิญ

• ความเจ็บใจที่มีแต่การนึกถึงใบหน้าคู่กรณี

จะยกระดับเป็นความอาฆาตแค้น

ความเจ็บใจที่ค่อยๆนึกถึงทางออกร่วมกัน

จะลดระดับลงเป็นความรู้สึกอภัยได้

• คนอารมณ์เย็นจริง ใช่ว่าไม่โกรธเลย

แต่เป็นคนที่เจอเรื่องกระทบแล้ว

เกิดความโกรธแล้ว

ไม่เห็นความโกรธเป็นตน

แต่เห็นความโกรธเป็นสิ่งดับได้อย่างรวดเร็ว

• ถ้าอยากพูดด่าหรืออยากลงมือทำร้ายใคร

ตอนนั้นความโกรธ มีไว้ห้าม ไม่ใช่มีไว้ดู

แต่ถ้าแค่หงุดหงิดคิดไม่ดีกับใคร

ตอนนั้นความโกรธ มีไว้ดู ไม่ใช่มีไว้ห้าม

ฝึกอยู่อย่างนี้

ไม่ว่าจะโกรธหนักหรือโกรธเบา

จิตของคุณจะกลายเป็นนักดูความโกรธ

คุณสมบัติเด่นของนักดูความโกรธคือไม่ถูกความโกรธครอบงำ

แล้วก็ไม่พยายามครอบงำความโกรธด้วย

กระทั่งเหมือนแยกกันเป็นคนละฝ่าย

ฝ่ายหนึ่งโกรธให้ดู อีกฝ่ายหนึ่งรู้ความโกรธไป

• ความโกรธ ไม่ใช่สิ่งที่ห้ามได้ทันที

หรือว่าไปตัดมันทิ้งได้ทันที แต่เป็นสิ่งที่ ถูกรู้ได้ทันที

• การยอมรับตามจริงคือการไม่ออกแรงเพิ่ม

ภาวะที่มันเกิดขึ้นแล้วเรายอมรับตามจริงคือภาวะที่เรามีสติเข้าไปแทนที่ความโกรธ

• ฝึกยอมรับว่าเราโกรธ

เห็นความโกรธเหมือนโรค

ปล่อยได้ก็เป็นสุขได้

พอเป็นสุขได้เราจะอภัยให้อย่างเป็นธรรมชาติ

ไม่ใช่หลอกตัวเองครับ

• ระลึกไว้

ถ้าเกิดโทสะแล้วยอมรับตามจริง

ว่ามันแรงขึ้นได้ก็อ่อนลงได้

จิตไม่ย้อมติดกับโทสะได้

ก็แปลว่าไม่ถูกครอบงำจากปีศาจไหนๆได้

• วูบแห่งการเผลอตัว

ด่าคนแปลกหน้าบนท้องถนน

คือการเผลอใจไปเป็นปีศาจแปลกหน้าขึ้นมาชั่วขณะ

• โทสะแรงๆมีไว้กดข่ม

ก่อนด่าหรือลงมือลงไม้โทสะอ่อนๆมีไว้รู้ว่าไม่เที่ยง

ก่อนจะสำคัญว่ามันเป็นตัวเรา

• โกรธแล้วขาดสติ

แล่นตามความโกรธจะได้อกุศลจิตโกรธแล้วเกิดสติ

รู้ว่าความโกรธไม่เที่ยงจะได้มหากุศลจิต

• เวรที่ยืดเยื้อ เริ่มต้นจากเวรที่อภัยได้แล้วไม่อภัย

• อย่าถามว่าอภัยแล้วจะได้อะไรมา

ให้ถามว่าถ้าอภัยแล้วเป็นอิสระ

จากคุกร้อนๆที่ใจโดนขังอยู่จะเอาไหม

• ให้อภัยคนเลวหมดใจ

แล้วจะรู้สึกว่าต้องไปเกี่ยวข้องกับคนเลวน้อยลง

• อย่าเอาแต่สวดแผ่เมตตา

ให้ทำใจเป็นเมตตาด้วยความเข้าใจกันด้วย

ความเข้าใจนั่นแหละ

ที่ทำให้คนเรา อภัยได้จริง

ความเข้าใจนั่นแหละ

ที่ช่วยให้เรายัง มองหน้ากันได้ติด

และความเข้าใจนั่นแหละ

ที่จะยุติเรื่องเลวร้าย

• การอภัยเป็นอะไรมากกว่าการแกล้งลืมครับ

มันคือการยกเอาโทษออกจากใจเราเอง

พอใจพ้นโทษจริง ก็พบความสุขแท้นะ

• การให้อภัยคือการไม่หวงอารมณ์โกรธไว้

ผู้ที่ฝึกให้อภัยไว้ก่อน

จึงกลายเป็นนักเจริญสติที่เห็นความไม่เที่ยงของความโกรธโดยง่าย

• เริ่มฝึกเมตตาตอนโกรธ

เห็นความโกรธเหมือนเชื้อโรคทางวิญญาณ

เป็นทุกข์ ไม่ควรอมไว้ด้วยใจ

พอคายออกได้ก็เป็นสุข ให้แผ่ความสุขนั้นนานๆ

• การให้อภัยของเราไม่ใช่ยางลบ

ที่ไปลบเจตนาร้ายของเขา

เมื่อเจตนาไม่ถูกลบ

ผลของเจตนาก็ต้องเกิด

เพียงแต่ถ้าเขาสำนึกผิดมันก็เบาบางลงได้

• การอภัยไม่ต้องเสียอะไรเพิ่ม

การจองเวรสิต้องเสียยิ่งกว่าเดิมไม่รู้เท่าไหร่

ทั้งเวลา ทั้งกำลังกายกำลังใจ

บุญบาปทำหน้าที่อยู่แล้ว

เราปล่อยเขาไปตามทางที่เขาสร้างเอง

เดินเอง และเสวยผลเองน่ะดีที่สุด

ถ้าผูกใจเจ็บก็เท่ากับ

พลอยกระโจนไปร่วมรับบาปอย่างใดอย่างหนึ่ง

บนเส้นทางของเขาด้วย

• การผูกกรรมมีความพิสดารลึกซึ้ง

เราคาดไม่ถึงหรอก

เรานึกว่าแค่ผูกใจเจ็บก็เป็นเรื่องส่วนตัวในใจ

แต่ความจริงมันเกิด กระแสเวรผูกพันระหว่างวิญญาณขึ้นมา

แม้เราไม่เคยเห็นหน้าค่าตาเขาก็ตาม

เขาเป็นฝ่ายกระทำต่อเราวันนี้

อนาคตจะต้องมีเรื่องมีราวให้เรามีอำนาจเหนือกว่า

และกรรมเก่าจะยั่วยุให้เราคิดเอาคืนบ้าง

ซึ่งก็แปลว่าเราจะมีโอกาสทำบาป

และรับผลจากบาปนั้นคืนในกาลต่อไป

• การอภัยในเรื่องน่าเจ็บปวดที่สุด ทำได้ยากที่สุด

จึงแทบจะเป็นการทำแต้มสูงสุดในเกมกรรม

และกล่าวได้ว่าเป็นการใช้หนี้ที่ยิ่งใหญ่ที่สุด

ถ้าทำไม่ได้ก็น่าเห็นใจ

แต่หากทำได้ ก็ไม่มีบุญกุศลชนิดไหนๆอีกแล้วที่คุณจะทำไม่ได้

• ก่อนอื่นต้องมองว่าตอนใครทำให้คุณเจ็บช้ำน้ำใจมากๆนั้น

คือรูปแบบหนึ่งของการโดนทวงหนี้

เมื่อมองอย่างนี้คุณจะเต็มใจให้อภัย

และทราบชัดจากความเบาหัวอก

ว่าหนี้เก่าถูกชำระแล้ว

อาจต้องผ่อนส่งหลายครั้ง

หรืออาจเหมารวบเบ็ดเสร็จในครั้งเดียว

• สรุปคือเมื่อถูกทำให้แค้น

แล้วไม่คิดแก้แค้น

เรียกว่าเป็นการใช้หนี้

ขอให้จำไว้ว่า

คุณอาจโกรธโดยไม่ตั้งใจ

แต่ไม่มีทางอภัยโดยบังเอิญ

อย่างน้อยต้องมีสิ่งสะกิดใจ

หรือมีใจเปี่ยมเมตตาเป็นทุนอยู่ก่อน

• คนโกรธยาก

คือพวกที่ไม่ทำให้โลกนี้แย่ลงกว่าที่เป็นอยู่

และเป็นพวกเดียวที่จะทำให้โลกนี้เย็นลงได้

• ถ้าสามารถช่วยคนที่ชอบได้จะเป็นสุข

ถ้าเต็มใจช่วยคนที่ไม่ชอบได้จะสุขกว่า

ถ้าพร้อมช่วยกระทั่งคนที่เกลียดได้จะสุขที่สุด

- ดังตฤณ -

//www.facebook.com/dungtrin