Bloggang.com : ลวิตร์ - ขึ้นบล็อคใหม่

ทำไมป๋าโยถึงโม้ ต้องสารภาพจริง ๆ ว่าเราเองก็ไม่รู้เหมือนกันค่ะ คือมันอาจจะเป็นไปได้ทั้ง

๑. โม้ไปอย่างนั้นเอง
๒. โม้เพื่อที่จะเลียนแบบเทกซ์โบราณให้เหมือนที่สุด ( ซึ่งเราก็ไม่รู้ว่าเหมือนแค่ไหน เพราะเราไม่ได้ศึกษาแนวนี้ )
๓. โม้เพราะแกอยากจะด่ากระทบ ว่าเทกซ์โบราณที่ผู้ชายเขียนนั้นมีคนเจอเยอะแล้ว และเป็นที่แพร่หลาย แต่เทกซ์โบราณของผู้หญิงไม่ค่อยมีคนเจอ

หรืออาจจะมีแนวคิดอื่น ๆ อีก แต่ส่วนตัวเราคิดว่าแกอาจจะเลียนแบบขนบมากกว่าอย่างอื่น เหมือนกับเรื่องกามนิตที่คนเขียนเป็นฝรั่ง แต่บอกว่าเรื่องกามนิตเป็นพระสูตรบทหนึ่งในพระไตรปิฏก

ส่วน "ด๋อย" เราติดมันมาตั้งแต่ช่วงที่รายการบิ๊กบราเธอร์ยังเล่นอยู่ ( ไม่ได้ดูเอง แต่ชอบอ่านบอร์ดเรียลลิตี้ของพันทิพ - -'' ) เราคิดว่าถ้าให้แปลคร่าว ๆ มันน่าจะแปลว่า "ควรจะเป็นอย่างนั้น แต่ไม่ได้เป็น จึงรู้สึกเซ็ง"

...ทำนองนั้นแหละค่ะ ^^''

ป.ล. อันนี้เป็นโน้ตที่ทำไว้สมัยอ่านสมัญญาแห่งดอกกุหลาบครั้งที่สอง มันอาจจะงง ๆ หน่อยนะคะ

สิ่งที่คิดได้ตอนนี้

- ทำไมถึงชื่อสมัญญาแห่งดอกกุหลาบ

สมมุติฐานน่าสนใจที่สุดคือมาจากคำของเชคสเปียร์ที่บอกว่า "กุหลาบแม้เรียกด้วยชื่อใดก็ยังคงหอมเหมือนกัน" หมายความว่าชื่อไม่ใช่สิ่งสำคัญ สิ่งสำคัญคือตัวดอกกุหลาบ

๑. อ. ภาวรรณบอกว่าหมายถึงพระเจ้า เพราะคนในเรื่องนี้จะตีความพระเจ้าแตกต่างกันมาก เช่น จอร์เกจะคิดว่าพระเจ้าต้องไม่หัวเราะ มนุษย์ควรมีชีวิตอยู่โดยสำนึกบาป และควรมุ่งมองแต่สรวงสวรรค์ ( คติยุคกลางเป๊ะ ) แต่วิลเลียมจะให้ความสำคัญกับวิชาการและตรรกศาสตร์ สำหรับพวกที่ตายไป ( อเดลโม เวนันเชียส เบนโน ) ความรู้คือพระเจ้า และสำหรับเจ้าอาวาสอาโบ ทรัพย์สิน ตำแหน่ง ตลอดจนเกียรติยศของอารามคือพระเจ้า

๒. เราคิดเอง เพราะเอโกคนเขียนเป็นอ.ที่โดดเด่นมากในเรื่องสัญญวิทยา ( semiotics ) นอกจากนั้นในตัวบทยังชี้อีกหลายครั้ง

สิ่งที่เราคิดคือ เชคสเปียร์บอกว่าชื่อไม่ใช่สิ่งสำคัญเพราะมีของอยู่ แต่สมมุติว่าถ้าไม่มีของชิ้นนั้น ไม่มีดอกกุหลาบเหลืออยู่บนโลก สิ่งที่จะบ่งบอกถึงกุหลาบก็มีแค่ "ชื่อ" เท่านั้นเอง เหมือนกับอารามในเรื่องที่ในที่สุดก็ไหม้ไปหมด เหลือแค่บันทึกของแอดโซเล่มเดียว

นอกจากนั้นวิลเลียมกับแอดโซยังพูดถึงเรื่องชื่ออีกหลายครั้ง เช่นวิลเลียมบอกว่าบางที่ยูนิคอร์นอาจจะเป็นเพียง "สิ่งที่เหลืออยู่" ของบันทึกเรื่องแรด ( ในเรื่องไม่มีใครรู้จักแรด ) เขาบอกว่ามีบันทึกว่าเคยมีคนไปเห็นสัตว์ดำน่าเกลียดมีเขาที่หน้า ผ่านไปหลายศตวรรษ สัตว์นั้นถูกเปลี่ยนให้กลายเป็นสัตว์สวยงามเหมือนยูนิคอร์น แอดโซถามว่าถ้าอย่างนั้นความจริงอยู่ที่ไหน วิลเลียมว่าบางทีการศึกษาย้อนกลับไปอาจจะพบความจริงคือสัตว์ดำน่าเกลียด แต่ถึงอย่างนั้นยูนิคอร์นก็มีความหมายเอกเทศในตัวมันเองด้วย

...ในเรื่องมีคำว่า "พลานุภาพของชื่อเฉพาะ" เราจึงคิดว่าเอโกย้อนคำของเชคสเปียร์มากกว่าตามคำ "สมัญญาของดอกกุหลาบ" น่าจะเป็นชื่อนอกตัวบทมากกว่าดึงจากตัวบท แต่จะมีคนตีความว่ากุหลาบเป็นโน่นเป็นนี่อีกหลายสำนัก

- เรื่องของหนังสือ

ตอนอ่านครั้งแรกไม่เข้าใจ เพราะยังไม่ได้เรียนวรรณคดีเปรียบเทียบ แต่อ่านครั้งนี้เข้าใจแล้ว สิ่งที่จอร์เกพยายามจะซุกซ่อนไว้คือตำราว่าด้วยสุขนาฏกรรมของอริสโตเติล

อริสโตเติลมีตำรา poetics ซึ่งโดยเนื้อหาแล้วเน้นที่โศกนาฏกรรม ถือเป็นคัมภีร์ทางวรรณคดีที่สำคัญมาก ทุกคนที่เริ่มเรียนฟิคชั่นต้องย้อนกลับไปที่อริสโตเติล แต่สิ่งที่อริสโตเติลเขียนให้น้ำหนักกับโศกนาฏกรรมมากเสียจนมีคนคิดว่า บางทีอริสโตเติลอาจจะเขียนโพเอติคส์เล่มที่สองเพื่อวิเคราะห์สุขนาฏกรรมโดยเฉพาะ

จอร์เกเก็บหนังสือนี้ไว้เพราะกลัวว่าความรู้ของอริสโตเติลจะทำลายการตีความทางศาสนาเดิม จอร์เกบอกว่าความรู้ของกรีกทำให้มนุษย์สนใจในทางโลกมากกว่าจะดูสรวงสวรรค์ ก้มอยู่แต่ในโลกซึ่งไม่ใช่สถานที่มนุษย์ควรจะอยู่ ทำสิ่งที่ไม่ควรทำ จอร์เกไม่ต้องการให้คนมีความสุขเมื่ออยู่ในโลก แต่ให้สำนึกบาป

แต่วิลเลียมสามารถบอกเนื้อหาของโพเอติดส์เล่มสองได้โดยไม่ได้อ่าน เพราะวิลเลียมสังเคราะห์จากหนังสือประเภทเดียวกันชั้นหลัง ๆ วิลเลียมถามว่าทำไมจอร์เกต้องกลัวเฉพาะโพเอติคส์เล่มนี้ ทั้งที่คนอื่น ๆ ก็เขียนตำราสุขนาฏกรรม จอร์เกกลัวเพราะคนเขียนคืออริสโตเติล ชื่อของอริสโตเติลถือเป็น "ชื่อที่เอามาอ้างได้" ไม่เหมือนชื่อนักปราชญ์ชั้นหลัง ๆ ซึ่งมีฐานะด้อยกว่า

การที่วิลเลียมสังเคราะห์เนื้อหาได้ รับกับที่เขาบอกว่าความจริงคงซ่อนอยู่ในสิ่งที่ตกทอดกันมา มีวิญญาณของสุขนาฏกรรมอยู่ในหนังสืออื่น ๆ มาเรื่อย ๆ ดังนั้นบางทีอาจจะต้องถามว่าเราค้นหาโพเอติคส์เล่มสองเพื่อความรู้ หรือเพื่อสิทธิ์ในการใช้ชื่ออริสโตเติล

โพเอติคส์เป็นตำราสุดยอด เป็น "ท่านบรรพบุรุษ" ของวิชาวรรณคดี การค้นพบโพเอติคส์เล่มสอง ต่อให้ในสมัยนี้ ก็จะต้องเป็นสิ่งที่สั่นสะเทือนวงการ แต่น่าเสียดายว่าถ้าคนอ่านสมัญญาดอกกุหลาบไม่รู้เรื่องนี้ จะไม่เข้าใจน้ำหนักของตอนจบ ดังนั้นเรื่องสมัญญาจึงต้องถือว่าเป็นงานเฉพาะด้วย ( ยิ่งน่าเสียดายคือคนแปลไม่ใช่นักเรียนวรรณคดีอย่างเห็นได้ชัด และไปเน้นประเด็นมาร์กซิสม์ซึ่งเป็นเพียงส่วนเดียวของตัวบท )

เรื่องนี้ประกอบด้วยประเด็นปัญหาสังคมของยุคกลางต่อเรเนสซองส์ กับเรื่องที่ใช้ทฤษฏีทางวรรณคดีช่วยจับ ถ้าอ่านเฉย ๆ ก็อ่านได้ แต่ถ้าอ่านแบบใช้ทฤษฏีจะเห็นว่าเอโกเที่ยวได้ใส่ตัวอย่างไว้ทั่วไปหมด อย่างเช่นในประโยคแรกซึ่งยกมาจากพระคัมภีร์ เอโกแสดงให้เห็นว่าประโยคนี้เมื่อเปลี่ยนบริบทแล้ว จะสามารถแสดงนัยเฉพาะสำหรับนิยายเรื่องนี้ได้ เพราะเรื่องสมัญญามีโครงขนานกับเจ็ดวันแห่งการทำลายโลก ประโยคแรกของพระคัมภีร์คือการเริ่มสร้าง เมื่อตอนจบอารามไหม้หมด ก็จบสิ้นพอดี

สัญญวิทยาเชื่อว่าถ้อยคำจะมีชีวิตใหม่เมื่อเปลี่ยนบริบท ทั้งความหมายก็จะเปลี่ยนไป เรื่องนี้อาจจะใช้สหบทมากเพื่อยืนยันข้อนี้ด้วย ( สหบทที่แน่ใจว่าใช้ : เชอร์ลอค โฮล์มส์ , ซาดิก )

- บาปของมนุษย์

เปิดเว็บไปมาก็เจอเว็บหนึ่งเขียนว่า "แก่นเรื่องนี้คือการแสวงหาความรู้เป็นสิ่งที่ไม่ดี"

กำลังคิดว่าถ้าอ่านแบบหนึ่ง ก็คงได้แก่นนั้น เพราะในที่สุดตัวห้องสมุดยักษ์ก็ถูกเผาและถล่มลงมาในลักษณการเดียวกับหอคอยบาเบลทุกประการ มีอะไรหลายอย่างในตอนนั้นที่เป็น allusion ถึงบาเบลชัดมาก เช่นแอดโซที่ตกใจจนพูดภาษาลาตินไม่ออก และอึกอักเป็นภาษาเยอรมันพยายามจะให้คนอื่นเข้าใจ เหมือนตอนที่พระเจ้าสาปให้ประชาชาติทั้งปวงพูดคนละภาษาเพื่อจะได้สร้างหอต่อไปไม่ได้

ภาพเหล่านั้นทำให้เว็บดังกล่าววิเคราะห์ว่าหอสมุดเป็นหอบาเบล ซึ่งมนุษย์พยายามสั่งสมความรู้ไว้เพื่อจะปีนไปถึงพระเจ้า ดังนั้นจึงต้องถูกลงโทษจริง

แต่เราคิดว่าต้องดูองค์ประกอบอื่น ๆ ในเรื่องด้วย อย่างเช่น หอสมุดนั้นเป็นภูมิรู้ที่ถูกปิดตาย คนทั่วไปเกือบเข้าถึงไม่ได้ เพราะคนที่แวดล้อมหอสมุดล้วนแต่เป็นคนมีปัญหา มีความลับต้องปกปิด เมื่อเข้าถึงไม่ได้ และไม่มีใครในเรื่องสักคนแสดงให้เห็นว่ากำลังใช้ศาสตร์อะไรเพื่อลบหลู่พระเจ้า ไม่เหมือนอย่างเรื่องแฟรงเคนสไตน์ที่ความรู้ในเรื่อง "ลบหลู่พระเจ้าแน่นอน" นอกจากนั้นน้ำเสียงของคนเขียนเองก็เอนเอียงไปทางโรเจอร์ เบคอนและวิลเลียม แสดงว่าคนเขียนไม่ได้คิดจะบอกว่าความรู้เป็นหอบาเบล

เราว่าสิ่งที่เป็นหอบาเบล และเป็นบาปของมนุษย์ทุกคนในเรื่องนี้คือการให้ความสำคัญกับ "ความรู้" หรือ "ผลประโยชน์" มากกว่ามนุษย์คนอื่น ๆ ต่างหาก จุดประสงค์เหล่านี้ทำให้ปัญญาถูกปิดกั้น และทำให้ทำร้ายมนุษย์ด้วยกันโดยปราศจากความรู้สึกเสียใจ จอร์เกฆ่าคนคนแล้วคนเล่า เพียงเพื่อจะเก็บโพเอติคส์เล่มสองไว้ เบอร์นาด กุยใส่ร้ายป้ายสีลงโทษผู้บริสุทธิ์ไปสามคน เพราะจะทำลายพระฟรานซิสกันและยกย่องพระสันตปาปา

ที่สำคัญ เรานึกถึงภาพตอนที่วิลเลียมกับแอดโซวิ่งไล่ตามจอร์เกในห้องสมุด แอดโซนั้นจะว่าอย่างไรก็ตามที แต่ตัววิลเลียมเองเห็นได้ชัดว่าห่วงตำราโพเอติคส์มาก ในชั่วขณะนั้น ตำรามีค่าต่อวิลเลียมยิ่งกว่าอะไรทั้งหมดทั้งปวง และบังตาไม่ให้เขาเห็นจอร์เกตกอยู่ในสภาพน่าสงสาร คนเขียนบรรยายว่าคนทั้งสามเหมือนสัตว์ ไล่ล่าอยู่ในความมืดเหมือนสัตว์ประหลาดหิวโหยและสุนัข ชั่วขณะหนึ่ง ความเป็นมนุษย์ไม่ได้มีค่าอะไร และตำราของนักปราชญ์ที่ตายไปแล้วกลายเป็นของสำคัญอันดับหนึ่ง ทั้งที่จะว่าตามจริง วิลเลียมก็รู้เนื้อหาของตำราเล่มนั้นอยู่แล้วด้วยการอนุมาน

เนื้อหาของตำราไม่ได้สำคัญ สิ่งสำคัญคือมันเป็นตำราของอริสโตเติล และเพราะมันเป็นโพเอติคส์

เราไม่แน่ใจ บางทีเราอาจจะมองในมุมมนุษยนิยมมากเกินไป เหมือนที่คนแปลมองในมุมมาร์กซิสม์มากเกินไป แต่ที่จริง เราคิดว่าหอบาเบลหลังนี้พังลงเพราะมนุษย์แสวงหาสิ่งอื่นซึ่งไม่ใช่สาระที่แท้มากกว่า แสวงหาความรู้ เกียรติยศชื่อเสียง ศรัทธาโดยบอดใบ้ เหมือนกับที่ผู้สร้างหอบาเบลรุ่นแรกปรารถนาจะขึ้นสู่สรวงสวรรค์โดยไม่ถูกทาง ไม่ว่าสวรรค์หรืออะไรก็ตาม ไม่ใช่สาระสำคัญ ไม่ใช่รากฐานอันมั่นคง เมื่อสร้างขึ้นไปสูงแล้ว มันก็พังลงมา

ที่จริง มนุษย์ควรมองมนุษย์ด้วยกัน แสวงหาความรู้หรืออะไรก็ได้ไม่เป็นไร แต่ไม่ควรจะมองข้ามมนุษย์ด้วยกันไปสู่ความรู้นั้น ไม่ควรจะต้องไล่ล่ากันเหมือนสัตว์ หรือทำให้คนอื่นต้องตายเพื่อตำราเล่มหนึ่ง

บางทีมันอาจจะเหมือนกับเรื่องพวกที่ตามหาขุมทรัพย์ แล้วเริ่มฆ่ากันตายชิงของทันทีเพราะโลภ แต่พอถึงตอนนี้ เราก็ยังคิดว่าทรัพย์นั้นแย่งกันเพราะต้องแบ่ง หากมีตัวหารก็จะได้น้อยลง แต่ความรู้ไม่ใช่ของแบ่งได้ ดังนั้นสิ่งที่เกิดขึ้นจึงเป็นอย่างอื่น เป็นความชั่วร้ายอย่างอื่นที่พันอยู่รอบ ๆ ตำราโพเอติคส์

บางทีเราอาจจะต้องมองให้เห็นความชั่วนั้น และหัวเราะมันให้ได้ต่อหน้าอย่างที่วิลเลียมบอก

แต่บางทีเราก็สงสัยว่ามนุษย์ควรจะมองสวรรค์มากกว่าเหมือนอย่างที่จอร์เกบอกหรือเปล่า

- ประเด็นการหัวเราะได้กับการ naming ( จะมาเขียน ขอบันทึกไว้ก่อน )

เคียวจัง คืออ่านแล้วไม่เข้าใจเลยอ่ะ

เป็นงงมาก ตั้งแต่หัวข้อ - ทำไมถึงชื่อสมัญญาแห่งดอกกุหลาบ

ถ้าว่าง ช่วยอธิบายนิดนึงนะคะ

คืออยากรู้อ่ะค่ะ

ความเห็นที่ 1 ...โดย นักรบ (นักรบ) 28 พ.ย. 46 19:07:01 น.

ที่เขียนนี่มันเป็นโน้ตส่วนตัวของเราเองเกี่ยวกับหนังสือนิยายชื่อ The Name of the Rose ค่ะพี่นักรบ แปลไทยแล้วก็ชื่อว่า "สมัญญาแห่งดอกกุหลาบ" คนเขียนคืออุมแบร์โต เอโก เป็นอาจารย์ทางวรรณคดีเปรียบเทียบ ประวัติศาสตร์ยุคกลางและการแปล ( ยังเก่งเรื่องอื่นอีกเยอะ แกเป็นอัจฉริยะมากคนนี้ )

นิยายเรื่องนี้เขียนขึ้นเพื่อพิสูจน์ทฤษฎีสัญญวิทยา ( semiotics ) สายของเอโก ( สัญญวิทยาเป็นทฤษฎีทางมนุษยศาสตร์ มีแนวคิดย่อยหลายสาย ใช้ได้ทั้งในแง่รัฐศาสตร์ และการอ่านบริบทเกี่ยวกับสังคมอื่น ๆ รวมทั้งตีความนิยาย สัญญวิทยาเน้นความคิดที่ว่า "ทุกการกระทำของมนุษย์มีความหมายแฝงเร้นมากกว่าที่เห็น และบอกอะไรมากกว่าชั้นเดียว" เราจะค้นหาและพิสูจน์ความหมายของสิ่งเหล่านี้ด้วยวิธีการซัพพอร์ตจากข้อมูลต่าง ๆ แต่เรายังไม่ได้เรียนละเอียดเลยอธิบายให้กระจ่างกว่านี้ไม่ได้ ) นอกจากนั้นยังแฝงแนวคิดโพสต์โมเดิร์น ( อ่านโพสต์โมเดิร์นข้างบนของเราน่าจะพอเข้าใจได้ แต่คิดว่าคงต้องมีตัวอย่างเพิ่มอีกถึงจะเคลียร์ เพราะมันต้องมองต่อยอดไปอีกเยอะเหมือนกัน )

เรื่องสมัญญาแห่งดอกกุหลาบอ่านได้หลายชั้น แค่อ่านเฉย ๆ แบบไม่คิดมากก็สนุกแล้ว ( สนุกมากเลยนะเรื่องนี้ เป็นนิยายสืบสวนมีฉากในยุคกลางที่เจ๋งดีเรื่องนึงเลยละ ) แต่นอกจากชั้นอ่านเฉย ๆ แล้วก็จะยังคุ้ยต่อไปได้อีกหลายชั้นมาก ที่เราเขียนเป็นโน้ตนี้เป็นความคิดของเราหลังจากอ่านสมัญญาฯ เป็นครั้งที่สอง

แต่จากการค้นต่อไป ( ตอนนี้กำลังบ้าอยู่ ) ทำให้พบว่าเรายังอ่านไปไม่ถึง "ระบบสัญญะ" เท่าที่ควรเหมือนกัน มันยังขุดต่อไปได้ลึกมาก ๆ และมีประเด็นที่น่าสนใจอยู่อีกมาก เรื่องสมัญญาฯ นี่ออกมานานแล้ว มีคนอธิบายตีความไว้เยอะมากพอรวมเป็นห้องสมุดห้องนึงได้เลย

ที่จริงถ้าว่าง ๆ อยากให้ลองหามาอ่านดู สมัญญาฯสำนวนแปลไทยไม่ค่อยดี เพราะคนแปลใช้ภาษาสวิงสวายมาก และเน้นประเด็นมาร์กซิสม์มากเกินไป ละเลยความคิดด้านสัญญวิทยาและโพสต์โมเดิร์น ( คิดว่าคนเขียนคงไม่ได้ศึกษาทางนี้ ) แต่ถ้าทนสำนวนได้ก็ถือว่าเป็นนิยายที่สนุกเรื่องหนึ่ง ถ้าอ่านแล้วก็มาคุยกันนะคะ^^

ความเห็นที่ 2 ...โดย เคียว 28 พ.ย. 46 22:35:21 น. 161.200.255.161

ข้อมูลเพิ่มเติม

- คนเขียนเองบอกว่าชื่อเรื่องมาจากโคลงโบราณของออสเตรีย ( ถ้าจำไม่ผิด ) เป็นโคลงสรรเสริญพวกของเก่าที่ไม่มีแล้ว ( เหมือนเราบอกว่ายุคนี้ปราศจากคนดี ไม่เหมือนสมัยก่อนมีคนดีเต็มเมืองแหละนะ ) เพราะงั้น "กุหลาบ" ของแก ก็เลยหมายถึงสิ่งดี ๆ ในสมัยโบราณที่ไม่มีแล้ว

อันนั้นเป็นความหมายในโคลง แต่ทีนี้อีตาเอโกแกก็บอกว่าแกเอามาแต่ชื่อแหละนะ แต่กุหลาบจะเป็นอะไรก็เชิญคนอ่านคิดเอาเองละกัน เพราะคนเขียนต้องไม่ชี้นำคนอ่านเด้อ ( เว้นแต่คนอ่านมันจะ อ่านผิดอ่านพลาดไปจนเละเทะทนไม่ไหว อย่าลืมว่าสัญญะสายเอโกต้องมาจาก "ผู้ตีความที่เป็นไปได้" กับ "การตีความที่เป็นไปได้" ) ดังนั้นกุหลาบของเอโกจะหมายถึงอะไร คนอ่านก็ต้องไปคิดต่ออีกที ( อีกแล้ว )

- แต่เราว่ายังไงเรื่องนี้ก็ต้องมีประเด็นเนมมิ่งอยู่แน่ ๆ เพราะวิลเลียมทะเลาะกับจอร์เกตอนท้ายเลยว่าคนเราควรจะเนมหรือไม่เนม "ความกลัว" วิลเลียมบอกว่าคนเราไม่ควรต้องกลัว ควรจะมองให้เห็นถึงหน้าตาแท้จริงของความกลัว ชี้หน้ามันแล้วก็หัวเราะเยาะกันเลย อันนี้นี่มนุษยนิยมระดับซูเปอร์เลยนะเนี่ย

ถ้าเราสามารถเนมความกลัวได้แล้ว ความกลัวมันก็ลดลงแหละนะ แต่ถ้าเนมผิดล่ะ...

อืมม์ แต่ยังไงเราก็อยู่ฝ่ายวิลเลียมอยู่ดี

ความเห็นที่ 3 ...โดย เคียว 22 ธ.ค. 46 16:33:01 น. 202.57.131.189