* * * * ภาษาไทย 10 คำ * * * * บล็อกที่ 1028
ภาษาไทย 10 คำ
2 
การปรุงอาหาร การวาดรูป การเลี้ยงสัตว์ การเล่นกีฬา อันไหนง่ายสุด คำถามนี้น่าจะตัดสินยาก .. เพราะขึ้นกับความชอบ ความสนใจ การได้รับคำแนะนำ และการมีประสบการณ์ของแต่ละบุคคลมากกว่า .. ผู้ที่แข็งแรง ชอบเล่นกีฬาแต่เด็ก มีผู้ช่วยสอน ได้ไปแข่งขันบ่อยๆ - เขาจะเล่นกีฬาเก่ง .. ผู้ที่คนในบ้านปรุงอาหารเก่ง ได้เป็นลูกมือคนในบ้านบ่อยๆ ได้รับคำแนะนำจากผู้มีความรู้บ่อยๆ - เขาจะปรุงอาหารเก่ง .. ภาษาอังกฤษ ภาษาจีน ภาษาไทย ก็เช่นเดียวกัน จะบอกว่าภาษาไหนง่ายสุด คงจะขึ้นกับ ความสนใจ ความชอบ การได้รับคำแนะนำที่ดี และการได้รับการฝึกฝนมายาวนาน .. บางคนเขียนบทกลอนได้ไพเราะ เขียนแป๊บเดียวก็เสร็จหนึ่งบท ก็เป็นเพราะว่า เขาชอบบทกลอนเป็นชีวิตจิตใจ เขาชอบอ่านบทกลอน เขียนก็แต่บทกลอน ยิ่งหากได้รับรางวัลเป็นตัวสนับสนุนด้วยแล้ว จะมีความกล้า มีความมั่นใจในการแต่งบทกลอนออกมาอย่างไหลลื่น เห็นอะไรก็จะเขียนเป็นบทกลอนได้ทันที แถมจะเลือกใช้คำที่ไพเราะ สัมผัสคล้องจอง อ่านแล้วคนทั่วไปจะถูกใจประทับใจ
ภาษาไทย ไม่ได้ยากสำหรับผู้ที่สนใจภาษาไทย ยิ่งหากหมั่นสังเกต หมั่นจดจำ หมั่นอ่านและเขียนบ่อยๆ ภาษาไทยจะอยู่ในสายเลือด หากใครเขียนผิด จะรับรู้เร็ว จะเป็นผู้ที่ให้คำปรึกษาแก่ผู้อื่นได้ .. บล็อกวันนี้ ขอนำคำไทยจำนวน 10 คำ มาช่วยเผยแพร่ .. จขบ.นำมาจาก บทวิทยุรายการ "รู้ รัก ภาษาไทย" ออกอากาศทางสถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย .. ขอขอบคุณไว้ ณ โอกาสนี้
3 
# 1 .. ไม่เป็นสับปะรด
ไม่เป็นสับปะรด เป็นสำนวน หมายความว่า ไม่ดี, ไม่เข้าท่า, ไม่ได้เรื่อง, ไม่เหมาะ, ไม่อร่อย สำนวนนี้ไม่ได้เกี่ยวข้องกับสับปะรดที่เป็นพืชล้มลุกแต่อย่างใด คำว่าสับปะรดในสำนวนนี้สันนิษฐานว่า เพี้ยนเสียงมาจากคำว่าสรรพรส (สับ-พะ -รด) สรรพ (สับ-พะ) เป็นคำที่มาจากภาษาสันสกฤต แปลว่า ทุกสิ่ง, ทั้งปวง, ทั้งหมด. ส่วนคำว่า รส แปลว่า สิ่งที่รู้ได้ด้วยลิ้น เช่น เปรี้ยว หวาน มัน เค็ม เผ็ด จืด ฝาด เมื่อรวมคำเป็น สรรพรส แปลว่า หลายรส หมายถึงรสชาติของอาหาร
ถ้าพูดว่าอาหารไม่มีสรรพรส หรือทำอาหารไม่เป็นสับปะรด แปลว่าอาหารไม่มีรสชาติ ไม่อร่อย จากความหมายโดยตรงที่ใช้กับอาหาร ต่อมาก็ใช้เป็นสำนวนกับเรื่องอื่น ๆ ด้วย เช่น ดูเธอแต่งตัวเข้าสิไม่เป็นสับปะรดเลย หมายถึง แต่งตัวไม่สวย, ละครเรื่องนี้เล่นอะไรก็ไม่รู้ ไม่เป็นสับปะรดเอาซะเลย หมายถึง ละครไม่สนุก, นางเอกเรื่องนี้หน้าตาไม่เป็นสับปะรดเลย หมายถึง นางเอกไม่สวย
ที่มา : บทวิทยุรายการ "รู้ รัก ภาษาไทย" ออกอากาศทางสถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย เมื่อวันที่ 25 เมษายน พ.ศ. 2556 เวลา 7.00-7.30 น.
4 ภาพเขียน ของอาจารย์ จักรพันธุ์ โปษยกฤต ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ (จิตรกรรม) ปีพ.ศ. 2543
# 2 .. เตี่ยว
เตี่ยว มีหลายความหมาย .. 1. เตี่ยว ใช้เรียกผ้าที่กว้างไม่มากแต่ยาวพอที่จะใช้สำหรับคาดปากหม้อ ลังถึง หรือซึ้งนึ่งอาหาร เพื่อกันไม่ให้ไอร้อนออก เช่น แม่ค้าใช้ผ้าเตี่ยวคาดซึ้งนึ่งขนมกุยช่าย .. 2. เตี่ยว หมายถึงใบตองหรือใบมะพร้าวที่ใช้คาดกลัดทับห่ออาหาร เช่น ห่อหมก ห่อข้าวหมาก ห่อขนมกล้วย ขนมตาล ขนมใส่ไส้. .. นอกจากนี้ 3. เตี่ยว ยังหมายถึงผ้านุ่งผืนเล็กยาว ที่นุ่งคาดเอว พับชายที่ลอดหว่างขา ให้ด้านหน้าปิดของลับ แล้วผูกชายผ้าไว้ด้านหลัง อย่างการนุ่งเตี่ยวของนักกีฬาซูโม่. .. 4. ผ้าที่ผู้หญิงใช้สำหรับนุ่งซับระดู หรือซับน้ำคาวปลา ขณะอยู่กระดานไฟ ก็เรียกว่า ผ้าเตี่ยว ด้วย
ที่มา : บทวิทยุรายการ "รู้ รัก ภาษาไทย" ออกอากาศทางสถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย เมื่อวันที่ 7 เมษายน พ.ศ. 2556 เวลา 7.00-7.30 น.
5 
# 3 .. เซียมซี
เซียมซี เป็นคำภาษาจีน. .. เซียม แปลว่า แผ่นกระดาษที่มีขนาดเล็กและยาว. .. ซี หมายถึง บทกลอน. .. คำว่า เซียมซี ใช้เรียกใบทำนายโชคชะตาตามศาลเจ้าหรือวัด เขียนเป็นคำกลอน มีตัวเลขกำกับ .. ผู้ที่ต้องการคำทำนายจะอธิษฐานขอทราบความเป็นไปล่วงหน้าเกี่ยวกับเรื่องต่าง ๆ จากนั้นผู้เสี่ยงต้องพยายามเขย่ากระบอกให้ติ้วหรือซี่ไม้ไผ่เล็ก ๆ ที่มีตัวเลขกำกับอยู่ให้กระเด็นหลุดออกมาจากกระบอก 1 อัน เมื่อดูหมายเลขบนติ้วว่าได้เลขอะไร แล้วจึงไปหยิบกระดาษแผ่นคำทำนายที่มีเลขตรงกัน คำทำนายส่วนใหญ่จะเป็นบทกลอน .. ถ้าคำทำนายดี ผู้เสี่ยงเซียมซีจะเก็บติดตัวไป แต่ถ้าคำทำนายไม่ดี ก็จะทิ้งหรือเก็บไว้ที่วัดหรือศาลเจ้านั้น
ที่มา : บทวิทยุรายการ "รู้ รัก ภาษาไทย" ออกอากาศทางสถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย เมื่อวันที่ 2 เมษายน พ.ศ. 2556 เวลา 7.00-7.30 น.
6 
# 4 .. กินบนเรือน ขี้บนหลังคา
กินบนเรือน ขี้บนหลังคา เป็นสำนวน หมายความว่า เนรคุณ, ไม่รู้จักบุญคุณ .. มีที่มาจากลักษณะนิสัยของแมว ซึ่งมักกินข้าวอยู่บนเรือนและขึ้นไปถ่ายบนหลังคาเรือน. .. คำว่า เรือน แปลว่าบ้าน ลักษณะบ้านของคนไทยสมัยก่อน เป็นบ้านชั้นเดียว ใต้ถุนสูง เวลาให้อาหารแมวที่เลี้ยงไว้ก็จะให้บนบ้านเพราะแมวเป็นสัตว์ที่สะอาด กินนอนอยู่บนบ้าน .. ไม่เหมือนสุนัขที่คนเลี้ยงมักจะให้อาหารที่ใต้ถุนบ้าน กินนอนอยู่ใต้ถุนบ้าน .. แต่เวลาที่แมวจะขับถ่าย มักจะปีนขึ้นไปถ่ายบนหลังคา ซึ่งเป็นพฤติกรรมตามธรรมชาติของแมวที่มักจะกลบสิ่งขับถ่ายของตน .. ดังมีอีกสำนวนหนึ่งอธิบายนิสัยการขับถ่ายของแมวว่า "หมาขี้แล้วแจว แมวขี้แล้วกลบ" แต่การที่แมวขึ้นไปถ่ายไว้บนหลังคา มักสร้างปัญหาให้กับเจ้าของบ้าน คือ มีกลิ่นเหม็น .. เปรียบเหมือนคนที่ได้รับการเลี้ยงดูอยู่ในบ้าน แต่เนรคุณเจ้าของบ้าน เช่น ผู้ชายคนนั้นเจ้าของบ้านเก็บมาเลี้ยงตั้งแต่เด็ก แต่พอโตขึ้นแอบได้เสียกับลูกสาวเจ้าของบ้าน กินบนเรือน ขี้บนหลังคาแท้ ๆ
ที่มา : บทวิทยุรายการ "รู้ รัก ภาษาไทย" ออกอากาศทางสถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย เมื่อวันที่ 25 มีนาคม พ.ศ. 2556 เวลา 7.00-7.30 น.
7 
# 5 .. น้ำเงิน
น้ำเงิน เป็นชื่อสีอย่างสีคราม สีน้ำเงินเป็นสีหนึ่งในสีธงชาติไทย ซึ่งประกอบด้วยสี 3 สี คือ แดง ขาว และน้ำเงิน .. สาเหตุที่สีน้ำเงินมีชื่อเรียกเช่นนี้ เป็นเพราะความคล้ายคลึงกับสีน้ำของเงิน เงินที่หลอมละลายกลายเป็นของเหลวจะมีสีครามอ่อน ดังอักขราภิธานศรับท์ หรือพจนานุกรม (ไทย-ไทย) ของหมอบรัดเลย์ ให้ความหมายของคำ น้ำเงิน ว่า "น้ำเงิน คือศรีเขียวเหมือนศรีครามอ่อน, ศรีเหมือนศรีเงินที่ละลายคว่างอยู่ในเบ้านั้น" .. คำว่า น้ำเงิน ที่หมายถึงน้ำของเงิน ดังปรากฏในหนังสือพระราชหัตถเลขาในรัชกาลที่ 5 เรื่องเสด็จประพาสแหลมมลายู ความว่า "ต่อขึ้นไปข้างหลังถ้ำนั้นเป็นถ้ำเวิ้งสูงขึ้นไปอีกชั้นหนึ่ง แต่ช่องสว่างกว้างดูเปนรอยน้ำซึมเปนน้ำเงินไปเกือบทั้งถ้ำ"
นอกจากนี้ น้ำเงิน ยังเป็นชื่อปลาน้ำจืด ตัวแบนข้าง ไม่มีเกล็ด รูปร่างคล้ายปลาเนื้ออ่อน ที่เรียกว่า ปลาน้ำเงิน เพราะหนังมีความวาวสะท้อนแสงเป็นสีน้ำเงิน
ที่มา : บทวิทยุรายการ "รู้ รัก ภาษาไทย" ออกอากาศทางสถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย เมื่อวันที่ 16 มีนาคม พ.ศ. 2556 เวลา 7.00-7.30 น.
8 
# 6 .. ก๊าซ-แก๊ส
ก๊าซ มาจากภาษาฝรั่งเศสว่า gaz (อ่านว่า ก้าซ) .. ส่วน แก๊ส มาจากภาษาอังกฤษว่า gas (อ่านว่า แก้ส) .. คำในภาษาฝรั่งเศสกับภาษาอังกฤษหมายถึงสิ่งเดียวกัน คือ สถานะหนึ่งของสสาร มีลักษณะฟุ้งกระจายแผ่ไปทั่วที่ว่าง และเคลื่อนไปตามกระแสลม มีคุณสมบัติแตกต่างกันตามชนิดของธาตุ.
ในภาษาไทยปัจจุบันนิยมใช้คำว่า แก๊ส ตามคำภาษาอังกฤษแทนความหมาย 1. สถานะหนึ่งของสสาร เช่น แก๊สหุงต้ม แก๊สแอลพีจี แก๊สเอ็นจีวี ถังแก๊ส ปั๊มแก๊ส. เช่น แก๊สขึ้นราคา แม่ค้าก๋วยเตี๋ยวหลายคนเลยเปลี่ยนมาใช้ถ่าน. 2. หมายถึง ลมที่ร่างกายผลิตขึ้น เช่น ในกระเพาะมีกรดและแก๊สมาก เขาจึงเรอออกมา, ร่างกายย่อยถั่วที่ลำไส้ คนที่บริโภคถั่วจึงมักเกิดแก๊สที่ลำไส้ และทำให้ผายลมมากกว่าปรกติ. และหมายถึง 3. ก๊าซที่เป็นพิษหรือเป็นอันตรายต่อสุขภาพ. นอกจากนี้ยังปรากฏในคำประสมบางคำ เช่น แก๊สน้ำตา.
ส่วนคำว่า ก๊าซ มักใช้เมื่อมีชื่อเฉพาะของก๊าซนั้น ๆ เช่น ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ ก๊าซออกซิเจน เป็นต้น เช่น แม้ต้นไม้จะใช้ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ในการสังเคราะห์แสง แต่ยังคงต้องการก๊าซออกซิเจนเพื่อการหายใจ.
ที่มา : บทวิทยุรายการ "รู้ รัก ภาษาไทย" ออกอากาศทางสถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย เมื่อวันที่ 12 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2556 เวลา 7.00-7.30 น.
9 
# 7 .. กำมะลอ
กำมะลอ 1. เป็นคำนามใช้เรียก ของลงรักแบบญี่ปุ่นและจีน เช่นหีบ โอ กระบะ ว่า เครื่องกํามะลอ, .. 2. หรือใช้เรียกกลดที่ทําด้วยผ้าขาวหรือแพรขาวเขียนลายทอง ใช้กับเจ้านายหรือพระพุทธรูปว่า กลดกํามะลอ, .. 3. นอกจากนั้นยังใช้เรียกลายที่เขียนบนเครื่องกํามะลอเป็นลายสี ลายทอง หรือ ลายทองแทรกสี หรือเขียนบนผ้าขาวหรือแพรขาวว่า ลายกํามะลอ, .. 4. หรือใช้เรียกการดัดไม้แบบหนึ่งที่ดัดส่วนยอดให้วกวนชี้ลงล่าง ดูไม่เหมือนต้นไม้จริง ว่า ไม้กํามะลอ, .. 5. และใช้เป็นคำขยาย เรียกของทําเทียมหรือของเล็กน้อยที่ทําหยาบ ๆ ไม่ทนทานว่า ของกํามะลอ. .. ปัจจุบัน กำมะลอ ใช้เป็นคำขยายหมายถึง ไม่จริง ไม่แท้ เช่น เศรษฐีกำมะลอ องค์หญิงกำมะลอ สามีกำมะลอ.
ที่มา : บทวิทยุรายการ "รู้ รัก ภาษาไทย" ออกอากาศทางสถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย เมื่อวันที่ 8 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2556 เวลา 7.00-7.30 น.
10 
# 8 .. ใกล้เกลือกินด่าง
ใกล้เกลือกินด่าง เป็นสำนวน หมายถึง ผู้ที่อยู่ใกล้สิ่งที่ดีมีคุณค่า แต่มองไม่เห็นคุณค่านั้น กลับไปหลงชื่นชมกับสิ่งที่ไร้ค่าด้อยราคา หรือมองข้ามของดีที่อยู่ใกล้ตัวซึ่งจะเป็นประโยชน์แก่ตน แต่กลับไปแสวงหาสิ่งอื่นที่ด้อยกว่า เช่น แม่เป็นครูภาษาไทยดีเด่น แต่เวลาสงสัยภาษาไทย ลูกกลับไปถามเพื่อน ใกล้เกลือกินด่างแท้ ๆ
สำนวนนี้มาจากการเปรียบเทียบค่าของ เกลือ กับ ด่าง. .. เกลือ เป็นวัตถุที่มีรสเค็ม เป็นสิ่งจำเป็นสำหรับชีวิตในการใช้ประกอบอาหาร และยา เป็นต้น สมัยโบราณเกลือเป็นสิ่งที่มีค่า ราคาแพง เพราะหายาก. เกลือมีแร่ธาตุที่เป็นประโยชน์และมีความจำเป็นต่อร่างกายเป็นอย่างมาก ช่วยคลายความเหน็ดเหนื่อยเมื่อยล้า ป้องกันโรคความจำเสื่อม ป้องกันโรคคอหอยพอก โรคกระเพาะ ฟันผุ กระดูกผุ เป็นต้น. .. ส่วนด่างเป็นของไม่มีราคา ทำขึ้นได้ง่าย โดยใช้น้ำแช่ขี้เถ้า มีรสกร่อย สำหรับทำยา และกัดสิ่งของ ใช้แทนเกลือไม่ได้. .. เมื่อพิจารณาประโยชน์ของเกลือและด่างแล้ว จะเห็นว่าเกลือมีประโยชน์ต่อคนทั่วไปมากกว่าด่าง
ที่มา : บทวิทยุรายการ "รู้ รัก ภาษาไทย" ออกอากาศทางสถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย เมื่อวันที่ 30 มกราคม พ.ศ. 2556 เวลา 7.00-7.30 น.
11 
# 9 .. บุรี-ธานี
บุรี เป็นคำที่มาจากภาษาบาลี แปลว่า เมือง คำนี้มักพบในการแต่งคำประพันธ์ อาจใช้ บุรี หรือ บูรี ก็ได้ เช่น
"พระสัตรุดพระพรตถามไถ่ ให้หาเราไยกระบี่ศรี
สะเทือนเลื่อนลั่นบูรี อยุธยามีเหตุประการใด"
บทประพันธ์ดังกล่าวมาจากเรื่องรามเกียรติ์ฉบับพระเจ้ากรุงธนบุรี ตอนพระรามเสี่ยงม้า
คำว่า บุรี นำมาใช้เป็นคำท้ายชื่อจังหวัดในประเทศไทยถึง 11 จังหวัดด้วยกัน ได้แก่ กาญจนบุรี สุพรรณบุรี ราชบุรี เพชรบุรี สิงห์บุรี ลพบุรี สระบุรี นนทบุรี ปราจีนบุรี ชลบุรี และจันทบุรี
คำว่า ธานี ก็แปลว่าเมืองเหมือนกัน และใช้เป็นคำท้ายชื่อจังหวัด 5 จังหวัด ได้แก่ อุทัยธานี อุดรธานี อุบลราชธานี ปทุมธานี และสุราษฎร์ธานี ในสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงสร้างเมืองจำลอง เพื่อทดลองการปกครองระบอบประชาธิปไตย ใช้ชื่อว่า ดุสิตธานี นอกจากนี้ ธานี ยังใช้ในคำว่า ราชธานี หมายความว่า เมืองหลวง
ที่มา : บทวิทยุรายการ "รู้ รัก ภาษาไทย" ออกอากาศทางสถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย เมื่อวันที่ 18 ธันวาคม พ.ศ. 2555 เวลา 7.00-7.30 น.
12 
# 10 .. วิหาร
วิหาร หมายถึง อาคารที่ประดิษฐานพระพุทธรูป .. วิหารที่อยู่ในวัดมักจะสร้างคู่กับโบสถ์ มักมีเฉพาะวัดสำคัญและเป็นวัดที่มีบริเวณกว้างขวาง มีหลายแบบ เช่น
วิหารแกลบ หมายถึง วิหารเล็ก ๆ.
วิหารคด หมายถึง วิหารที่มีลักษณะคดเป็นข้อศอกอยู่ตรงมุม อาจมีหลังเดียวก็ได้ โดยมากจะมี 4 มุมใช้เป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูป เช่น วิหารคดที่วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม.
วิหารทิศ คือวิหารที่สร้างออกมาทั้ง 4 ด้านของพระสถูป หรือพุทธเจดีย์ หรือเป็นวิหารที่อยู่ตรงกลางของพระระเบียงทั้ง 4 ด้าน เช่น วิหารทิศที่วัดพระปฐมเจดีย์ จังหวัดนครปฐม.
วิหารยอด หมายถึงวิหารที่มียอดเป็นรูปทรงต่าง ๆ ถ้ายอดเป็นทรงเจดีย์ เรียกวิหารยอดเจดีย์ ถ้ายอดเป็นทรงปรางค์ เรียกวิหารยอดปรางค์
ยังมีวิหารอีกแบบหนึ่งเรียกว่า วิหารราย เป็นวิหารที่มีขนาดเล็ก ตั้งเรียงรายอยู่ภายในพุทธาวาสโดยรอบ เช่น วิหารรายวัดพระศรีสรรเพ็ชญ์ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา.
วิหารหลวง คือ วิหารที่มีด้านท้ายเชื่อมติดกับพระสถูป พระเจดีย์ หรือพระปรางค์ เช่น วิหารหลวงวัดพระศรีรัตนมหาธาตุ จังหวัดสุโขทัย
ที่มา : บทวิทยุรายการ "รู้ รัก ภาษาไทย" ออกอากาศทางสถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย เมื่อวันที่ 10 ธันวาคม พ.ศ. 2555 เวลา 7.00-7.30 น.
13 
14 
15 
16 
ขอขอบคุณที่ติดตาม
จาก สิน yyswim 
บล็อกนี้อยู่ในสาขา Topical Blog หากจะกรุณาโหวตให้ ขอขอบคุณครับ
| Create Date : 20 พฤษภาคม 2556 |
| Last Update : 20 พฤษภาคม 2556 14:22:49 น. |
|
5 comments
|
| Counter : 6038 Pageviews. |
 |
|
|
ฝากข้อความหลังไมค์
Rss Feed
ผู้ติดตามบล็อก : 40 คน [
ได้ความรู้ อ่านสนุกด้วย
ชอบ ไลค์ๆๆค่า