ชื่ออื่น ๆ : ลูบลีบเครือ ( เหนือ ) , โคกกระออม ( กลาง ) , ตุ้มต้อก (แพร่ติ๊นโข่ ไหน (จีน), โพออม (ปัตตานี), วิวี่ (ปราจีนบุรี)
ชื่อสามัญ : Ballon Vine, Heart Pea, Heart seed, Smooth leaved Heart Pea.
ชื่อวิทยาศาสตร์:
Cardiospermum halicacabum Linn.
วงศ์ : SAPINDACEAE
ลักษณะทั่วไป - ต้น : เป็นพรรณไม้เถาขนาดกลาง ลักษณะของเถานั้นจะเป็นรูป 5 เหลี่ยม เถาจะโตเท่าก้านไม้ขีดไฟ หรือ จะเล็กกว่านั้นก็มีส่วยผิวของเถาจะเป็นสีเขียว เป็นเถาที่มีความยาวเลื้อยเกาะพันกันขึ้นไปบนต้นไม้ หรือตามกิ่งไม้ หรือเลื้อยไปตามพื้นดินและตรงข้อของเถานั้นจะมีมื อสำหรับยึดเกาะ
- ใบ : ใบจะเป็นใบประกอบ ก้านใบนั้นจะยาว มีใบย่อยราว ๆ 3 ใบ ขอบใบจะเป็นหยักลึกและมีมือเกาะสั้น ๆ จะอยู่ที่ปลายยอดอยู่ระหว่างซอกเถาที่มีก้านช่อดอก มือจับจะมี2 อัน จะแยกกันออกก้านช่อดอกที่ยาว ใบนั้นจะมีสีเขียว
- ดอก : ดอกช่อมีขนาดเล็กจะมีประมาณ 3-4 ดอก ดอกย่อยเป็นสีขาวเล็ก ๆ เท่าเมล็ดผักชี
- เมล็ด (ผล) : ผลนั้นจะเป็นรูปสามเหลี่ยมมีความก้างประมาณ 1-2 เซนติเมตร ส่วนเปลือกผลนั้นจะมีลักษณะบางสี เขียวอมเหลืองผลจะโตเท่าผลพุดซา ในผลหนึ่งจะมีเมล็ดข้าวโพด มีสีเขียวอ่อนค่อนข้างนิ่ม เมื่อเมล็ด แก่จัดจะเปลี่ยนเป็นสีดำและแข็ง
การขยายพันธุ์ : โดยการใช้เมล็ด
ส่วนที่ใช้ : เถา ใบ ดอก เมล็ด ผล ราก ใช้เป็นยา
สรรพคุณ :
- เถา ใช้รักษาอาการไข้จับ
- ใบ ยาไทย มักจะใช้ใบสดนำมาตำพอกผี ในปันจาบหรือใช้เป็นยารักษาโรคหืด และรักษาอาการไอ
- ดอก ใช้เป็นยารักษาโลหิตในอกให้ตก
- ผล ใช้ดับพิษทั้งปวง และใช้บำรุงน้ำดี
- เมล็ด ใช้รักษาไข้ขับเหงื่อ
- ราก ใช้เป็นยาทำให้อาเจียนและเป็นยาระบาย นอกจากนี้ยังใช้เป็นยารักษาซึ่งเป็ต้อและรักษาพิษงูเห่า
อื่น ๆ : ตามชนบทบางแห่งจะเรียกว่าหญ้าแมงวี ถ้าเด็กตาแดงหรือตาแฉะ และจะมีแมลงวี่ขอบมาตอมตา จะใช้ ต้นโคกกระออม นี้รวมทั้งใบสด ๆ มาพันไว้รอบศีระษะ ทำให้แมลงวี่จะกลัวไม่มาตอมตา แต่บางคนก็ เรียกหญ้าแมงวี่
อ้างอิง : พจนานุกรม สมุนไพรไทย ดร.วิทย์ เที่ยงบูรณธรรม
ขอบคุณข้อมูลจาก samunpri.com