ชื่ออื่น ๆ : สะอึก ( กลาง ) , ตะมูกปลาไหล (นครราชสีมา) , จมูกปลาไหลดง (เพชรบูรณ์), ผักไหม(เชียงใหม่)
ชื่อสามัญ : Oxystemlma esculentum R.BR.
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Oxystelma esculentum ( L.) R.BR.
วงศ์ : ASCLEPIADACEAE
ลักษณะทั่วไป - ต้น : เป็นพรรณไม้เลื้อยชนิดหนึ่ง มีเถาที่เล็กและมียางสีขาวอยู่ในเถา ไม่มีขน
- ใบ : เป็นไม้ใบเดี่ยว ออกใบเรียงกันเป็นคู่ ๆ ตรงข้ามกัน ลักษณะของใบแคบ ปลายใบแหลมขอบใบเรียบไม่มีจัก มีเนื้อใบบางสีเขียว ใบกว้างประมาณ 1 ซม. ยาว 10-15 ซม. ก้านใบสั้นและเล็ก
- ดอก : แตกดอกเดี่ยว หรือบางทีก็ออกเป็นช่อ ๆ หนึ่งมีอยู่ 2-3 ดอก ผลิดอกตรงโคนก้านใบ ดอกหนึ่งมีอยู่ 5 กลีบโคนกลีบจะเชื่อมติดกันเวลาบานจะคล้ายกับรูปจาน ด้านในกลีบสีชมพูส่วนด้านนอกเป็นสีขาว กลีบจะตัดด้วยเส้นสีม่วงและจุดประสีน้ำตาลน่ารักมาก กลางดอกมีเกสรอยู่ 5 เส้น
- ผล : มีลักษณะเป็นฝัก ปลายแหลม โคนฝักกว้าง ผิวจะนิ่มผลโตประมาณ 1 มม ยาว 4-7.5 ชม.เมื่อผลแก่จะแตกออกเป็น 2 ซีกจะเป็นเมล็ดอยู่ภายในผลเป็นจำนวนมาก
การขยายพันธุ์ : เป็นไม้ที่ชอบอยู่ในที่ร่มรำไร ชอบความชื้น ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด ปักชำ
ส่วนที่ใช้ : ยางจากต้น ราก เถา
สรรพคุณ :
- ยางจากต้น เป็นยางที่มีสารบางอย่าง โดยเราจะนำมาชำระล้างแผลที่เป็นหนองได้
- ราก ใช้รักษาโรคดีซ่านเถา เด็ดเอาสำเถานี้นมาต้มกับน้ำ แล้วรับประทานแก้เจ็บคอ กลั้วคอ
ถิ่นที่อยู่ : พบอยู่ทั่วไปในภาคตะวันออก และภาคกลางของไทย
อ้างอิง : พจนานุกรม สมุนไพรไทย ดร.วิทย์ เที่ยงบูรณธรรม
ขอบคุณข้อมูลจาก samunpri.com