ชื่ออื่น ๆ : หมากอี้, มะอี้ (เชียงใหม่), มะหมากอี้, ผาลา (ฉาน-เงี้ยว-เชียงใหม่), หมากเน็ง (อีสาน), หมากแน่ง (สระบุรี)
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Amomum xanthioides Wall.
วงศ์ : ZINGIBERACEAE

ลักษณะทั่วไป :

• ต้น : เป็นพรรณไม้ล้มลุก มีเหง้าหรือหัว อยู่ใต้ดินเหมือนข่า ส่วนลำต้นที่งอกขึ้นมาเหนือพื้นดินนั้น จะเป็นกาบของใบ
• ใบ : ใบจะเป็นสีเขียว มีลักษณะโตและยาวเหมือนใบข่าใหญ่ ใบจะมีความกว้างประมาณ 8-20 ซม. และยาวประมาณ 30-60 ซม.
• ดอก : จะเป็นสีแดงอมชมพูอ่อน แล้วจะเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาล ดอกจะรวมอยู่ในก้านเดียวกัน เป็นช่อยาว ๆ มีลักษณะคล้ายกับดอกข่า
• ผล : ผลจะกลมและโต มีขนาดเท่าผลพิกุลขนาดกลาง เมื่อผลแก่จัดเต็มที่จะเป็นสีดำ

การขยายพันธุ์ : โดยการแยกหน่อ และเมล็ด

ส่วนที่ใช้ : เมล็ดจากผลที่แก่จัด ราก ต้น ใบ ดอก ผล

สรรพคุณ :

• เมล็ดจากผลที่แก่จัด
  - เป็นยาแก้ท้องขึ้น ท้องอืดเฟ้อ ขับลม
  - แก้คลื่นเหียนอาเจียน ขับน้ำนมหลังจากคลอดบุตร
• ราก – แก้หืด แก้ไอ แก้ไข้เซื่องซึม
• ต้น – แก้คลื่นเหียน อาเจียน
• ใบ – ขับลม แก้ปัสสาวะพิการ
• ดอก – แก้พิษอันเกิดเป็นเม็ดผื่นคันตามร่างกาย
• ผล- รักษาโรคริดสีดวงทวาร แก้ท้องอืดเฟ้อ แก้ปวดท้อง

ขอบคุณข้อมูลจาก samunpri.com