อนุโมทนาสาธุครับ

สาธุคะ เรียนถามอาจารย์คะว่า อาการเผลอ กับอาการเหม่อนั้นเหมือนกันหรือไม่คะ

ขณะดูทีวีเวลาที่รู้สึกสนุกหรือหัวเราะ ตื่นเต้นไปกับรายการในทีวี แล้วรู้สึกเย็นๆจากลมที่พัดหรือแอร์ที่เปิด แบบนี้ตอนที่เราสนุกกับรายการที่ดูนี้ถือว่าเป็นการเผลอหรือไม่คะ

เหม่อ นี่เป็นการเข้าไปในความคิด หรือบางอาจารย์เรียกว่าหลงคิด เช่นพวกอกหักนี่จะเหม่อเก่งเพราะหลงเข้าไปในความคิดตลอด
อาการเหม่อเป็นอย่างหนึ่งของอาการเผลอ

อาการเผลอ นอกจากจะหลงคิดแล้ว ยังมีอาการจิตไหลไปเกาะกับอายตนะต่างๆ อีกอย่างด้วย

ดูทีวีแล้วสนุกไปกับทีวีที่ดู นี่คือการหลงเข้าไปในความคิดแล้วครับ หรือ ภาษาวัยรุ่นสมัยนี้เรียกว่า .อินกับหนัง. แต่ถ้าตอนดูแล้วรู้สึกลมเย็น ๆ พัดมาโดนกาย ในช่วงที่รู้สึกถึงลมเย็นนั้น ในขณะนั้นจิตหลุดออกมาแล้วจากการหลงคิด ขอให้สังเกตดูว่า พอเรารู้สึกว่าลมเย็นมาโดนตัวปั๊นหนึ่ง แล้วก็กลับไป.อินกันหนังอีก. นี่คือ อาการที่จิตหลุดออกมานิดหนึ่งตอนรู้สึกลมเย็นกระทบกายนั้น แล้วก็กลับหลุดการ.อินกับหนัง.ใหม่อย่างรวดเร็ว

ในการปฏิบัติในชีวิตประจำวันนั้น อย่าได้ถึงกับ.เคร่งเครียด.ว่าต้องไม่.อินกับหนัง.อยู่ตลอด ถ้าอย่างนี้เครียดไปครับ ขอให้รู้สึกตัวอย่างผ่อนคลาย จะอินกับหนังไปบ้าง จะรู้สึกตัวบ้าง มันก็จะเป็นอย่างนี้ สลับไปสลับมาอยู่เสมอ แต่เมื่อเราฝึกไปมาก ๆ เข้า ความรู้สึกตัวมันจะมีมากขึ้นเรื่อยๆ เองครับ แต่ทั้งนี้อย่าลืมว่า ทำอะไรอย่าได้เครียดเป็นอันขาด เพราะความเครียด ไม่ก่อให้เกิดผลดีแก่การปฏิบัติเลย

ถ้าใครที่ดูเห็นความคิดได้แล้ว จะเห็นได้ชัดว่า เวลาเราเครียด จะมีพลังงานปรากฏขึ้นบริเวณศรีษะ พลังงานนี้ไม่ใช่สิ่งดี นอกจากจะทำให้การปฏิบัตไม่ได้ดีแล้ว ยังทำให้ร่างกายแย่ไปด้วย

สวัสดีครับ คุณนมสิการ ผมขอเรียนถามการปฏิบัติดังนี้ครับ
1. ผมปฏิบัตินั่งภาวนาก่อนนอนโดยกำหนดรู้อย่างผ่อนคลายถ้าควบคุมไม่ดีมันทำไมรู้สึกหลงง่ายจังครับ?
พอรู้สึกว่ากายเบาใจเบาไม่มีอะไรสักพัก เช่นหูที่เคยได้ยินอะไรชัด ๆ ก็ได้ยินเบาจาง ๆ ต่อมาก็เกิดการเผลอ(หรือเปล่าไม่ทราบอธิบายไม่ถูก)บางทีรู้สึกว่ากาย(หรือเปล่าไม่ทราบเพราะตอนนั้นไม่รู้สึกว่ามีรั้วรอบกายอยู่แบบชัดนัก)มันลอย เคว้งคว้าง โอนเอนไปมาควบคุมไม่ได้ รู้สึกเคลิ้ม ๆ เหมือนง่วงหลับไม่รู้สึกตัวเลย พอกลับมารู้สึกตัวอีกที คลับคลายว่างีบหลับไปแว็บหนึ่งชั่วกระพริบตาครั้งหนึ่ง(แต่จริงนั่งภาวนานนานตั้ง 1 ชั่วโมง)
อาการที่สัมผัสได้นี่ถือว่าเป็นการเผลอหรือเปล่าครับ แล้วการแก้ไขควรทำอย่างไรครับ

2. ปฏิบัติตามกฏ 3 ข้อมาได้ระยะหนึ่งแล้ว แต่รู้สึกว่าเราไม่ได้พัฒนาไปไหนเลยแต่กลับถอยหลังเข้าคลองไปเสียอีก เช่น การนั่งภาวนาแต่ก่อนนั่งได้เป็นชั่วโมง(รู้สึกตัวอย่าเลิกนั่งภาวนาเองโดยอัตโนมัติ) แต่เดี่ยวนี่นั่งภาวนาได้สั้นลงเกิดรู้สึกว่ากายใจไม่คงที่ ไม่ผ่อนคลายเลย ความคิดต่าง ๆ มันไหลเข้ามาต่าง ๆ นา ๆ ทำไมละวางไม่ัทัน ก็อาการหวั่น ๆ ในการปฏิบัติเล็ก ๆ ขอรบกวนแนะนำวิธีแก้ไขด้วยครับ
(แต่ยอมรับว่าสัมผัสถึงการที่ใจหลุดไปคิดได้เร็วขึ้น ละวางความคิดได้ไวช้าแล้วแต่สถานการณ์แต่โดยรวมก็ละได้เร็วขึ้นกว่าแต่ก่อนครับ)


ขอบคุณครับ

1. นั่้นคือเผลอไปครับ ไม่ต้องไปแก้ใขอะไร แต่ให้ฝึกต่อไปเรื่อย ๆ ครับ มันจะดีขึ้นเอง

2.ถ้าคุณไปกดมันในการนั่งสมาธิ มันก็นิ่งเพราะจิตถูกกดไว้ แต่พอคุณปล่อยมันทำงานเป็นอิสระ จิตมันก็ทำงาน ม้นจะเป็นอย่างนั้นครับ คล้าย ๆ กับว่า ทำไมภาวนาไม่ดี ที่เป็นแบบนี้ เพราะคุณคิดเองเข้าใจเองว่า การภาวนาดีต้องแบบจิตถูกกดไว้

(แต่ยอมรับว่าสัมผัสถึงการที่ใจหลุดไปคิดได้เร็วขึ้น ละวางความคิดได้ไวช้าแล้วแต่สถานการณ์แต่โดยรวมก็ละได้เร็วขึ้นกว่าแต่ก่อนครับ)
^
นั่่นแหละครับ จะเป็นอย่างนี้

เราภาวนาไม่ใช่ให้จิตไปถูกกดไว้ แต่ให้จิตเป็นอิสระ เพื่อทำหน้าที่ของเขาอย่างเต็มที่ แต่มีสิ่งหนึ่งที่ผมขอเน้นย้ำว่า ถ้าจิตมันเข้าไปยึดอะไรไว้ เช่นการครุนคิดเรื่องกลุ้มใจ ขอให้ทำอะไรก็ได้ ให้มันหลุดจากการยึดให้เร็วที่สุดที่คุณจะทำได้ (เช่นการหายใจ ที่ผมเขียนไว้ข้างล่างนี้ )

แต่ถ้าจิตมันจะเต็นดิสโก้โน่นนี่ แต่ไม่จับยึดอะไรไว้ถาวร นี่มันทำงานของมันแล้ว จิตกำลังเดินทางไปเพื่อการรู้เห็นตามธรรมชาติ
พอมันคุ้นกับแบบนี้ คุณก็นั่งสมาธิไม่ได้นานแล้วครับ เพราะมันขัดกันระหว่างการกดจิตกับการปล่อยจิตให้เป็นอิสระ

ที่นี้ปัญหาหนึ่ง คือ ความผ่อนคลาย ถ้าคุณรู้สึกว่า จิตมันเต็นดิสโก้มากไป รู้สึกไม่ดี ไม่ไหว จะผักผ่อนคลายก็ได้ ผมแนะนำดังนี้ครับ

ให้หายใจเข้าแรงๆ ยาวกว่าปรกตินิดหน่อย พอหายใจสักพัก คุณจะรู้สึกดีขึ้นมาก ไม่ต้องนั่งสมาธิเลยครับ แค่หายใจอย่างนี้ไม่กี่ที

จากทีผมพบมา พอเราฝึกไประยะหนึ่ง มันจะเกิดอาการอย่างที่คุณเล่ามา จิตมันเต็นดิสโก้ตลอด คิดไม่หยุด คล้าย ๆ ฟุ้งซ่าน แต่ต่างจากฟุ่งซ่าน ตรงทีว่า เราเห็นมันคิด การคิดนั้นไม่ใช่เราคิด แต่เป็นความคิด

ผมขอให้คุณสังเกตอะไรสักอย่าง พอจิตมันคิดเอง พอมันหยุดคิดและพอมันคิดสลับกันอย่างนี้ คุณสังเกตเห็นได้ไหมว่า ความคิดนั้นมันเกิดอยู่ที่หนึ่งแถว ๆ ศรีษะ ถ้าความคิดหยุดไป บริเวณที่ความคิดที่เคยเกิดแล้วดับไป มันจะเป็นความว่าง ถ้าคุณสังเกตเห็นความว่างที่ความคิดเกิดดับนั้นได้ นี่จะเป็นผลดีแก่คุณต่อไปในอนคต

***
พอคุณรู้ว่าจิตไปรู้อย่างโน้นอย่างนี้ตลอด รู้ไม่หยุด นี่คือการรู้ทุกข์ ที่ไม่มีการจับยึดแล้วครับ เราฝึกไปเพื่อไม่ให้จิตไปจับยึดกับอาการกายใจ

อ้างถึงประโยคที่ว่า "ผมขอให้คุณสังเกตอะไรสักอย่าง พอจิตมันคิดเอง พอมันหยุดคิดและพอมันคิดสลับกันอย่างนี้ คุณสังเกตเห็นได้ไหมว่า ความคิดนั้นมันเกิดอยู่ที่หนึ่งแถว ๆ ศรีษะ ถ้าความคิดหยุดไป บริเวณที่ความคิดที่เคยเกิดแล้วดับไป มันจะเป็นความว่าง"
สังเกตุได้ครับแม้กระทั่งยามใช้ชีวิตปกติ จะชัดเจนตอนขาออกที่ความคิดมันหายไปจะรู้สึกชาเบา ๆ ภายในหัว ไม่คงที่แว๊บ ๆ วุ๊บ ๆ วิ๊ง ๆ เต้นไปแผ่ว ๆ ในหัว แต่ขาเข้าไม่ค่อยรู้สึกชัดเท่าไหร่(ขาเข้าคือจากเริ่มกำหนดรู้อย่างผ่อนคลายจนเข้าถึงความว่าง)
ลองปฏิบัติตามที่คุณนมสิการแนะนำเรื่องการหายใจยาว ๆ ไล่ความคิดฟุ้งซ่าน รู้สึกว่าดีขึ้นครับอาการปวดตุ๊บ ๆ เป็นสมองที่โปร่งโล่งไปเลย
รู้สึกโล่งใจครับว่ามาถูกทางแล้วที่เหลือขึ้นกับความเพียรทำแล้วครับ ขอบคุณคุณนมสิการมากครับที่นำเสนอแนวทางการปฏิบัติให้เข้าใจได้ง่าย เป็นภาษาไทยที่ไม่ต้องตีความ

1..ความว่างที่พบในบริเวณที่ความคิดเกิดและดับ อย่าไปจ้องมันนะครับ ขอให้เป็นลักษณะที่ว่า เห็นบ้างไม่เห็นบ้างก็ได้ในระยะนี้ แล้วต่อ ๆ ไป พอกำลังสัมมาสติมากขึ้น มันจะค่อย ๆ ชัดขึ้นเอง ทีละนิด ทีละนิด ให้เป็นไปอย่างช้า ๆ และจะเห็นได้ตลอดเวลาเมื่อฝึกไปมาก ๆ จนชำนาญมาก ๆ ถ้าไปจ้องมัน เดียวจะปวดหัวหนักเลยครับ

2..การฝึกด้วยกฏ 3 ข้อนี้จะใช้กับการหายใจยาว ๆ อย่างนี้ก็ได้นะครับ
หายใจด้วยความผ่อนคลาย ไม่ต้องคิดถึงอะไร ไม่ต้องอยากรู้อะไร หายใจยาว ๆ กว่าปรกตินิดหน่อย ด้วยความผ่อนคลาย

3..ที่คุณไม่โล่งนั้น อาจเป็นว่า คุณมีอะไรเครียดเกินไปหรือไม่ เช่นเรื่องงาน เรื่องครอบครัว หรือ เรื่องการฝึก ให้ใช้ข้อ 2 ได้เสมอ ๆ ไม่มีข้อเสียอะไรครับ ทำให้สดชื่นดีด้วยซ้ำไป

ขอบคุณคะ อ.นมสิการ เพราะสงสัยมาตลอดว่าถ้าดูหนังดูทีวี ก็เกรงว่าจะทำให้หลุดออกจากการเจริญสติ หลังๆมานี้ก็ดูน้อยลง(ความอยากดูคงลดลงด้วยคะ)

ที่อ.นมสิการบอกว่า "ขอให้รู้สึกตัวอย่างผ่อนคลาย จะอินกับหนังไปบ้าง จะรู้สึกตัวบ้าง มันก็จะเป็นอย่างนี้ สลับไปสลับมาอยู่เสมอ"
ทำให้ได้แนวทางในปฏิบัติตนในชีวิตประจำวันที่ชัดเจนมาก ขอบพระคุณอาจารย์มากคะ

- เรียนถามอ.คะว่า ขณะว่างๆหรือล้างจานได้ยินเพลงเก่าๆสมัยยังเด็กๆในหัวโผล่ขึ้นมาโดยไม่ได้ตั้งใจไปนึกถึง..เมื่อได้ยินก็รู้แต่ไม่ได้ร้องตาม .. แบบนี้เรียกว่าดูความคิดได้แล้วหรือไม่คะ

- เกือบทุกครั้งเวลาเจริญสติรู้กาย จะปรากฏอาการยุบยิบไหวๆที่บริเวณผิวบนใบหน้าและหนังศีรษะ ตอนนี้ชินรู้สึกเฉยๆกับสภาวะแบบนี้แล้ว

- มีสภาวะที่เพิ่งเิกิดเร็วๆนี้ คือเมื่อเจริญสติตามรูปแบบ จะรู้สึกอุ่นๆสบายๆโปร่งโล่งๆที่ในบริเวณท้ายทอยและหลังศีรษะ แล้วรู้สึกมีความสุข ไม่ทราบว่าสภาวะหลังนี้จะทำให้เกิดอาการติดสุขหรือไม่คะ

ขอบพระคุณคะ

- เรียนถามอ.คะว่า ขณะว่างๆหรือล้างจานได้ยินเพลงเก่าๆสมัยยังเด็กๆในหัวโผล่ขึ้นมาโดยไม่ได้ตั้งใจไปนึกถึง..เมื่อได้ยินก็รู้แต่ไม่ได้ร้องตาม .. แบบนี้เรียกว่าดูความคิดได้แล้วหรือไม่คะ

>>>>> การเห็นความคิดได้นั้น จะมีลักษณะของการเห็นได้จริง ๆ คล้าย ๆ กับเป็นก้อนอะไรสักอย่าง (ขอให้นึกถึง ไอของกาต้มน้ำ ที่มันพุ่งออกจากกาน้ำเดือด แต่มันจะเห็นแป็บเดียวเท่านั้น ) อย่างนี้คือการเห็น

ถ้ายังไม่ใช่ที่บอกไว้ ก็ยังไม่ใช่การเห็นความคิดครับ เพียงแต่อยู่ในสภาวะที่ความคิดมันโผล่ขึ้นมาแล้วรู้สึกตัวได้อยู่ จิตไมไหลตามเข้าไปในความคิด

******
- เกือบทุกครั้งเวลาเจริญสติรู้กาย จะปรากฏอาการยุบยิบไหวๆที่บริเวณผิวบนใบหน้าและหนังศีรษะ ตอนนี้ชินรู้สึกเฉยๆกับสภาวะแบบนี้แล้ว

>>>> นี่เป็นพลังงานที่่มันสะสมมากขึ้น อันเกิดจากการฝึกฝนครับ ไม่เป็นอันตรายอะไร บางครั้ง พลังงานนี้ ก็จะไปปรากฏที่อื่นตามอวัยวะต่าง ๆ ได้ด้วย

*************

- มีสภาวะที่เพิ่งเกิดเร็วๆนี้ คือเมื่อเจริญสติตามรูปแบบ จะรู้สึกอุ่นๆสบายๆโปร่งโล่งๆที่ในบริเวณท้ายทอยและหลังศีรษะ แล้วรู้สึกมีความสุข ไม่ทราบว่าสภาวะหลังนี้จะทำให้เกิดอาการติดสุขหรือไม่คะ

>>> นี่เป็นพลังงานสะสมอย่างหนึ่ง ถ้ามีความสุข รู้สึกดี ก็ดีแล้วครับ
การติดสุขนี่จะมีลักษณะที่ว่า อยากได้ มีการนึกถีงสิ่งนั้น ๆ อยู่

แต่ถ้าสิ่งนั้นเกิดแล้วมีเรามีความสุข แต่ไม่ได้คิดถึงมัน ไม่ได้อยากได้มัน แต่ยังมีความรู้สึกตัวที่เป็นธรรมชาติสบาย ๆ ทำงานทำหน้าที่ของเราไปตามปรกติ ขอให้เป็นอย่างนี้ครับ

*****

กราบขอบพระคุณ อ.นมสิการ มากคะ
ทำให้เข้าใจ คำว่า"การเห็นความคิด" ที่ชัดแจ้งมาก

จากที่ตนเองเข้าใจผิดมาตลอด คือไปเข้าใจผิดว่า เห็นความคิดที่เป็นเรื่องราว หรือเสียงของความคิดภายในที่ได้ยิน

ดังนั้นการเห็นความคิดตามที่อาจารย์กล่าวนั้น ก็คือต้นกำเนิดของความคิดใช่หรือไม่คะ ..
อาการแบบนี้จะคล้ายกับที่เวลาที่กำลังจะโกรธและรู้สึกถึงพลังงานที่ปั่นหรือพุ่งขึ้นมาในหัวที่เกิดขึ้นเพียงเสี้ยววินาที (เคยมีอาการแบบนี้ 2 ครั้งแล้วคะ) หรือไม่คะ

กราบขอบพระคุณมากคะ

1..ดังนั้นการเห็นความคิดตามที่อาจารย์กล่าวนั้น ก็คือต้นกำเนิดของความคิดใช่หรือไม่คะ ..

>> ก่อนอื่น ต้องทำความเข้าใจของคำว่า ต้นกำเนิดให้ตรงกันเสียก่อน
ที่ผมเข้าใจ คำว่า ต้นกำเนิด คือ แหล่งเกิด หรือ แหล่งผลิด
เช่น หมีแพนด้า ต้นกำเนิดคือประเทศจีน
แม้น้ำเจ้าพระยา ต้นกำเนิดคือ จังหวัดนครสวรรค์

ส่วนความคิดนั้น ต้นกำเนิด ก็คือ จิต ครับ จิตเป็นตัวสร้างความคิดขึ้นมา
การเห็นความคิดได้ยังไม่ใช่เห็นต้นกำเนิดของความคิด ถ้าเห็นตัวจิตได้นั้นแหละ จึงจะเห็นต้นกำเนิดของความคิด

2..อาการแบบนี้จะคล้ายกับที่เวลาที่กำลังจะโกรธและรู้สึกถึงพลังงานที่ปั่นหรือพุ่งขึ้นมาในหัวที่เกิดขึ้นเพียงเสี้ยววินาที (เคยมีอาการแบบนี้ 2 ครั้งแล้วคะ) หรือไม่คะ

>> ต้องเห็นด้วยนะครับ ถึงจะใช่ว่าการเห็นความคิด ถ้ายังไม่เห็นก็ยังไม่ใช่
ความรู้สึกโกรธนั้น คนธรรมดาก็รู้สึกถึงได้ แต่คนธรรมดายังไม่เห็น

ผมไปอ่านเรื่องนี้
//www.pantip.com/cafe/religious/topic/Y10428580/Y10428580.html#40
ผมตอบไว้ทีความเห็นที่ 42

คนเขียนเขาอธิบายไว้ นั้นคือสภาพที่เห็นความคิด
เรื่องการเห็นความคิด เห็นอารมณ์ของตนเองเป็นพลังงาน อธิบายไป คนก็ไม่เข้าใจ แต่พอเห็นด้วยตนเองเพียงครั้งเดียว จะร้องอ๋อทันที เป็นอย่างนี้เอง

ในภาพยนต์คาวบอยที่นานมาแล้ว จะเป็นหนังเรื่องคาวบอยและอินเดียนแดง เวลาพวกอินเดืยนแดงจะส่งสัญญาณบอกกันว่ามีผู้บุกรุก สมัยนั้นยังไม่มีโทรศัพย์ เขาก็จะก่อไฟที่มีควันแล้วใช้ผ้ามาปิดควันไฟไว้ พอเขายกผ้าขึ้นมา 1 ครั้งก็จะมีควันไฟลอยขึ้นมา 1 กลุ่ม แล้วเขาก็ปิดผ้าไว้อีก แล้วก็ยกผ้าออกเพื่อปล่อยควันไฟอีก ทีนี้ก็จะเป็นข้อตกลงกันระหว่างกัน เช่นว่า ถ้ามีควันไฟ 3 กลุ่ม ก็จะแปลว่า มีผู้บุกรุกมาแล้ว

เมื่ออินเดียนแดงที่อยู่ที่เผ่า เห็นควันไฟ 3 กลุ่มลอยขึ้นมาจากสายสืบ เขาก็จะรู้ว่ามีผู้บุกรุก

การเห็นควันไฟจะคล้าย ๆกับการเห็นความคิด คือมันเป็นพลังงานวูบขึ้นมาเป็นก้อน แล้วคนเราก็แปลพลังงานที่วูบมาเป็นก้อนว่า เป็นความโกรธ
ก็จะคล้ายๆ กับที่เผ่าอินเดียนแดงเห็นควันไฟแล้วแปลภาษาควันไฟว่ามีผู้บุกรุก
อ่านเรื่องนี้ประกอบ https://www.bloggang.com/viewdiary.php?id=namasikarn&month=05-2010&date=28&group=8&gblog=22

ขอบพระคุณมากคะ อ. นมสิการ อ่านแล้วเข้าใจได้ชัดเจนมากคะ โดยเฉพาะตัวอย่างเรื่องอินเดียนแดง สาธุๆคะ

ผมจำเป็นต้องปิดการเขียนของท่านผู้อ่าน เนื่องจากกฏหมายอินเตอร์เนท
ที่อาจมีสิ่งผิดกฏหมายใส่เข้ามาใน blog

ท่านที่จะสนทนา หรือ ถามคำถาม ขอให้ส่ง email ถึงผมได้ที่
asknamasikarn@gmail.com

หรือสำหรับสมาชิก pantip จะส่งมาทางหลังไมค์ก็ได้เช่นกัน