บทที่ ๖ กรุงเก่า

(พ.ศ. ๒๕๓๔ - ๒๕๓๕)

(ส่วนที่สอง)

“ครูก็ขอสั่งให้หยุดเดี๋ยวนี้ขอให้พอแค่นี้ ไม่อย่างนั้นครูจะทำทัณฑ์บนและเรียกผู้ปกครองเธอสองคนมารับทราบ” อาจารย์สมเกียรติออกคำสั่งปรามอย่างหนักแน่น ทำให้เด็กทั้งวัฒน์และนีกลัวจึงได้สติกลับมา “รู้ไหมว่าปีหน้า เมื่อนักเรียนขึ้นชั้นประถมศึกษาปีที่หกจะเป็นรุ่นพี่ใหญ่แล้วนะครับ ดังนั้นทุกคนต้องประพฤติตัวให้ดีเพื่อเป็นแบบอย่างแก่น้อง ๆ ด้วย” คำพูดของอาจารย์นั้นทำให้วัฒน์และนีน้ำตาซึม

  “ขอโทษครับ” “ขอโทษค่ะ” เด็กทั้งสองกล่าวขอโทษกันก่อนจะแยกย้ายกันไปนั่ง โดยทั้งคู่นั้นแอบน้ำตาซึมด้วยรู้สึกสำนึกผิด

  “ในเมื่อไม่มีอะไรแล้วขอให้นักเรียนทุกคนนั่งประจำที่นะครับ เดี๋ยวผู้ช่วยครูจะทยอยแจกขนมปังกับนมสดอร่อยๆ ให้ทานกัน”

  แล้วจากนั้นสถานการณ์ก็เริ่มกลับเข้าสู่ความสงบอีกครั้งหลังจากที่นักเรียนกินกันอิ่มทำให้มีหลายคนเผลอนอนหลับยาว จนกระทั่งรถบัสเคลื่อนมาถึงพระนครศรีอยุธยาและที่หมายแรกคือพระราชวังบางปะอิน

  “ตอนนี้เรามาถึงพระราชวังบางปะอินแล้วทุกคนเตรียมตัวให้พร้อม พอลงจากรถแล้วให้ยืนเป็นเรียงหน้ากระดานแถวละสี่คนนะครับ” อาจารย์สมเกียรติจับไมโครโฟนขึ้นประกาศขณะรถบัสกำลังแล่นเข้าสู่บริเวณลานจอดรถของพระราชวัง

  เมื่อลงจากรถบัสแล้วนักเรียนจึงมาเข้าแถวตามที่อาจารย์บอกไว้อย่างเป็นระเบียบวันนี้เด็ก ๆ แต่งกายอย่างทะมัดทะแมงด้วยเสื้อยืดมีปกและกางเกงขายาวพละเครื่องแบบพละศึกษาของโรงเรียนพร้อมสวมหมวกแก๊ปสีม่วงแบบเดียวกันหลังจากผู้ช่วยประจำรถทั้งสามคันตรวจนับจำนวนนักเรียนเรียบร้อย จึงนำนักเรียนเดินแถวไปยังบริเวณทางเข้าพระราชวังที่จำหน่ายบัตรผ่านประตู

  คณาจารย์อาจารย์ที่ได้จัดเตรียมโปรแกรมการทัศนศึกษาในพระราชวังให้กลุ่มนักเรียนของแต่ละคันไว้มาเรียบร้อยแจ้งให้นักเรียนทราบว่าแต่ละกลุ่มจะเดินเวียนกันไปคนละเส้นทางแล้วกลับมาเจอกันตรงทางเข้านี้อีกครั้งตอนเที่ยงวันเพื่อให้นักเรียนกลุ่มย่อย ๆ สามารถเข้าใจถึงประวัติสถานที่ความสำคัญในเวลาอันกระชับของการเดินชมพระราชวังนี้และก่อนเข้าชมนั้นเจ้าหน้าของพระราชวังที่ได้ชี้แจ้งกฎระเบียบการแต่งกายและการปฏิบัติตนต่างๆ ให้นักเรียนทราบด้วย

  สำหรับรถบัสคันที่หนึ่งนี้มีอาจารย์สมเกียรติและผู้ช่วยเริ่มพากลุ่มนักเรียนเดินไปยังหอเหมมณเฑียรเทวราชซึ่งเป็นจุดแรกที่อยู่ใกล้กับทางเข้าวัง

  “นี่คือหอเหมมณเฑียรเทวราชหรือศาลพระเจ้าปราสาททอง ที่ในหลวงรัชกาลที่ห้าท่านทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯให้สร้างขึ้นเพื่ออุทิศถวายแด่พระเจ้าปราสาททอง”อาจารย์สมเกียรติกล่าวถึงความสำคัญของสถานที่นี้และให้เวลานักเรียนกราบไว้ศาลนี้สักครู่แล้วจึงเริ่มร่ายยาวถึงประวัติของพระราชวังบางปะอินที่ได้รับการสร้างขึ้นในสมัยพระเจ้าปราสาททองกษัตริย์แห่งกรุงศรีอยุธยาทำให้นักเรียนหลายคนเริ่มออกสีหน้ามึนงง ส่วนเอกนั้นตั้งใจฟังอาจารย์อธิบายอย่างมากจึงเข้าใจรายละเอียดได้ดี เพราะรู้สึกประทับใจตั้งแต่ก้าวแรกที่ย่างเข้ามา ณพระราชวังแห่งนี้แล้ว “ถ้านักเรียนฟังที่ครูพูดไม่ทัน มีข้อสงสัยอะไรให้ยกมือถามได้เลยนะครับหรือสามารถอ่านข้อมูลเพิ่มเติมได้จากคู่มือแนะนำพระราชวังบางปะอินที่ได้รับแจกมาตอนผ่านประตูเพราะทุกคนจะต้องทำรายงานการทัศนะศึกษานี้ส่งครูภายในหนึ่งสัปดาห์” อาจารย์พูดย้ำเรื่องรายงานนี้เพื่อให้นักเรียนสนใจฟังสิ่งที่อธิบายให้เข้าใจอีกทั้งเพื่อฝึกวินัยการฟังและการอ่านให้ติดตัวลูกศิษย์ด้วย

  “ศาลนี้ดูโบราณเหมือนแบบขอมปะ”รัชนียกมือไหว้ศาลแล้วจึงกระชิบบอกเพื่อนเด็กหญิงที่ยืนข้างเธอ

  “นี เรารีบไปกันดีกว่าอาจารย์เดินนำไปนู้นแล้ว” เด็กหญิงคนนี้รีบเตือนให้เดินตามอาจารย์ก่อนที่พวกเธอจะถูกกลุ่มเพื่อนทิ้งระยะไปไกล

  อาจารย์สมเกียรติเดินนำเด็กๆ ต่อไป ถึงอาคารชื่อสภาคารราชประยูร ซึ่งเป็นอาคารที่มีลักษณะแบบสถาปัตยกรรมผสมผสานระหว่างไทยกับยุโรปอาจารย์เล่าถึงประวัติของตึกหลังนี้ แล้วจึงให้เวลานักเรียนเพื่อเดินศึกษาของต่างๆ ที่ถูกนำมาจัดแสดงไว้ภายในอาคารด้วยตนเอง จากนั้นจึงพากันเดินต่อไปถึงสระน้ำใหญ่ในพระราชวังซึ่งนักเรียนต่างพากันตื่นตาตื่นใจกับสิ่งที่ได้พบเห็น นั่นก็คือพระที่นั่งไอศวรรย์ทิพยอาสน์ซึ่งเป็นพระที่นั่งทรงไทยแบบปราสาทโถงที่ตั้งตระหง่านอยู่กลางน้ำนั่นเอง

  “โห้! งามเหรอเกิน” เอกเผลอรำพึงออกมาเสียงดังเมื่อได้เห็นพระที่นั่งอันวิจิตรบรรจงนี้ซึ่งความรู้สึกชื่นชอบนี่เองที่เป็นจุดเริ่มต้นให้เด็กชายเอกเกิดแรงบันดาลใจอยากเป็นผู้สร้างสรรค์ผลงานเหล่านี้บ้างในอนาคตและทำให้อาจารย์สมเกียรติที่ยืนอยู่ใกล้อมยิ้มเพราะเห็นแววตามุ่งมั่นลูกศิษย์คนเก่ง

  “พระที่นั่งไอศวรรย์ทิพยอาสน์นี้องค์เดิมนั้นสร้างขึ้นในสมัยพระเจ้าปราสาททองแต่ถูกปล่อยรกร้างไว้ตั้งแต่ครั้นกรุงศรีอยุธยาเสียราชธานีครั้งที่สอง และต่อมาในสมัยรัตนโกสินทร์จึงได้รับการสร้างขึ้นใหม่ด้วยพระกรุณาของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว” เมื่ออาจารย์อาจารย์สมเกียรติพูดเกริ่นถึงตรงนี้ นักเรียนก็ต่างพากันถามเกี่ยวกับที่มารูปแบบพระที่นั่ง และรูปหล่อสัมฤทธิ์ที่ประดิษฐานอยู่ในพระที่นั่งจนอาจารย์ต้องใช้เวลาตอบคำถามไขข้อข้องใจให้เด็ก ๆ อยู่พักใหญุ่

  เมื่อทุกคนเสร็จจากการชื่นชมศิลปะกลางน้ำนี้แล้วอาจารย์สมเกียรติก็นำนักเรียนกลุ่มหนึ่งเดินต่อไปยังพระที่นั่ง อนุสาวรีย์ และพระตำหนักอีกหลายองค์ด้วยโดยส่วนที่นักเรียนดูสนใจพระที่นั่งเวหาศน์จำรูญเป็นพิเศษเพราะเป็นศิลปะแบบจีนซึ่งมีสีแดงที่เด็ก ๆ ชอบและมีความแปลกตากว่าพระที่นั่งองค์อื่น จากนั้นกลุ่มแรกนี้ทยอยเดินกันกลับมารวมตัวกับอีกสองกลุ่มบริเวณหน้าประตูพระราชวังตามเวลาที่นัดหมายกันไว้จากนั้นอาจารย์และผู้ช่วยประจำของรถบัสแต่ละคันจึงพานักเรียนแยกย้ายกันขึ้นรถ เพื่อมุ่งหน้าไปยังสถานที่ถัดไปของการทัศนะศึกษา

  เมื่อนักเรียนกลับมาขึ้นประจำรถบัสแต่ละคันเรียบร้อยผู้ช่วยประจำรถก็นำข้าวกล่อง ขนมโรตีสายไหมและเครื่องดื่มมาแจกให้ทุกคนทานกันบนรถเนื่องจากเวลาการทัศนะศึกษาที่จำกัดและมีจำนวนนักเรียนนับร้อยคนเดินทางมาในครั้งนี้หลังจากนั้นเมื่อทุกคนกินอาหารเสร็จเรียบร้อยรถบัสจึงเคลื่อนที่ต่อไปยังวัดมหาธาตุและใช้เวลาเพียงไม่นานก็มาถึงยังวัดโบราณแห่งสำคัญที่ตั้งอยู่ใจกลางพระนครศรีอยุธยา

“ตอนนี้เราทุกคนกำลังยืนอยู่ ณวัดมหาธาตุ ซึ่งตั้งอยู่ที่เขตอุทยานประวัติศาสตร์พระนครศรีอยุธยา”อาจารย์สมเกียรติเริ่มกล่าวเมื่อนักเรียนกลุ่มที่อยู่ในความดูแลเดินแถวเข้าไปยังบริเวณวัดเรียบร้อย

  “นี่ใช่วัดเหรอครับอาจารย์ทำไมถึงทรุดโทรมอย่างนี้” วัตน์ยกมือขึ้นแล้วถามอาจารย์ด้วยความสงสัย

  “ตามพงศาวดารเดิมทีวัดนี้มีความงดงามมากเนื่องจากเป็นวัดสำคัญอยู่ใกล้พระบรมมหาราชวังของกรุงศรีอยุธยา แต่เพราะเหตุการณ์เสียกรุงครั้งที่สองวัดนี้จึงถูกพม่าเผาทำลายจนมีสภาพอย่างที่เห็นนี้” อาจารย์บอกเหตุผลในนักเรียนคลายข้อสงสัยนี้ “แต่ยังไงที่นี่ก็มีศิลปะการก่อสร้างวัดของชาติในยุคนั้นให้เราได้ศึกษากัน” จากนั้นอาจารย์ก็อธิบายประวัติของวัดนี้คร่าว ๆ เพื่อให้เด็ก ๆ เข้าใจและจดบันทึกก่อนจะนำเหล่านักเรียนเดินต่อมาที่ต้นโพธิ์ข้างวิหาร

  “โอ้โห้!โอ้โห้!” เสียงอุทานของนักเรียนหลายคนดังขึ้นเมื่อได้เห็นเศียรพระพุทธรูปหินทรายที่วางอยู่บนรากของต้นโพธิ์ได้เหมาะเจาะอย่างน่าความมหัศจรรย์

  “เศียรพระพุทธรูปนี้เป็นศิลปะอยุธยาโดยคาดว่าหล่นมาอยู่ที่โคนต้นไม้นี้เมื่อครั้นเสียกรุงฯ จนรากไม้ขึ้นมาปกคลุมทำให้ดูงดงามแปลกตา” เมื่ออาจารย์อธิบายแล้วจึงให้เด็ก ๆได้ยลสิ่งน่าสนในนี้อยู่สักพัก

  จากนั้นอาจารย์สมเกียรติก็ใช้เวลาอีกเกือบชั่วโมงนำนักเรียนกลุ่มหนึ่งนี้ทัศนะศึกษาต่อที่วัดพาชมในส่วนของพระปรางค์ เจดีย์แปดเหลี่ยม และตำหนักพระสังฆราชก่อนจะกลับมารวมพลกันที่บริเวณจอดรถบัสกับนักเรียนทั้งหมด แล้วขึ้นรถบัสแยกย้ายตามคันเพื่อไปนมัสการหลวงพ่อโตที่วัดพนัญเชิงซึ่งเป็นเป้าหมายสุดท้ายของการทัศนะศึกษาในวันนี้

  เมื่ออาจารย์และนักเรียนทั้งหมดเข้ามาในวิหารวัดพนัญเชิงกันเรียบร้อยอาจารย์สมเกียรติก็เริ่มกล่าวถึงความสำคัญของพระพุทธรูปองค์โตที่อยู่เบื้องหน้า

   “พระพุทธรูปองค์ใหญนี้คือหลวงพ่อโต หรือ ซำปอกง หรือชื่อเต็ม ๆ ก็คือพระพุทธไตรรัตนนายกที่เป็นศิลปะอู่ทองตอนปลายปางมารวิชัย ท่านเป็นพระศักดิ์สิทธิ์โบราณคู่บ้านคู่เมืองมาแต่ครั้นแรกสร้างกรุงศรีฯที่ชาวบ้านเคารพนับถือกันมากโดยเฉพาะในหมู่ชาวไทยเชื้อสายจีน” อาจารย์เล่าถึงประวัติขององค์พระ

  “ส่วนวัดพนัญเชิงนี้เป็นที่วัดเก่าแก่มากสัญนิษฐานว่าสร้างขึ้นก่อนการสถาปนากรุงศรีฯเป็นราชธานี”แล้วอาจารย์ก็ขยายความเพิ่มเติมเกี่ยวกับประวัติของวัดและพระพุทธรูปอีกสามองค์ในโบสถ์แล้วจึงให้เวลานักเรียนได้สักการะองค์พระและทำกิจธุระส่วนตัวก่อนเดินทางกลับกรุงเทพฯ

  เมื่อเอกได้ยินที่อาจารย์พูดเช่นนั้นเขาจึงรีบยกมือขึ้นไหว้และตั้งจิตอธิฐานขอพรให้คุณพระช่วยให้มีโอกาสได้รู้ว่าพ่อกับน้องสาวที่แม่เคยเล่าว่าจมน้ำหายไปเมื่อหลายปีก่อนนั้นจะเป็นหรือตายอย่างไรก็ขอให้ตนเองได้รู้แน่ชัดเพราะบ่อยครั้งที่เอกมักแอบคิดเรื่องนี้แต่ก็ถูกแม่กำชับอย่างหนักแน่นไม่ให้ถามหรือพูดถึงอีก

  การทัศนศึกษาครั้งนี้ทำให้นักเรียนเพลิดเพลิดและได้รับความรู้มากมายเกี่ยวกับอดีตเมืองหลวงของประเทศนี้เป็นอย่างดีซึ่งระหว่างการเดินทางกลับนั้นบรรยากาศในรถค่อนข้างเงียบเพราะเด็ก ๆ ส่วนใหญ่ต่างนอนหลับกันในขณะที่เอกนั้นหยิบสมุดที่บันทึกข้อมูลต่าง ๆ ไว้ออกมาอ่านและทบทวนถึงโบราณสถานต่างๆ ที่ได้ไปเยือนในวันนี้ จึงทำให้เขานั่งยิ้มน้อยยิ้มใหญ่ด้วยความภาคภูมิใจที่ได้มีโอกาสมายังจังหวัดบ้านเกิดกรุงเก่าของประเทศที่มีประวัติศาสตร์อันยาวนาน

https://web.facebook.com/199Foods/