ปัญหานมแม่ แก้ไขได้ ตั้งใจมาตั้งแต่ก่อนคลอดค่ะว่า เมื่อเจ้าตัวเล็กออกมาลืมตาดูโลก จะให้กินนมแม่ แต่เมื่อถึงเวลาเข้าจริงๆ ก็เกิดคำถามขึ้นมามากมาย ยย คุณมีนะ สพสมัย กรรมการมูลนิธิส่งเสริมการคลอด และการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่แห่งประเทศไทย มีคำแนะนำในการแก้ปัญหาและข้อข้องใจที่เกิดขึ้นค่ะ หากคลอดก่อนกำหนดแล้วจะมีน้ำนมไหม เมื่อคลอดลูกและรกแยกออกจากมดลูกแล้ว กระบวนการภายในร่างกายจะสั่งสมองให้ผลิตน้ำนมออกมาทันที เพียงแต่คุณแม่ต้องให้ลูกดูดกระตุ้น เพื่อให้กระบวนการนั้นเกิดขึ้นอย่างสมบูรณ์ ถึงแม้ยังไม่มีน้ำนม ก็ไม่เป็นไรค่ะ เพราะการดูดของลูกเป็นการกระตุ้นการทำงานของสมอง ให้หลั่งฮอร์โมนในการสร้างน้ำนม ซึ่งจะทำให้เกิดความสมดุลเต็มที่ ดังนั้น การให้ลูกกินนมแม่ทันทีหลังคลอดมีความสำคัญมาก เพราะจะทำให้กระบวนการสร้างน้ำนมเกิดขึ้นได้อย่างเต็มที่ และทำงานได้อย่างต่อเนื่อง คุณแม่ที่คิดว่าขอพักก่อนรอวันหลังอาจพลาดโอกาสนะคะ ปากลูกเล็กกว่าหัวนมแม่มากๆ ความทำอย่างไร ขอให้คุณแม่เชื่อว่าปากลูกขยายได้ เวลาเขาทำปากว้างๆ เขาก็อ้าได้มากกว่าหัวนมคุณแม่อยู่แล้วค่ะ แต่หากหัวนมคุณแม่ใหญ่มากๆ ลองใช้วิธีคลึงหัวนมหรือใช้ผ้าเย็นประคบพอหัวนมถูกความเย็นก็จะหดตัว ลูกก็จะสามารถดูดได้ ไม่เป็นปัญหาค่ะ นมแม่ในช่วงอายุต่างๆ ของลูกตั้งแต่แรกเกิด 6 เดือน 1 ปี 2 ปีนั้นมีความแตกต่างกันอย่างไรบ้าง เช่น มีไขมันหรือโปรตีนลดลงหรือไม่ น้ำนมแม่จะถูกปรับเปลี่ยนไปตามช่วงอายุ และตามความต้องการของลูกเหมือนเป็นการปรับสูตรน้ำนมแม่ในวันแรกๆ ก็จะมีไขมันสูงวิตามินเอสูง มีภูมิคุ้มกันสูง พอผ่านไปสัก 3-4 วัน จะเริ่มปรับลดปริมาณไขมันลงไป มีโปรตีนที่ลดลงมาบ้าง แล้วก็จะมีปริมาณแล็กโตสสูงขึ้นเพราะเมื่อผ่านไปสัก 2-3 วันลูกจะต้องการพลังงานของอาหาร เพื่อจะช่วยให้ร่างกายเติบโต เพราะฉะนั้นปริมาณของแล็กโตสจะสูงขึ้น ในขณะที่ไขมันเริ่มลดน้อยลง หลังจาก 6 เดือน ลักษณะการปรับเปลี่ยนของไขมันในน้ำนมก็จะลดปริมาณน้อยลง มีปริมาณโปรตีนที่สูงขึ้น เด็กที่กินนมแม่มาตลอดหลังจาก 6 เดือนผ่านไป น้ำหนักจะค่อยๆ กลับสู่ภาวะทางพันธุกรรมค่ะ เช่น พ่อแม่ตัวโต เขาก็จะโตถ้ากินอาหารดีก็จะโตตามพ่อแม่ ถ้าพ่อแม่ตัวเล็กเด็กก็จะตัวเล็กตามพ่อแม่แต่จริงๆ แล้วคุณแม่ก็ยังสามารถช่วยกระตุ้นการเจริญเติบโตให้ลูกได้ด้วยอาหารเสริมค่ะ จะทราบได้อย่างไรว่า ลูกได้รับน้ำนมแม่เพียงพอในแต่ละมื้อ เวลาคุณให้ลูกกินนม มักจะบอกความรู้สึกของตัวเองเข้าไปด้วยซึ่งบางครั้งลูกกินเร็ว กินแป๊บเดียวก็หลับ แม่ก็จะคิดว่าทำไมวันนี้ลูกกินน้อย จะเพียงพอไหม แล้วก็หลับนานจังเลย จะเป็นอะไรไหม ลองสังเกตดูว่ามีลักษณะอย่างไร ถ้าลูกกินอิ่มนอนหลับ ร่าเริง อารมณ์ดี ก็ไม่ต้องกังวลแล้วค่ะ กินแล้วอึ ฉี่ โดยปกติลูกจะฉี่วันละ 6-8 ครั้ง อึวันละครั้ง แต่บางครั้งลูกที่กินนมแม่แล้วไม่ยอมอึเลย 2-3 วัน ก็ไม่เป็นไรนะคะ ตราบใดที่เขายังไม่แสดงอาการว่าท้องแข็ง ท้องอืด ร้องไห้จนอยู่ไม่ได้ คุณแม่ก็ไม่ต้องกังวล สรุปก็คือดูที่ลูก ถ้าลูกสบายก็ไม่ต้องห่วง เวลาที่ลูกกินน้อย กินไม่พอเขาก็จะไม่แข็งแรง ถ้าลูกหมดแรงคือเขาจะไม่ตื่นเลย ไม่เล่น ตาไม่ใส ไม่มีปฏิสัมพันธ์กับเรา ปลุกอย่างไรก็ไม่ตื่น กินนิดเดียวก็หลับ เต้านมคุณแม่ก็ยังเต็มๆ ไม่เบาเลยหลังลูกดูด สิ่งสำคัญที่คุณแม่ต้องหัดสังเกต คือ ทุกครั้งที่ลูกดูดนม ลูกมีอาการกลืนไหม ถ้าลูกกลืนก็สบายใจได้ว่าลูกได้น้ำนมค่ะ ลูกกัดหัวนม ทำอย่างไรดี ลูกจะกัดหัวนมก็ตอนที่ลูกฟันเริ่มขึ้นแล้วเขารู้สึกคันเหงือก เพราะฉะนั้นคุณแม่ควรพยายามใช้เจลของเล่นแช่เย็นให้เขากัด เพื่อลดอาการคันเหงือก เขาก็จะกัดหัวนมน้อยลงค่ะ เมื่อฟันขึ้นแล้วเขากัดจะทำอย่างไรดี ข้อแรก คือ ต้องไม่ยอมให้เขากัดอีก ถ้าเขากัดก็เอาออกเลย ทำให้เขาหยุดให้ได้ ทำให้เขารู้ว่านี่คือวิธีการที่ผิด ทุกครั้งที่เขาทำผิดแม่จะไม่ให้นม สักพักหนึ่งลูกจะเรียนรู้ได้ว่าทำแบบนี้ไม่ได้ ช่วงแรกๆ อาจจะโดนกัดบ้างแต่คุณแม่ต้องไม่ปล่อยให้เขาทำเราเจ็บมากจนเกินไป พอเริ่มรู้สึกว่าเขากำลังจะงับก็หยุดเลย แล้วก็ผลักตัวเขาออก ใช้นิ้วดันปากเขาออก ส่วนเทคนิคอื่นๆ ก็ขึ้นอยู่กับคุณแม่แต่ละคนว่าจะสามารถสอนลูกให้เลิกทำได้เร็วแค่ไหน นมแม่ใสๆ กับข้นๆ สารอาหารใกล้เคียงกันหรือไม่ บางครั้งก็ต่างกันค่ะ นมที่มีลักษณะข้นๆ จะบอกถึงปริมาณน้ำกับสารอาหารที่มีอยู่ในน้ำนมอาจจะมีโปรตีน ไขมัน ค่อนข้างสูงกว่าน้ำนมใสๆ ซึ่งระยะหลังมีการศึกษาว่าคุณแม่ที่ได้ไขมันมากจะมีน้ำข้นๆ ข้อดี คือ คุณแม่ที่อยากให้ลูกอ้วนก็กินอาหารที่มีไขมันมากหน่อย แต่ไม่ใช่มากจนเกินไปนะคะ อาจมากกว่าปริมาณที่ร่างกายต้องการเพิ่มขึ้นอีกนิดหน่อยเท่านั้น ข้อเสีย คือ คุณแม่กินอาหารที่มีไขมันมากๆ จะทำให้ท่อน้ำนมอุดตันได้ง่ายขึ้น โดยปกติภาวะน้ำนมข้นหรือน้ำนมใสจะเกิดสลับกันในแต่ละวันอยู่แล้ว คุณแม่ไม่ต้องเป็นกังวลค่ะนอกจากนั้น อาจจะต่างกันเพราะอาหารที่คุณแม่รับประทานเข้าไปกับวัยของลูกด้วยค่ะ เมื่อลูกโตขึ้นน้ำนมของคุณแม่จะเริ่มใสค่ะ เพราะฉะนั้นถ้าจะเทียบคุณแม่หลังคลอดใหม่ๆ กับคุณแม่ที่มีลูก 6-7 เดือนไปแล้ว ความใสความข้นของน้ำนมก็จะต่างกัน ต้องเทียบแบบรุ่นเดียวกันค่ะ ภูมิคุ้มกันจากนมแม่หมดตอนไหน ภูมิคุ้นกันจากนมแม่ไม่มีหมดค่ะ น้ำนมแม่จะมีส่วนหนึ่งที่ถูกผลิตโดยโปรตีนในร่างกายที่เป็นตัวปกป้องกันติดเชื้อ หรือเป็นตัวสร้างภูมิคุ้มกัน เพราะฉะนั้นตลอดระยะเวลาที่ให้ลูกกินนมแม่ ทุกหยดจะมีภูมิคุ้มกันค่ะ ขณะที่ลูกดูดนมข้างหนึ่ง อีกข้างหนึ่งจะมีน้ำนมไหลออกมาด้วยเป็นอาการปกติหรือไม่ น้ำนมและสารอาหารในนมจะน้อยลงหรือไม่ เป็นอาการผิดปกติที่ดีมากเลยแสดงว่าระบบการสร้างน้ำนมดีมาก ส่วนน้ำนมอีกข้างหนึ่งที่ไหลออกมา คุณแม่เก็บไว้ก็ได้ อาการแบบนี้ส่วนมากจะเป็นช่วงเดือนแรกๆ ที่ระบบภายในร่างกายยังปรับตัวไม่ค่อยดี แต่พอปรับตัวดีแล้ว อากาศเหล่านี้จะหายไป และปริมาณน้ำนมของคุณแม่ก็จะไม่น้อยลงด้วยค่ะ เพราะนมแม่เป็นสิ่งที่ดีที่สุดสำหรับลูก อย่างไรเสียคุณแม่ก็คงไม่หมดความพยายาม หรือเสียความตั้งใจที่จะให้นมแม่แก่ลูกน้อยอยู่แล้ว ใช่ไหมคะ. ที่มา..นิตยสารรักลูก //www.koomsamunpai.com/ E-Mail: koomSAMUNPAI@gmail.com   Create Date : 16 กันยายน 2550     Last Update : 18 กันยายน 2550 14:19:41 น. Counter : 587 Pageviews.   1 comment Share Tweet

ของแสลงแม่หลังคลอด แม่ที่ให้นมลูก ควรจะรับประทานอาหารเพื่อชดเชยกับปริมาณที่ออกไปกับน้ำนม แม่ที่มีสุขภาพดีจะมีน้ำนมหลั่งออกมาวันละ 3 ถ้วย (600-800 มิลลิลิตร) ต่อมน้ำนมสร้างน้ำนม โดยการจัดดึงเอาสารอาหารจากเลือดแม่มาสร้างน้ำนมจึงได้ชื่อว่า เลือดจากอกของแม่ น้ำนมประกอบด้วย โปรตีน ไขมัน น้ำตาล แร่ธาตุ และ วิตามิน จึงต้องได้รับการชดเชย ด้วยการรับประทานอาหารเหล่านี้ให้เพียงพอ แม่ที่ให้น้ำนมลูก โดยที่ไม่ได้รับประทานอาหารเพิ่มขึ้นเลย น้ำหนักตัวจะลดลงเรื่อยๆ การรักษาทรวดทรงนอกจากจะรับประทานอาหารให้ถูกส่วนแล้ว ควรบริหารร่างกายอย่างสม่ำเสมอด้วย ก็จะทำให้น้ำหนัก และทรวดทรงกลับเข้าสู่สภาพเดิมได้แน่นอนสำหรับแม่ที่ผอม และน้ำหนักน้อยจำเป็นต้องรับประทานอาหารเพิ่มขึ้นจากเดิม ถ้าคิดประมาณเป็นเนื้อสัตว์จะเป็น เนื้อหมู ไก่ ปลา อย่างน้อยวันละ 30 กรัม นมถั่วเหลืองวันละ 2-3 ถ้วย ผักใบเขียวครึ่งถ้วย ผักสีเหลือง (ฟักทอง มะเขือเทศ) ครึ่งถ้วย เพราะ อาหารจำพวกผักจะให้วิตามินเพียงพอกับที่ทารกต้องการ ของแสลงแม่หลังคลอด ของแสลงคงหมายถึงรับประทานเข้าไปแล้วเกิดอาการอันไม่พึงประสงค์ อาหารต่างๆ เช่น ข้าว เนื้อสัตว์ ถั่ว ผัก ผลไม้ ไม่ควรงด ในทางกลับกันยาหลายชนิดอาจนับว่าเป็นของแสลงสำหรับแม่ที่ให้นมลูก เพราะสารเหล่านี้จะผ่านจากเลือดแม่ เข้าไปในน้ำนม เมื่อทารกรับประทานจะเกิดอาการอันไม่พึงประสงค์ได้ เช่น ยาถ่าย อาจทำให้ทารกถ่ายท้องไปด้วย ซึ่งยาทุกชนิดจะปนไปในน้ำนมแม่มากน้อยต่างกันไป แม่บางคนมีความเชื่อว่า เนื้อสัตว์ ผัก ผลไม้ เป็นของแสลง หันมารับประทานข้าวกับปลาแห้งหรือเกลือ จนเกิดโรคขาดอาหารขึ้น บวม และเป็นโรคเหน็บชา เพราะขาด วิตามิน บี1 แม่ก็จะหลั่งน้ำนมที่ขาด วิตามิน บี1 ให้ลูกด้วย สำหรับทารกที่ดื่มน้ำนมมารดาเพียงอย่างเดียว โดยไม่ได้รับประทานอาหารเสริม พวกกล้วยหรือเนื้อสัตว์เลย เมื่ออายุได้ 4-5 เดือนจะเกิดอาการของโรคเหน็บชา ร้องเสียงแหบ บวม ผอม และเกิดอาการหัวใจล้มเหลวได้ ยาดอง ของต้องห้ามสำหรับแม่หลังคลอด พวกยาดองและยาขับเลือดหรือน้ำคาวปลาทั้งหลายไม่สมควรรับประทานอย่างยิ่ง เพราะนอกจากไม่เกิดประโยชน์แล้วอาจเกิดอันตรายแก่ทารกด้วย เพราะยาดองเหล่านี้ อาจมีสารบางชนิดที่ส่งผ่านไปยังลูกซึ่งทำให้เกิดอาการเลือดออกง่าย เพราะแพทย์ได้สังเกตว่า เด็กที่มีจ้ำเลือดตามตัวซีดถ้าเป็นมากจะเกิดอาการชัก เพราะมีเลือดคั่งในสมอง เด็กเหล่านี้มักมีประวัติว่า แม่กินยาดองเหล้า หรือกลางบ้านเกือบทุกรายแม่ที่รักและเป็นห่วงลูกน้อยควรละเว้นเสียสิ่งที่ควรรับประทานคือ ยาเพิ่มเลือด เช่น ธาตุเหล็กและวิตามิน เพราะแม่ได้เสียเลือดไปมากระหว่างการคลอด ดังนั้นต้องรับประทานสารอาหารเหล่านี้ ชดเชยสิ่งที่เสียไป แกงเลียง ช่วยเพิ่มน้ำนมให้มากขึ้นจริงหรือ ? สารที่เพิ่มการหลั่งน้ำนม เท่าที่ทราบยังไม่มีอาหารและยาที่เชื่อว่าจะช่วยเพิ่มน้ำนม มีแตกต่างกันไปในแต่ละท้องถิ่นพวกแกงเลียงที่ใส่ผักมากๆ อาจจะช่วยให้สารอาหารพวกวิตามินและเกลือแร่บ้าง ที่สำคัญคงช่วยด้านจิตใจ ตัวแม่เองและผู้ใกล้ชิดมีความตั้งใจ ที่ส่งเสริมให้แม่ได้มีน้ำนมมากพอ เพื่อให้ทารกได้เจริญเติบโต ถ้าหากไม่ได้เติมสารอะไรที่แปลกปลอม นอกจากอาหารที่ปรุงเป็นพอเศษ ก็จะเป็นประโยชน์ต่อสุขภาพจิตเช่นกัน ขณะให้นมลูก รับประทานยาคุมกำเนิดได้หรือไม่ ? แม่ที่ให้นมลูกสม่ำเสมอทั้งกลางวันและกลางคืน จะทำให้แม่มีประจำเดือน และไม่มีไข่ตกได้ 7-8 เดือนหลังคลอดแต่ก็มีโอกาสตั้งท้องได้เร็วกว่านี้ การใช้ยาคุมกำเนิดควรปรึกษาแพทย์ เพื่อรับยาชนิดที่มีขนาดของยาน้อยๆ จากการศึกษาที่ผ่านมา ยังไม่มีข้อมูลที่แน่นอนว่ายาคุมจะทำให้น้ำนมแม่ลดลง. ที่มา..นิตยสารบันทึกคุณแม่ //www.koomsamunpai.com/ E mail: koomSAMUNPAI@gmail.com   Create Date : 16 กันยายน 2550     Last Update : 18 กันยายน 2550 14:14:18 น. Counter : 5503 Pageviews.   0 comment Share Tweet

อบสมุนไพรหลังคลอด อบสมุนไพรมีข้อห้ามอะไรหรือไม่... จะส่งผลอะไรต่อใครอย่างไร... ต้องค้นหาคำตอบ "สวัสดีค่ะ คุณหมอพนิตย์หรือคะ" เสียงต้นสายดังขึ้นเมื่อผมยกหูโทรศัพท์ขึ้นแนบใบหู "ใช่ครับ" ผมตอบสั้นๆ "นี่หนูโทรจากนิตยสารฟิตเนสค่ะ" "ครับ ว่ายังไงครับ" "หนูโทรมาขอต้นฉบับค่ะ คราวนี้อยากให้คุณหมอเขียนเกี่ยวกับเรื่อง การอบสมุนไพรหลังคลอดนะคะ" "ครับ" ผมรับปากทันที ทั้งๆ ที่ผมไม่รู้ในรายละเอียดของการอบสมุนไพรหรอกนะครับ ว่าเขาทำกันอย่างไร จะเคยมีประสบการณ์ก็แต่จากคนไข้หลังคลอดของผม มาขออนุญาตจากผมว่าจะอบสมุนไพรได้มั้ยและจะอบกันได้เมื่อไร ผมก็ต้องใช้เหตุและผลเข้ามาพิจารณาว่า จะอบสมุนไพรได้หรือไม่ได้ เพราะอะไร เมื่อคิดสาระตะแล้ว ผมก็อนุญาตให้คนไข้หลังคลอดของผมทุกท่านที่ต้องการจะอบสมุนไพร ได้อบสมุนไพรตามต้องการ เอาละ เมื่อผมรับปากที่จะเขียนแล้ว ผมก็ต้องพยายามหาข้อมูลมาเขียนให้ได้แหละนะ ว่าถึงเรื่องการอบสมุนไพรนั้น ถือได้ว่าเป็นประเพณีทางสูติกรรมไทยอย่างหนึ่งที่นอกเหนือจากการอยู่ไฟแล้วก็มีการอบสมุนไพรหรือการเข้ากระโจมนี่แหละ ที่มีการปฏิบัติกันมาจวบจนปัจจุบัน ที่น้อยลงไปอย่างเห็นชัดเจนก็เห็นจะได้แก่การอยู่ไฟ เพราะความไม่สะดวก ประกอบกับทางการแพทย์ยุคสมัยใหม่มักจะไม่แนะนำเท่าใดนัก เนื่องจากเห็นว่ามันไม่จำเป็น ขณะเดียวกันอันตรายอาจจะเกิดขึ้นได้ง่ายในการอยู่ไฟ ซึ่งก็มีอยู่หลายแบบหลายวิธีไม่เหมือนกับการอบสมุนไพร ซึ่งปลอดภัยกว่ากันเอยะเลย การอบสมุนไพรหรือการเข้ากระโจมสมุนไพรนั้นนับเป็นขบวนการฟื้นฟูสุขภาพหลังคลอดให้กับคุณแม่หมาดๆ วิธีหนึ่ง ว่าไปแล้ว การฟื้นฟูสุขภาพหลังคลอดของมารดาที่เคยมีใช้กันในประเทศไทยนั้น ก็มีอยู่หลายอย่างเป็นต้นว่า การนั่งถ่าน คือการนั่งบนเก้าอี้ที่เจาะรูไว้ตรงกลาง โดยมีเตาถ่านวางไว้ใต้เก้าอี้เพื่อให้ความร้อนแผ่กระจายมายังบริเวณฝีเย็บ และมักจะมีพวกสมุนไพรหรือเครื่องหอมโรยลงไปในเตาถ่าน เพื่อให้เกิดควันและกลิ่นหอมขึ้นมาด้วย นับเป็นวิธีการช่วยให้อาการปวดแผลของฝีเย็บลดน้อยลง แถมช่วยลดอาการบวมด้วย และแผลแห้งเร็ว แพทย์แผนปัจจุบันในทุกวันนี้ใช้ความร้อนจากหลอดไฟฟ้าแทนการนั่งถ่านซึ่งดูแลน่าจะสบายกว่า หวาดเสียวน้อยกว่าการนั่งถ่านเยอะ ส่วนวัตถุประสงค์นั้นก็เหมือนกัน การเข้ากระโจมหรือการอบตัว ก็เช่นเดียวกันครับ เป็นขบวนการฟื้นฟูสุขภาพหลังคลอดของผู้เป็นมารดาเช่นเดียวกัน หากเป็นสมัยก่อน ก็มักจะใช้ผ้าห่มมาทำเป็นกระโจมขนาดเพียงแค่พออยู่ได้คนเดียวโดยโผล่หัวพ้นออกมาทางยอดกระโจม อย่าเข้าใจผิดคิดว่าจะทำกระโจมขนาดเท่าบ้านของอินเดียแดงอย่างที่เคยเห็นในหนังคาวบอยกันนะครับ แต่มาทุกวันนี้ ผมเห็นมีขายกันเยอแยะ ทำด้วยพลาสติก ลักษณะไม่เหมือนกระโจมกันแล้ว แต่เหมือนตู้อบขนาดเล็กพอจะเข้าไปนั่งอบตัวได้คนเดียว โดยมีส่วนศีรษะโผล่ออกมาไว้ข้างนอกก็สามารถเอามาใช้แทนกระโจมได้ เมื่อมีกระโจมหรือตู้อบพลาสติกแล้ว วิธีการก็คือ การอบตัวด้วยไอน้ำร้อนนี้เอง หลักการก็เหมือนกับการนั่งถ่านหรือการอยู่ไฟนั่นแหละคือ การใช้ความร้อนมาเพื่อช่วยแก้อาการปวดเมื่อยหลังคลอด ช่วยเอาน้ำออกจากร่างกายทางเหงื่อเพื่อช่วยลดอาการบวม การเข้ากระโจมหรือตู้อบของคุณแม่หลังคลอด คุณแม่ก็จะเข้าไปอยู่ภายในนั้น ซึ่งจะมีที่นั่งให้เรียบร้อย จากนั้นก็มีภาชนะใส่น้ำเดือดไว้ภายในกระโจมหรือตู้อบ ไอน้ำก็จะระเหยมาอบตัวคุณแม่ที่นั่งร้อนอยู่ภายในกระโจมนั้นเพราะความร้อนที่อบอวลอยู่ภายในกระโจมนี่เองทำให้ไม่มีคุณแม่ท่านใดอยากเอาใบหน้าซุกไว้ภายในด้วยหรอก ดังนั้นไม่ว่าจะเป็นกระโจมหรือตู้อบไอน้ำคุณแม่ต่างก็เอาใบหน้าออกมารับลมเย็นภายนอกกันทั้งนั้น แต่ถ้าใครจะเอาเต็มรูปแบบของการอบไอน้ำอย่างที่พวกอาเสี่ยทั้งหลายเข้าไปนั่งในห้องอบไอน้ำหรือห้องสตรีมตามศูนย์กีฬาก็ได้เหมือนกัน แต่ว่ามันจะสิ้นเปลืองมากกว่า ก็เท่านั้นเอง ทีนี้การอบไอน้ำเฉยๆ มันก็ดูไม่ค่อยจะครบเครื่องตามประเพณีไทยเรา ดังนั้นจึงมักจะอบสมุนไพรแบบไทยๆ เข้ามาเอี่ยวอยู่ด้วย เป็นต้นว่า ใบมะขาม ใบส้มป่อย ตะไคร้ ใบมะกรูด ใบมะนาว เปลือกส้มโอ หรืออีกเยอะแยะแล้วแต่จะเป็นสูตรของใคร ใส่เข้าไปในน้ำต้มเดือดนั้น ให้มีไอระเหยปนกลิ่นออกมาชื่นใจ สร้างความขลังให้กับการอบไอน้ำ เรียกว่าดีกว่าอบไอน้ำแบบเพียวๆ หลายช่วงตัว บ้างก็เอาเหล่าสมุนไพรมาทาตามตัวเสียก่อนเข้ากระโจมอบ และเมื่ออบเสร็จแล้วบางรายก็จะเอาน้ำที่ยังเหลืออยู่มาอาบ นวดกันอีก ใช้ประโยชน์จนหยดสุดท้ายว่างั้นเถอะ ผมเข้าใจว่า ทางการแพทย์สมัยใหม่เองคงจะไม่มีข้อห้ามอันใด จะมาห้ามมิให้คุณแม่หลังคลอดได้อบสมุนไพร ถ้าหากมีความต้องการหรือเป็นความต้องการของญาติผู้ใหญ่เนื่องจากความเชื่อของคนเก่าแก่ เชื่อว่าการอยู่ไฟก็ดี การอบสมุนไพรไอน้ำก็ดี มีส่วนสำคัญทำให้สุขภาพหลังคลอของผู้เป็นแม่นั้นแข็งแรง และสามารถมีบุตรต่อไปได้อีกเป็นโหล แต่เหตุผลทางการแพทย์เป็นไปอย่างที่ผมได้กล่าวไว้ในข้างต้นนั่นแหละครับ นพ.พนิตย์ จิวะนันทประวัติ ที่มา..นิตยสาร fitness   Create Date : 15 กันยายน 2550     Last Update : 15 กันยายน 2550 14:50:09 น. Counter : 9868 Pageviews.   Share Tweet

มดลูกแม่ หลังคลอด โดยปกติแล้วมดลูกผู้หญิงเรามีรูปร่างขนาดเท่าชมพู่นี่เองค่ะ แต่ผู้หญิงท้องเจ้าลูกชมพู่จะขยายออกได้หลายร้อยเท่าเลยทีเดียว เรียกว่าขยายไปเท่ากับระยะเวลาของการอุ้มท้องนาน 9 เดือนนี่ล่ะค่ะแล้วเมื่อขยายนานแบบนี้ชมพู่ของเราจะยังขยายเท่าเดิมหรือเป็นอย่างไรต่อไปล่ะเนี่ย คำตอบคือว่า ชมพู่จะกลับมามีขนาดเท่าเดิมที่มีศัพท์เรียกกันว่า “มดลูกเข้าอู่” นั่นเองค่ะโดยช่วงวันแรกหลังคลอด มดลูกที่เคยขยายใหญ่จะเริ่มหดรัดตัวมาอยู่ที่ระดับสะดือ หลังจากนั้นวันต่อไปมดลูกจะค่อยๆ ลดลงวันละประมาณ 1 ซม. โดยประมาณ จนถึงสัปดาห์ที่ 2 มดลูกจะลดขนาดลงมาอยู่ที่อุ้งเชิงกรานกลับเข้าอู่ทีเดิมนั่นเองค่ะ ถึงตอนนี้ให้คุณแม่ลองคลำที่หน้าท้องจะไม่พบมดลูกแล้วค่ะหลังจากนี้อีก 6 สัปดาห์มดลูกจะยังค่อยๆ ลดขนาดลงอีกจนเหลือเป็นชมพู่ไซส์เดิมเหมือนตอนที่ไม่ตั้งครรภ์นั่นเอง Concern เรื่องขนาดของมดลูกที่ไม่ลดลงนี่เป็นปัญหาหลังคลอดอย่างหนึ่งที่คุณแม่ต้องหมั่นคอยสังเกตค่ะยิ่งถ้ามีอาการผิดปกติอื่นดังนี้ร่วมอยู่ด้วย ควรรีบพบแพทย์โดยด่วนนะคะ น้ำคาวปลาไหลไม่หยุด น้ำคาวปลา คือ เซลล์ที่หลุดออกจากผนังโพรงมดลูก จะมีส่วนผสมระหว่างเลือดและน้ำ หลังคลอดคุณแม่จะมีเลือดออกทางช่องคลอด นั่นล่ะค่ะน้ำคาวปลา ซึ่งจะมีสีแดง (คล้ายกับสีของน้ำที่ล้างปลาสดๆ) ช่วงวันแรกหลังคลอดน้ำคาวปลาจะมีปริมาณเยอะแต่จะค่อยๆ ลดลงจนกลายเป็นสีน้ำตาลจางๆ ภายใน 3 สัปดาห์โดยประมาณ แต่หากน้ำคาวปลามีมากผิดปกติ บวกกับมีกลิ่นเหม็นเน่าและไหลออกมาเป็นเลือดสดๆ ต้องรีบไปพบคุณหมอค่ะ เพราะนั่นหมายถึงการตกเลือด ปวดท้องเหมือนปวดประจำเดือนอย่างรุนแรงและมีอาการตกเลือดหลังคลอด โดยปกติช่วง 2-3 วันแรกคุณแม่จะมีอาการเหมือนปวดท้องประจำเดือน อย่าเพิ่งตกใจค่ะ แสดงว่ามดลูกกำลังหดรัดตัวอย่างรุนแรง แต่หากมดลูกมีการหดรัดอย่างพอดีก็ไม่เกิดปัญหาค่ะ แต่หากรุนแรงอาจจะทำให้แม่เกิดอาการตกเลือดหลังคลอดได้ ดังนั้นคุณแม่ต้องสังเกตด้วยตัวเองค่ะว่า ช่วงสัปดาห์แรกนี้หากมดลูกไม่มีวี่แววว่าจะลดลงเลยแถมยังมีอาการเลือดออกจากช่องคลอดอย่างต่อเนื่อต้องรีบกลับไปพบคุณหมอแล้วนะคะ ปวดเสียวท้องน้อย คุณแม่บางคนเอ็นยึดมดลูกอาจจะหย่อนยานมากหลังคลอดลูก ทำให้เกิดอาการปวดเสียวท้องน้อยเกิดจากการที่มดลูกหลวม ซึ่งเมื่อตรวจร่างกายแล้วคุณหมออาจจะไม่พบอาการผิดปกติ แต่ก็สามารถวินิจฉัยได้ ซึ่งส่วนใหญ่หากอาการไม่รุนแรงก็ไม่ต้องทำการรักษา แต่กรณีที่ปวดท้องรุนแรงมากอาจจะรักษาด้วยการเย็บเอ็นยึดมดลูกให้ตึงขึ้นหรืออาจจะตัดมดลูกทิ้งเลยค่ะ แล้วแต่การวินิจฉัยของคุณหมอค่ะ มีไข้ ปวดท้องมาก อาจจะเกิดจากการติดเชื้อระหว่างการทำคลอดซึ่งปัจจุบันพบน้อยค่ะ เพราะขั้นตอนการทำคลอดสะอาดและปลอดภัยมากแล้ว Notice มดลูกหลังคลอดธรรมชาติ ธรรมชาติได้มอบสิ่งพิเศษที่มีความเชื่อมโยงกันระหว่างแม่และลูกค่ะ คือขณะที่ลูกดื่มนมร่างกายคุณแม่จะหลั่งฮอร์โมนที่ชื่อว่า Oxytocin ซึ่งจะช่วยให้มดลูกเข้าอู่เร็วขึ้น หากลองสังเกตตัวเองจะพบว่าขณะลูกกินนมแม่จะรู้สึกว่ามดลูกบีบตัวแรงขึ้นด้วย หมั่นสำรวจและสังเกตมดลูกว่า มีขนาดลดลงหรือไม่ลอยตัวสูงหรือลดต่ำลงเกินไป ซึ่งมดลูกปกติควรจะอยู่ในระดับอุ้งเชิงกราน หากคลำไม่พบมดลูกแล้วนั่นแสดงว่าปกติแต่หากสังเกตว่ามีอาการปวดท้องและมีเลือดไหลจากช่องคลอดไม่หยุดต้องรีบพบคุณหมอค่ะ ควรนอนพักให้มากๆ อย่าเพิ่งเคลื่อนไหวร่างกายหนักๆ เช่น การออกกำลังกาย แต่การทำกิจวัตรส่วนตัวตลอดจนให้นมลูกสามารถให้ได้ตามปกติค่ะ มดลูกหลังผ่าคลอด ช่วงนี้คุณแม่จะรู้สึกว่ามดลูกที่อยู่ในท้องน้อยจะบีบรัดตัวแข็งเกร็ง เป็นสัญญาณที่ดีค่ะ เพราะยิ่งบีบยิ่งเจ็บ เพราะหมายถึงว่าถ้ามดลูกยิ่งบีบตัวแข็งเท่าไหร่ก็แสดงว่าเลือดจะออกน้อยลง เรียกว่าความเสี่ยงการตกเลือด (ที่เป็นเรื่องน่ากังวลมากที่สุดสำหรับแม่ผ่าคลอด) ก็ลดน้อยลง ภายใน 14 วันมดลูกจะหดเล็กลงหายเข้าไปในอุ้งเชิงกรานเป็นปกติ เรียกว่าคลำหาไม่เจอแล้วล่ะ น้ำคาวปลาจะออกน้อยกว่าและหมดประมาณ 2 สัปดาห์ เพราะในขณะคลอดคุณหมอจะใช้ผ้าเช็ดทำความสะอาดในโพรงมดลูกจนสะอาด จึงหมดเร็วกว่าคุณแม่ที่คลอดธรรมชาตินะคะ ที่ต้องระมัดระวังคือเรื่องแผลเย็บค่ะ ต้องใช้ระยะฟื้นตัวนานกว่า ต้องรอจนกว่าแผลที่ผ่าจะสมานกันดีประมาณ 1 เดือนค่ะ อยู่ไฟเกี่ยวอย่างไรกับมดลูก คุณแม่ที่คลอดธรรมชาติสามารถอยู่ไฟได้ทันทีเมื่อหลังคลอดวันที่ 7 ค่ะ ส่วนคุณแม่ที่ผ่าคลอดต้องให้ 1 เดือนหลังคลอดจึงจะอยู่ไฟได้ค่ะ การอยู่ไฟมีประโยชน์ตรงที่ช่วยปรับสภาพร่างกายของคุณแม่ให้กลับเข้าสู่สมดุลเร็วขึ้น ทั้งช่วยให้มดลูกแห้งเร็ว ขับน้ำคาวปลา และกระตุ้นระบบหมุนเวียนเลือดซึ่งส่งผลดีต่อผิวพรรณ แถมยังบรรเทาอาการปวดเมื่อยจากการตั้งครรภ์มาตลอด 9 เดือนหากคุณแม่มีเวลาก็ไม่น่าปฏิเสธวิธีแบบไทยๆ นะค่ะ ที่มา..นิตยสารดวงใจพ่อแม่   Create Date : 15 กันยายน 2550     Last Update : 15 กันยายน 2550 14:46:28 น. Counter : 3945 Pageviews.   Share Tweet

คุยเฟื่อง 13 เรื่องหลังคลอด เราจะมาคุยกันถึงสิ่งที่อาจจะเกิดขึ้นกับคุณแม่มือใหม่ในช่วงหกอาทิตย์แรกหลังคลอด จะได้เตรียมตัวรับมือก่อนล่วงหน้าได้ 1. ดูดเร็ว ดูดบ่อย ดูดถูกวิธี คือ กุญแจสำคัญในการให้นมแม่ได้สำเร็จ วันแรกๆ ทารกยังไม่ได้ต้องการอาหารอะไรมากมาย เพราะยังมีอาหารสะสมจากในท้องแม่ ไม่ต้องกังวลว่าน้ำนมจะไม่พอให้จะกางเกินกว่าความจำเป็นได้จ้า 2. น้ำคาวปลา (Lochia) การให้นมแม่แก่ลูกจะทำให้ร่างกายหลังสารอ็อกซิโทซิน ซึ่งจะลดปริมาณน้ำคาวปลาและช่วยให้มดลูกหดรัดตัวเร็วขึ้น น้ำคาวปลาจะเป็นสีคล้ำในวันที่ 4 และลดปริมาณลงเรื่อยๆ และไม่ควรมีกลิ่นผิดปกติจากประจำเดือนธรรมดา หากมีอาการผิดปกติให้รีบปรึกษาแพทย์ 3. มดลูกหดรัดตัว คุณอาจจะรู้สึกว่ามดลูกในระหว่างการให้นม ซึ่งถือเป็นเรื่องปกติ จะรู้สึกมากในอาทิตย์แรก และจะค่อยๆ ดีขึ้นในตามลำดับ 4. รู้สึกคัดหน้าอก เนื่องจากเริ่มมีการผลิตน้ำนมในช่วงนี้ ถือเป็นระยะที่คุณและลูกกำลังพยายามที่จะจัดระบบการให้นมลูกอยู่ ถ้าคุณแม่กลัวเจ็บและหยุดให้นมลูก ก็จะทำให้หน้าอกยิ่งคัดเพิ่มขึ้นค่ะ บางครั้งลูกจะหงุดหงิดเมื่อดูดนมจากหน้าอกที่คัด เพราะอมลานนมไม่สะดวก ในกรณีเช่นนี้ ให้บีบน้ำนมออกก่อนเพื่อลดอาการคัด แล้วจึงให้ลูกดูดนมค่ะ 5. เจ็บหัวนม อย่าลืมว่าช่วงนี้เป็นช่วงที่กำลังวางรากฐานของการให้นมแม่อยู่ เพราะฉะนั้น พยายามให้นมลูกสองเต้าทุกครั้งที่ให้นม อาจจะสลับข้างล่ะ 5 นาที ในช่วงแรกๆ แล้วค่อยๆ เพิ่มเวลานานจนถึงข้างละ 15 นาที แล้วจึงเริ่มการให้นมด้านใดด้านหนึ่ง การกระทำเช่นนี้จะช่วยให้หัวนมทนการดูดของลูกได้ดีขึ้น สำหรับกรณีหัวนมแตก ให้เริ่มให้นมข้างที่ไม่เจ็บก่อน เพราะช่วงแรกลูกจะดูดแรงเนื่องจากความหิวแล้งจึงสลับไปให้ด้านที่เจ็บในภายหลังแต่ขอให้จัดท่าให้ถูกต้องเพื่อช่วยลดอาการเจ็บ 6. หัวนมที่แตก มีวิธีดูแลแบบง่ายๆ และแสนจะเป็นธรรมชาติและได้ผลดี คือการบีบน้ำนมแม่นี้แหละค่ะ ทาไว้รอบๆ หัวนมแล้วผึ่งให้แห้ง ไม่ควรปิดไว้ให้อับเพราะจะทำให้หายช้า ไม่ควรใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีสารจากปิโตรเลียม หรือวาสลิน เวลาอาบน้ำ ล้างด้วยน้ำธรรมดาไม่ต้องล้างด้วยสบู่เพราะจะทำให้หัวนมที่แห้งยิ่งแตกกันไปใหญ่ 7. รับประทานอาหาร รับประทานอาหารที่มีประโยชน์เพิ่มขึ้นประมาณ 500 แคลอรีในกรณีที่น้ำหนักตัวปกติ ถ้าคุณน้ำหนักตัวต่ำกว่าเกณฑ์ ก็อาจจะต้องเพิ่มจำนวนแคลอรี พยายามเพิ่มสารอาหารจำพวกโปรตีนและแคลเซียม เพราะมีความจำเป็นต่อการผลิตน้ำนม ดื่มน้ำประมาณ 8-10 แก้ว รวมทั้งน้ำซุป นม และนำผลไม้ 8. ลูกมีแก๊ส เนื่องจากช่วงแรกระบบย่อยของเด็กยังพัฒนาไม่สมบูรณ์ จึงมีแก๊สอยู่เสมอ บางคนอาจจะเข้าใจว่าลูกเป็นโคลิก พยายามสังเกตอาหารที่คุณรับประทานว่าทำให้ลูกรู้สึกไม่สบายท้องหรือเปล่า อาหารที่มีแก๊สส่วนใหญ่จะเป็นพวกผักดิบ กระหล่ำปลี หอม กระเทียม อาหารนม และช็อกโกแลต หลีกเลี่ยงอาหารจำพวกคาเฟอีน และแอลกอฮอล์ 9. อาการเหนื่อย เป็นเรื่องปกติของครอบครัวที่มีสมาชิกใหม่ เพราะลูกอาจยังดูดนมถี่และตื่นบ่อย ยังนอนไม่เป็นเวลา เพราะกำลังปรับตัวเข้ากับโลกใหม่ของเขาคุณแม่อาจจะหาเวลานอนตอนลูกนอน หรือให้คุณพ่อช่วยดูลูกไปก่อน เพราะถ้านอนไม่พอก็จะมีผลต่อการผลิตน้ำนม เรื่องงานบ้าน หรือการสังสรรค์อาจจะปล่อยวางไปบ้างก็ไม่ว่ากันค่ะ พอร่างกายปรับได้แล้วก็จะรู้สึกกระปรี้กระเปร่าขึ้น 10. ถ้าหากท้องผูก พยายามอย่าทานยาช่วยถ่าย เพราะจะไปถึงลูกด้วยนะคะ ลองทานอาหารประเภทผักผลไม้ช่วยดีกว่า ถ้าจำเป็นต้องทานยาให้ปรึกษาแพทย์ทุกครั้งและอย่าลืมระบุด้วยว่ายังให้นมลูกอยู่ 11. อารมณ์ซึมเศร้าหลังคลอด เป็นเรื่องปกติ พยายามคุยกับคุณพ่อถึงเรื่องนี้ไว้ก่อนและบอกให้คอยให้กำลังใจด้วย อย่าเข้าใจว่าเป็นเรื่องส่วนตัว คุณพ่อจะได้ช่วยเตรียมตัวรับมือได้ถูก สำหรับตัวคุณแม่ก็พยายามให้คุณพ่อดูแลลูกบ้าง อาจจะออกไปเดินเล่นพร้อมกัน อย่าปฏิเสธความช่วยเหลือจากคนอื่น คุยกับคุณแม่คนอื่นๆ บ้าง (เราไม่ได้อยู่ในสภาพการณ์เช่นนี้คนเดียว) ทานอาหารนอกบ้านและอย่าลืมดูแลตัวเองด้วยนะคะ ก่อนคุณพ่อออกไปทำงานฝากดูลูกก่อน ในขณะที่คุณจะได้มีเวลาแต่งหน้าแต่งตัวให้สดชื่น 12. คำแนะนำที่แตกต่างกัน จากคนรอบข้างที่ผู้ปรารถนาดีเป็นเรื่องปกติค่ะ แทนที่จะรู้สึกหงุดหงิดหรืออึดอัด ให้รู้สึกดีเถอะค่ะ ว่ามีคนรักและห่วงลูกเราและตัวเราเยอะแยะ หากคำแนะนำต่างจากสิ่งที่คุณเชื่อ อย่าเพิ่งถกเถียงไป เงียบไว้ก่อนมาคิดดู หากมีโอกาสก็ค่อยๆ อธิบายเหตุผลของคุณ เรื่องการเลี้ยงลูกมีหลายทางเลือกไม่มีอะไรที่ถูกที่สุด และผิดที่สุดหรอกค่ะ ทุกอย่างขึ้นอยู่กับความเหมาะสม ความสะดวกใจของคุณ ท้ายที่สุดลูกคนนี้ก็ลูกของคุณ การตัดสินใจเลือกอะไรให้ลูกอยู่ที่ตัวคุณเอง หากคุณมั่นใจว่าได้ให้สิ่งที่ดีที่สุดกับเขาแล้ว เวลาจะเป็นสิ่งพิสูจน์ให้ทุกคนเห็นค่ะ 13. ทำตัวให้สบายคลายเครียด เมื่อกลับถึงบ้านพยายามหามุมสงบพิเศษสำหรับคุณและลูกในช่วงให้นม ดูมุมที่มีบรรยากาศสบายๆ ไม่ร้อนไม่หนาวเกินไป มีเพลงฟังให้สบายอารมณ์ หาโต๊ะเล็กๆ พร้อมอุปกรณ์ที่จำเป็นต้องใช้ อาทิ สำลี อาทิ สำลีชุบน้ำต้มสุก กระดาษทิชชู น้ำดื่มสำหรับคุณแม่ หมอนหนุนแขน ถังขยะเล็กๆ ฯลฯ มาไว้ในระยะเอื้อมมือถึง มีที่ให้คุณพ่อมานั่งให้กำลังใจ คอยจับมือลูก เพราะเวลาให้นมเป็นเวลาพิเศษสำหรับครอบครัว พยายามหลีกเลี่ยงสิ่งรบกวนต่างๆ นี่เป็นเพียงบางเหตุการณ์บางความรู้สึกที่อาจเกิดขึ้นในช่วงแรกๆ ในระยะหลังคลอด ซึ่งเป็นระยะเวลาที่คุณกับลูกน้อยเรียนรู้ซึ่งกันและกัน และเป็นรากฐานสำคัญสำหรับความสัมพันธ์ อันแนบแน่นของครอบครัวใหม่ แม้จะเป็นช่วงเวลาที่ท้าทายแต่จะประทับรอยยิ้มไว้ในหัวใจคุณพ่อคุณแม่ไม่รู้ลืม ที่มา..นิตยสารบันทึกคุณแม่   Create Date : 15 กันยายน 2550     Last Update : 15 กันยายน 2550 14:42:12 น. Counter : 552 Pageviews.   Share Tweet