ดอกสุพรรณิการ์
ทางภาคเหนือเรียกว่า ฝ้ายคำ
จะออกดอกสีเหลือง บานสะพรั่งเต็มลาน
ตั้งแต่เดือนธันวาคม จนถึงเดือนกุมภาพันธ์
มีทั้งดอกที่บานอยู่บนต้น
และดอกที่ร่วงหล่นตามพื้นดิน
จนเหลืองไปหมด
มีความสวยงามสร้างความประทับใจ
ให้กับนักท่องเที่ยว
ความเชื่อปลูกต้นสุพรรณิการ์ไว้ประจำบ้าน
จะทำให้มีความศักดิ์สิทธิ์
เพราะต้นสุพรรณิการ์โบราณเรียกว่า
ต้นปาริชาติ คือ ดอกไม้ศักดิ์สิทธิ์
ที่ปลูกไว้ตามวิหาร
ของพระเจ้าในสมัยพุทธกาล
นอกจากนี้ยังมีความเชื่ออีกว่า
เป็นต้นไม้ที่มีค่าสูง เปรียบเสมือนทองคำ
เพราะต้นสุพรรณิการ์ บางคนเรียกว่า
ต้นฝ้ายคำ ซึ่งดอกมีสีเหลืองทองคำ
ชูช่อสู่ฟ้า ดุจอันเบิกบานตระการตา
คนทั่วไปจึงยกย่องสรรเสริญว่า
เป็นดอกไม้คู่ฟ้า ไม้มงคลนาม
ควรปลูกไว้ทางทิศใต้
ผู้ปลูกควรปลูกในวันพุธ
ถ้าจะให้เป็นมงคลยิ่งขึ้น ผู้ปลูกในปีระกา
เพราะเป็นต้นไม้ประจำปีระกา
ถ้าผู้อาศัยในบ้านเกิดในปีระกาด้วยแล้ว
ก็จะเป็นสิริมงคลมากยิ่งขึ้น
สุพรรณิการ์ เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง
มีทั้งหมด 2 ชนิด 3 สายพันธุ์ ได้แก่
1.สายพันธุ์ที่มีถิ่นกำเนิด ในแถบอเมริกากลาง
และทวีปอเมริกาใต้ ชื่อสามัญที่นิยมใช้คือ
butter-cup tree
หรือ yellow-cotton tree
มี 2 พันธุ์ คือ
- พันธุ์กลีบดอกซ้อน หรือสุพรรณิการ์ซ้อน
(double butter-cup)
เป็นสายพันธุ์ที่พบมากที่สุด และกระจายอยู่ทั่ว
ทั้งมหาวิทยาลัยรามคำแหง หัวหมาก
มีลักษณะเด่นคือใบหยักเป็นแฉกลึก 75-80%
ดอกเป็นช่อแบบช่อแยกแขนงแน่น
ดอกย่อยบานพร้อมกัน เป็นดอกไม่สมบูรณ์
คือมีเฉพาะเกสรเพศผู้ กลีบเลี้ยง 5 กลีบ
ร่วงยาก กลีบดอกสีเหลืองจำนวนมาก
มีหลายชั้นและร่วงยาก
เกสรเพศผู้สีเหลือง จำนวนมาก
มีทั้งอยู่วงในสุดและแทรกอยู่ในชั้นของกลีบดอก
ขณะออกดอกใบมักจะร่วงหมดทั้งต้น
เป็นพันธุ์ที่ไม่มีผล การขยายพันธุ์โดยการปักชำ
- พันธุ์กลีบดอกชั้นเดียว หรือสุพรรณิการ์ดอกลา
(single butter-cup)
มีลักษณะเด่นคือใบเป็นแฉกลึก 50-60%
ดอกย่อยเป็นดอกสมบูรณ์ มีกลีบเลี้ยง 5 กลีบ
ร่วงยาก กลีบดอก 5 กลีบ สีเหลืองสด ร่วงง่าย
เกสรเพศผู้จำนวนมาก รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ
ผลทรงกลมแบบ capsule ทรงกลม
เมล็ดรูปไตหรือรูปก้นหอย หุ้มด้วยปุยสีขาว
มีทั้งหมดจำนวน 4 ต้นเท่านั้น
2. สายพันธุ์จากทวีปอินเดีย ชื่อสามัญคือ
silk-cotton tree
หรือ Cotton tree
ลักษณะเด่นคือใบเป็นแฉกลึก 30-35%
แผ่นใบหนา กิ่ง ก้านใบ
และผิวใบด้านล่างมีขนหนานุ่ม
ดอกเป็นช่อแบบช่อกระจะ
เป็นดอกสมบูรณ์ กลีบเลี้ยง 5 กลีบ ร่วงยาก
กลีบดอก 5 กลีบสีเหลืองสด ร่วงง่าย
เกสรเพศผู้จำนวนมาก รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ
ผลแบบแคบซูลรูปไข่
เมล็ดรูปไตหรือรูปก้นหอย
หุ้มด้วยปุยสีขาว มีทั้งหมดจำนวน 4
เหมือนกับพันธุ์กลีบดอกชั้นเดียว
สุพรรณิการ์ นอกจากเป็นไม้ประดับแล้ว
ยางจากต้นให้ผลิตผลเป็น Karaya gum
หรือทางการค้าเรียกว่า Crystalgum
เป็นก้อนผลึกสีเหลืองอ่อน
หรือน้ำตาลอมชมพูใช้เป็นยาระบาย
ใช้เป็นส่วนผสมในน้ำยาเซทผม
เป็นยาทาบำรุงผิว
ใช้ในอุตสาหกรรมทอผ้าและการพิมพ์
อุตสาหกรรม อาหารกระป๋อง
ผสมไอศกรีมทำให้ข้น
เนื้อไม้ต้มกับแป้งเป็นอาหาร
ใบอ่อนใช้สระผม
ดอกแห้งและใบแห้งใช้เป็นยาบำรุงกำลัง
ขอบคุณที่มา fb Anna Jill
ขอบคุณเจ้าของภาพทุกภาพ
คัดลอกมาจาก....ตังเก ศรีราชา