พะยอม เป็นไม้ยืนต้นเนื้อแข็ง ขนาดกลาง

บางต้นสูงเกิน 30 ม. แผ่พุ่มกว้าง

ให้ร่มเงากับตัวบ้านได้พุ่มใบจะแผ่กลมเป็นพุ่มสวย

กลิ่นหอมๆ ของดอก ถึงจะออกดอกแค่ปีละครั้ง

แต่ก็จะออกดอกพร้อมกันทั้งต้น

ช่วงที่ออกดอก ต้นพะยอมก็จะเต็มไปด้วย

ดอกสีขาวเต็มต้น สวยงามมาก

แต่สมัยนี้หาคนปลูกน้อยลง

เพราะว่าพะยอมเป็นไม้โตช้า

กว่าจะออกดอกให้เห็น

อย่างเร็วที่สุดก็ 4-5 ปีไม่ทันใจ

คนโบราณเชื่อว่า: บ้านใดปลูกต้นพะยอม

ไว้ประจำบ้าน จะทำให้มีอุปนิสัยที่อ่อนน้อม

เพราะพะยอม คือ การยินยอม ตกลง

ผ่อนผันประนีประนอม

นอกจากนี้ยังเชื่ออีกว่า จะไม่ขัดสน

เพราะบุคคลทั่วไปมีความเห็นใจ

และยอมให้สิ่งที่ดีงาม

และ ลักษณะของดอกยังเป็นสีขาว เหลือง

และมีกลิ่นหอมยวนใจ อีกด้วย

มีเรื่องเล่าของเมืองเชียงใหม่ ไม้พะยอม 3 ต้นว่า

เมื่อก่อนป่าไม้พะยอมแถว ๆ เชิงดอยสุเทพ

มีต้นพะยอมป่า ขึ้นเป็นจำนวนมาก

จากนั้นก็ป่าพะยอม ก็ถูกตัดโค่นไปเรื่อยๆ

จนถึงการตั้งมหาวิทยาลัยเชียงใหม่

ไม่นานก็เหลือต้นพะยอมเรียงรายอยู่ริมถนนสุเทพ

ตั้งแต่คันดินเวียงสวนดอกถึงเชิงดอยสุเทพไม่กี่ต้น

ที่น่าสนใจ ณ บริเวณใต้ต้นพะยอม 3 ต้น

ใกล้ทางเข้าสนามบิน คือจุดเริ่มต้นของ

“กาดพะยอม”

พะยอม จัดอยู่ในกลุ่มไม้เนื้อแข็ง

ชนิดเดียวกับต้นเต็ง ต้นรัง ต้นสาละ

เป็นต้นไม้ที่พบได้ทั่วไป

ในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ของเรา

ไทย กัมพูชา ลาว มาเลเซีย พม่า เวียตนาม

ยาวไปถึงอินเดีย เฉพาะในบ้านเรา แต่ละภูมิภาค

ก็จะมีชื่อเรียกต้นพะยอมต่างกันไป

คนภาคกลางจะเรียกว่า พะยอม

แต่ถ้าเป็นคนเหนือก็จะเรียกว่า กะยอม

ยางหยวก ขะยอมดงพะยอมดง เชี่ยว

ส่วนคนภาคอิสาน จะเรียกว่า ต้นแคน

ส่วนคนภาคใต้จะเรียกว่า พะยอมทอง

ดอกพะยอม สีขาวนวลหรือเหลืองอ่อนๆ

ออกเป็นช่อตามซอกใบ และที่ปลายกิ่ง

ดอกย่อยจำนวนมาก เวลาออกดอกพร้อมๆกันทั้งช่อ

ดอกออกช่วงหน้าหนาว เดือนธันวาคม-กุมภาพันธ์

ดอกหอม กลิ่นจะชัดมากๆ ช่วงเย็นและเช้ามืด

คนที่ตื่นแต่เช้าก็จะได้สูดกลิ่นหอมของดอกพะยอม

ตั้งแต่เช้ามืดก่อนกลิ่นจะค่อยๆจางลงไปในระหว่างวัน

และกลับมาหอมอีกครั้งตอนเย็นๆ

คนสมัยก่อนจะนิยมเก็บดอก ไปประดับผม

หรือถือติดมือไปไหนมาไหนด้วยเสมอ

ช่วงต้นๆ เดือนธันวาคมของทุกปี

ต้นพะยอมจะเริ่มสลัดใบทิ้งเพื่อเตรียมออกดอก

จะเริ่มเห็นใบอ่อนแตกออกมาใหม่

หลังจากนั้นก็เตรียมต้อนรับดอกพะยอมได้เลย

เพราะดอกพะยอมจะออกตามมา

หลังจากที่ต้นแตกใบอ่อนแล้ว

ระหว่างนั้นให้งดน้ำ งดปุ๋ยไปเลย

เพื่อให้ต้นสลัดใบทิ้งให้หมด

เริ่มเห็นใบอ่อนเริ่มแตกใหม่

ค่อยให้น้ำ ให้ปุ๋ย บำรุงต้น

ดอกย่อยแต่ละดอกจะห้อยหัวลงบิดเป็นเกลียว

ขอบคุณที่มา  fb. Anna Jill

ขอบคุณเจ้าของภาพทุกภาพ

คัดลอกมาจาก....ตังเก ศรีราชา