กรรมเก่า คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ.เป็นเจ้าบทบาทเดิม จากนั้น การศึกษาอาศัยปรโตโฆสะ ซึ่งมีคติว่า "คนเป็นไปตามสภาพแวดล้อมที่ปรุงปั้น" และโยนิโสมนสิการ ซึ่งมีคติย้อนกลับว่า "ถ้าเป็นคนรู้จักคิด แม้แต่ฟังคนบ้าคนเมาพูด ก็อาจสำเร็จเป็นพระอรหันต์"
space
space
space
 
พฤษภาคม 2567
 1234
567891011
12131415161718
19202122232425
262728293031 
space
space
31 พฤษภาคม 2567
space
space
space

ศีลเป็นระบบการควบคุมชีวิตด้านนอก


235 ศีลกับเจตนารมณ์ทางสังคม


     คำสอน และหลักปฏิบัติทางพระพุทธศาสนา  ส่วนที่เกี่ยวข้องกับสังคม และสะท้อนถึงเจตนารมณ์ของพระพุทธศาสนา  ในด้านความสัมพันธ์ทางสังคมได้มากที่สุด ก็คือ คำสอนและหลักปฏิบัติในขั้นศีล เพราะศีลเป็นระบบการควบคุมชีวิตด้านนอก  เกี่ยวด้วยการแสดงออกทางกาย วาจา  เป็นระเบียบว่าด้วยความสัมพันธ์กับสภาพแวดล้อม  โดยเฉพาะอย่างยิ่งความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์ด้วยกัน   การดำเนินกิจการต่างๆของหมู่ชน   การจัดสภาพความเป็นอยู่ และสิ่งแวดล้อม  ให้เรียบร้อยและเกื้อกูลแก่การดำรงอยู่ด้วยดีของหมู่ชนนั้น  และแก่ความผาสุกแห่งสมาชิกทั้งปวงของหมู่ชน อันจะเอื้ออำนวยให้ทุกคนสามารถบำเพ็ญกิจกรณีย์ที่ดีงามยิ่งๆขึ้นไป  เพื่อบรรลุความหมายสูงสุดของชีวิตตามความตกลงนับถือของพวกตน  หรือเพื่อเข้าถึงประโยชน์ และความดีงามสูงสุดตามอุดมการณ์ของหมู่ชนนั้น  ตลอดจนเกื้อกูลแก่การที่หมู่ชนนั้น  จะเผยแพร่อุดมการณ์  กิจการ และประโยชน์สุขความดีงามของตนให้แผ่ขยายกว้างขวางออกไป*

     ศีลพื้นฐานหรือขั้นต้นที่สุด  ก็คือ การไม่เบียดเบียนผู้อื่น  ไม่ว่าด้วยกาย หรือวาจา และการไม่ทำลายสติสัมปชัญญะที่เป็นตัวคุ้มศีลของตน  ศีลขั้นต้นสุดนี้ นิยมเรียกว่า ศีล ๕

     เรื่องศีลกับสังคมหรือคำสอนในพระพุทธศาสนาที่เกี่ยวกับสังคมนั้น เป็นเรื่องใหญ่ มีขอบเขตกว้าง  ควรยกขึ้นพูดต่างหากอีกเรื่องหนึ่ง  แต่เพราะในตอนที่เพิ่งผ่านมา มีความพาดพิงถึง  จึงนำบางส่วนที่เกี่ยวข้องและควรทราบมาชี้้แจงแทรกไว้คราวหนึ่งก่อน 


133 .................


*  หนังสือและผลงานทางวิชาการของปราชญ์สมัยปัจจุบัน (ส่วนมากเป็นชาวตะวันตก)  ที่ศึกษาวิจัยเกี่ยวกับพระพุทธศาสนา กับ สังคมมักมองข้ามคำสอนขั้นศีล   โดยเฉพาะศีลที่เป็นวินัยของภิกษุสงฆ์  จึงมักพลาด หรืออย่างน้อย  ก็ขาดความสมบูรณ์ไปมาก


(หน้า ๙๑๔)

 


Create Date : 31 พฤษภาคม 2567
Last Update : 30 มิถุนายน 2567 19:37:29 น. 0 comments
Counter : 134 Pageviews.

ชื่อ : * blog นี้ comment ได้เฉพาะสมาชิก
Comment :
  *ส่วน comment ไม่สามารถใช้ javascript และ style sheet
 
space

สมาชิกหมายเลข 6393385
Location :


[ดู Profile ทั้งหมด]

ฝากข้อความหลังไมค์
Rss Feed
ผู้ติดตามบล็อก : 9 คน [?]






space
space
[Add สมาชิกหมายเลข 6393385's blog to your web]
space
space
space
space
space