การเสียชีวิตจากสำลักอาหาร ภาวะการสำลักอาหาร คือ การที่มีเศษอาหารหรือน้ำ (Food particle) หลังกลืนอาหาร หล่นเข้าไปอยู่ในหลอดลม ซึ่งจะทำให้เกิดอาการไอติดต่อกันหลายๆครั้ง เพื่อขับดันให้เศษอาหารนั้นหลุดออกไปจากหลอดลม                 การกลืนอาหารแบ่งออกได้เป็น 3 ระยะ คือ                  1. Voluntary phase เริ่มตั้งแต่อาหารเมื่อผ่านการเคี้ยวจนกลายเป็น bolus แล้ว จะถูกผลักโดยลิ้นผ่านไปยังช่องปากทางด้านหลังลงไปสู่ oropharynx อยู่ภายใต้การควบคุมการทำงานของระบบประสาทร่างกาย                  2. Pharyngeal phase เป็นระยะที่ bolus อยู่ใน pharynx และจะไหลลงไปสู่หลอดอาหาร เริ่มต้นด้วยการที่ส่วนของเพดานอ่อน (Soft palate) และลิ้นไก่ ถูกยกขึ้นไปปิดส่วน Nasopharynx หลังจากนั้น ฝาปิดกล่องเสียงยกขึ้นไปปิดทางเข้าหลอดลมเพื่อป้องกันอาหารตกไปยังหลอดลม กล้ามเนื้อหูรูดบริเวณหลอดอาหารส่วนบนจะขยายตัวออก รับ bolus ไหลลงไปสู่หลอดอาหาร ใช้เวลาประมาร 1-2 วินาที ระยะนี้อยู่นอกการควบคุมของจิตใจ                  3. Esophageal phase เป็นระยะที่ผลักดันอาหารที่อยู่ในหลอดอาหารผ่านไปยังกระเพาะอาหาร โดยการบีบตัวของกล้ามเนื้อที่เรียงตัวแบบ circular ที่ประกอบเป็นผนังของหลอดอาหาร ที่เรียกว่า peristalsis wavesการบีบตัวจะเกิด 2 ครั้ง ครั้งแรกจะมีการบีบตัวอย่างรวดเร็วและแรงใช้เวลาประมาณ 10 วินาที ครั้งที่ 2 จะเกิดตามมาเพื่อไล่อาหารที่ค้างในหลอดอาหารให้ไหลลงสู่กระเพาะอาหารให้หมด การควบคุมอยู่นอกอำนาจจิตใจ                           ปกติแล้วเมื่อเกิดกระบวนการกลืนอาหารขึ้น โคนลิ้นจะผลักอาหารให้เข้าไปอยู่ในคอหอย จากนั้นฝาปิดกล่องเสียงจะเคลื่อนตัวลงมาปิดทางเข้าของกล่องเสียง รวมทั้งสายเสียงทั้ง 2 ข้างจะเคลื่อนตัวมาชิดกันเพื่อปิดทางเข้าของหลอดลม ทำให้อาหารที่กำลังจะเคลื่อนตัวผ่านลงไปในทางเข้าของหลอดอาหารนั้นไม่สามารถหลุดเข้าไปในหลอดลมได้ จึงไม่เกิดการสำลักขึ้น การสำลักอาหารนั้นจึงเกิดได้จากสาเหตุต่างๆ ดังนี้                  1. คนที่พูดในขณะรับประทานอาหาร หรือในขณะกลืนอาหารนั้น ฝาปิดกล่องเสียงและสายเสียงจะเปิดออกเพื่อให้เกิดเสียงพูด อาหารจึงตกลงไปในหลอดลมและเกิดการสำลักขึ้นได้                  2. ผู้ป่วยที่ได้รับการผ่าตัดบริเวณคอหอย เช่น ผ่าตัดโคนลิ้น ผ่าตัดมะเร็งคอหอย ผ่าตัดมะเร็งกล่องเสียง จะทำให้การทำงานของอวัยวะเหล่านี้ทำงานได้ไม่สมบูรณ์ จึงเกิดการสำลักขึ้น                  3. ผู้ป่วยที่สายเสียงเป็นอัมพาตขยับและทำงานไม่ได้ก็จะเกิดการสำลักอาหารและน้ำ รวมทั้งมีอาการเสียงแหบร่วมด้วย                  4. ผู้ป่วยที่ได้รับการฉายแสงบริเวณลำคอ บางครั้งจะเกิดการบวมของเนื้อเยื่อในคอได้ และเกิดการสำลักอาหารได้เช่นกัน                  5. ผู้ป่วยที่ได้รับการดมยาสลบมีการใส่ท่อช่วยหายใจ บางครั้งจะทำให้สายเสียงบวมและทำงานผิดปกติไปได้ จึงเกิดภาวะเสียงแหบและการสำลักอาหารขึ้นได้                  การรักษาขึ้นอยู่กับสาเหตุและตำแหน่งของอวัยวะที่ทำให้เกิดการสำลัก บางกรณีสามารถรักษาได้ด้วยยา บางกรณีอาจต้องใช้การฝึกกลืนช่วย บางกรณีใช้วิธีการฝึกการออกเสียงเพื่อให้สายเสียงแข็งแรงขึ้น และบางกรณีอาจต้องอาศัยการผ่าตัด ซึ่งภาวะการสำลักอาหารนั้นถ้าเกิดขึ้นบ่อยๆ หรือรุนแรง (โดยเฉพาะในคนสูงอายุ) สามารถทำให้เกิดทางเดินหายใจอักเสบติดเชื้อได้ เช่น หลอดลมอักเสบ ปอดอักเสบ เป็นต้น สาเหตุการตายจากทางเดินหายใจอุดกั้น                  สมองเป็นอวัยวะที่สำคัญและทนต่อภาวะขาดออกซิเจนไม้ได้นานหากขาดออกซิเจนนานกว่า 4 นาที สมองจะไม่สามารถฟื้นเป็นปกติได้ ผู้นั้นอาจจะไม่เสียชีวิตหากได้รับความช่วยเหลือในเวลาต่อมา แต่จะไม่ฟื้นรู้สึกตัวดังเดิม ภาวะทางเดินหายใจถูกอุดกั้นตึงเป็นภาวะฉุกเฉินที่ต้องการความช่วยเหลือในทันที เพื่อไม่ให้ร่างกายหรือสมองขาดออกซิเจนนานเกินไป                  สิ่งที่อุดกั้นทางเดินหายใจอย่างกะทันหันมักเป็นอาหารหรือของเล่นและมักเกิดกับเด็ก การนำส่งโรงพยาบาลจะปรากฏว่าส่วนใหญ่ผู้ป่วยเสียชีวิตก่อนถึงมือแพทย์ การให้ความช่วยเหลือ                  การอุดกั้นทางเดินหายใจอาจจะเป็นเพียงเล็กน้อย ผู้ป่วยยังหายใจเข้าได้ กรณีนี้ผู้ป่วยมักจะไอติดต่อกันอย่างแรงเพื่อขับวัตถุนั้นออกจากหลอดลม ไม่สมควรทำอะไรแก่ผู้ป่วย                  การอุดกันอย่างมากหรืออุดตัน (หายใจไม่ได้เลย ) จะทำให้ผู้ป่วยพูดไม่ออก ไอไม่ได้ หน้าและปากเปลี่ยนเป็นสีม่วงเขียว และมักยกมือขึ้นจับบริเวณคอ  ควรช่วยเหลือโดยเร็ว                  อย่าตบหลังถ้าผู้ป่วยยังอยู่ในท่านั่งหรือยืนตรง  เพราะสิ่งอุดกั้นอาจตกลงไปอุดแน่นกว่าเดิม และไม่มีการวิจัยยืนยันประสิทธิภาพของวิธีนี้                  ให้ผู้ป่วยอยู่ในท่าศีรษะและอกต่ำก่อน แล้วจึงตบหลังระหว่างกระดูก สะบักแรง ๆ หลาย ๆ ครั้ง ถ้าเป็นเด็กอาจคว่ำตัวลงบนขาผู้ใหญ่และใช้มือหนึ่งประคองศีรษะไว้                  แต่วิธีที่ได้มีการศึกษาและยืนยันว่าได้ผลกว่าคือ วิธีของนายแพทย์ไฮม์ลิช ( Heimlich )  โดยใช้ลมที่เหลืออยู่ในปอดดันวัตถุอุดกั้นนั้นออกมา ซึ่งมีเหลืออยู่มากพอเสมอแม้จะเกิดการอุดกั้นแม้หายใจออกแล้วก็ตาม   Create Date : 04 กุมภาพันธ์ 2553 8 comments Last Update : 4 กุมภาพันธ์ 2553 11:08:15 น. Counter : 15608 Pageviews. Share Tweet

เป็น web ที่ให้ความรู้คนได้ดีมากเลยครับ   โดย: กมล IP: 203.113.19.168 16 กุมภาพันธ์ 2553 23:11:18 น.

ดิฉันเป็นพยาบาลวิชาชีพค่ะ อยากอบรมหลักหลักสูตรการชันสูตรพลิกศพแก่เจ้าหน้าทั่วไปแทนแพทย์ เมื่อไหร่จมีอีกคะ   โดย: BB IP: 58.147.60.148 3 มีนาคม 2553 14:46:01 น.

มาตามอ่านครับ   โดย: pooktoon 23 มีนาคม 2553 15:39:36 น.

ดีมากแล้ว   โดย: Jab_24 IP: 111.84.99.167 12 เมษายน 2553 20:18:14 น.

ถ้าแพทย์ที่ชันสูตรระบุว่าเสียชีวิตจากการสำลักอาหาร แบบนี้จะเข้าข่ายเป็นอุบัติเหตุไหมครับ เพราะมีเรื่องของประกันชีวิตเข้ามาเกี่ยวข้อง เพราะทางประกันแจ้งว่าถ้าเขียนแค่ สำลักอาหาร แบบนี้ทางประกันบอกไม่เข้าข่าย เพราะไม่ได้ระบุโดยตรงว่ามาจากอุบัติเหตุรึไม่ ประกันว่าถ้าเขียนว่าเป็นอุบัติเหตุจากการสำลักอาหารแบบนี้จะได้ ไม่ทราบว่าควรทำยังไงดีครับ   โดย: gemini IP: 124.120.211.8 4 มิถุนายน 2556 13:44:38 น.

อาการแซรกซ้อนที่เป็นอยู่และอาการข้างต้น ชัดเจนมากค่ะ ควรได้รับการช่วยเหลือด่วนค่ะ ดิฉํฯฌ)นอยู่ จริงค่ะ ไม่ได้รับการรักษา ที่ถูกต้องเพราะแพทย์ ไม่เชื่อว่าเป็นความจริง ไปหาหมอมาหลายที่แล้วค่ะ มาเจอแบบนี้ เข้าใจเลย อยากได้รับการรักษาด่วนค่ะ กรุณาติดต่อกลับด้วยค่ะคุณหมอ มี อาการแซรกซ้อน มากทนไม่ไหวแล้ว หายใจไม่ออกแน่นหน้าอก มีกลิ่นเหม็นที่จมูก ลมหายใจ ปวดหัว ปวดหู ปวดหัวนม คิดไม่ออก ขี้ลืม   โดย: ขอร้องคุณหมอติดต่อกลับด่วน0881252071 IP: 1.46.165.13 3 มิถุนายน 2557 3:27:25 น.

ขอไห้คุณหมอติดต่อกลับด่วนค่ะ สำลักหายใจไม่ออกต้องการผ่าตัดในโพรงจมูก ด่วนค่ะ 095-775-4449   โดย: นิดา IP: 124.122.216.92 9 ธันวาคม 2557 2:52:36 น.

สอบถามคะ พอดี มาผ่าตัดที่ต่างประเทศคะ หมอให้ยานอนหลับคะ ก่อนผ่ามีการอดน้ำ อดอาหาร แล้ว ถึง 15 ชั่วโมง แต่ในระหว่างผ่าตัดเกิดการอ้วกเป็นเศษ อาหารอยู่คะ. สาเหตนี้เกิดจากอะไรคะ. เครียดมากเลยคะ. เพราะตอนนี้ ถูก ทีมไทยที่ โรงพยาบาล หาว่าไม่ได้ อดน้ำ อดหารคะ. ทั้งๆ ที่ เราอด เราก็ยืนยัน. แต่เค้าบอก โกหกตัวเองได้ แต่โกหกโรงบาลไม่ได้คะ   โดย: ดิว IP: 103.77.118.136 28 ธันวาคม 2560 4:16:57 น.