|
15 ธันวาคม 2557
|
|
|
|
โขน : ชุดนารายณ์ปราบนนทุก
โขน ศิลปะชั้นสูงที่ได้รวบรวมศิลปะหลายแขนง อาทิ วรรณศิลป์ นาฏศิลป์ ดุริยางคศิลป์ หัตถศิลป์ วิจิตรศิลป์ มีจารีตประเพณี และรูปแบบการแสดงถึงศิลปวัฒนธรรมอันเป็นเอกลักษณ์ของความเป็นไทย
ม.ร.ว. คึกฤทธิ์ ปราโมช ผู้ที่มีบทบาทอันสำคัญในการก่อตั้ง โขนธรรมศาสตร์ เล็งเห็นว่าเยาวชนไทยกำลังจะห่างไกลจากศิลปวัฒนธรรมมากขึ้นทุกขณะ เนื่องจากการหลั่งไหลทางวัฒนธรรมตะวันตกที่เริ่มแพร่หลายเข้ามา
โขนธรรมศาสตร์จึงถือกำเนิดขึ้นด้วยหลักการที่ว่า โขนจะอยู่ได้ก็ด้วยคนดู เมื่อใดก็ตามที่นักศึกษาเล่นโขนเป็น นักศึกษาก็จะดูโขนเป็น ซึ่งจะถือเป็นการแสดงบทบาทในเชิงอนุรักษ์
ศูนย์สังคีตศิลป์ ธนาคารกรุงเทพ มีความยินดีเป็นอย่างยิ่งที่ได้มอบเวที สังคีตสราญรมย์ ครั้งที่ 57 ในวันนี้ให้กับ ชุมนุมโขนธรรมศาสตร์ หวังเป็นอย่างยิ่งว่า นอกจากความเพลิดเพลินกับการแสดงแล้ว ฃ ท่านจะได้เห็นถึงความตั้งใจของบรรดาเยาวชนที่จะเป็นกำลังสำคัญ
ในการสืบสานศิลปะและวัฒนธรรมของชาติให้คงความงดงามคู่กับสังคมไทยสืบไป พฤศจิกายน 2557
และนั่นคือคำเกริ่นนำในเอกสารที่แจกในการนำชมโขนในครั้งนี้ หลายคนอาจจะเคยได้ยินคำว่า โขนธรรมศาสตร์ แต่ไม่รู้จัก แต่เมื่ออ่านคำนำอย่างย่อก็คงพอจะเข้าใจที่มาที่ไป และได้รู้อีกอย่างว่าธนาคารกรุงเทพก็ให้การสนับสนุนเรื่องศิลปะเป็นอย่างดี
ปรกติโขนที่จัดให้ชมฟรีมักจะจัดแสดงขึ้นกลางแจ้ง ไม่จำกัดจำนวนผู้ชม ด้วยความชะล่าใจก็เลยไม่ได้จองที่นั่งไปก่อน ปรากฏว่าเมื่อไปถึงก็เต็ม แต่เค้าก็อนุญาตให้นั่งได้ตามขั้นบันได เราก็เลยได้เข้าไปชม เป็นการแสดงในช่วงต้นของรามเกียรติ์ ตอนนารายณ์ปราบนนทุก
นนทุกอยู่ที่เชิงเขาไกรลาสมีหน้าที่ล้างเท้าให้เหล่าเทวดาที่ไปเข้าเฝ้าพระอิศวร บางองค์เห็นเป็นคนต่ำต้อยก็แกล้งถอนผมเล่นทุกวันๆ จนหัวล้าน นนทุกนั้นแค้นใจแต่ก็ตอบโต้ไม่ได้ เพราะไม่มีอำนาจเช่นเหล่าเทวดา จึงไปหาพระอิศวรแล้วทูลขอพรว่าหากตนใช้นิ้วชี้ไปที่ผู้ใดก็จะถึงแก่ความตาย
เมื่อกลับมาทำหน้าที่ล้างเท้าตามปรกติ เทวดาก็มาแกล้ง แต่คราวนี้กลับถูกนนทกใช้นิ้วเพชรสังหารเทวดาตายไปหลายองค์ ร้อนถึงพระอิศวรต้องมาแก้ไขพรที่ให้ไป จึงให้พระนารายณ์มาปราบ พระนารายณ์รู้ว่านนทุกเป็นยักษ์เจ้าชู้ จึงแปลงกายเป็นนางรำไปเกี้ยวพา
แล้วชวนให้ร่ายรำตามท่า จนกระทั่งถึงตอนที่ใช้นิ้วเพชรชี้ขาตนเอง จนล้มลงเพราะขาหักนางรำกลับกลายเป็นพระนารายณ์แล้วเหยียบอก นนทกจึงกล่าวว่า พระนารายณ์นั้นมีถึงสี่กร แต่ก็ยังไม่กล้าสู้กันซึ่งหน้า
พระนารายณ์จึงให้นนทุกไปเกิดใหม่ มีสิบหน้ายี่สิบมือและมีอาวุธพร้อมสรรพ ส่วนพระองค์จะไปเกิดเป็นมนุษย์มีเพียงสองมือ จะได้สู้กันอีกครั้ง นนทุกจึงลงมาเกิดเป็นทศกัณฐ์ ส่วนพระนารายณ์อวตารตามลงมาเป็นพระราม
ซึ่งเป็นเรื่องเราคุ้นเคยกันดี แต่เนื้อหาในรามายณะนั้นหาเป็นเช่นนี้ไม่ กำเนิดของราวณะนั้นก็เป็นเพียงโอรสของกษัตริย์ที่สืบทอดบัลลังก์กันมา แม้จะเกิดในตระกูลอสุรา แต่ก็เป็นหนึ่งในเหล่าเทพที่สืบสายมาแต่พระพรหม ราวณะเฝ้าสวดบูชาพระอิศวรเป็นเวลาหลายหมื่นปีจนพระองค์ปรากฏกายขึ้น
ราวณะจึงทูลขอพรวิเศษว่าจะไม่มีเหล่าเผ่าพันธุ์ชั้นสูงใดอาจจะเอาชัยต่อตนได้
หลังจากนั้นราวณะก็ทำสงครามไปทั้งสามโลก เหล่าเทวดา นาคา มนุษย์ต้องยอมศิโรราบ แม้แต่พระอินทร์อันเป็นหัวหน้าเทวดา ก็ถูกลูกชายราวณะจับมามอบให้ด้วยศรนาคบาศ เหลือเพียงโลกหลังความตายของพระยม ที่ก็ไม่อาจรอดพ้นความกระหายในสงคราม ทั้งสองฝ่ายต่างล้มตายไปเป็นจำนวนมาก จนกระทั่งพระยมทรงหยิบคฑาออกมา
แต่พระพรหมกลับปรากฏกายขึ้นและขอร้องว่า โปรดอย่าใช้อาวุธนี้เลย เพราะแม้นพระยมจะเอาชนะในสงครามครั้งนี้ได้ ด้วยทัณฑกาลสามารถจะเผาผลาญ ทุกสิ่งในจักรวาลให้มอดไหม้กลายเป็นจุล แต่พรวิเศษที่ราวณะได้รับจากพระอิศวรนั้น จักสูญสิ้นไปพร้อมการลงทัณฑ์ ผู้เป็นเทพสูงสุดจะถูกดูหมื่นว่าเสียคำสัตย์
พระยมลดคฑาลง ราวณะก็ถอยรถศึก สงครามได้จบสิ้นลง แต่มันคงเป็นความสงบเพียงชั่วครู่ เพราะราวณะคงต้องก่อสงครามครั้งต่อไป ต้องมีใครสักคนที่จะต้องออกมาปราบราวณะ ซึ่งก็เป็นหน้าที่ของพระนารายณ์ แต่ก็เช่นเดียวกับพระยมที่พระองค์ไม่สามารถจะใช้ความเป็นเทพฆ่าราวณะได้
พระนารายณ์จึงต้องอวตารลงมาเป็นมนุษย์ เผ่าพันธุ์ต่ำต้อยด้อยค่าที่ราวณะไม่จำเป็นต้องเอ่ยปากขอพรจากพระอิศวร และนั่นก็คือที่มาของสงครามในมหากาพย์แห่งรามายณะนั่นเอง
Create Date : 15 ธันวาคม 2557 |
|
6 comments |
Last Update : 22 มีนาคม 2565 8:49:53 น. |
Counter : 197 Pageviews. |
|
|
|
| |
|
|
ผู้ชายในสายลมหนาว |
|
|
|
|
เราอยากไปดูโขนจริงๆ จังๆ สักครั้งจังเลยหละค่ะ
เคยได้ดูเมื่อยี่สิบกว่าปีที่แล้วโน่น ยังเด็กน้อยอยู่เลย