จัดสวนเล็กให้ใหญ่โดนใจ

ปัจจุบันที่อยู่อาศัยเปลี่ยนมาเป็นคอนโดบ้าง ทาวน์เฮ้าส์บ้าง
ยิ่งอยู่ในเมืองด้วยแล้ว การหาบ้านที่มีเนื้อที่มากๆ นั้นแทบเป็นไปไม่ได้เลย
แต่ไม่ว่าจะมีที่อยู่แบบไหน “สวน” ถือว่าเป็นสิ่งสำคัญสำหรับคนเมืองอยู่ดี
เพียงแต่เนื้อที่เล็กๆ นั้นจะดึงธรรมชาติเข้ามาได้ขนาดไหน?

อ.สาโรช โสภณางกูร นักจัดสวนชื่อดังให้ความเห็นว่า “พื้นที่ ไม่ใช่ปัญหาสำหรับการจัดสวนครับ
เพียงแต่ว่าเราจะปรับอย่างไรให้เนื้อที่เท่านี้มีประโยชน์มากที่สุด
จัดสวนออกมาในแบบที่เราพอใจที่สุดได้เท่านั้นเอง”
โจทย์แบบนี้ทำให้เกิดสวนในแบบต่างๆ ขึ้นมา เช่น สวนแนวตั้ง, สวนนอกชาน เป็นต้น



เทคนิคสำคัญในการจัดสวนพื้นที่เล็กๆ นั้น อ.สาโรชแนะนำว่า
“ข้อแรกคือคุณต้องท่องอยู่ในใจเสมอเลยว่า สวนของเราไม่ได้มีพื้นที่เหลือสำหรับต้นไม้
หรือองค์ประกอบที่มากหรือขนาดใหญ่เกินไป
เพราะฉะนั้นจึงต้องคิดถึงความเป็นไปได้ของความต้องการ เมื่อเทียบกับขนาดพื้นที่ด้วย”

นั่นคือบางครั้งอาจจะต้อง “ย่อ” ความต้องการของเราลงมานั่นเอง
ต้นไม้อาจจะต้องเปลี่ยนมาใช้ต้นขนาดเล็ก องค์ประกอบหรูหราอื่นๆ
อย่างศาลาก็ต้องมาปรับเปลี่ยนว่าถ้าไม่มีจะทำอย่างไร
หรือถ้ายังอยากมีอยู่เราจะปรับเปลี่ยนตรงไหนได้บ้าง เป็นต้น


“ความจริงคือหลายๆ คนมักคิดถึงแต่สวนในแนวราบ ความจริงแล้วสวนมันมีแนวตั้งด้วย”
อ.รสสุคนธ์เสริมขึ้นมา
“แนวตั้งของสวนตรงนี้นี่แหละค่ะ ที่เราสามารถใช้ประโยชน์จากพื้นที่ได้มากกว่าแนวราบด้วยซ้ำ
อ้อ! ที่สำคัญคือแม้คุณจะไม่มีพื้นดินเลย คุณก็สามารถจัดสวนขนาดเล็กได้”

พื้นที่ในแนวตั้งก็คือการจัดสวนในขอบเขตจำกัดโดยการ “เล่น” กับ แนวตั้งของกรอบพื้นที่นั้นขึ้นไป
มองในมุมที่ง่ายที่สุดก็คือการวางกระถางพรรณไม้สวยๆ เรียงขึ้นไปบนขั้นวางก็ได้
ส่วนการจัดสวนโดยไม่มีพื้นดินนั้นเชื่อว่าหลายๆ คนคงมองภาพออก
เช่น การทำรั้วไม้เลื้อย การแขวนกระถางพรรณไม้สวยๆ เป็นต้น



สำหรับสวนที่ต้องการมีขอบเขตแน่ชัดโดยการกั้นรั้วนั้น 2 ปรมาจารย์การจัดสวนของเมืองไทยบอกว่า
ไม่ควรมีขนาดที่สูงเกินไปนัก เพื่อที่สวนจะได้ไม่อึดอัดเกินไปหรือทึบเกิน
เนื่องจากพื้นที่ขนาดเล็กก็ให้ความรู้สึกแบบนั้นอยู่แล้ว หากใส่รั้วที่สูงเข้าไป…ก็ไปกันใหญ่

“ปัญหาของพื้นที่สวนไม่ได้มีแค่การออกแบบเท่านั้น มันยังเกี่ยวพันไปถึงการทำงานด้วย”
อ.สาโรชกล่าวขึ้นมา “ถ้าจะจัดสวนขนาดเล็กแบบนี้ ผมแนะนำว่าคุณต้องมีการสำรวจเส้นทาง
และวางแผนการขนดิน ขนต้นไม้และขนอุปกรณ์ต่างๆ เข้าไปในพื้นที่ จะได้ไม่ติดขัด ขวางทางกันเองครับ”

“เพราะฉะนั้นจึงควรออกแบบในกระดาษออกมาซะก่อน เพื่อจะได้เกิดความผิดพลาดน้อยที่สุด”
อ.รสสุคนธ์เสริม “ข้อแนะนำในการวางแปลนสวน อย่างแรกที่ต้องคิดถึงเลยก็คือต้นไม้
ไม่ควรมีชนิดที่มากเกินไป ขนาดของสวนเล็กอยู่แล้ว ถ้ามีต้นไม้หลากชนิดมันจะมั่ว”


นอกจากนี้หากสามารถปรับเปลี่ยนอะไรมาใช้ได้ก็ต้องทำ
เช่น รั้วบ้านที่เป็นขอบปูนอาจจะใช้บริเวณนั้นเป็นที่วางต้นไม้ก็ได้ บรรยากาศสวยๆ รอบบ้าน
ก็สามารถนำมาปรับใช้เป็นฉากหลังเพิ่มบรรยากาศให้กับสวนเล็กๆ อย่างนี้ก็ได้ เป็นต้น

“เทคนิค 2 อย่างที่น่าจะนำมาใช้กับสวนเล็ก ก็คือการจัดให้พื้นที่สวนต่อเนื่องไปกับพื้นที่ของบ้านครับ
เพราะจะช่วยให้สวนดูกว้างขึ้นและใช้ประโยชน์ได้อย่างเต็มที่
อีกเทคนิคคือการยกระดับพื้นที่ทำให้เราได้คิด ได้สนุกกับสวนมากขึ้น แล้วยังทำให้สวนมีมิติขึ้นด้วย
เป็นเส้นแบ่งพื้นที่ใช้สอยด้วย” อ.สาโรชแนะนำ

“สำหรับพรรณไม้ที่เหมาะกับสวนขนาดเล็กนั้น ก็มีหลายพันธุ์ค่ะเดี๋ยวลองจดรายชื่อไปนะคะ”
อ.รสสุคนธ์ว่า ซึ่งรายชื่อเหล่านั้นก็ได้แก่ ไม้ขนาดสูง-คอร์เดีย ปีบ ชงโค แปรงล้างขวด ศรีตรัง ราชาวดี
บุหงาส่าหรี ยี่เข่ง ปาล์มฟอกซ์เทล มะสัง หนวดปลาหมึก อโศกอินเดีย ไผ่เลี้ยง กล้วยพัด ฯลฯ



ไม้ระดับกลาง ได้แก่ กรรณิการ์ ยี่โถ หมากเขียว หมากแดง โมกลา จั๋ง วาสนา จันทน์ผา ขิงแดง
หมากผู้หมากเมีย เข็มสามสี เฮลิโคเนีย กล้วยแดง สนมังกร กล้วยบัง สิบสองปันนา ฯลฯ

ไม้ระดับต่ำ ได้แก่ บลูฮาวาย เทียนทอง ประทัดจีน ใบนาก แสยก แพงพวยฝรั่ง หนวดปลาหมึกแคระ
บานเช้า เดหลี พลับพลึงหนู ลิ้นมังกร อโกลนีมา สับปะรดสี ซานาดู พุดพิชญา เฟิร์นใบมะขาม ฯลฯ

ไม้คลุมดิน ได้แก่ ก้าม ปูหลุด ดาดตะกั่ว ผกากรองเลื้อย โคลงเคลงเลื้อย พลูด่าง ฟ้าประดิษฐ์
หนวดปลาดุกแคระ หลิวไต้หวัน ผีเสื้อราตรี กระดุมทองเลื้อย ปริกน้ำค้าง กนกนารี คุณนายตื่นสาย
กุหลาบหิน เศรษฐีเรือนนอก ฯลฯ และไม้เลื้อยหรือไม้อิงอาศัย-จันทร์กระจ่างฟ้า ใบระบาด เล็บมือนาง
พวงชมพู สร้อยอินทนิล โฮย่า ยมโดย เคราฤาษี ตีนตุ๊กแก ฯลฯ


“สิ่งสำคัญที่อยากให้นักจัดสวนหรือใครก็ตามที่รักการจัดสวน จดจำเอาไว้สำหรับการจัดสวนขนาดเล็กก็คือ
ถึงจะเป็นสวนขนาดเล็ก แต่ไม่ได้หมายความว่าให้คิดเล็กตามไปด้วยนะครับ
ขนาดของพื้นที่สวนไม่ได้เป็นอุปสรรคในการสร้างสรรค์สวนสวย ๆ” อ.สาโรชปิดท้าย


เรื่องและภาพโดย พรชัย พงษ์สุกิจวัฒน์
ขอบคุณเป็นพิเศษ ทีมงานบ้านและสวน
ที่มา : //www.homeandi.com


สารบัญ ตกแต่งบ้าน และ จัดสวน

Create Date : 02 มิถุนายน 2554		0 comments
Last Update : 2 มิถุนายน 2554 17:07:58 น.
Counter : 8450 Pageviews.
Share Tweet