Stem cell ยามหัศจรรย์แห่งอนาคต ![]() Stem cell คืออะไร ลองนึกง่ายๆดูว่า เวลาเราเกิดแผล ทำไมเนื้อที่หายไป มันกลับมาเต็มได้เหมือนปกติ แล้วอวัยวะที่เรามองไม่เห็นในร่างกาย เช่น สมอง ตับ หรืออะไรก็แล้วแต่ถูกทำลายไปบางส่วนจากการเป็นโรค ร่างกายซ่อมแซมมันได้อย่างไร แล้วที่เราเรียนมาว่าเม็ดเลือดแดงมีอายุ 180 วันก็จะถูกทำลายที่ม้าม แล้วไขกระดูกผลิตมาทดแทน มันมาจากไหน แปลว่าหลายๆส่วนในร่างกาย เรามีแหล่งเก็บ stem cell ไว้จำนวนหนึ่ง มันเป็นเซลล์ที่หลงเหลือมาตั้งแต่เราเป็นตัวอ่อนอยู่ในท้องแม่ แล้วก็ไม่ยอมพัฒนาไปเป็นอวัยวะต่างๆ แต่ซ่อนตัวไว้ รอจนถึงเวลา ที่ร่างกายต้องการ มันก็จะแบ่งตัวเองออกมาเป็นเซลล์ของอวัยวะนั้นๆ Stem cell แบ่งเป็นประเภทใหญ่ได้ 2 ประเภทคือ embryonic stem cell กับ somatic stem cell Embryonic stem cell คือเซลล์ต้นกำเนิดที่ได้มาจากตัวอ่อน ก็เหมือนต้นกำเนิดชีวิตเราทุกคนที่มาจากไข่กับเสปิร์ม เป็นเซลล์เริ่มต้น แล้วแบ่งตัวเป็นทวีคูณ จนกลายเป็นเด็กหนึ่งคน ข้อดีของการใช้ embryonic stem cell นี้ก็คือเป็นเซลล์ที่สดใหม่ มีความสามารถในการแบ่งตัวสูง แล้วยังไม่มีข้อจำกัดชนิดของอวัยวะ ที่เราต้องการนำไปพัฒนา แต่ข้อเสียก็คือมันไม่ใช่เซลล์ของตัวคนไข้เอง เมื่อนำไปใช้ จะมีต่อต้านจากภูมิคุ้มกันร่างกาย และที่สำคัญคือมันคือตัวอ่อนของมนุษย์ ก็ต้องดูข้อกำหนดของจริยธรรมของแต่ละประเทศ ซึ่งส่วนใหญ่จะห้ามทำการทดลองโดยเด็ดขาด somatic stem cell คือเซลล์ต้นกำเนิดที่ได้มาจากร่างกายเรา จากการเก็บเลือดในสายสะดือเด็กไปจนถึงการบริจาคไขกระดูกในผู้ใหญ่ รวมทั้งการเจาะเก็บจากอวัยวะที่เราต้องการไปเลี้ยงในห้องทดลอง เซลล์แบบนี้ถ้าใช้รักษาตัวเองก็จะไม่มีการต่อต้านของร่างกาย ไม่ผิดจริยธรรม แต่ข้อเสียคือการแบ่งตัวมักจะจำกัด เมื่อนำไปเลี้ยงขยายจำนวนได้ไม่กี่ครั้งมันก็จะตาย และเปลี่ยนเป็นชนิดของอวัยวะได้อย่างจำกัด นอกจากการศึกษา stem cell ในมนุษย์ ยังมีการศึกษา stem cell จากสัตว์ แต่ยังไม่แพร่หลายมาก ความมหัศจรรย์ของ stem cell คือการเปลี่ยนเป็น อวัยวะที่เราต้องการได้หลายชนิด ทำให้เราพัฒนาเป็นยาที่ไม่มีขีดจำกัด แต่ความยากของการใช้ stem cell คือเราไม่รู้ว่าสารเคมี และองค์ประกอบ อะไรบ้าง ที่กระตุ้นให้ stem cell สามารถแบ่งตัวไปเป็นอวัยวะที่เราต้องการ หากเรารู้ เราก็สามารถสร้างผลิตภัณฑ์ ที่เรามั่นใจว่าเมื่อนำไปฉีดเข้าร่างกาย มันจะสามารถไปเกาะอวัยวะที่เราต้องการซ่อมแซมและแบ่งตัวเพื่อทำหน้าที่ ทดแทนอวัยวะที่ผิดปกตินั้นซึ่งในตอนนี้ยังไม่มีใครผลิตออกมาเป็น ผลิตภัณฑ์สำเร็จรูปแบบนี้ได้ แล้วเมืองไทยใช้ stem cell ทำอะไรได้บ้าง เริ่มจากโฆษณาที่ทำให้เรารู้จัก stem cell คือไทยประกันชีวิต การบริจาคไขกระดูก เพื่อรักษาคนที่เป็นโรคมะเร็งเม็ดโลหิตขาว leukemia หากคุณใจบุญก็สามารถติดต่อบริจาคได้ที่ศูนย์บริการโลหิตแห่งชาติ วิธีการก็คือคุณจะได้รับการฉีดยา recombinant product ตัวหนึ่ง ที่กระตุ้นให้ร่างกายสร้าง stem cell ให้เพิ่มจำนวนมากขึ้น 50-100 เท่า และพวกมันก็จะออกมาอยู่ในกระแสเลือดมากกว่าภาวะปกติ หลังจากนั้นก็สามารถไปบริจาค stem cell ได้โดยวิธีเจาะไขกระดูกที่สะโพก หรือไม่ก็คือบริจาคโลหิต ซึ่งสายยางจะต่อกับเครื่องที่กรองเอาเฉพาะ stem cell เท่านั้น อย่างที่สองก็คือการเก็บเลือดในสายละดือสำหรับครอบครัวที่มีลูกแรกเกิด เผื่อสำหรับอนาคต เพราะในอนาคตถ้าลูกคุณเป็นโรคที่สามารถใช้ stem cell รักษาได้ ก็จะมี stem cell ของตัวเองเก็บไว้ใช้ เพราะการรักษาโดยใช้ stem cell ไม่ใช่ว่าใครจะให้ใครก็ได้ จำเป็นต้องมีการจับคู่เหมือนเวลาเราให้เลือด ABO แต่ซับซ้อนกว่านั้นมากคือระบบจดจำของภูมิคุ้มกันต่อเซลล์ (HLA) โอกาสที่จะ match กันได้ ประมาณ1 ต่อ 50,000 ฉนั้นเดี๋ยวนี้ดาราหรือคนรวยคลอดลูกออกมาก็จะได้ข่าวเรื่องนี้เป็นเรื่องปกติ เนื่องจากเป็นกระทำที่ต้องเสียค่าใช้จ่าย ควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญถึงข้อดีข้อเสีย สามก็คือการรักษาแผลเรื้อรังสำหรับคนที่เป็นเบาหวาน ก็เป็นเรื่องที่อยู่ใน การทดสอบของโรงพยาบาลแห่งหนึ่งโดยได้รับเงินสนับสนุนงานวิจัย อยู่ในระหว่างการเก็บข้อมูล เพื่อตีพิมพ์ได้เป็นงานวิจัยดีเด่นด้วยมั้ง เท่าที่ผ่านตาก็เหมือนจะได้ผลดี มีการสร้างเนื้อเยื่อและเส้นโลหิตมาเลี้ยง ทำให้คนไข้ไม่ต้องโดนตัดแขน หรือขาทิ้ง รวมไปถึงงานวิจัยที่ใช้ stem cell เพื่อรักษา โรคหัวใจที่ไม่มีทางเลือกอื่นๆ แล้ว หลังจากยุคนี้ มนุษย์ก็ไม่จำเป็นต้องใช่การรักษาใดๆ อีก เพราะเราจะเข้าสู่ยุคมนุษย์ครึ่งเครื่องจักรกล ที่ไม่มีวันตายอีกต่อไป ประโยคแรกไม่รู้ครับ และไม่เคยเห็นใครพูดถึง stem cell ในพีชเลย
ประโยคที่สอง ไม่ไช่ครับ stem cell แปลว่าเซลล์ต้นกำเนิด แปลว่า มันสามารถพัฒนาไปเป็นอวัยวะทุกชนิดของร่างกาย โดย: VET53
![]() ถามต่อ แล้ว stem cell มันพัฒนาเป็นอีก 1 คนหรือปล่าว เหมือนคำว่า cloning หรือปล่าวครับ
โดย: appendiculata191
![]() ในเมืองไทยมีการนำเอาสเต็มเซลล์ มาใช้ในเชิงแพทย์พาณิชย์แล้วนะคะ
เพียงแต่ยังไม่แพร่หลาย เพราะราคาแพงมาก(เป็นล้าน) แต่ผู้ที่ไปทดลองใช้มา บอกว่าได้ผลดีมาก ขนาดที่คนเคยเป็นอัมพาต สามารถที่จะเดินได้อีกครั้งก็แล้วกัน ได้เอกสารเรื่องนี้มาอ่านด้วย แต่เงินไม่ถึง ไม่สามารถที่จะไปรักษาได้ แค่ค่าตรวจขั้นต้น ก็กินเงินไปหลายพันบาทแล้ว เป็นนวัตกรรมจากเยอรมันค่ะ เข้ามาในไทยประมาณ 2-3 ปี แล้วค่ะ ![]() โดย: addsiripun
![]() |
บทความทั้งหมด
|
stem cell ของพืชคือ การมีความสามารถในการพัฒนาจากแค่ cell 1 cell ของพืช แล้วได้พืชครบเป็นอีก 1 พืชเลย
แต่ใน stem cell ของสัตว์ ไม่มีความสามารถเท่าเซลของพืช เพราะสามารถพัฒนาแค่ tissue หรือ organ เท่านั้น
ผมเข้าใจผิดป่าวครับ