สวนสุขภาพแต้จิ๋ว : นกปรอดหัวโขน นกวัยเด็ก ยังไม่มีแต้มสีแดง ตอนที่ผมเริ่มดูนกใหม่ๆ ปรอดหัวโขนเป็นนกที่พบได้ไม่ยาก เมื่อเวลาผ่านไปในวันที่มีทุนทรัพย์เพียงพอที่จะซื้อกล้องถ่ายภาพ กลับพบว่าพวกมันหาได้ยากยิ่ง สามปีที่ซื้อเลนส์ถ่ายนกมา เฝ้าแต่คิดว่าวันใดจะได้จับภาพเค้ากลับมาไว้ในความทรงจำ   แล้ววันนั้นก็มา ที่นี่คือสวนสุขภาพแต้จิ๋ว เป็นสถานที่ผมอยากจะปรบมือให้คนที่ค้นพบว่ามีนกให้ถ่ายภาพ โดยทุกฤดูหนาวมีคนได้นกหายากหลายตัว ผมอาจจะไม่ใช่คนนั้น แต่อย่างน้อยก็ได้นกที่ตามหามาตลอด ปรอดหัวโขน   มีที่จอดรถ มีร้านกาแฟ อยู่ไม่ไกลจากถนนและทางด่วน เป็นที่หลับนอนตลอดกาลของชาวแต้จิ๋วที่เข้ามาก่อร่างสร้างตัว มีข่าวลือว่าอีกไม่นานอาจจะมีการขายที่ดินผืนนี้เพื่อสร้างคอนโด และนั่นก็อาจจะทำให้หนึ่งในสถานที่ดูนกของเรานั้นหายไป   Red-whiskered bulbul (Pyucononotus jocosus) พบได้ตั้งแต่อินเดีย เนปาล ภูฏาน ตอนใต้และตะวันตกของจีน เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ของจีน สิงคโปร์ และหมู่เกาะในทะเลอันดามัน   ปรอดสวน มี 9 สายพันธุ์ย่อย ในไทยพบ 2 สายพันธุ์ย่อยคือ P.j. pattani ซึ่งเป็นสายพันธุ์ย่อยหลัก ชื่อนั้นคงบ่งบอกว่าพบครั้งแรกที่ไหน กระจายตัวตั้งแต่ภาคเหนือจรดภาคใต้ และ P.j. emeria ที่พบเฉพาะภาคตะวันตกที่ติดกับชายแดนพม่า แตกต่างกันตรงที่มีรอยแต้มสีแดงบนแก้มขนาดใหญ่กว่า   นกปรอดในโลกนี้มีทั้งสิ้น 109 สายพันธุ์ ในประเทศไทยพบถึง 36 ชนิด คิดเป็น 1/3 ของนกปรอดที่พบกันทั้งหมด บางชนิดก็เป็นนกน่ารำคาญ เช่นปรอดสวน (steaked bulbul) เพราะจำนวนที่พบเยอะมาก ชวนให้สับสนเวลามองหานกหายากสีน้ำตาลสายพันธุ์อื่น   บางชนิดยังพอพบเห็นได้ทั่วไปอย่าง  ปรอดหน้านวล ที่มีชื่อตรงตัวเลยว่า yellow vent bulbul  ปรอดหัวสีเขม่า (sooty bulbul) ที่มีก้นสีแดง ที่เหลือนั้นก็เป็นนกในป่า ที่เราคงมีโอกาสพบยาก แต่หนึ่งเดียวที่เป็นตำนานคือ ปรอดแม่ทะ (straw-headed bulbul) ในตอนที่ผมดูนกใหม่ๆ มันเพิ่งถูกบรรจุใน Bird guide of Thailand โดยสถานที่ค้นพบแห่งแรกและถูกนำไปตั้งชื่อคือ อ. แม่ทะ จ. ลำปาง   ปรอดหน้านวล โดยการเพิ่มชื่อลงไปในคู่มือเล่มนี้ได้ คือต้องมีรายงานที่แน่ชัด ไม่ต่ำกว่า 3 ครั้ง หลังจากนั้นก็แทบไม่มีใครพบเห็นมันอีกเลย เข้าใจกันว่ามันน่าจะอาศัยอยู่ตามป่า ในภาคเหนือของไทย   ผมไม่ได้ดูนกมานานก็เลยไม่รู้ว่าเกิดอะไรขึ้น แต่กลับกลายเป็นว่า ถิ่นอาศัยที่แท้จริงในปัจจุบัน และมีการพบนกชนิดนี้เป็นจำนวนมากคือ คาบสมุทรมาลายา สิงคโปร์ เกาะบอร์เนียว และภาคใต้ของประเทศไทย อ้าวแล้วก่อนหน้า นักดูนกไม่เคยเห็นมันตามป่าภาคใต้หรือไงนะ   เรื่องนี้ก็น่าจะสัมพันธ์กับความนิยมนกกรงหัวจุกในภาคใต้ ที่อาจเป็นสาเหตุที่ทำให้พวกมันไม่เหลืออยู่ตามธรรมชาติ กระทั่งมีนักดูนกไปพบเห็นมันทางภาคเหนือเป็นครั้งแรกแทน ในปี พ.ศ. 2535 มีการประกาศให้นกปรอดหัวโขนเป็นสัตว์ป่าคุ้มครอง ที่สามารถแจ้งการครอบครองนกที่มีมาก่อน รวมถึงลูกนกที่เกิดในกรงได้ แต่ก็อย่างที่เล่าไปมันไม่ได้ช่วยอะไร เพราะในระยะเวลา 30 ปีที่ผ่านมา นกปรอดหัวโขนที่พบได้ในภาคกลางและเหนือเป็นจำนวนมาก เริ่มหายไป   พรบ. สงวนและคุมครองสัตว์ป่า ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2562 และบัญชีรายชื่อแนบท้าย พ.ศ. 2567 แทบจะทำให้นกที่เห็นทุกชนิด กลายเป็นสัตว์ป่าคุ้มครอง แต่กระนั้นในทางการเมืองก็มีความพยายาม ที่จะปลดล็อคนกปรอดหัวโขนออกจากบัญชีรายชื่ออยู่เป็นระยะๆ    ปรอดหัวสีเขม่า ความแพร่หลายในการประกวดนกกรงหัวจุก ที่ไม่ได้มีแต่เฉพาะในไทย ทำให้ปรอดแม่ทะถูกล่าเช่นกัน เพราะจัดว่าเป็นราชาของนกกรง ด้วยขนาดตัวที่ใหญ่ น้ำเสียงที่ไพเราะ ที่สำคัญหาได้ยาก   ในปี พ.ศ. 2565 การประชุมภาคอนุสัญญาว่าด้วยการค้าระหว่างประเทศ (cites) เสนอโดยมาเลเซีย สิงคโปร์และอเมริกา กำหนดให้ปรอดแม่ทะ   จากเดิมที่อยู่ในบัญชี 2 คือสามารถค้าสัตว์ป่าชนิดนั้นได้โดยการควบคุม เป็นบัญชี 1 คือ เป็นสัตว์ป่าที่ใกล้สูญพันธุ์ ห้ามค้าขายกันโดยเด็ดขาด   สอดคล้องกับสถานภาพของนกในธรรมชาติ ในขณะที่ปรอดหัวโขนยังอยู่ในสถานะ LC (less concern) แต่ปรอดแม่ทะอยู่ในสถานะ CR หรือเสี่ยงต่อการสูญพันธ์เป็นอย่างยิ่ง ซึ่งเป็นสถานะสุดท้าย ก่อนที่จะเข้าสู่สถานะสูญพันธุ์ลำดับที่ 1 (EW) คือไม่มีการพบเห็นในธรรมชาติ เหลือเพียงการอยู่ในกรงเลี้ยงเท่านั้น   มีสาเหตุมากมายที่ทำให้สัตว์ป่านั้นสูญพันธุ์ไปจากธรรมชาติ สาเหตุหลัก มักมาจากถิ่นที่อยู่อาศัยถูกบุกรุกทำลาย นกปรอดหัวโขนสามารถปรับตัวให้อยู่ในพื้นทีกิจกรรมของมนุษย์ได้ แต่กลับกลายเป็นว่า เสียงร้องไพเราะที่คนได้ยินนั้น กลับกลายเป็นสาเหตุให้พวกมันต้องหายไปจากธรรมชาติเสียเอง   Create Date : 28 ตุลาคม 2567 7 comments Last Update : 1 พฤศจิกายน 2567 9:56:51 น. Counter : 249 Pageviews. (โหวต blog นี้)  Share Tweet

ผู้โหวตบล็อกนี้...

คุณกะริโตะคุง, คุณสายหมอกและก้อนเมฆ, คุณทนายอ้วน, คุณSweet_pills, คุณหอมกร, คุณนายแว่นขยันเที่ยว, คุณอุ้มสี, คุณnewyorknurse

มาชมนกด้วยคราบ   โดย: ทนายอ้วน 28 ตุลาคม 2567 19:54:47 น.

นกปรอดหัวโขนเสียงคงไพเราะมากนะคะ ขอบคุณที่ทำให้รู้จักนกชนิดนี้ค่ะ   โดย: Sweet_pills 29 ตุลาคม 2567 0:17:26 น.

ไปเปิดฟังในยูทูป วี๊ดหวี่หวี้วิ้ว ก็ไม่ค่อยเพราะเท่าไหร่จ้า   โดย: หอมกร 29 ตุลาคม 2567 7:15:59 น.

สวัสดีครับ ผมเคยถ่ายรูปนกปรอดได้เยอะเลยครับ ไม่แน่ใจว่าพันธุ์อะไรแต่จะมีขนแดงๆแถวๆตา ที่ฮ่องกงมีเยอะมาก ใช้แค่เลนส์ 55-210 (APS-C) ก็ถ่ายได้แล้วเพราะต้นไม้ไม่สูงมากครับ แต่ผมถ่ายอย่างเดียวไม่ค่อยรู้ประวัติหรือนิสัยนกเท่าไหร่ครับ จะมาอาศัยอ่านที่ blog นี้หล่ะครับ   โดย: กะริโตะคุง 29 ตุลาคม 2567 18:40:57 น.

ตามมาดูนก ด้วยคนค่ะ   โดย: อุ้มสี 30 ตุลาคม 2567 21:26:29 น.

ยินดีที่รู้จักเช่นกันนะคะ ข้าวผัดซีอิ๊วแบบโบราณสีเข้มสวย ไม่ได้ทำนานแล้ว ขอบคุณไอเดียนะคะ   โดย: Sweet_pills 1 พฤศจิกายน 2567 0:05:08 น.

ที่เชียงใหม่มีมากทีเดียวค่ะ นกปิ๊ดตะริว   โดย: tuk-tuk@korat 6 พฤศจิกายน 2567 13:09:03 น.