BlogGang.com : : bangkokhospital : รู้จักกับ PET/CT

รู้จักกับ PET/CT

ในปัจจุบันโรคที่เป็นสาเหตุของการตายสูงสุด 3 อันดับแรกในประเทศไทย คือ โรคหัวใจและหลอดเลือด อุบัติเหตุ และโรคมะเร็ง ในประเทศที่พัฒนาแล้ว อัตราการเกิดโรคมะเร็งและอัตราการตายด้วยมะเร็งเป็นปัญหาที่สำคัญ ประเทศไทยเรากำลังก้าวเข้าสู่การพัฒนา อัตราการเกิดโรคมะเร็งจึงสูงขึ้นอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้
สำหรับผู้ป่วยมะเร็ง นอกจากการรักษาที่ได้มาตรฐานแล้ว การวินิจฉัยโรคให้ได้ตั้งแต่ในระยะเริ่มแรก การกำหนดระยะของโรค หรือ Staging เปรียบเสมือนหางเสือเรือที่จะนำทางไปสู่การรักษาที่ถูกต้อง และเหมาะสมกับระยะของโรค ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญมาก และหากมีการตรวจใดๆ ที่สามารถประเมินผลการรักษาได้ ในขณะที่กำลังให้การรักษา ก็จะเป็นประโยชน์อย่างยิ่งสำหรับผู้ป่วย ในการจะพิจารณาเปลี่ยนแปลงการรักษา แทนที่จะรักษาจนเสร็จสิ้น แล้วจึงพบว่าการรักษานั้นไม่ได้ผล นอกจากนี้ผู้ป่วยมะเร็งย่อมอยากทราบว่าโรคของตนจะมีการดำเนินไปอย่างไร โอกาสหายมีมากน้อยเพียงใด ถ้ามีเครื่องมือตรวจชิ้นใดที่สามารถตอบคำถามเหล่านี้ได้ ผู้ป่วยที่เป็นมะเร็งจะสามารถวางแผนชีวิตได้ดีขึ้น และสามารถใช้ชีวิตหลังรับการรักษาได้ตามปกติ เมื่อใดก็ตามที่มีข้อสงสัยว่าจะมีการกลับเป็นซ้ำของมะเร็ง ถ้ามีเครื่องมือที่มีประสิทธิภาพอย่างสูงสุดสามารถตอบข้อสงสัยนี้ได้ ก็จะทำให้การวางแผนการรักษาของผู้ป่วยนั้นถูกต้องสมบูรณ์ที่สุด

ด้วยการพัฒนาเทคโนโลยีทางการแพทย์ที่มีการพัฒนาไปอย่างรวดเร็ว ทำให้ในปัจจุบัน มนุษย์สามารถพัฒนาเครื่องมือ ที่ตอบสนองความต้องการดังกล่าวข้างต้นของผู้ป่วยที่เป็นมะเร็ง เครื่องมือชนิดนี้มีชื่อเรียกว่า PET/CT

PET/CT คืออะไร?
การตรวจ PET/CT เป็นการถ่ายภาพทางด้านรังสีโดยใช้สารเภสัชรังสี ซ ึ่งเป็นสารที่ใช้ในการเผาผลาญพลังงานในระดับเซล ร่วมกับการถ่ายภาพเอ็กซเรย์คอมพิวเตอร์ หรือที่เรารู้จักกันดีในชื่อ CT Scan ซึ่งให้ข้อมูลด้านกายภาพที่ค่อนข้างชัดเจน ทำให้ PET/CT สามารถตรวจวินิจฉัยโรคได้ด้วยความไว (Sensitivity) ที่สูงมาก

ประโยชน์ที่นำมาใช้ในทางคลินิก คือ

โรคมะเร็ง

โรคสมอง

โรคหัวใจและหลอดเลือด

PET/CT มีหลักการอย่างไร

หลักการของ PET/CT ในการตรวจมะเร็ง จ ะใช้สารเภสัชรังสี FDG หรือ Fluorodeoxyglucose ซึ่งเป็นน้ำตาลชนิดหนึ่งที่มีสารรังสีอยู่ภายในโมเลกุล ฉีดเข้าไปในร่างกายของผู้ป่วย เซลที่เป็นมะเร็งจะไม่สามารถนำน้ำตาลชนิดนี้ไปใช้ ทำให้มีการตกค้างของสารนี้ในเซลที่ผิดปกติ และเนื่องจากเป็นสารังสี เราจึงสามารถใช้เครื่องมือเพื่อตรวจหาการตกค้างของสารรังสีเหล่านี้ในอวัยวะ ต่างๆ ได้ อย่างไรก็ตามกลุ่มโรคติดเชื้อเรื้อรังซึ่งพบได้บ่อยในประเทศเขตร้อน เช่น วัณโรคก็อาจตรวจพบได้ด้วย PET/CT ผลที่เกิดขึ้นทำให้ ความแม่นยำ ในการแปลผลมะเร็งของ PET/CT ลดลง อย่างไรก็ตาม ประโยชน์ที่เราได้รับ คือสามารถตรวจพบมะเร็งได้ตั้งแต่ระยะแรกๆ ซึ่งไม่เคยมีวิธีใดทำได้มาก่อน

ประโยชน์ของ PET/CT สำหรับโรคมะเร็ง

ข้อบ่งชี้การตรวจ PET/CT ที่เด่นชัดและนิยมใช้กันมากที่สุดได้แก่การตรวจโรคมะเร็ง การนำ PET/CT มาใช้กับโรคมะเร็งมีประโยชน์ในแง่

บอกระยะหรือขั้นของมะเร็ง (Staging)

ใช้ประเมินผลระหว่างการรักษา (Therapy monitoring)

ในบางกรณีสามารถทำนายการดำเนินของโรค หรือโอกาสในการหายจากโรคได้ (Prognosis)

ใช้ตรวจในกรณีสงสัยมะเร็งกลับเป็นซ้ำหรือแพร่กระจาย (Re-Staging)

ในปัจจุบัน เริ่มมีการนำ PET/CT มาใช้ในการตรวจหามะเร็งตั้งแต่ระยะเริ่มแรกมากขึ้น นำมาใช้อย่างไร มีประโยชน์มากน้อยแค่ไหน ติดตามตอนต่อไปนะครับ

Create Date : 16 มีนาคม 2550

Last Update : 16 มีนาคม 2550 17:00:47 น.

0 comments

Counter : 604 Pageviews.