ม.ร.ว.ถนัดศรี สวัสดิวัฒน์ คนต้นแบบของนักชิมอาหาร

ผมตัดสินใจอยู่นานพอสมควรในการเขียนถึงท่านผู้นี้ ทั้งๆที่ผมมีข้อมูลของท่านอยู่ในมือมานานแล้วเช่นกัน


ตัดสินใจไม่ได้เพราะไม่รู้ว่าจะจัดเรื่องของท่านลงในหมวดอะไร เพราะท่านเป็นนักร้องเพลงที่มีคนรู้จักและชื่นชมในน้ำเสียงและลีลาการร้องเพลงของท่านอยู่ทั่วเมืองไทย เป็นคนต้นแบบการชิมอาหารที่มีคนตามอย่างท่านอย่างมากมาย เป็นนักพูดที่มีความรู้และประสบการณ์อย่างกว้างขวาง ฟังนานเท่าใดก็ไม่เบื่อ เป็นนักท่องเที่ยวตัวจริง เที่ยวไปทั่วโลกกลับมาก็มาเล่าให้คนอื่นฟังและดูในรายการ วิทยุและทีวี เป็นนักเขียน ฯลฯ

ม.ร.ว.ถนัดศรี สวัสดิวัฒน์

ผมจะเขียนถึงท่านในเรื่องของอาหารและต้นตำนานการชิมอาหารทั่วเมืองไทยของท่านดีกว่า คาดว่าคงจะมีผู้สนใจและใคร่รู้อยู่จำนวนมาก


ย้อนกลับไปในปี พ.ศ. 2504 สมัยที่น้ำมันพรีเมี่ยม 95 ลิตรละ2.10 บาท รัฐบาลกำลังตัดถนนสายใหม่ไปทั่วประเทศ ม.จ.ภีศเดช รัชนี ผู้จัดการส่งเสริมการขายและโฆษณาของบริษัทเชลล์แห่งประเทศไทย ในสมัยนั้น ได้มาปรึกษา ม.ร.ว.ถนัดศรีว่า จะทำโฆษณาแบบ Soft Sale อย่างไรดี คุณชายถนัดศรีก็ได้ยกตัวอย่างว่า ที่ฝรั่งเศสมี Michelin Guide ซึ่งเป็นของบริษัทที่ผลิตยางมิชลิน ได้แนะนำร้านอาหารในเส้นทางต่างๆในทวีปยุโรป ซึ่งแนวคิดนี้น่าจะนำมาใช้กับเมืองไทย เพราะคนไทยชอบหาของกินอร่อยๆเช่นกัน


"เชลล์ขวนชิม" จึงได้เกิดขึ้นครั้งแรก โดยมีเชลล์แก๊สเป็นสปอนเซอร์ เพราะตอนนั้นบริษัทเชลล์กำลังรณรงค์ให้หันมาใช้เตาแก๊สแทนเตาถ่าน ต่อมาในเดือนกันยายน 2525 จึงได้เปลี่ยนโลโก้เป็นชามเบญจรงค์ "ลายผักกาด" แทน เพื่อสร้างความชัดเจนในการสนันสนุนในเรื่องอาหารของเชลล์


คุณชายถนัดศรีเรียนมาทางด้านกฏหมาย ส่วนความรู้ทางด้านอาหารได้มาจากหม่อมละมุน สวัสดิวัฒน์ ณ อยุธยา ผู้เป็นหม่อมย่า และผู้ว่าการห้องเครื่องในวังสระปทุม ในขณะที่แม่แท้ๆคือหม่อมเจริญ เป็นลูกมือของ ม.ร.ว.เสงี่ยม สนิทวงศ์ ผู้ทำเครื่องถวายสมเด็จพระพันปีหลวง ทุกอย่างได้ซึมซํบเข้ามาอย่างไม่รู้ตัว ทั้งอาหารคาวหวานเลิศรส ตลอดจนกรรมวิธีการปรุงต่างๆ ที่ผ่านตาผ่านลิ้นมาตั้งแต่วัยเด็ก


ย่างเข้าวัยหนุ่มชีวิตที่เป็นอิสระ มีเพื่อนฝูงหลายกลุ่ม หลากหลายฐานะนอกวัง ชอบเที่ยวเตร่เฮฮา และชอบทำกับแกล้มในวงเหล้าให้กับเพื่อนฝูง รสมือเป็นที่ยอมรับ จนกระทั่งได้โอกาสจากเชลล์
นอกจากมีลิ้นที่สามารถรับรสชาติได้ครบทั้งเปรี้ยว หวาน มัน เค็ม และรู้ลึกไปถึงสูตรและวิธีทำแล้ว อาหารแต่ละจานยังถูกปรุงแต่งด้วยเรื่องราว อันสะท้อนให้เห็นวิถีชีวิตและความเป็นไปของผู้คนในบ้านเมือง สร้างเสน่ห์ให้คอลัมน์ "เชลล์ชวนชิม" (หนังสือพิมพ์สยามรัฐสัปดาห์วิจารณ์)ได้รับการยอมรับอย่างรวดเร็ว


ลูกชิ้นห้าหม้อหรือเกาเหลาลูกชิ้นมันสมองหมู บนรถเข็นหน้าห้องแถวย่านแพร่งภูธร ถูกแนะนำเป็นรายแรกในคอลัมน์นี้ ส่วนต่างจังหวัดคือ เป็ดพะโล้ท่าเกวียน ที่จังหวัดชลบุรี
ร้านค้าไหนที่คุณชายตามไปชิม ก็จะถูกนำมาเขียนถึงในหนังสือพิมพ์ "สยามรัฐสัปดาห์วิจารณ์" ซึ่งเริ่มเขียนตอนที่ 1 เมื่อวันที่ 17 กันยายน 2504


ต่อมาย้ายหาบไปอยู่ที่ "ฟ้าเมืองไทย" ตั้งแต่ฉบับที่ 340 ในวันที่ 25 กันยายน 2518 ปัจจุบันปักหลักที่ "มติชน" และคอลัมน์ "ซันเดย์สเปเชี่ยล" ในไทยรัฐฉบับวันอาทิตย์


หลักเกณฑ์การได้ป้าย "เชลล์ชวนชิม" ง่ายมากคือ เจ้าของร้านต้องตัดคอลัมน์ที่เขียนถึงร้านตนเองไปขอป้ายจากเชลล์ ซึ่งเสียค่าใช้จ่ายในการทำป้ายไม่กี่ร้อยบาท และสามารถนำไปใช้ได้ตลอดไป ไม่มีการยึดคืน แม้ว่าบางร้านรสชาติอาหารจะเปลี่ยนไปแล้วก็ตาม


ด้วยวิธีนี้อาจทำให้ป้ายของเชลล์ชวนชิมขาดความศักดิ์สิทธิ์ แต่คุณชายถนัดศรียืนยันว่าเป็นการสร้างศัตรู ซึ่งหากร้านไหนรสชาติเปลี่ยนไป ลูกค้าต้องตัดสินใจเลิกทานด้วยตนเอง





ขอจบข้อเขียนชิ้นนี้ด้วยการขออาราธนาคุณพระรัตนตรัย จงดลบันดาลให้ ม.ร.ว.ถนัดศรี สวัสดิวัฒน์ จงประสบความสุขความสบายใจทั้งปวง มีสุขภาพแข็งแรงตลอดไป เพราะวันนี้เป็นวันคล้ายวันเกิดของท่าน ในวัย 82 ปี


ข้อมูลบางส่วนและภาพจากบทความของ อรวรรณ บัณฑิตกุล
นิตยสารผู้จัดการรายเดือน ฉบับเดือนพฤษภาคม 2547

Create Date : 28 พฤษภาคม 2551 Last Update : 29 พฤษภาคม 2551 11:11:05 น. Counter : 3323 Pageviews.		9 comments
Share Tweet