พออธิบายอย่างนี้ คนญี่ปุ่นเริ่มคล้อยตาม แต่อย่างไรเสีย ก็ยังบอกอยู่ดีว่า ชื่อเล่นของคนไทยแปลกและน่าสนใจ ชื่อต้นไม้ยังไม่เท่าไร พอได้ยินว่ามีคนไทยชื่อหมู ช้าง เป็ด คนญี่ปุ่นหัวเราะจนน้ำตาเล็ด ผมจึงต้องปิดท้ายด้วยการบอกไปว่า อ้าว...ไม่รู้หรอกเหรอ นี่แหละศิลปะการชื่นชมธรรมชาติผ่านชื่อ แล้วก็ไม่ต้องหัวเราะไป นี่ยังดีที่ไม่มีเด็กไทยชื่ออีซูซุ หรือคูโบต้า (เอ๊ะ...หรือว่ามี แต่ผมไม่รู้?) คนไทยเปลี่ยนชื่อกันง่ายจัง อีกเรื่องหนึ่งที่คนญี่ปุ่นรู้สึกประหลาดใจมากคือ การเปลี่ยนชื่อของคนไทย เพื่อนญี่ปุ่นคนหนึ่งของผมเล่าให้ฟังว่า ตอนที่เขาไปเรียนอยู่ในสหรัฐฯ ได้รู้จักเพื่อนคนไทยที่โน่นด้วย เพื่อนคนนั้นใช้ชื่อถึง 4 ชื่อในเวลาเดียวกัน คือ ชื่อจริง ชื่อเล่นภาษาไทย และชื่อภาษาอังกฤษอีก 2 ชื่อ และไม่ว่าจะเรียกชื่ออะไรก็หันตามเสียงเรียกได้ทุกที เขาแปลกใจเพราะคนญี่ปุ่นจะไม่ใช้ชื่อเยอะขนาดนั้น และรู้สึกแปลกใจยิ่งขึ้นไปอีกเมื่อทราบว่าคนไทยเปลี่ยนชื่อจริงกันได้ง่ายๆ สมัยก่อน คนญี่ปุ่นเองก็เคยมีวัฒนธรรมการเปลี่ยนชื่อ ในสมัยเอะโดะ (江戸; Edo; พ.ศ. 2143-2411) ชื่อจะเปลี่ยนไปตามตำแหน่งและสถานที่ทำงานที่เปลี่ยนไป เพราะช่วงนั้นถือเคล็ดเกี่ยวกับจุดเปลี่ยนของชีวิตกันมาก ตอนเป็นเด็กมีชื่อวัยเด็ก พอเป็นผู้ใหญ่ใช้ชื่อผู้ใหญ่ พอเกษียณอายุก็เปลี่ยนชื่ออีก สมัยนี้วัฒนธรรมแบบนั้นไม่มีแล้ว และการเปลี่ยนชื่อในญี่ปุ่นเป็นเรื่องที่ยุ่งยากมากด้วย ของญี่ปุ่นต้องดำเนินการตามกฎหมายอย่างเคร่งครัด กฎหมายว่าด้วยระเบียนประชาชนมาตรา 107 ของญี่ปุ่นบัญญัติว่า จะต้องเป็นกรณี สุดวิสัย และมี เหตุผลอันเหมาะสม และถ้าเทียบกันแล้ว การเปลี่ยนนามสกุลก็ยากกว่าเปลี่ยนชื่อ ในการเปลี่ยนชื่อหรือนามสกุล ต้องหาทนายทำเรื่องยื่นต่อศาลครอบครัว และมีการสืบค้นเหตุผลที่จะเปลี่ยน เช่น เป็นชื่อที่แปลกมาก อ่านยากเขียนยาก มีคนชื่อและนามสกุลซ้ำกัน ชื่อและนามสกุลซ้ำกับคนดังหรือฆาตกร ถูกเข้าใจผิดว่าเป็นเพศตรงข้าม ถูกเข้าใจผิดว่าเป็นคนต่างชาติ (เช่น คนจีน คนเกาหลี) เป็นต้น เมื่อได้รับอนุญาตจากศาลครอบครัวแล้ว จึงจะดำเนินการได้ พอผมได้ฟังเพื่อนญี่ปุ่นเล่าความแตกต่างในจุดนี้ให้ฟัง จึงรู้สึกขึ้นมาเหมือนกันว่า จริงแฮะ...คนไทยเปลี่ยนหรือตั้งชื่อกันง่ายๆ อย่างที่เขาว่าจริง ๆ ทั้งชื่อเล่นชื่อจริง ถ้าคนไทยคิดจะเปลี่ยน ก็เปลี่ยนกันตามความพอใจของเจ้าตัว เพื่อนผมคนหนึ่งเปลี่ยนไปแล้วตั้งสามหนคน หรือแม้แต่ตัวเอง หมอดูก็เคยบอกให้ไปเปลี่ยนเหมือนกัน แต่ยังไม่คิดจะเปลี่ยน นามสกุลที่มีมาก พอพูดถึงนามสกุล ทำให้นึกถึงเรื่องนี้ขึ้นมาด้วย กล่าวคือ ผมเคยสงสัยและเชื่อว่าคนไทยอีกมากมายก็คงสงสัยเหมือนกันคือ คนญี่ปุ่นมีนามสกุลเหมือนๆ กันมากมาย นามสกุลอะไรมีมากที่สุด และในเมื่อมีวัฒนธรรมเอ่ยถึงบุคคลโดยเรียกด้วยนามสกุล ไม่สับสนกันหรืออย่างไร
|