ต้นหม้อข้าวหม้อแกงลิงในบอร์เนียว
ภาพในกระทู้นี้เป็นของ Christian Ziegler (ยกเว้นบางภาพที่ค้นหาจาก Google.com)
Christian Ziegler นักชีววิทยาเขตร้อนเกิดความสนใจเป็นช่างภาพ
จึงได้ใช้เวลาส่วนใหญ่ในเขตป่าฝนของโลก
สถานที่พิเศษยิ่งที่สร้างความตื่นเต้นเร้าใจ
ในบรรดาสิ่งมีชีวิตที่อยู่อย่างสวยงามและสลับซับซ้อน
พร้อมแบ่งปันเรื่องราวกับภาพถ่ายที่ได้เดินทางสำรวจในบอร์เนียว Borneo
สถานที่ได้พบเห็นเรื่องราวความสัมพันธ์ที่น่าสนใจอย่างยิ่ง
ระหว่างต้นหม้อข้าวหม้อแกงลิงกับบรรดาสิ่งมีชีวิตที่อยู่รอบ ๆ ต้นไม้นี้
พวกเราส่วนมากแทบไม่สนใจในเรื่องพืชเลย
เพราะเมื่อให้ลองสังเกตธรรมชาติแล้ว
คนเราส่วนมากมักจะสนใจพวกสัตว์มากกว่า
แม้ว่าอาณาจักรพืชจะยังมีอีกมากมาย
วิธีการแสดงออกของพืชบางชนิด
มีพฤติกรรมที่นอกเหนือไปจากที่คนเราจะคาดคิดได้
Nepenthes biclacarata (หม้อข้าวหม้อแกงลิง) ในสภาพธรรมชาติ
ที่ป่าพรุ Dipterocrap ในเขตพื้นที่ราบลุ่มของ Broneo
ผมมีความสนใจเกี่ยวกับพืชกินแมลงในรูปเหยือกของเอเซีย
(ในกระทู้บางคำจะใช้คำว่า ต้นหม้อข้าวหม้อแกงลิง ที่เรียกกันคุ้นเคยแล้วในภาษาไทย)
ในปี 2013 ผมใช้เวลาถึง 6 สัปดาห์ใน Borneo เพื่อสำรวจเรื่องนี้ให้มากขึ้น
ต้นหม้อข้าวหม้อแกงลิงในเอเซีย มีมากกว่า 240 สายพันธุ์ ในสกุล Nepenthes
เป็นสายพันธุ์ห่างไกลกับพืชกินแมลงใบรูปเหยือก sun dews และ Venus fly traps ในอเมริกาเหนือ
ต้นไม้เหล่านี้ต่างสวยงามและมีรูปร่างเหมือนเหยือกน้ำ
ข้างในมีของเหลวที่เป็นกลเม็ดเด็ดพลายของต้นไม้ชนิดนี้
บางต้นมีขนาดเล็กขนาดปลอกสวมนิ้วสำหรับจับเข็มเย็บผ้า
และที่มีขนาดใหญ่สุดสามารถจุน้ำได้มากกว่า 1/2 แกลลอน (1 US Gallon = 3.785 ลิตร)
   กบน้อยกำลังไต่ลงไปในกระเปาะของ Nepenthes tentaculata เพื่อวางไข่ข้างใน กบบางชนิดพัฒนาให้ไข่กบ/ลูกอ้อดมีภูมิคุ้มกันทนต่อของเหลวในกระเปาะของต้นหม้อข้าวหม้อแกงลิงได้ กบ/พืชชนิดนี้เป็นสายพันธุ์ที่ค่อนข้างหายาก ไม่ค่อยพบเห็นตามแนวลาดชันของพื้นที่ภูเขา
บอร์เนียว Borneo คือ ศูนย์กลางพืชกินแมลงใบรูปเหยือกที่หลากหลายสายพันธุ์
ผมเดินทางเข้าไปในป่าพรุของบอร์เนียว Borneo
พื้นที่ป่าราบลุ่มผืนป่าสุดท้ายที่ยังไม่ถูกหักล้างถางพงให้กลายเป็นสวนปาล์มน้ำมัน
และผมยังเดินทางไปยัง Mount Kinabalu ภูเขาที่สูงสุดในเอเซียอาคเนย์
ที่มีความสูงถึง 13,435 ฟุต(4,095 เมตร) และยังเป็นที่อยู่ของพืชกินแมลงใบรูปเหยือก
จำนวน 25 สายพันธุ์และบางสายพันธุ์มีเฉพาะถิ่นในภูเขาแห่งนี้
การสำรวจของผมได้รับแรงบันดาลใจจากผลงานวิจัยล่าสุดที่ตั้งข้อสังเกตว่า
พืชกินแมลงใบรูปเหยือกมีการหาอาหารแบบพิเศษเฉพาะจำนวนมาก
พืชกินแมลงได้มีพัฒนาการอย่างหลากหลายในเขตพื้นที่ที่ต้องพึ่งพาตนเอง
โดยเฉพาะอย่างยิ่งในพื้นที่ขาดแคลนธาตุอาหารมาก (ดินไม่ดี/ไร้ปุ๋ยหรือธาตุอาหารพืช)
วิธีการที่พืชจะได้รับธาตุอาหารเพิ่มเติมมีการพัฒนาจนล่าสุด
กระเปาะทั้งหมดที่คิดว่า จับแมลงกิน ไม่ใช่ทุกสายพันธุ์ทั้งหมดแล้ว
บางสายพันธุ์ที่เป็นอีกกรณีหนึ่ง มีความสลับซับซ้อนมากขึ้น
นักวิทยาศาสตร์ได้ค้นพบสายพันธุ์ในรูปแบบที่ไม่คาดคิด
เพราะกระเปาะของพืชอยู่รอดได้ด้วยการพึ่งพาซึ่งกันและกันกับสัตว์รอบข้าง
 มุมมองด้านข้างภายในกระเปาะพืชสายพันธุ์ราชา พันธุ์ที่ใกล้สูญพันธุ์ จะพบลูกน้ำ/ตัวอ่อนยุงที่พัฒนาการเป็นพิเศษ ทนกับเอนไซม์ย่อยอาหารของพืช สายพันธุ์ราชามีกระเปาะที่ใหญ่ที่สุดของสกุลนี้ สามารถจุน้ำได้ถึง 3 ลิตร
เรื่องที่น่าแปลกใจเรื่องแรกที่พบในป่าพรุแห่งนี้คือ
เขตร้อนชื้นของป่าในบรูไน มีสายพันธุ์ที่กลายเป็นพืชกินเจ (ไม่กินแมลง/สัตว์)
เพราะเมื่อมีการผ่าเปิดออกมาให้เห็นด้านในจะพบว่า
กระเปาะข้างในที่ใช้เอนไซม์ช่วยย่อยอาหาร
มีการแบ่งแยกประเภทพืช หรือสัตว์บางประเภทออกจากกัน
หนึ่งในสายพันธุ์ที่พบเมื่อเร็ว ๆ นี้คือ การอยู่ร่วมกันและพึ่งพาซึ่งกันและกัน
ค้างคาวขนาดเล็ก จะใช้กระเปาะพืชเป็นที่นอนในเวลากลางวัน
ค้างคาวจะอุจจาระและปัสสาวะลงในกระเปาะพืชเพื่อให้สารอาหารกับพืช
 มดกำลังไต่ออกมาจากต้นหม้อข้าวหม้อแกงลิง Nepenthes biclacarata มดช่างไม้ Camponotes schmitzi มีความสัมพันธ์ที่พึ่งพาซึ่งกันและกันกับพืช โดยพืชเป็นรัง/บ้านพักฝูงมดข้างใน ที่ใช้กิ่งก้านต้นหม้อข้าวหม้อแกงลิงมากกว่า 30 กิ่ง ฝูงมดจะให้สารอาหารกับพืชด้วยแมลงขนาดใหญ่ที่หากินได้ โดยการลากเหยื่อเข้ามาข้างในพืชให้ศพเหยื่อเน่าเปื่อยกลายเป็นสารอาหารกับพืช  ฝูงมดที่ยู่ภายในกิ่งก้านของพืช ภาพตัดขวางจะพบเห็นฝูงมดภายใน
ที่ผืนที่ป่าแห่งนี้ เราสามารถหาพันธุ์ต้นหม้อข้าวหม้อแกงลิง
ที่มีเหล่าบรรดาลูกเรือ(ฝูงมดงาน)ทำความสะอาดภายใน
ฝูงมดที่ทนทานต่อของน้ำย่อยอาหารพืชที่อยู่ด้านในก้านกลวงของพืช
ในสภาพที่จริงแล้ว มดสามารถว่ายน้ำและดำน้ำได้
โดยไม่จมลงในของเหลวภายในพืช
หรือตายเหมือนแมลงชนิดอื่นแต่อย่างใด
ทั้งยังทำหน้าที่ลากแมลงที่มีจำนวนที่มากเกินไปที่ตายภายในกระเปาะ
ออกมาจากกระเปาะก่อนที่จะรบกวนฝูงมด
หรือทำให้เสียกระบวนการย่อยอาหารของพืช
 กระแตกำลังเลียน้ำหวานภายในต้นหม้อข้าวหม้อแกงลิงราชา Nepenthes rajah ที่มีความสัมพันธ์แบบพึ่งพาซึ่งกันและกันกับ กระแต Tupaia montana กับหนูที่หากินกลางคืนบางชนิด โดยพืชจะมีน้ำหวานอยู่ภายในกระเปาะ ให้สัตว์เหล่านี้ได้เลียกินในเวลากลางวัน ในขณะที่สัตว์เหล่านี้เลียกินน้ำหวาน พวกมันมักจะถ่ายอุจจาระหรือปัสสาวะลงที่พื้นดิน กลายเป็นแหล่งธาตุอาหารประเภทฟอสฟอรัสและไนโตรเจน
ในการปีนเขา Mount Kinabalu ผมได้ผ่านพื้นที่ป่าที่แตกต่างกัน
ผมได้พบต้นหม้อข้าวหม้อแกงลิงหลากหลายสายพันธุ์
ตั้งแต่สายพันธุ์ที่เป็นสถานที่หลบภัย ที่วางไข่ของหอยทากหรือกบบางสายพันธุ์
ผมใช้เวลาในช่วงสัปดาห์สุดท้ายในการเดินทางด้วยการถ่ายภาพ
ต้นหม้อข้าวหม้อแกงลิงที่มีขนาดใหญ่ที่สุดสายพันธุ์ราชา Rajahs pitcher
ที่มีความใกล้ชิดพึ่งพาซึ่งกันและกันกับกระแตภูเขา
กระเปาะของหม้อข้างหม้อแกงลิงราชา ข้างใต้ฝาขนาดใหญ่ของกระเปาะ
ที่มีต่อมน้ำหวานอยู่ภายใน เมื่อกระแตภูเขาเลียกินน้ำหวาน
อุจจาระ/ปัสสาวะของมันจะเป็นสารอาหารที่บำรุงสำหรับพืช
ผมจาก Borneo ด้วยความประทับใจในความเยี่ยมยอด
พฤติกรรมของต้นหม้อข้าวหม้อแกงลิงที่ผมได้พบเห็น
เป็นเรื่องราวที่ผมประหลาดใจอย่างมาก
ที่ได้สำรวจและค้นพบในอาณาจักรพืช
เรียบเรียง/ที่มา
//goo.gl/iQRZfC
//goo.gl/XCPPZF
ข้อมูลเพิ่มเติม
//goo.gl/AMqxgv
//goo.gl/UkQbNz
//goo.gl/XzVMa1
| Create Date : 31 มกราคม 2558 |
| Last Update : 1 มีนาคม 2559 21:05:33 น. |
|
1 comments
|
| Counter : 2704 Pageviews. |
 |
|
ฝากข้อความหลังไมค์
Rss Feed
ผู้ติดตามบล็อก : 32 คน [
ต้นหม้อข้างหม้อแกงลิงดูสวย แต่วงจรชีวิตเค้าดูน่ากลัวเหมือนกันนะคะ ><
ขอบคุณสำหรับข้อมูลดีๆค่า