ป่าเล็กในสวนเมือง

คุณสง่า บุญสงเคราะห์ เริ่มลงมือปรับปรุงสวนสำเร็จรูปที่ได้มา พร้อมกับบ้านที่ซื้อเมื่อสองปีก่อน
จากสวนเดิมที่เป็นสวนไม้พุ่มตัดแต่ง เน้นต้นไม้ใหญ่ที่มีรูปทรงเป็นเอกลักษณ์
อย่างกลุ่มปาล์มชนิดต่างๆ ก็ได้จัดแต่งปรับรูปลักษณ์ใหม่ กลายเป็นสวนป่าขนาดย่อม
โดยมีคุณอภิเดช อ่ำมี จากร้านอำแดงอ่ำ เป็นผู้ออกแบบจัดสวนให้
และเป็นผู้ให้คำตอบสำหรับแนวคิดการปรับปรุงสวนครั้งนี้



เริ่มต้นการปรับปรุงสวนนี้อย่างไรคะ
"ครั้งแรกคุณสง่าแวะไปดูของที่ร้านก่อน เขาเห็นแล้วประทับใจในบรรยากาศ ชอบใจร่มเงาและมิติของสวนที่ร้าน
ก็เลยให้มาช่วยดูสวนในบ้านที่ซื้อไว้ เพราะสวนที่แถมให้ไม่ตรงกับแนวคิดที่เขาอยากได้
ความจริงเจ้าของบ้านอยากได้สวนป่าที่ดูเป็นธรรมชาติมากกว่านี้ ตอนไปเห็นสวนครั้งแรก
ผมก็คิดอยู่นานเหมือนกันว่าจะทำอย่างไรให้สวนออกมาตรง กับภาพที่เจ้าของบ้านต้องการมากที่สุด
หลังจากเข้าไปดูสวนและคิดวางตำแหน่งต้นไม้ใหญ่ที่จะลงเพิ่มแล้ว ผมก็พาเจ้าของบ้านไปเลือกต้นไม้ด้วยกัน
จากจุดเริ่มต้นนี้ทำให้เราพอจะมองภาพออกแล้วว่า ความต้องการที่แท้จริงของ เจ้าของบ้านเป็นอย่างไร"


แสดงว่าต้องมีแหล่งไม้ใหญ่เฉพาะพิเศษ
"ไม่พิเศษเท่าไร เป็นแหล่งไม้ใหญ่ที่คนทั่วไปรู้จักดี
เราไปตระเวนดูกันแถวถนนรังสิต-นครนายก ช่วงคลอง 9 คลอง 10 แถวนั้นมีร้านต้นไม้ใหญ่รวมกันอยู่หลายร้าน
ร้านนี้ไม่มีอย่างที่ต้องการก็ไปตระเวนดูร้านอื่นต่อ สะดวกดี สิ่งที่ผมเน้นเป็นพิเศษคือ รายละเอียดของต้นไม้
ผมจะช่วยดูว่าต้นนี้น่าสนใจนะ มีรูปทรงต้นสวยงาม ลีลากิ่งก้านน่าสนใจ
พอพิจารณาจากขนาดและสภาพความสมบูรณ์ของต้นไม้แล้ว
คิดว่าลงไปแล้วรอดแน่ๆ ก็ให้เจ้าของบ้านเป็นคนตัดสินใจอีกทีว่าพอใจหรือไม่"



การเลือกต้นไม้ใหญ่ไปลงเพิ่มเพื่อให้สวนดูเป็นสวนป่า จำเป็นหรือไม่ว่าจะต้องเป็นไม้ป่าเท่านั้น
"ไม่จำเป็นนะ สวนนี้เป็นสวนที่ปรับปรุงจากสวนเก่าซึ่งมีต้นไม้เดิมอยู่บ้างแล้ว
การลงต้นไม้ในสภาพที่มีพื้นที่จำกัดทำได้ค่อนข้างลำบาก ถ้าลงไปแล้วเกิดตายขึ้นมาจะยุ่งยาก
หรือแม้แต่การย้ายเปลี่ยนตำแหน่งต้นไม้ที่ลงไปแล้วก็ไม่ควรทำ เพราะต้นไม้อาจตายได้
ดังนั้นผมจะเน้นว่าเมื่อลงต้นไม้ไปแล้วต้องมีโอกาสรอด
ถ้าเป็นไม้ล้อมจากป่าบางต้นโอกาสรอดอาจน้อยกว่าไม้ทั่วไปด้วยซ้ำ
อีกอย่างที่สำคัญคือ เนื้อหา เรื่องราว รวมทั้งอารมณ์ของสวนป่า นึกถึงความเป็นจริงขณะเราเดินอยู่ในป่า
เราจะเห็นต้นไม้ขึ้นเบียดกัน เห็นความหลากหลายของสิ่งมีชีวิต ไม่ว่าจะเป็นตอไม้ ก้อนหิน
หรือแม้แต่เรือนยอดต้นไม้ข้างบนที่คละกัน มีเฟิร์น มีมอส มีกล้วยไม้เกาะอาศัยอยู่ด้วยกัน
บางครั้งเราจะเกิดคำถามขึ้นมาด้วยซ้ำว่า พวกนี้อยู่ร่วมกันได้อย่างไร นั่นเป็นเสน่ห์อย่างหนึ่งของสวนป่า
ทำให้เราเกิดความรู้สึกอยากเข้าไปค้นหาว่า เอ๊ะ! มีอะไรอยู่ด้วยกันบ้าง
เราต้องจำลองสิ่งเหล่านี้มาไว้ในสวนที่จัดให้ได้
ดังนั้นต้นไม้ที่เลือกมาลงจึงต้องมีลีลาน่าสนใจ ตรงนี้ต่างหากที่สำคัญ รวมทั้งจะต้องสร้างความหลากหลายขึ้นมา
ผมพยายามเลือกต้นไม้ให้ได้มากชนิดที่สุด
ไม้ใหญ่ที่ลงเพิ่มมีระฆังเงิน อินทนิล จิกน้ำ ส้านหลวง ไข่เน่า ปีบ และจั๋ง
ส่วนมะฮอกกานีกับพวกปาล์มต่าง ๆเป็นไม้เก่าที่มีมาพร้อมกับสวนของหมู่บ้าน"



แล้วพวกไม้เล็กๆอื่นๆจะจัดหรือเลือกอย่างไรดี
" ต้องอาศัยองค์ประกอบหลายอย่าง ต้องทำความเข้าใจก่อนว่า พืชแต่ละชนิดนั้นสามารถอยู่ร่วมกันได้หรือไม่
ถ้าเราสังเกตตามธรรมชาติไม้ใหญ่ในป่า เราจะเห็นว่าทั้งพืชและสัตว์ต่างก็พึ่งพากัน
หรือแม้แต่สิ่งมีชีวิตเล็กๆอย่างจุลินทรีย์ เราอาศัยหลักการนี้มาจำลองธรรมชาติในสวนของเรา
เลือกต้นไม้ที่ชอบขึ้นในสภาพแวดล้อมแบบเดียวกัน หรือเกาะอิงอาศัยอยู่ด้วยกันได้
ส่วนชนิดของต้นไม้ก็เลือกต้นพื้นๆที่หาซื้อได้ทั่วไป เป็นไม้เลี้ยงขยายพันธุ์ออกมาจากสวน ไม่ใช่ไม้ป่า
เพราะส่วนใหญ่ไม้เลี้ยงจะทนทานต่อโรค เจริญเติบโตดี
พวกไม้พุ่ม ไม้คลุมดินส่วนใหญ่ผมใช้กลุ่มไม้ใบ เฮลิโคเนีย โฮย่า เฟิร์นชนิดต่างๆ หน้าวัวใบ บีโกเนีย
ปีกแมลงสาบ หนวดปลาดุก เพราะโรคแมลงไม่มี เฟิร์นชายผ้าสีดาผมก็ใช้พวกลูกผสมที่มาจากฮอลแลนด์
ส่วนไม้แขวนก็เลือกใช้พวกริพซาลิส ผมเอาไปเกาะกลุ่มกับพวกกล้วยไม้พวกหวายแคระ กล้วยไม้ดิน
กะเรกะร่อน เวลาเอามาเกาะรวมกันก็ไม่ต้องใช้กาบมะพร้าวมาหุ้มให้ยุ่งยาก
เราต้องจัดให้ดูเป็นธรรมชาติที่สุด รอดอยู่แล้ว
บางทีถ้ามีกาบมะพร้าวมาหุ้ม หรือพลาสติกมาคลุม จะดูเกะกะสายตา ไม่เป็นธรรมชาติ เสียความงามไปเปล่าๆ
ในระยะแรกเราอาจต้องใช้เครื่องมือช่วยพยุงไปก่อน อย่างลวดหรือสกรู
แต่พอยึดไปได้ระยะหนึ่งแล้ว รากมันสามารถเกาะยึดพยุงกันไปได้เอง สุดท้ายแล้วจะให้ภาพที่น่าดูมากกว่า
เป็นธรรมชาติที่แท้จริง เป็นความงามที่ผ่านกาลเวลา มีคุณค่าและมีเนื้อหาที่น่าสนใจในตัวเอง"



มีหลักการอื่นอีกไหมสำหรับการจัดสวนสไตล์นี้
"สำหรับ ผมการจัดสวนไม่ใช่แค่การปลูกต้นไม้ ปูหญ้า แต่เป็นการสร้างสรรค์งานศิลปะชิ้นหนึ่ง
เราต้องเลือกลีลาของไม้ เลือกองค์ประกอบที่จะมาจัดวาง เป็นศิลปะที่ต้องเกี่ยวโยงกับสิ่งมีชีวิต
เป็นการอาศัยศาสตร์ต่างๆมาประกอบกัน เรื่องราวของสวนมีได้มากมายไม่มีขีดจำกัด
ถ้าเปรียบเทียบสวนป่ากับสวนที่จัดเป็นกลุ่มก้อน เห็นรูปร่างทรงพุ่มและขอบแปลงชัดเจน
จะเห็นว่าเสน่ห์ของสวนมันต่างกัน หากเห็นเส้นสายทุกอย่างชัดเจน ไม่ทำให้เกิดข้อสงสัย
บางทีก็เหมือนขาดอะไรไปบางอย่าง เวลาจัดสวนเราต้องมีจินตนาการเรื่องมุมมอง
ต้องพยายามจัดสวนให้มีมิติที่ชวนให้อยากเข้าไปค้นหา เข้าไปดูว่ามีอะไรอยู่ในนั้น
เรื่องราวในสวนมีส่วนช่วยให้เจ้าของบ้านรักสวน อยากเห็นการเปลี่ยนแปลง อยากเห็นการเติบโตในสวน"



สุดท้ายแล้วเราจะจัดการเรื่องความกลมกลืนระหว่างตัวบ้านกับสวนป่า
หรือระหว่างสวนเก่ากับสวนใหม่อย่างไรดี
"ผม พยายามหาองค์ประกอบแต่งสวนมาเป็นตัวเชื่อมโยงความต่างทั้งหมด
สวนหน้าบ้านจะไม่ค่อยเปลี่ยนไปเท่าไร เพราะสวนด้านนี้จะสัมพันธ์กับรูปลักษณ์ตัวอาคาร
แล้วค่อยเลือกพวกแผ่นทางเดินไม้ กระถางดินเผา ตอไม้ประดับต้นไม้เล็กๆมาช่วยเชื่อมต่อสวนเดิมหน้าบ้าน
กับสวนป่าด้านข้างอีกที ให้เหมือนว่าอารมณ์ทั้งหมดค่อยๆคืบคลานมาถึงกัน
ของเดิมไม่จำเป็นต้องเปลี่ยนใหม่ทั้งหมด เพียงแต่หาบางอย่างมาเพิ่ม แล้วจะดูไม่ฝืนจนเกินไปด้วย"




เรื่อง : "สายสุนีย์"
ภาพ : ชัยพฤกษ์ โพธิ์แดง
เจ้าของ : สง่า บุญสงเคราะห์
ออกแบบจัดสวน : อภิเดช อ่ำมี
ที่มา : //www.baanlaesuan.com


สารบัญค้น เรื่อง แต่งบ้าน จัดสวน ที่มีในบล็อกค่ะ
คลิกที่นี่ค่ะ

Create Date : 30 มกราคม 2553		0 comments
Last Update : 30 มกราคม 2553 15:25:11 น.
Counter : 4593 Pageviews.
Share Tweet