Coach Carter , เป็นมากกว่า"โค้ช" เพราะเขาเป็น"ครู"

หนัง USA ปี 2005 ; แนวดราม่า - กีฬา - ครูกับลูกศิษย์; ความสนุก 8/10 , คุณค่า 8.5/10 ความแปลกใหม่ 7/10

ความรวมและความคิด : ...ในยุคสมัยที่ใครๆก็อยากให้ลูกเป็นเหมือน ภราดร ก็เลยพยายามผลักดันให้ลูกตีแต่เทนนิสชนิดไม่ลืมหูลืมตา ครูที่อยากเห็นลูกศิษย์เป็นเหมือน เบ็คแฮม ก็ให้ฝึกซ้อมกันจนลืมวันลืมคืน ผู้ใหญ่ต่างก็ให้เด็กๆวิ่งไล่ตามความฝัน ที่เสมือนภาพลวงตาบดบังภาพความจริงที่ว่า พวกเขายังเป็นแค่เยาวชน เป็นเด็กคนหนึ่ง เป็นนักเรียนนักศึกษา

อย่าลืมว่า 100 คน จะมีคนที่เป็นภราดรได้สักกี่คน ใน 1000 คน จะมีคนเป็นเบคแฮมได้กี่คน คนที่ไม่สามารถก่อร่างสร้างตัวได้เป็นดังภาพฝัน ชีวิตที่เหลือจะเป็นอย่างไร ถ้าพวกเขาไม่ได้ปลูกฝังอะไรไว้เลย

..การชนะการแข่ง ไม่ได้ทำให้เราประสบความสำเร็จในชีวิต การปลูกฝังชีวิตในวัยเด็ก มีมากไปกว่าสอนให้เด็กประสบความสำเร็จด้านเดียว ขนาดเราปลูกต้นไม้เรายังใช้ปุ๋ยที่มีส่วนผสมมากกว่า 1 อย่าง (N-P-K)

ชีวิต มีมากกว่าเวทีการแข่งขัน ยังมีชีวิตครอบครัว ชีวิตการทำงาน ชีวิตความสัมพันธ์กับคนรอบตัว ฯลฯ ไม่เช่นนั้น เราคงไม่ได้พบเรื่องราวของนักกีฬาที่ประสบความสำเร็จในเกมส์กีฬา แต่พ่ายแพ้กับเกมส์ชีวิตอย่าง ไมค์ ไทสัน หรือ โอ เจ ซิมป์สัน

...ไม่น่าแปลกใจที่ Coach Carter ซึ่งรับบทโดย Samuel L. Jackson จะแสดงสีหน้าเหนื่อยหน่ายเซ็งโลกหลายหน เมื่อเขาเห็นระบบการศึกษาที่เน่าเฟะกำลังลุกลามกินรากลึกเกินเยียวยา และมันเกิดขึ้นกับคนบ้านเดียวกันกับเขา มันเกิดในโรงเรียนที่เขาเติบโตขึ้นมา

ดังนั้นเมื่อเขารับงานเป็นโค้ชให้ทีมบาสของโรงเรียนเก่า พาทีมที่แพ้แล้วแพ้อีกในอดีต ให้มีแต่ชัยชนะได้พักหนึ่ง

Coach Carter จึงประกาศกร้าว หลังจากที่ทีมของเขาชนะในสนามมาไม่รู้กี่นัดต่อกี่นัดว่า ถ้าอยากเล่น บาส ต่อไป เกรดเฉลี่ยต้องเกิน 2.3 --นี่ต้องให้ได้อย่างนี้ซิ--

ใครต่อใครต่างก็คิดว่า ตาโค้ชคนนี้นี่ท่าจะบ้า ทีมกำลังรุ่งชนะมาตลอดไม่เคยแพ้ ไหงจู่ๆมาตั้งกฎบ้าๆบอๆอย่างนี้ ครูใหญ่และผู้ปกครองล้วนรุมถามเขาว่า หน้าที่เธอคือ "ทำทีมให้ชนะไม่ใช่เหรอ"

Coach Carter ตอบได้ชัดเจนมากว่า "ไม่ใช่(โว้ย)"

เขาถามพ่อแม่เด็กๆว่า กับกฎง่ายๆในสนามแค่นี้ ถ้าลูกๆของพวกคุณยังทำตามไม่ได้ โตขึ้น เมื่อเขาต้องออกไปเผชิญกฎเกณฑ์สังคม เขาจะทำตามกฎหมายได้ยังไงเล่า

เพื่อนเก่าของเขาที่เคยร่วมเล่นบาสของเขาในวัยเรียน ขณะนี้นั่งกินข้าวแดงอยู่ในคุก และ เขาไม่อยากให้เด็กเหล่านี้ต้องลงเอยเช่นนั้น – นั่นซิ น่าสงสารเด็กหลายคนที่มีอนาคตมืดมน อันเป็นผลมาจาก พ่อแม่รังแกฉัน --

...เขายกสถิติที่เขาหามา ตัวเลขที่ตอกหน้าระบบการศึกษาปัจจุบัน ให้เหล่าเด็กๆและผู้ปกครองเห็นว่า ตัวเลขเด็กนักเรียนที่จบมัธยมปลายแล้วได้เรียนต่อ มีเพียงน้อยนิด ที่หนักกว่าคือตัวเลขเด็กนักเรียนที่สามารถจบชั้นมัธยมก็น้อยไม่ต่างกัน อนาคตเด็กเหล่านี้จะไปลงเอยที่ไหน ถ้าสิ่งที่ติดตัวจบไปมีแค่ บาสเกตบอล

แล้วผู้ใหญ่ยังคิดจะให้เด็กๆกินแต่ขนมหวานไร้สารอาหารที่ชื่อ ชัยชนะ ไปอีกกี่มื้อ

สักวันหนึ่งเมื่อโตขึ้นหรือเรียนจบ เด็กๆเหล่านั้นจะรู้ตัวว่าขนมหวานที่เขาได้มานั้นเป็น ความสุขหอมหวลเพียงชั่วครู่ ไม่ได้มีวิตามินหรือสารอาหารให้ประโยชน์กับชีวิตเขาในระยะยาวแต่อย่างใด

....โดยทั่วไป กับหนังแนวนี้ ครู-กีฬา-นักเรียน เรามักเห็น ความขัดแย้ง (conflict) ในหนังแค่ชั้นเดียวคือ ความขัดแย้ง ของ เด็กจอมเฮี้ยว กับ ครูหน้าใหม่ แต่เรื่องนี้ หนังเติมความขัดแย้งเข้าไปอีกหลายจุด ที่ทำให้หนังมีความน่าติดตามตลอดเวลา นอกจาก Coach Carter VS. ครูและผู้ปกครอง หรือ Coach Carter VS. ลูกศิษย์จอมซ่า แล้วยังมี

พ่อ VS. ลูก

...เมื่อพ่อส่งลูกไปโรงเรียนชั้นดี แล้วพ่อกลับมารับงานเป็นโค้ชอีกโรงเรียนหนึ่งที่ต่ำชั้นกว่า

ลูกรู้สึกน้อยใจ เพราะที่ผ่านมา พ่อคือครูของเขา แต่ต่อไปนี้ พ่อกลับไปเป็นโค้ชให้กับโรงเรียนที่อยู่คนละฟากฝั่งบนสนามแข่งขัน ลูกจึงถามพ่อว่าเพราะอะไรพ่อจึงไม่ปรึกษาเขาก่อน พ่อตอบว่ามันเป็นเรื่องของพ่อที่จะตัดสินใจเองได้

ลูกเองก็แสบใช่ย่อย เมื่อวันถัดมายื่นเอกสารขอย้ายโรงเรียนพร้อมทำเรื่องลาออกจากโรงเรียนที่พ่อฝากฝังไว้ พ่อถามลูกด้วยคำถามเดิม เจ้าลูกตัวแสบให้คำตอบย้อนอย่างน่าขันว่า นี่ก็เป็นเรื่องของเขาที่จะตัดสินใจเองได้เช่นกัน

พ่อก็คงได้แต่คิดขำในใจว่า –ลูกใครหว่า- พ่อจัดแจงตอบกลับไปว่า การตัดสินใจและเลือกเดินด้วยตัวเอง เป็นส่วนหนึ่งของการเติบโต เมื่อลูกเลือก ลูกก็ต้องยอมรับผลต่างๆที่มันจะตามมา

นั่นซิ ถ้าไม่ปล่อยให้ลูก หรือ คนใต้บังคับบัญชา กล้าตัดสินใจเอง แต่เราตัดสินใจให้ตลอด เด็กๆเหล่านี้ก็คงไม่มีวันเติบโตเป็นผู้ใหญ่ได้ด้วยตัวเอง (น่าเสียดาย ที่ถัดจากนี้ หนังไม่เน้นปมตรงนี้ต่อ ทำให้ความเข้มข้นลดหย่อนไป)

ลูกศิษย์ 1 VS. แฟนและการมีลูก

..ปัญหาการท้องก่อนแต่ง ท้องแต่ไม่พร้อม มักมาจากสาเหตุปัญหา มีเพศสัมพันธ์ก่อนวัยอันควรและไม่ได้มีความรู้ของการมีเพศศึกษา ในเรื่องก็เช่นกัน เด็ก 2 คนกำลังจะก้าวไปสู่ช่วงสำคัญในชีวิต คือ การเรียนมหาวิทยาลัย การมีลูกกลายมาเป็นสิ่งที่เป็นอุปสรรค หนังทำให้เรื่องราวส่วนนี้ดูสมจริง เมื่อทั้งคู่ต้องมาเผชิญกับปัญหาของจริง ใครจะเลี้ยงลูก,ใครจะไปเรียนต่อ ฯลฯ

ลูกศิษย์ 2 VS. ความรุนแรง

...มีลูกศิษย์อยู่ 1 คน ชอบเล่นบาส แต่กลับตีจากเพื่อนๆและทีม ไปเข้าร่วมกับแก็งค์อันธพาลทำงานผิดกฎหมาย ดูเผินๆเหมือนเขาไม่สนใจ แต่ทุกครั้งที่เพื่อนเดินผ่าน เขากลับไปคุยเกี่ยวกับบาสอย่างเป็นเรื่องเป็นราว บ้างก็ว่าเพื่อนเล่นแย่ บ้างก็ว่าคู่แข่งนั้นเก่งบ้าง ทำให้เรารู้ว่า ไอ้ท่าทีไม่สนใจนั้นมันตรงข้ามกับในใจเขาโดยสิ้นเชิง

Coach Carterถามเขาว่า “บักเกิดเอ๋ย ตอบซิ ว่าสิ่งที่เธอกลัวลึกๆที่สุดแล้ว มันคืออะไร” เจ้าลูกศิษย์คนนี้ทำหน้าฉงนงงงวย ว่าครูมาถามอะไรเพี้ยนๆอยู่เรื่อย แล้วเขาก็เข้าๆออกๆจากทีมบาสตลอดเวลา ความอ่อนแอในตัวทำให้เขาต้องหาที่พึ่งพิง แล้ววันหนึ่งเขาก็ได้คำตอบของคำถามนี้ เป็นวันที่เขาไม่ต้องเข้าๆออกๆจากทีมอีกต่อไป

มีทฤษฎีที่เขาว่าไว้ว่า คนที่มีพฤติกรรมรุนแรง ลึกๆแล้วคนๆนั้นอ่อนแอ เมื่อคนเราหวาดกลัว เขาจึงต้องใช้ความรุนแรงมาปกป้องความอ่อนแอในใจ --ท่าจะจริงแฮะ--


...เด็กๆทำหน้าละห้อยหลังเกมส์จบ เหมือนศพตายซาก

Coach Carter ถามว่า “ทำไมทำหน้าอย่างนั้นละจ๊ะ หนูๆ”

เด็กๆ ตอบว่า ”อ้าวก็แพ้นี่หว่า จะให้ปั้นหน้ายิ้มได้ยังไง”

Coach Carter ตอบได้ดีว่า ”อุเหม่ เราอาจจะแพ้ในเกมส์ แต่เราแสดงให้คนดูได้เห็นนะว่า เราเล่นอย่างแชมป์ เราสู้เต็มที่ ไม่มีอะไรที่ต้องอาย อย่าก้มหน้า จงเชิดหน้าน้อมรับแฟนๆเสีย แฟนๆเขาปรบมือให้เรานะ ทั้งที่เราแพ้”

...ในสังคมที่เด็กๆได้รับคำสอนด้วยหลักสูตรที่ว่า ผู้ชนะ คือ ผู้สำเร็จ วัดการประสบผลสำเร็จด้วยการวัดผลแพ้-ชนะ ที่หนึ่ง-ที่สอง

นั่นทำให้เรามุ่งมั่นห้ำหั่นกันเอาแต่ ผลของชัยชนะ นั่นเป็นเหตุให้มีคนโกงกินกันอยู่มากมาย เพราะอยากได้ชัยชนะโดยไม่คำนึงถึงวิธีการ

ไม่เคยมีใครสอนให้เห็น คุณค่าความสำคัญของวิธีการ ให้ได้มาซึ่งผลนั้นๆ ให้เราได้เห็นคุณค่าที่เกิดขึ้นจาก ความพยายาม ความมุ่งมั่น ความสามัคคี ฯลฯ

สิ่งเหล่านี้มีคุณค่ากว่า ผลลัพธ์ มากนัก และ มันคือ Spirit ที่แท้จริง คือ ชัยชนะที่แท้จริง ในเกมส์กีฬาและเกมส์ชีวิต

...ตัวอย่างหนึ่งที่สอนให้เห็นว่า ในเกมส์หนึ่งๆนั้น ชัยชนะ ไม่ได้เป็นสิ่งเดียวที่เราควรหมายปองจะอิ่มเอม ในหนังมีอยู่ครั้งหนึ่งที่ทีมเอาชนะคู่ต่อสู้ หลังเกมส์ Coach Carter สงสัยว่าทำไมเวลาชนะต้องทำท่าทางอวดดี ข่มเขาด้วย

เด็กตอบว่า "อ้าวโค้ช ทีเขาชนะเขายังข่มเราเลย"

Coach Carter ไม่ลังเลที่จะตอบว่า "อุบ๊ะ ใครทำอะไรไม่ดีเราต้องเลียนแบบทุกอย่างเหรอ ถ้าเขากินขี้ดินขี้โคลน เราจะกินด้วยมั้ยละ" (อันนี้ผู้เขียนเติมเอง เพราะจำประโยคในหนังไม่ได้ แต่ก็ประมาณนี้)

...เราไม่เคารพตัวเองแล้วใครที่ไหนจะมาเคารพเรา เมื่อไหร่ที่เรารู้จักให้เกียรติคนอื่น เมื่อนั้นคนอื่นก็จะรู้จักให้เกียรติเราเอง

บทเรียนเหล่านี้คือบทเรียนที่เด็กๆควรจะได้รับ มันมีคุณค่า และ มันจะพาให้เด็กเหล่านี้เป็นผู้ใหญ่ที่ดี พาให้พวกเขามีอนาคตที่ดี ไม่ใช่ที่แพ้หรือชนะ


...ในหนัง Coach Carter ถามลูกทีมของเขาว่า How do you see yourself ? การประกอบเป็นตัวตน(Self) ของคนๆหนึ่งย่อมมีมากกว่าด้านเดียว แต่คนเรามักจะมองเห็นตัวเองแค่ไม่กี่มุม

ครั้นเราเห็นอะไรในมุมที่แคบๆ เราก็เข้าใจว่าตัวตนของเรามีเพียงเท่านั้น และ มุ่งก่อสร้างตัวตนด้วยมุมที่คับแคบนั่นเอง


.... วันแรกที่เขาก้าวเข้าโรงเรียนมา เขามาในฐานะ โค้ช ที่มาปลุกปั้นนักกีฬา และวันสุดท้ายที่เขาเดินออกมาจากโรงยิม เขาก้าวออกมาในฐานะ ครู .....

l came to coach basketball players, and you became students.

l came to teach boys, and you became men.



ความเห็นต่อหนัง : ผมชอบหนังเรื่องนี้ ที่สามารถฉีกตัวเองออกจากหนังตระกูลนี้ทั่วไป ไม่ได้มีแต่ภาพการต่อสู้ของกีฬาหรือสปิริตในเกมส์อย่างเดียว แต่ให้เห็นว่าเด็กๆในหนังนั้นมีบทบาทมากกว่านักกีฬา นั่นคือ บทบาทของเด็ก หรือ บทบาทของนักเรียน ที่สำคัญไม่ยิ่งหย่อนไปกว่ากัน

นอกจากนั้น หนังยังเล่าเรื่องชวนติดตาม ไม่ทื่อๆตรงไปตรงมา มี conflict ในเนื้อเรื่องอยู่เรื่อยๆ เป็นหนังที่ดูเหมือนเอาใจตลาด ขาดวิตามินเต็มที่ แท้จริงแล้ว มีสารอาหารอยู่มากทีเดียว



ความเห็นของคุณมีประโยชน์กับผู้อ่านคนถัดมา คำทักทายของคุณเป็นกำลังใจให้ผู้เขียน คำติชมหรือคำแนะนำของคุณจะนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงพัฒนาหากคุณเข้ามาอ่านครั้งถัดไป

ติดตามบทความใหม่ๆ หรือ บทความน่าสนใจ หรือ เริ่มต้นอ่านBlogนี้มีข้อสงสัย คลิกไปเริ่มต้นที่ --> หน้าแรก


รวบรวมรายชื่อหนังเรื่องเก่าๆที่เคยเขียนไว้แล้วที่ ---> ห้องเก็บหนัง