น้องหมาของใครมีนิสัยเหล่านี้บ้างครับ ชอบปัสสาวะทำเครื่องหมายไปทั่ว
ชอบหนีเที่ยวนอกบ้านอยู่เป็นประจำ หรือชอบก้าวร้าวเกะกะระราน ทะเลาะกับหมาตัวอื่น
บางครั้งก็ต่อสู้กันจนถึงขั้นหัวร้างข้างแตก เราอาจจะเคยได้ยินคำแนะนำที่ว่า
"ลองพาไปทำหมันสิ อาจช่วยทำให้น้องหมานิสัยดีขึ้นก็ได้นะ"
แต่เอ๊ะ...แล้วตกลงว่าการทำหมันสามารถเปลี่ยนนิสัยน้องหมาได้จริงหรอ ... ???



จริงแล้วการทำหมันก็เป็นวิธีที่ใช้ในการคุมกำเนิด
แต่ประโยชน์ที่นอกเหนือกว่าการคุมกำเนิดก็คือ
การทำหมันยังมีส่วนช่วยส่งเสริมสุขภาพด้วย
ปัจจุบันคุณหมอจึงมักจะแนะนำให้น้องหมาทุกตัวควรต้องทำหมัน
ไม่ต่างอะไรกับการฉีดวัคซีนป้องกันโรคหรือการป้องกันพยาธิหนอนหัวใจ
ผลพลอยได้อีกอย่างหนึ่งของการทำหมันก็คือ เรื่องของพฤติกรรม
การทำหมันไม่ได้ทำให้บุคลิกภาพ ความเป็นมิตร หรือความร่าเริงของสุนัขเปลี่ยนไป
แต่การทำหมันเป็นการตัดเอาต่อมเพศออก ทำให้ฮอร์โมนเพศลดลง
จึงสามารถช่วยลดหรือป้องกันปัญหาพฤติกรรมบางอย่างได้ เช่น



พฤติกรรมปัสสาวะทำเครื่องหมาย

หากการฉีดพ่นสีสเปรย์เขียนข้อความตามผนังกำแพง
เป็นการประกาศศักดาของกลุ่มบุคคลใด การที่สุนัขปัสสาวะทำเครื่องหมายก็คงไม่ต่างกัน
โดยเฉพาะน้องหมาเพศผู้ที่ได้รับอิทธิพลจากฮอร์โมนเทสโทสเตอโรน
ก็จะมักประกาศศักดาของตนตามที่ต่างๆ ด้วยการปัสสาวะ เพื่อบ่งบอกอาณาเขตของตน
การทำหมันจึงช่วยลดพฤติกรรมการปัสสาวะทำเครื่องหมายตามที่ต่างๆ
ทั้งนอกบ้านและในบ้านได้ โดยพบว่าสามารถลดพฤติกรรมดังกล่าวได้ 50 %

พฤติกรรมก้าวร้าว

พฤติกรรมความก้าวร้าวต่อสู่กันระหว่างสุนัขด้วยกัน
โดยเฉพาะในเพศผู้ ที่ต้องการต่อสู่เพื่อแย่งชิงตัวเมีย ในช่วงของการเป็นสัด
หรือความก้าวร้าวอันมีสาเหตุมาจากฮอร์โมนเทสโทสเตอโรนในร่างกายที่มากเกินไป
หรือ ความก้าวร้าวจากความเป็นแม่ในสุนัขเพศเมีย
การทำหมันจะช่วยลดปัญหาพฤติกรรมก้าวร้าวลงได้ 60 %
แต่ก็มีบางการศึกษาที่พบว่า การทำหมันไม่มีนัยสำคัญ
ต่อการช่วยลดพฤติกรรมก้าวร้าวได้แต่อย่างใด



พฤติกรรมการขึ้นคร่อม

เพื่อนๆ อาจจะเคยเห็นน้องหมาบางตัว
มีพฤติกรรมขึ้นขี่หรือขึ้นคร่อมสุนัขตัวอื่น วัตถุต่างๆ ตุ๊กตา หรือแม้แต่ขาของคน
พฤติกรรมดังกล่าวอาจมีสาเหตุมาจาก ความต้องการที่จะข่ม
หรือ แสดงอำนาจเหนือกว่า การเล่น การเรียกร้องความสนใจ
หรือ อาจเกิดจากการที่มีฮอร์โมนเพศมากเกินไป
ทำให้เกิดแรงกระตุ้น และมีการตอบสนองของอารมณ์ไม่เหมาะสม
จากการศึกษาพบว่า การทำหมันสามารถลดพฤติกรรมการขึ้นคร่อมลงได้ 66 %

พฤติกรรมหนีเที่ยว

ในช่วงที่ตัวเมียเป็นสัด น้องหมาไม่ว่าจะตัวผู้หรือตัวเมีย
อาจมีพฤติกรรมหนีเที่ยว แต่ว่าปัญหาอาจไม่ได้อยู่ที่การหนีเที่ยวเท่านั้น
น้องหมาที่ออกไปนอกบ้าน จะเสี่ยงในการเกิดอุบัติเหตุบนท้องถนน โดนวางยา
หรือแม้แต่ถูกทำร้ายได้ การทำหมันจะช่วยลดพฤติกรรมการหนีเที่ยว
ลงได้มากถึง 90% เลยทีเดียว



แต่อย่างไรก็ดี การป้องกันปัญหาพฤติกรรมเหล่านี้
หากต้องการจะให้ได้ผลดีนั้น ควรทำหมันก่อนจะถึง
วัยเจริญพันธุ์ (sexual maturity)
คือ ก่อนอายุ 6-8 เดือน หรือ ควรทำหมัน
ก่อนที่สุนัขจะแสดงปัญหาพฤติกรรมดังกล่าวออกมา
เพราะหากปล่อยให้แสดงพฤติกรรมเหล่านี้เป็นระยะเวลายาวนาน
เป็นเดือนเป็นปีจนเคยชินแล้ว การทำหมันก็อาจไม่สามารถการันตีได้ว่า
จะช่วยกำจัดปัญหาพฤติกรรมดังกล่าวให้หมดไปได้หรือไม่
บางตัวก็อาจแสดงพฤติกรรมเหล่านี้ลดลง หรือบางตัวอาจยังคง
แสดงพฤติกรรมเช่นนี้เหมือนเดิมก็ได้ เพราะพฤติกรรมเกิดจากปัจจัย 3 อย่าง
คือ พันธุกรรม สิ่งแวดล้อม และการเรียนรู้
แน่นอนว่าการทำหมันไม่สามารถเปลี่ยนแปลงพันธุกรรมได้
เพียงแต่ช่วยลดฮอร์โมนเพศ ซึ่งเป็นสาเหตุของปัญหาพฤติกรรมในบางกรณีเท่านั้น

ผมขอยกตัวอย่าง กรณีสุนัขที่ชอบหนีออกนอกบ้าน
อาจไม่ได้มีสาเหตุมาจาก ความต้องการออกไปหาตัวเมียเท่านั้น
อาจมีสาเหตุมาจากเหตุผลอื่นๆ ด้วย เช่น ออกไปหาอาหาร
ออกเที่ยวเล่นเข้าสังคมกับเพื่อน ต้องการกลับไปยังที่อยู่เดิมที่เคยจากมา
หรือแม้แต่การตกใจกลัวเสียงต่างๆ
ตรงนี้เราก็ควรต้องวิเคราะห์หาสาเหตุที่แท้จริงให้ได้เสียก่อน
ว่า ปัญหาเกิดจากอะไรกันแน่ เพื่อจะได้แก้ไขให้ตรงจุด
บางครั้งอาจต้องใช้วิธีการฝึกและการปรับพฤติกรรมร่วมด้วย
เพื่อช่วยแก้ไขปัญหาพฤติกรรมดังกล่าว

ในทางตรงกันข้ามเราอาจพบว่า สุนัขบางตัวที่ทำหมันแล้ว
กลับมีปัญหาพฤติกรรมบางอย่างรุนแรงมากขึ้น
เจ้าของจะต้องพาน้องหมามาพบคุณหมอเพื่อทำการตรวจและวินิจฉัย
เพราะปัญหาพฤติกรรมอาจไม่ได้เกิดมาจากสภาพจิตใจแต่เพียงอย่างเดียวเท่านั้น
บางครั้งการเจ็บป่วยภายในร่างกาย ก็ส่งผลให้เกิดปัญหาพฤติกรรมตามมาได้เช่นกัน
อย่างในสุนัขที่ป่วยด้วยโรคไตวาย จะปัสสาวะมากขึ้นและบ่อยครั้งขึ้น
ทำให้ดูเหมือนว่าน้องหมาปัสสาวะเรี่ยราดทำเครื่องหมาย
หรือ สุนัขที่เป็นโรคภาวะพร่องฮอร์โมนไทรอยด์ อาจทำให้น้องหมาเครียดง่าย
หงุดหงิดง่าย อาจทำให้มีพฤติกรรมก้าวร้าวได้เช่นกัน
ดังนั้นการตรวจคัดกรองโรคจึงเป็นสิ่งที่สำคัญอย่างแรกที่ต้องทำ
ก่อนที่จะแก้ไขปัญหาในเรื่องพฤติกรรมต่อไปครับ

ประเด็นเรื่องการทำหมันในสุนัข มุมหมอหมา
ก็เคยนำเสนอไปบ้างแล้วในหลายโอกาส ในบางบทความก็มีการกล่าวถึงเนื้อหา
การทำหมันกับเรื่องของพฤติกรรมอยู่บ้าง แต่ก็ยังไม่เคยได้เขียนถึงประเด็นนี้จริงๆ จังๆ สักที
ทำให้มีเพื่อนๆ หลายคน เข้ามาสอบถามเกี่ยวกับปัญหาพฤติกรรมในน้องหมา
ว่าสามารถช่วยแก้ปัญหาได้ด้วยการทำหมันได้หรือไม่อยู่บ่อยๆ
เนื้อหาทั้งหมดในวันนี้ ก็คงจะช่วยคลายข้อสงสัยให้กับเพื่อนๆได้ไม่น้อยนะครับ

บทความโดย: หมอต้น ด็อกไอไลค์
น.สพ.ธีรภาพ มุสิกานนท์
//www.dogilike.com
//family.dogilike.com/tonvet/

ข้อมูลอ้างอิงบางส่วน:
G. Landsberg, W. Hunthausen, L. Ackerman.
1997. The Handbook of Behaviour
Problems of the Dog and Cat.: Butterworth-Heinemann
//www.cliniciansbrief.com/column/applied-behavior/great-escape-dogs-roam
//www.cliniciansbrief.com/column/applied-behavior/canine-mounting-overview
//www.cliniciansbrief.com/columns/36/urine-marking-dogs

รูปประกอบ : google

Create Date : 04 กันยายน 2556
Last Update : 19 กรกฎาคม 2558 22:29:30 น.		15 comments
Counter : 3731 Pageviews.
Share Tweet