06 มุ่งสอนสัจ





“ภิกษุทั้งหลาย เพราะได้ตรัสรู้ความเป็นจริงซึ่ง อริยสัจสี่ ตถาคตจึงมีนามอันบัณฑิตกล่าวว่า อรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า”

พระพุทธพจน์นี้ แสดงให้เห็นถึงความสำคัญอันยิ่งใหญ่ของอริยสัจ อันกล่าวได้ว่า เป็นตัวกำหนดพระพุทธศาสนาทีเดียว และอริยสัจนี้เอง คือ หลักธรรมที่พระพุทธองค์ทรงชี้แนะ ให้สาวกเพียรปฏิบัติให้เข้าถึง

“ภิกษุทั้งหลาย เพราะเหตุนั้น ในกรณีนี้พวกเธอถึงทำความเพียร เพื่อให้รู้ความเป็นจริงว่า นี้คือทุกข์ นี้คือเหตุให้เกิดทุกข์ นี้คือความดับไม่เหลือแห่งทุกข์ และ นี้คือทางดำเนินให้ถึงความดับไม่เหลือแห่งทุกข์”

สำหรับการปรารภความเพียรเพื่อให้รู้ตามความเป็นจริงนั้น พระพุทธองค์ได้ตรัสถึงกิจที่นักปฏิบัติพึงกระทำต่ออริยสัจแต่ละข้อ ดังนี้

ทุกข์ – ควรกำหนดรู้
สมุทัย – ควรละ
นิโรธ – ควรทำให้แจ้ง
มรรค – ควรเจริญ

ปฏิปทาที่หลวงพ่อดำเนินมาโดยตลอด ทั้งนี้เป็นการปฏิบัติกิจส่วนตัวจนเกิดอานิสงส์ เห็นประจักษ์เป็นปัจจัตตัง ทั้งการปฏิบัติเพื่อประโยชน์ของผู้อื่นในรูปของการอบรมสั่งสอนสานุศิษย์ ล้วนเป็นการดำเนินตามรอยพระยุคลบาท โดยใช้หลักอริยสัจสี่ ที่พระตถาคตได้ทรงชี้แนะเปิดเผยไว้อย่างจริงจัง

แม้บางคนมักมองว่าพระป่าไม่สันทัดปริยัติธรรม สำหรับหลวงพ่อ ถ้าได้วิเคราะห์คำสอนและวิธีการสอนของท่านแล้ว จะเห็นหลักปริยัติแฝงเร้นอยู่ด้วยเสมอ อย่างที่ท่านเคยกล่าวว่า

“คำสอนของผมมันนอกตำรา แต่อยู่ในขอบเขต อาจไม่ถูกคัมภีร์ท่านเขียน แต่มันถูกคัมภีร์สัจธรรม”
อุบายปฏิบัติตามนัยแห่งอริยสัจสี่ ที่หลวงพ่อยึดเป็นหลักในการอบรมสั่งสอนศิษย์ พอมองเห็นได้จากตัวอย่างต่อไปนี้

ทุกข์
สมุทัย
นิโรธ
มรรค