อยากมากไม่ให้ฉัน


วันไหนญาติโยมนำภัตตาหารมาถวายมาก หรือมีของประณีตน่าอร่อยเป็นพิเศษ หลวงพ่อท่านจะไม่ยอมให้พระฉันง่าย ๆ แต่จะทำเป็นคุยกับญาติโยมนานกว่าปกติ แล้วก็แกล้งทำเสียงกระแอมขึ้นเหมือนกับว่าจะตั้งต้นให้พระก่อนลงมือฉัน พระบางรูปซึ่งทำท่านั่งสมาธิแต่ความจริงกำลังอยากฉันก็เผลอประนมมือเตรียมสวดมนต์ แต่หลวงพ่อกลับคุยต่อ อย่างนี้ก็มีเหมือนกัน

หลวงพ่อเคยเล่าถึงลูกศิษย์รูปหนึ่งซึ่งท่านสังเกตุเห็นว่า ในระหว่างที่รูปอื่น ๆ กำลังฉันอาหาร พระรูปนั้นก็เอาแต่นั่งจ้องบาตรอยู่อย่างนั้นแหละ เดี๋ยวก็เลื่อนบาตรเข้าหาตัว ทำท่าจะฉัน แต่แล้วก็ผลักบาตรออกไปไม่ยอมฉัน บางครั้งฉันไปได้สองสามคำก็ผลักบาตรออก ทำอยู่อย่างนั้นหลายครั้งหลายหน เมื่อหลวงพ่อถามไถ่ขึ้นมา พระรูปนั้นกราบเรียนว่า “มันอยากฉันมาก ผมเลยไม่ยอมให้มันฉันครับ” หลวงพ่อก็เลยอุทานด้วยความพอใจ

“เออ! ทำอย่างนี้กิเลสก็คงยอมแพ้ละ อยู่กับท่านไม่ได้แล้ว”

ร้อนนัก ห่มผ้าเสีย


หน้าร้อน หลังฉันเสร็จแล้ว บางทีหลวงพ่อก็สั่งให้พระเณรเข้าไปนั่งสมาธิในโบสถ์เก่า โดยกำชับให้ปิดประตูหน้าต่างอย่างมิดชิดแล้วครองจีวรให้เรียบร้อย ไม่นานทุกรูปในห้องเตาอบสำเร็จรูปของหลวงพ่อก็สุกพอดี ผ้าอังสะจีวรก็เปียกโชกด้วยน้ำเหงื่อ ใครกล้าบ่นหลวงพ่อก็ดุ
“อยู่ในท้องแหม่ตั้งเก้าเดือนยังอยู่ได้ ส่ำนี่สิเป็นอิหยัง”
(อยู่ในท้องแม่ตั้งเก้าเดือน ยังอยู่ได้ แค่นี้จะเป็นอะไรไป)

ช่วงหน้าหนาวก็ตรงกันข้าม หลวงพ่อให้เปิดประตูหน้าต่างทุกบาน เพื่อให้ได้รับสายลมอันเย็นเฉียบ พระรูปใดมองในแง่ก็เห็นว่าอย่างน้อย เรานี่นั่งหนาวตัวสั่นยังกับลูกนกตกน้ำดีเหมือนกันไม่ง่วง เพราะมัวแต่หนาวเลยไม่มีเวลาง่วง

หน้าหนาวของทุกปี หลวงพ่อให้พระเณรทุกรูปลงจากกุฏิปักกลดอยู่ในป่าเป็นเดือน เพื่อฝึกไม่ให้พระเณรติดในความสะดวกสบาย ให้เผชิญหน้ากับความวังเวงในป่า และสัตว์ต่าง ๆ ทั้งที่น่ากลัวเช่น งู แมงป่อง หรือตะขาบ แมละที่ก่อกวน เช่น มดและปลวก เป็นต้น

ต้องทนฟัง


แม้การเทศน์ของท่านก็ใช้เป็นการทรมานลูกศิษย์ได้เหมือนกัน คือไม่ใช่ว่าท่านจะแสดงธรรมเพื่อให้ความรู้หรือให้กำลังใจเท่านั้น เช่น บางทีท่านก็เทศน์มาหลาย ๆ ชั่วโมงโดยไม่ได้มีเรื่องราวอะไรมากมายนัก นอกจาพูดซ้ำ ๆ ซาก ๆ อยู่แต่เรื่องเดิม การทรมานโดยวิธีนี้รู้สึกว่ามีผลมากสำหรับลูกศิษย์ชาวต่างประเทศ ที่ยังไม่เข้าใจภาษาไทย พระอาจารย์สุเมโธและพระอาจารย์วีรธมฺโมเล่าว่า ท่านทั้งสองต่างก็รู้สึกเป็นทุกข์และโกรธหลวงพ่อมาก ในขณะที่ต้องทนนั่งฟังเทศน์โดยไม่รู้ว่าเมื่อไรจะจบลงเสียที “ทำไมต้องให้เรามานั่งฟังด้วย ทำไมหลวงพ่อไม่ปล่อยให้กลับไปทำความเพียรที่กุฏิ” แต่เมื่อได้สติ และหันกลับไปเฝ้าดูความรู้สึกของตัวเองอย่างเพ่งพินิจได้เห็นการเกิดขึ้น และการดับไฟของอารมณ์ต่าง ๆ จึงได้แต่รู้สึกขอบคุณหลวงพ่อที่ท่านได้ช่วยเปิดตาในให้ได้เห็นกิเลสของตัวเอง พระอาจารย์สุเมโธเล่าว่า หลังจากที่ต้องทนทุกข์นั่งฟังหลวงพ่ออยู่ถึง ๖ ชั่วโมงโดยไม่รู้เรื่องอะไรเลย ความทุกข์ ความโกรธแค้นขัดเคืองทั้งหลายทั้งปวงก็มลายหายสิ้นไป เมื่อหลวงพ่อจบการเทศน์และหันมาพูดกับท่านด้วยน้ำเสียงปรานีเป็นอย่างยิ่งว่า

“เป็นจังได๋ สุเมโธ” (เป็นยังไงบ้าง สุเมโธ)