ความรู้เกี่ยวกับกิจการไปรษณีย์ (บทส่งท้าย วิวัฒนาการแสตมป์ไทย) รายละเอียดภายในตราไปรษณียากรชุดแรกของไทย ไม่มีชื่อประเทศบนดวงแสตมป์ ใช้ตัวเลขและหน่วยเงินเป็นแบบไทย ๔. วิวัฒนาการแสตมป์ไทย การจัดสร้างตราไปรษณียากรของไทยตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ได้มีวิวัฒนาการมาเป็นลำดับ ทั้งในด้านรูปแบบ สีสัน ความสวยงาม ความหมายของภาพ ความถูกต้องต่าง ๆ รวมถึงระบบการพิมพ์ที่ทันสมัย เพื่อให้ได้คุณภาพและตอบสนองต่อการใช้งานและนักสะสมที่นิยมเก็บสะสมตราไปรษณียากรเป็นงานอดิเรก ตราไปรษณียากรชุดแรกของไทยที่ได้จัดพิมพ์ขึ้นเมื่อปี พ.ศ.2426 ที่เรียกกันทั่วไปว่า “ชุดโสฬศ” นั้น รูปแบบของตราไปรษณียากรมีลักษณะสำหรับใช้เฉพาะภายในประเทศคือ ไม่มีชื่อประเทศบนดวงใช้ตัวเลขและตัวหนังสือแบบไทยล้วน ภาพภายในดวงเป็นภาพพระบรมฉายาสาทิสลักษณ์ของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ออกแบบโดย นายวิลเลี่ยม ริดจ์เวย์ ช่างชาวอังกฤษ และจัดพิมพ์ที่โรงพิมพ์วอเตอร์โลว์ แอนด์ซันส์ จำกัด ประเทศอังกฤษ โดยไม่มีลายน้ำ ตราไปรษณียากรชุดแรกของไทย วันแรกจำหน่าย 4 สิงหาคม พ.ศ. 2426 ต่อมาในปี พ.ศ.2428 กรมไปรษณีย์ได้เข้าร่วมเป็นสมาชิกของสหภาพสากลไปรษณีย์มีการติดต่อระหว่างประเทศทางไปรษณีย์มากขึ้น ตราไปรษณียากรชุดที่ 2 และชุดต่อ ๆ มา ได้พัฒนารูปแบบและรายละเอียดภายในดวงเพื่อให้เป็นไปตามข้อบังคับของสหภาพสากลไปรษณีย์คือ มีชื่อประเทศ “สยาม” “SIAM” มีชนิดราคาต่าง ๆ เป็นตัวเลขไทยและอาระบิค เพื่อให้ใช้ได้ทั้งในประเทศและต่างประเทศ เมื่อประเทศไทยมีการเปลี่ยนแปลงระบบเงินตราจากเดิมเป็นบาทและสตางค์รูปแบบและขนาดของตราไปรษณียากร ได้ปรับปรุงให้สอดคล้องตามไปด้วย ราคาบาทในดวงในระยะแรกใช้ภาษาอังกฤษว่า “TICAL” ราคาสตางค์ใช้เป็นภาษาอังกฤษว่า “SATANGS” ในรัชกาลที่ 6 ตราไปรษณียากรและการไปรษณีย์ไทยได้พัฒนาขึ้นตามลำดับ ได้เริ่มให้มีการจัดสร้างตราไปรษณียากรเป็นที่ระลึกในวาระต่าง ๆ ขึ้น การใช้ภาพในดวงแสตมป์ยังคงเป็นภาพพระบรมฉายาสาทิสลักษณ์ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเป็นส่วนใหญ่ ภายหลังได้มีการนำเอาภาพอื่นมาใช้เป็นรูปแบบเพิ่มขึ้น เช่น ชุดอากาศไปรษณีย์ ใช้ภาพ พระครุฑพ่าห์ เป็นต้น ชนิดราคาบาทในดวง ใช้ภาษาอังกฤษว่า “BAHT” ราคาสตางค์คงใช้ตัวย่อ เป็นภาษาอังกฤษว่า “STG” ตราไปรษณียากรรัชกาลที่ 6 ชุด "อากาศไปรษณีย์ชุด 1" วันแรกจำหน่าย 1 มกราคม พ.ศ. 2467 ราคาสตางค์ใช้ตัวย่อ "STG" ในรัชกาลที่ 7 ได้มีการปรับปรุงเปลี่ยนแปลงส่วนประกอบภายในดวงตราไปรษณียากรหลายประการ คือ ชนิดราคาสตางค์ ภาษาอังกฤษเดิมใช้ตัวย่อว่า “STG” ในปี พ.ศ. 2475 ได้เปลี่ยนมาใช้เป็น “ST.” ชื่อประเทศไทย ยังคงใช้ว่า “สยาม” “SIAM” จนถึง พ.ศ.2483 และเปลี่ยนเป็น “ไทย” “THAILAND” ในตราไปรษณียากรชุดพระที่นั่งจักรี ในรัชกาลที่ 8 ตราไปรษณียากรเกือบทั้งหมดในรัชสมัยนี้ได้จัดพิมพ์ที่โรงพิมพ์กรมแผนที่ทหารบกในประเทศไทย เนื่องจากอยู่ในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 ยกเว้นชุดงานพระราชพิธีสมโภชสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดล หรือที่เรียกว่า “ชุดบางปะอิน” ซึ่งจัดพิมพ์จากประเทศอังกฤษ และในปี พ.ศ.2486 มีเรื่องที่ควรบันทึกไว้ในประวัติศาสตร์ตราไปรษณียากร คือ ประเทศไทยได้พิมพ์ตราไปรษณียากรขึ้นเพื่อใช้เฉพาะใน 4 รัฐ คือ ไทรบุรี กลันตัน ตรังกานูและปลิศ ในโอกาสที่ประเทศไทยได้ 4 รัฐนี้คืนจากอังกฤษในระยะต้น ๆ ของสงครามโลกครั้งที่ 2 โดยใช้ชื่อชุดนี้ว่า “ชุดสี่รัฐ” มีจำนวน 6 ดวง แต่โดยเหตุที่ชาวเมืองใช้เงินสกุลดอลลาร์ ดังนั้นตราไปรษณียากรชุดนี้จึงได้ใช้หน่วยเงินเป็นเซ็นต์ (Cents) ในช่วงต้นของรัชสมัยนี้ ชื่อประเทศไทยยังใช้คำว่า “ไทย” แต่ในภาษาอังกฤษเปลี่ยนเป็น “THAI” เช่นชุดพระบรมรูปรัชกาลที่ 8 และได้เปลี่ยนกลับมาใช้คำว่า “THAILAND” อีกครั้งตั้งแต่ชุดอนุสาวรีย์ปราบกบถ นับตั้งแต่ได้มีการจัดสร้างตราไปรษณียากรมาตั้งแต่ปี พ.ศ.2426 จนถึง พ.ศ.2482 ประเทศไทยได้ติดต่อจ้างพิมพ์ตราไปรษณียากรจากโรงพิมพ์ต่างประเทศทั้งสิ้น เช่น ประเทศเยอรมัน อังกฤษ และออสเตรีย เป็นต้น ตราไปรษณียากรพระบรมฉายาลักษณ์รัชกาลที่ 9 ชุด 1 ชื่อภาษาไทยใช้ "ไทย" ส่วนภาษาอังกฤษใช้ "SIAM" ในรัชกาลที่ 9 จนถึงปัจจุบันกิจการไปรษณีย์ไทยได้พัฒนาขึ้นอย่างรวดเร็วควบคู่กับตราไปรษณียากร ซึ่งมีบทบาทมากขึ้นในสายตาของชาวโลก การออกแบบ ขนาด ระบบการพิมพ์และความมุ่งหมายที่ออกตราไปรษณียากรแต่ละชุดมีความสอดคล้องกับความจำเป็นในการใช้เป็นค่าบริการ และการประชาสัมพันธ์เผยแพร่ชื่อเสียงของประเทศในด้านต่าง ๆ ทำให้นักสะสมตราไปรษณียากรหันมานิยมสะสมตราไปรษณียากรไทยอย่างจริงจังและกว้างขวางมากขึ้น ในช่วงต้นรัชกาล ตราไปรษณียากรมีข้อแตกต่างจากปัจจุบันเล็กน้อย เช่น ใน 2 ชุดแรกชื่อประเทศจะใช้คำว่า “ไทย” และภาษาอังกฤษใช้คำว่า “SIAM” หลังจากชุดดังกล่าวแล้วใช้ว่า “THAILAND” และตั้งแต่ปลายปี พ.ศ.2505 ใช้ชื่อประเทศว่า “ประเทศไทย” “THAILAND” และมีคำว่า “POSTES” เพิ่มขึ้นอีก 1 คำบนดวงตราไปรษณียากร คำว่า “POSTAGE” ได้ถูกตัดออกจากดวงตราไปรษณียากรตั้งแต่ชุดวันสื่อสารแห่งชาติ 2538 เป็นต้น เริ่มกันมาตั้งแต่ ประวัติไปรษณีย์สากลจนถึง วิวัฒนาการแสตมป์ไทย ก็จบเพียงเท่านี้นะครับ ขอบคุณข้อมูลจาก//www.thailandpost.co.th ครับ   Create Date : 05 กรกฎาคม 2550 34 comments Last Update : 5 กรกฎาคม 2550 3:49:00 น. Counter : 1887 Pageviews. Share Tweet

สวัสดีตอนเช้าเมืองไทยค่ะพี่ต้อ .....น่ารักจริงๆเลยค่ะ ไปส่งเข้านอนทุกวันเลย วันไหนไม่ได้อยู่บ้านไม่มีคนไปส่งบุ๋มเข้านอน ต้องนอนไม่หลับแน่ๆเลยอ่ะค่ะ เพิ่งเคยเห็น ตราไปรษณียากรชุดแรกของไทยที่นี่เองค่ะ ดีจัง.... รักษาสุขภาพนะคะ   โดย: Htervo 5 กรกฎาคม 2550 4:33:25 น.

สวัสดีครับน้องบุ๋ม ครับช่วงนี้ถ้ายุ่งๆไม่เป็นไรนะครับน้องบุ๋ม มีเวลาค่อยแวะมานะครับ ไม่งอนครับ555+ ฝันดีครับ ราตรีสวัสดิ์ครับ   โดย: ลุงกล้วย 5 กรกฎาคม 2550 4:55:41 น.

มาสวัสดีลุงกล้วยตอนตี 5 ค่ะ อิอิ เรามีแสตมป์ชุด "ไทย"ด้วยล่ะค่ะ แต่อย่างที่บอกต้องหาก่อนนะคะ เป็นของคุณแม่ที่เก็บไว้ค่ะ ลุงกล้วยได้กลิ่นส้มตำแสดงว่าต้องเป้นกลิ่นกระเทียมแน่ๆ เลยค่ะ มีเช้าวันพฤหัสที่สดใสนะคะ   โดย: the Vicky 5 กรกฎาคม 2550 5:14:45 น.

แวะมาทักทายลุงกล้วยแต่เช้ามืดแบบว่าเพิ่งตื่นค่ะ แจ่มเน๊าะ แสตมป์รุ่นนี้อุ้มมีด้วยนะ อิอิอิ มรดกตกทอดเจ้าค่ะ ลุงสบายดีเน้อสวัสดีตอนเช้าๆ   โดย: อุ้มสี 5 กรกฎาคม 2550 5:15:55 น.

สวัสดีครับคุณวิค เป็นกลิ่น ปู ปลาหล้าด้วยครับ สวัสดีครับป้าอุ้ม โหแจ๋วมากเลยครับ เก็บไว้ให้ดีดีนะครับ เป็นของหายากมากแล้วครับ ป้าก็ดูแลตัวเองนะครับ   โดย: ลุงกล้วย 5 กรกฎาคม 2550 5:24:24 น.

อรุณสวัสดิ์ค่ะลุงกล้วย อยากรู้ว่าทำไมประเทศสยามถึงเปลี่ยนชื่อมาเป็นประเทศไทย ลุงช่วยสงเคราะห์หน่อยค่ะ   โดย: เนระพูสี 5 กรกฎาคม 2550 5:25:57 น.

สวัสดีครับคุณนุช ขอเวลานิดนะครับ ขอล้วงกระเป๋าโดรามอนก่อนครับ..ฮิฮิ   โดย: ลุงกล้วย 5 กรกฎาคม 2550 5:27:34 น.

ลุงต้อขา จูนเหนื่อยสลบมากเลยค่ะ แวะมาบ้านลุงต้อเพื่อจะบอกว่า เคยมีแสตมป์ชุดในหลวงที่มี 2-20 บาทด้วยค่ะ หายไปกับล็อตน้ำท่วมบ้านคุณยายนั่นแหละค่ะ ฮือ อ้อ ว่าจะบอกตั้งแต่วันก่อนแล้วว่า ตู้ไปรษณีย์รุ่นปี 2496 เนี่ย หน้าตาคล้าย ๆ ศาลพระภูมิเจ้าที่เลยนะคะ ฮี่   โดย: MoneyPenny 5 กรกฎาคม 2550 5:45:16 น.

แวะมาทักทายมิตรแสนดียามรุ่งอรุณเสมอค่ะ ขอให้ลุงกล้วยมีความสุขเชานกันนะค่ะ เราก็ชขอบดูแสตมป์ค่ะ.. แต่ไม่ได้สะสมค่ะ... ยิ่งมีเป็นแผงๆๆยิ่งสวยมากเลยค่ะ วันเวลาเริ่มเร็วแล้วสินะค่ะนิ 2เดือนนี้งานเรายุ่งจังค่ะ แต่พยายามสร้างใจให้เป็นสุขค่ะลุงกล้วย มีความสุขเสมอนะค่ะมิตรแสนดี   โดย: catt.&.cattleya.. IP: 58.9.55.40 5 กรกฎาคม 2550 6:44:50 น.

แอบมาดูลุงกล้วย   โดย: nuinuinaka IP: 167.247.219.10 5 กรกฎาคม 2550 7:04:32 น.

สวัสดีครับคุณจูน แล้วเป็นไงครับ เหนื่อยแต่ก็มีความสุขนะครับ ได้ทำอาหารให้คนได้หม่ำเราก็มีความสุขนะครับ แหมน่าเสียดายนะครับถ้าอยู่ตอนนี้เป็นของหายากแล้วครับ คุณจูนมองเหมือนคุณแม่หยุมหยิมเลยครับ บอกว่าเหมือนศาลพระภูมิครับ555+ สวัสดีครับคุณแคท คุณค่าของคนก็คือการที่ได้ทำงานที่เป็นประโยชน์ ไม่ว่ากับตัวเองหรือองค์กร ถึงจะเหนื่อย แต่ก็มีความสุขนะครับ สวัสดีครับคุณnuinuinaka ขอบคุณครับ ดีว่าแต่ตัวเรียบร้อยนะครับ มาแอบดูอย่างนี้หวาดเสียวครับ..ฮิฮิ   โดย: ลุงกล้วย 5 กรกฎาคม 2550 7:41:23 น.

แวะมาดูวิวัฒนาการแสตมป์ไทยค่ะ   โดย: random-4 5 กรกฎาคม 2550 7:56:12 น.

สวัสดีครับคุณสุ่มสี่ ขอบคุณครับ   โดย: ลุงกล้วย 5 กรกฎาคม 2550 8:09:06 น.

ดี.มาส่งความสุขยามเช้าค่ะลุงกล้วย พรุ่งนี้ดี.ยังไม่ได้อัพบล็อก รอให้ลุงกล้วยเดินลืมตาสองข้างออกจากบล็อกดี.ได้อย่างปลอดภัยก่อนอ่ะน๊า   โดย: d__d (มัชชาร ) 5 กรกฎาคม 2550 8:12:00 น.

เข้ามารับความสุขค่ะ   โดย: woodchippath 5 กรกฎาคม 2550 8:12:42 น.

สวัสดีครับคุณดี 555+หาข้ออ้างเน๊าะ ขอบคุณสำหรับความสุขนะครับ สวัสดีครับคุณwoodchippath ขอบคุณครับ บ้านลุงกล้วยยินดีต้อนรับครับ   โดย: ลุงกล้วย 5 กรกฎาคม 2550 8:42:54 น.

อรุณสวัสดีค่ะ ลุงกล้วย เป๋อสงสัย..."โสฬศ"ก็เป็นหน่วยเงินรึเปล่าคะ? แล้วแสตมป์สมัยแรกๆเป็นระบบเลียแล้วแปะไม๊? เราจะตรวจ DNA จากหลังแสตมป์ได้ป่าว?   โดย: เป๋อน้อย 5 กรกฎาคม 2550 9:13:02 น.

สุดยอดจริงค่ะ งามนัก   โดย: โสมรัศมี 5 กรกฎาคม 2550 9:31:20 น.

สวัสดีครับคุณเป๋อ "โสฬศ"เป็นอัตตราค่าเงินครับ 1 โสฬส 1 อัฐ 1 เสี้ยว ซีกหนึ่ง และสลึงหนึ่ง ลุงกล้วยดูตามรูปดวงแสมตป์น่าจะนะครับ ใช้น้ำบ่อน้อยช่วยแน่ๆครับ เอตรวจได้เปล่า ไม่แน่ใจครับ   โดย: ลุงกล้วย 5 กรกฎาคม 2550 9:31:23 น.

สวัสดีครับคุณโสม ขอบคุณมากครับ เห็นด้วยนะครับ   โดย: ลุงกล้วย 5 กรกฎาคม 2550 9:34:34 น.

ลุงกล้วยขา น้องพิมไม่ขี้เกียจเลยอาทิตย์ นี้ สงสัยได้กำลังใจจากลุงกล้วยไปปลุก ที่บลีอกนี่เอง ขอบอกว่าเรื่องนี้สนุกจัง อยากรู้เรื่อง ในวัง มั่ง ลุงกล้วยหามาฝากหนูบ้างได้ไหมคะ พิม เรียกร้อง บุญรักษา คุณลุงค่ะ   โดย: ประกายดาว 5 กรกฎาคม 2550 9:40:22 น.

อยากได้อะลุงชุดเเรกอะ   โดย: อู๋ (ฟ้าสีส้ม ) 5 กรกฎาคม 2550 9:51:22 น.

แวะมาสวัสดีค่ะหลังจากคอมหนูอืดมากๆ จนเบื่อไม่อยากเข้าเลย ขอให้ลุงกล้วย มีแต่ความสุขนะคะ   โดย: akojajaa 5 กรกฎาคม 2550 9:51:40 น.

สวัสดีครับน้องพิม อย่างนี้น่ามีรางวัลให้ครับ คนขยัน แล้วจะอยากรู้เรื่องวังไหนครับ ถ้าหาข้อมูลได้ลุงกล้วยยินดีจัดให้ครับน้องพิม บุญรักษาน้องพิมเช่นกันนะครับ สวัสดีครับคุณอู๋ แหมอยากได้ชุดนี้นะครับ ลุงกล้วยยังไม่มีเลยครับ555+ สวัสดีครับคุณจ๊ะจ๋า เอที่ว่าอืดนะคอมหรือเจ้าของครับ..ฮิฮิ ใจเย็นๆครับอย่าเพิ่งเบื่อครับ ลุงกล้วยก็ขอให้คุณจ๊ะจ๋ามีความสุขเช่นกันนะครับ   โดย: ลุงกล้วย 5 กรกฎาคม 2550 9:58:59 น.

หวัดดีค่ะ แวะมาอ่านประวัติของโปรษณีย์ไทยค่ะหยินเพิ่งได้เคยเห็น โปรษณีย์ ชุดแรกของไทยค่ะ ขอบคุณค่ะ   โดย: PS-pani 5 กรกฎาคม 2550 10:16:46 น.

แวะมาเยี่ยมลุงกล้วยตอนเที่ยงๆ เล็กน้อยค่ะ .. เอ หรือว่า เรียกได้ว่าเกือบบ่ายแล้วอ่ะ ... ทานอะไรหรือยังค่ะ ... ตอนนี้กำลังจัดการสุกี้อยู่ค่ะ อร่อยมาก นึกถึงลุงกล้วยเลย   โดย: JewNid 5 กรกฎาคม 2550 12:58:52 น.

เคยเป็นนักสะสมแสตมป์อยู่ระยะหนึ่ง... มาระยะหลังๆนี่ไม่มีเวลาก็เลยยกมรดกให้หลานสาวไปดำเนินการต่อ แต่ชุดเก่าๆที่ลุงกล้วยเอามาไห้ดู...ไม่มีเลย... ลุงกล้วยสบายดีนะคะ   โดย: ratana_sri 5 กรกฎาคม 2550 14:32:36 น.

สวัสดีครับคุณโสม ขอให้เกลี้ยงแผงนะครับ และพิมพ์เพิ่มอีกหลายๆครั้งนะครับ โดย: ลุงกล้วย ขอบพระคุณมากค่ะ ว่าแต่คุณลุงไม่สะเดาะเคราะห์สักเล่มหรือคะ ไม่แพง 119 แต่ตอนนี้หนังสือยังไม่ออกอยู่ดี   โดย: โสมรัศมี 5 กรกฎาคม 2550 14:51:05 น.

โหหหหหหหหห... ลุงกล้วยค่ะ ตื่นตาจังเลยค่ะ เกิดมาเพิ่งเคยได้เห็นครั้งแรกเลยค่ะตราไปรษณ์ชุดแรกของไทย ขอบคุณลุงกล้วยมาก ๆ เลยค่ะ สำหรับสาระ ความรู้ดี ๆ แบบนี้ ที่มีให้กันเสมอค่ะ ............................................ ลุงกล้วยสบายดีนะคะ... รักษาสุขภาพด้วยนะคะ ฝนตกทุกวันเลย .............................................. วันนี้รัตน์มาชวนลุงกล้วยไปยิ้ม ไปอารมณ์ดีด้วยกันนะคะ.... แก้เครียดกะฝนตก รถติดค่ะ   โดย: largeface 5 กรกฎาคม 2550 15:13:30 น.

สวัสดีค่ะลุงกล้วย เข้ามาอ่านเรื่องราววิวัฒนาการไปรษรีย์ไทยต่อค่ะ ชอบแสตมป์ชุดแรกของไทยจัง ใครมีชุดนี้คงจะภูมิใจมากเลยนะคะ อีกชุดที่ชอบก็คือชุดสุท้ายที่เป็นพระบรมฉายาลักษณ์ของรัชกาลที่ 9 สีสวยมากค่ะ อยากได้มั่งอ่ะนะ ............... มีความสุขมากๆนะคะลุงกล้วย นอนหลับฝันดีด้วยค่ะ   โดย: เราสองคน (ฝากเธอ ) 5 กรกฎาคม 2550 17:37:10 น.

ขอบคุณคะคุณลุง งานเสร็จเรียบร้อย ได้เวลาพาน้องออกเยี่ยมเพื่อนแล้วค่ะ คิดถึงเพื่อนจังเลย   โดย: เพียงแค่เหงา 5 กรกฎาคม 2550 19:06:00 น.

สวัสดีค่ะ ลุงกล้วย แสตมป์ ชุดแรก ไวท์เพิ่งได้เห็นนี่แหละค่ะ ลุงกล้วย ชอบดูทุกชุดเลยค่ะ ขอบคุณลุงกล้วยมากๆค่ะ ได้ความรู้มากมายเลยค่ะ   โดย: whitelady 5 กรกฎาคม 2550 20:55:50 น.

สวัสดีค่ะลุงกล้วย เจี๊ยบมาอ่านประวัติแสตมไทยค่ะ และมา Goodnight ด้วยค่ะ หลับฝันดีน่ะค่ะ   โดย: Jeab (rayasuree2526 ) 6 กรกฎาคม 2550 1:36:59 น.

สะสมแสตมป์ใช้แล้วค่ะ มีชุดอากาศไปรษณีย์ด้วยแต่ไม่ครบชุด   โดย: pumpond 29 กุมภาพันธ์ 2551 11:19:57 น.