เจ้าสมภมิต
ข้าภเจ้า นายปันบุญเรือง เปนผู้เรียบเรียง
ปริวรรตโดย สลุงเงิน
บทที่ ๓
๑๖๕ ๛ตุติยะวาทะกฏหมาย ค่อยฟังเทิอะนายนิยายบาทหน้า
บ่ใช่แข้งจา ละหุแส้งส้า ตามคำธัมม์กล่าวไว้
๑๖๖ ส่วนโพธิสัตว์สมเด็จท้าวไธ้ ค็เร็วรีบหว้ายคงคา
คันพ้นฝั่งน้ำ เจ้าค็เลงหา น้องรักซายาอันยั้งอยู่ถ้า
เจ้ามีน้ำตา พังลงย้อยหน้า ได้พลัดสองราลูกน้อย
๑๖๗ เจ้าฟั่งมาหาเมียแพงฅิ่นฅ้อย บ่หันอยู่หั้นทางใด
พระองค์ท้าวไธ้ ยินสังกาใจ จิ่งเซาะสอดไพตามในป่ากว้าง
ค็ยังบ่หัน เมียแพงคู่ข้าง ที่ในดงไพรแฅว่นนั้น
๑๖๘ ท้าวฟั่งเซาะหาไพมาถี่ซั้น ในแห่งหั้นกลางดง
บ่หันน้องรัก อยู่ถ้าในโขง หน่อพุทธวงส์สยบท่าวกลิ้ง
ลืมสติตน พอไพซะหมิ้ง ล้มเหนือดินป่าไม้
๑๖๙ คันได้สติพระองค์ท้าวไธ้ ค็ร้องร่ำไห้หานาง
เทียวสอดเซาะ ตามป่าดงขวาง คันหันหนทางมีไหนแว่อยื้อ
ผ่อหารอยตีน แม่ฅำหนักตื้อ ตามริมฅือฝั่งน้ำ
๑๗๐ ท้าวไพผ่อหาคงคาแม่น้ำ ตามริมฝั่งกล้ำหนทาง
หันรอยพ่อค้า ออกมาแปลงปาง ที่ริมนางงามนาศน้องอยู่ถ้า
หันใส่รอยตีน แม่สิงส้อยหล้า ปู่เถ้าพาลาลากทื้น
๑๗๑ ลงสู่สะเพาเอาเจ้าใส่พื้น ขึ้นใส่หั้นหายวอย
ผ่อปางตูบยั้ง หั้นพอหมองสอย หันแต่รอย บ่ได้หันเจ้า
หันแต่มดแมง ตอมแกงซากเข้า ที่เขาเอาไพซ่วยล้าง
๑๗๒ แร้งกาตอมสับซอนละล้าง ตามปางตูบตั้งนายเรือ
หันสัตต์สอดเซาะ เข้าซากแกงเหลือ เจ้าเซาะหาเมีย กับสองลูกเต้า
มีน้ำตาไหล นองในจากเบ้า กวัง ๆ เมา ๆ ปั่นว้า
๑๗๓ โอยวิบากสังมาปังตอบท้า สยองตอบข้าทวยทัน
ทุกข์นึ่งแล้ว ซ้ำเตื่อมแถมผาน บุญกินบุญทานสังมาบ่ตุ้ม
ตัวเพิ่งบุญตัว ค็ยังบ่กุ้ม ได้พลัดฅำซุมนาศน้อง
๑๗๔ ได้พากันหนีมาจากเทษท้อง เมืองมิ่งห้องหัวธี
ข้าหวังเพิ่งน้อง แม่แก้วเกสี มาอยู่ดงรีกับตัวแห่งข้า
เตมทุกข์ริมตาย คันได้หันหน้า หันภริยาลูกรัก
๑๗๕ ค็สติมียินดีมากนัก เหมือนนึ่งได้ฅำใบ
โอยบัดเดี่ยวนี้ เจ้าพ้อยหนีไกล ย้ายไพทางใด บ่ได้หันหน้า
จักมีใผไหน มาเปนเพื่อนข้า อยู่กลางรอมฅาป่าช้าง
๑๗๖ มาละหื้อผัวข้าเปนพ่อร้าง อยู่กลางป่ากว้างฅนเดียว
มาเสี้ยงที่คึด ได้ตกหาดเหว บ่มีคู่เฅียวเจียรจาฟู่อู้
ฝูงสัตต์ทังหลาย เขาเขียวนกตู้ เพื่อนยังมีคู่ซ้อน
๑๗๗ พายพุ่นตัวบ่มีคู่พ้อง มาจากฟู่ถ้องกับองค์
มาละพ่อไว้ หื้ออยู่ในโขง ปลอมสัตต์ในดงบินบนล่าเหล้น
นกขวากกาแก เอี้ยงแลเปนเส้น อยู่กลางดงเอยนเทษท้อง
๑๗๘ กาลาบหงสาเขามาร่ำร้อง เสียงสนั่นก้องในดง
นกผีอี่ฅ้อย ตามอยตายโหง ร้องแวดร้องวงพระองค์หน่อหล้า
มีน้ำตาไหล นองในอาบหน้า ...............................
๑๗๙ มาคึดเถิงหาสองราเพื่อนพ้อง กับสายที่อ้อนของชาย
สามเจ้าที่รัก พ้อยพลัดหนีหาย มาละองค์ชายได้หมองหม่นเส้า
โอยหนอทุกขัง บ่หันหน้าเจ้า ในที่ดงเลาเขตฅ้าย
๑๘๐ มันเปนผีสังมาธำหื้อร้าย หื้อสามเจื่องเจ้าหนีไพ
มาละข้าไว้ หื้ออยู่กับใผ ในกลางดงไพรป่าไม้ใหย่กว้าง
จักมีใผไหน มาแฝงร่วมข้าง จาคำงามตอบท้า
๑๘๑ มาละตัวชายหื้อเปนก่ำพร้า อยู่กลางป่าหย้าเองเดียว
พระองค์หน่อเนื้อ ท่องผ้ายแลเหลียว เซาะหาคู่เฅียว สอดเทียวใจ้ ๆ
จนสุดวิไส ทางไกลแลใกล้ สุดปัญญาในที่เซาะ
๑๘๒ เงิ้มห้วยหินผาไพมาเลียบเลาะ บ่ปะจวบเจ้าสามองค์
เจ้ากลิ้งท่าวล้ม ลืมสติตน บ่อาจจักธน ทรงตนอยู่ได้
คันได้สติ ลุกขึ้นนั่งไห้ ได้หลายวันยามบ่น้อย
๑๘๓ มาสังเวทใจอาไลฅะฅ้อย ยังสองลูกหน้อยเมียแพง
พระองค์ท้าวไธ้ จักตั้งใจแขง มาร่ำเพิงแยง กัมม์ตัวแต่ต้น
มาฅิดฅืนหลัง เมื่อปางล่วงป้น ได้หลายชาตมาบ่แคล้ว
๑๘๔ รอยกัมม์เวรหลังเมื่อปางล่วงแล้ว สยองตอบส้ายเพิงมี
ปางเมื่อนั้นและ ได้เทียววิถี พานางเทวีเขาไพแอ่วเต้า
พาลูกปุตตา สองราหน่อเหน้า เข้าสู่ดงไพรป่าไม้
๑๘๕ .................................. ภักอยู่หั้นภุญชา
ยังมีต้นไม้ ร่มกว้างสาขา ริมแม่คงคาพากันยั้งหั้น
ส่วนสองกุมมาร มีตาสอดดั้น ไพหันยังรังนกน้อย
๑๘๖ แล้วบังเกิดใจใฅ่ได้ฅะฅ้อย ยังลูกนกหน้อยในรัง
จิ่งไห้ร่ำร้อง ทั่วห้องในโขง หื้อพ่อเอาลงมาเร็วรีบได้
ส่วนโพธิสัตว์ หันลูกน้อยไห้ ลวดเวทนาฅ้อย ๆ
๑๘๗ จิ่งขึ้นไพเถิงเทิงรังนกน้อย เอาพกผ้าต้อยลงมา
ไพหื้อลูกน้อย เจ้าสว่างโสกา เอาสกุณณาลงมาอุ้มเหล้น
เสียขนหาง ตกไพหลายเส้น ในกลางดงเอยนป่าไม้
๑๘๘ ส่วนพระปิตตาจิ่งเอาขึ้นไว้ เพราะกลัวบาปใบ้ธีลูน
.................. .................. ................ ทวยมาเปนเส้น
เอาลูกนกลงดู เอาลูกหนูเหล้น ช่างหุมมีเวรตอบท้า
๑๘๙ ส่วนโพธิสัตว์หน่อพระเจ้าฟ้า อยู่กลางป่ากว้างดงรี
มาทุกข์ยิ่งล้ำ เมื่อจักลาหนี ซ้ำนางเทวีมาพลัดพรากข้าง
พระองค์กระสัต จนพอคะด้าง เท่าจุกอยืนชันนั่งง้ม
๑๙๐ มาทุกข์ใจตนเววนท่าวล้ม แกมฝุ่นหย้าเหนือดิน
เสบียงเข้าน้ำ พอบ่หนากิน เท่ากวังเมาวินเรรนร้อนไหม้
เจ้าคึดใจเถิง ดวงไธยใจ้ ๆ เปนอธิบายเปรียบไว้