ฟ้าสางเมื่อใกล้ค่ำ
เสฐียรพงษ์ วรรณปก

พระโกฏฐิกะ สนทนากับพระสารีบุตร พระอัครสาวกวันหนึ่ง พระโกฏฐิกะถามพระอัครสาวกว่า ตาเกาะเกี่ยวรูป (แสงสี) หรือ หูเกาะเกี่ยวเสียง หรือจมูกเกาะเกี่ยวกลิ่น หรือ ลิ้นเกาะเกี่ยวรส หรือกายเกาะเกี่ยวสัมผัส หรือ ใจเกาะเกี่ยวมโนภาพหรือ

พระสารีบุตรย้อนถามว่า โคขาวกับโคดำที่เขาเอาเชือกผูกติดกันไว้ อยากทราบว่า โคขาวติดกับโคดำหรือโคดำติดกับโคขาวหรือไม่

พระโกฏฐิกะตอบว่า หามิได้ เชือกเท่านั้นที่ทำให้โคขาวกับโคดำเนื่องกัน

พระสารีบุตรกล่าวว่า เช่นเดียวกัน ตามิได้เกาะเกี่ยวรูป หูมิได้เกาะเกี่ยวเสียง จมูกมิได้เกาะเกี่ยวกลิ่น ลิ้นมิได้เกาะเกี่ยวรส กายมิได้เกาะเกี่ยวสัมผัส ใจมิได้เกาะเกี่ยวมโนภาพ ความรักใคร่พอใจ (ฉันทราคะ) ในรูปเสียง กลิ่น รส สัมผัส มโนภาพ ต่างหากที่เป็นตัวผูกให้สิ่งเหล่านั้นเนื่องกัน


ข้อความนี้จาก โกฏฐิกสูตร ต้องการสอนว่า รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส กาย มโนภาพ เป็นเพียงอายตนะ (สื่อ) ภายนอกและภายในเท่านั้น มันไม่ดีไม่ชั่วในตัวเอง ไม่เป็นสุขหรือเป็นทุกข์ในตัวเอง ถ้าตาดูรูป หูฟังเสียง ลิ้นลิ้มรส จมูกดมกลิ่น กายต้องสัมผัส ใจคิดคำนึง ด้วยความไม่ยึดมั่นถือมั่น ก็ไม่เป็นทุกข์

แต่ถ้าตาดูรูป เป็นต้น ด้วยความกำหนัดยินดี ย่อมจะติดในรูปเสียงกลิ่นรสสัมผัสมโนภาพ นั้นๆ แล้วทุกข์ก็ย่อมเกิด


พระสูตรบางสูตร (ขณะสูตร) กล่าวเสริมว่า ตาหูจมูกลิ้นกายใจ รูปเสียงกลิ่นรสสัมผัสมโนภาพ เป็นได้ทั้ง "นรก" และ "สวรรค์" ในปัจจุบันขึ้นอยู่กับว่าเราเกี่ยวข้องกับมันด้วยความกำหนัดรักใคร่ หรือด้วยความปล่อยวาง

หน้า 27

ขอบคุณ ข่าวสดออนไลน์

ฟ้าสางเมื่อใกล้ค่ำ
ศ.เสฐียรพงษ์ วรรณปก

สิริสวัสดิ์จันทรวารค่ะ

Create Date : 27 ตุลาคม 2557
Last Update : 27 ตุลาคม 2557 10:29:34 น.		0 comments
Counter : 630 Pageviews.
Share Tweet