พระสูตร ที่น่าสนใจ (2) - เสฐียรพงษ์ วรรณปก
ฟ้าสางเมื่อใกล้ค่ำ เสฐียรพงษ์ วรรณปก
คงเคยได้ยินชื่อ กาลามสูตร กันมาบ้างไม่มากก็น้อย พระสูตรนี้ชาวตะวันตกที่หันมาสนใจพระพุทธศาสนารู้จักกันดี เพราะมีเนื้อหา "ท้าทาย" และบ่งบอกเอกลักษณ์ของความเป็นพุทธ อันแตกต่างจากศาสนาดั้งเดิมที่พวกเขานับถือ
นั่นคือ เน้นบทบาทของปัญญา ก่อนจะเชื่อถือปฏิบัติอะไร ให้ใช้ปัญญา พิจารณาให้รอบคอบเสียก่อน
เนื้อหาความของพระสูตรมีว่า ชาวกาลามะแห่งเกสปุตตนิคม เมื่อพบพระพุทธเจ้าพากันกราบทูลว่า สมณพราหมณ์หลายพวกหลายลัทธิผ่านมายังหมู่บ้านนี้ ต่างฝ่ายต่างก็ยกย่องลัทธิของตนว่าถูก ตำหนิว่าลัทธิของฝ่ายอื่นว่าผิด พวกตนงงไปหมดไม่รู้จะเชื่อฝ่ายไหน
พระองค์ตรัสว่า ก็น่าที่พวกเธอจะสงสัยอยู่ดอก เพราะแต่ละฝ่ายก็ยกย่องแต่ลัทธิความเชื่อของตน เราตถาคตขอบอกว่าดังนี้
1. อย่าเพิ่งเชื่อเพราะฟังตามกันมา 2. อย่าเพิ่งเชื่อเพราะนับถือสืบๆ กันมา 3. อย่าเพิ่งเชื่อเพราะข่าวเล่าลือ 4. อย่าเพิ่งเชื่อเพราะมีอ้างไว้ในตำรา 5. อย่าเพิ่งเชื่อเพราะตรรกะ (โบราณแปลว่า "เดา" แต่หมายถึงเหตุผลทางตรรกะ)
6. อย่าเพิ่งเชื่อเพราะอนุมาน (คือ สรุปจากข้อเท็จจริงที่ปรากฏ) 7. อย่าเพิ่งเชื่อเพราะคิดตรองตามอาการที่ปรากฏ 8. อย่าเพิ่งเชื่อเพราะเข้ากับความเห็นของตน 9. อย่าเพิ่งเชื่อเพราะรูปลักษณะน่าเชื่อถือ 10. อย่าเพิ่งเชื่อเพราะเห็นว่าผู้พูดเป็นครูของตน
พุทธวจนะนี้มิได้หมายความว่าสอนให้เป็นคนไม่เชื่อถืออะไรเลย แต่ให้ใช้ปัญญาไตร่ตรองก่อนจึงค่อยเชื่อ "ต่อเมื่อใด รู้ด้วยใจว่า ธรรมเหล่านี้เป็นอกุศล เป็นกุศลมีโทษ ไม่มีโทษ เป็นต้น แล้วจึงควรละหรือถือปฏิบัติตาม"
ความจริงพระสูตรนี้ชื่อ "เกสปุตติยสูตร" แต่เพราะแสดงแก่ชนเผ่ากาละมะ จึงมีชื่อเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า "กาลามสูตร"
หน้า 27
ขอบคุณ ข่าวสดออนไลน์ ฟ้าสางเมื่อใกล้ค่ำ ศ.เสฐียรพงษ์ วรรณปก สิริสวัสดิ์จันทรวารค่ะ
Create Date : 12 พฤษภาคม 2557 |
Last Update : 12 พฤษภาคม 2557 9:29:15 น. |
|
0 comments
|
Counter : 601 Pageviews. |
|
|