ฟ้าสางเมื่อใกล้ค่ำ
เสฐียรพงษ์ วรรณปก


มักจะได้ยินคนพูดสองคำนี้คู่กันเมื่อพูดถึงใครบางคน "บวช" ทำไมจึงเป็นเช่นนั้น คำตอบไม่มีอะไร ซับซ้อน

คนที่จะบวชเป็นพระนั้นต้องผ่านการบวชเป็นสามเณรมาก่อน การบวชเป็นสามเณรเรียกว่าบรรพชา การบวชเป็นพระเรียกว่าอุปสมบท เพราะฉะนั้นจึงจำเป็นต้องพูดควบกันว่า บรรพชาอุปสมบท ยังไงเล่าครับ แจ้งแจงปางดี

ความจริงแต่เดิมนั้นการบวชเรียกว่า บรรพชา (ภาษาบาลี ปพฺพชฺชา) เพียงอย่างเดียวจะบวชพระบวชเณรก็เรียกว่าบรรพชาเหมือนกัน ไม่มีการจำแจกความแตกต่าง

ปพฺพชฺชา มีรากศัพท์สับสนพอสมควร มาจากรากศัพท์ที่แปลว่า "เว้นทั่ว" (ภาษาพระหมายถึงเว้นทั้งหมด เว้นรอบด้าน) ก็ได้ ส่วนจะเว้นอะไรบ้างนั้นคิดเอาเอง ไม่จำต้องจาระไน มาจากรากศัพท์ที่แปลว่า "ก้าวไปข้างหน้า" ก็ได้ คือก้าวออกจากโลกียวิสัย ดำเนินไปตามอริยมรรคมีองค์แปด เพื่อบรรลุพระนิพพานข้างหน้าลิบๆ โน้น

ฝรั่งดูเหมือนจะนิยมแปลตามความหมายหลัง ดังมันแปลคำ ปพฺพชิโต (บรรพชิต) ว่า He who has gone forth.

บรรพชา (การเว้นทั้งหมด การดำเนินไปข้างหน้า) เป็นคำนาม บรรพชิต (ผู้เว้นทั้งหมด ผู้ดำเนินไปข้างหน้า) เป็นคุณศัพท์ หรือ adjectiveไม่ว่าการบวชแบบไหนเรียก "บรรพชา" หมด

อุปสมบท (บาลีเขียน อุปสมฺปทา) ก็เหมือนกัน บวชพระหรือบวชเณรก็เรียกอุปสมบทเหมือนกัน ดังการบวชสามเณรราหุลก็เรียกว่า ติสรณ คมนูปสัมปทา)

แต่ต่อมาได้มีการแยกว่า บวชสามเณรให้เรียกว่า บรรพชา บวชพระให้เรียกว่า อุปสมบท เพราะฉะนั้นคนที่บวชเป็นสามเณรแล้วบวชพระต่อ เลยจึงเรียกว่า "ได้บรรพชาอุปสมบท" ในพระพุทธศาสนา

ด้วยประการฉะนี้

หน้า 31

ขอบคุณ ข่าวสดออนไลน์

ฟ้าสางเมื่อใกล้ค่ำ
ศ.เสฐียรพงษ์ วรรณปก

สิริสวัสดิ์จันทรวารค่ะ

Create Date : 13 มกราคม 2557
Last Update : 13 มกราคม 2557 9:01:48 น.		0 comments
Counter : 506 Pageviews.
Share Tweet