BlogGang.com : : sirivinit : (8) กู้หน้าโจน โดยนักประวัติศาสตร์ฟิลิปป์-อเล็กซานเดอร์ เล เบริง เด ชาร์แมตส์

(8) กู้หน้าโจน โดยนักประวัติศาสตร์ฟิลิปป์-อเล็กซานเดอร์ เล เบริง เด ชาร์แมตส์

โจนออฟอาร์คในพิธีบรมราชาภิเษกของพระเจ้าชาร์ลส์

กู้หน้า

ฟิลิปป์-อเล็กซานเดอร์ เล เบริง เด ชาร์แมตส์ (Philippe-Alexandre Le Brun de Charmettes) เป็นนักประวัติศาสตร์คนแรกที่เขียนชีวประวัติฉบับสมบูรณ์ของโจนออฟอาร์ค ในปี ค.ศ. 1817 เพื่อกู้ฐานะของครอบครัว หลังจากที่ถูกประนามเพราะชื่อเสียงในการเป็นผู้นอกศาสนาของโจน

ความสนใจของฟิลิปป์มีสาเหตุมาจาก ในช่วงที่ฝรั่งเศสพยายามพยายามเสาะหาความหมายของความเป็นฝรั่งเศส หลังจากการปฏิวัติฝรั่งเศส และสงครามนโปเลียน “จริยปรัชญา” (ethos) ของฝรั่งเศสในขณะนั้นก็เป็นการเสาะหาวีรบุรุษ ที่เป็นผู้ที่ไม่ก่อให้เกิดความขัดแย้งระหว่างกลุ่มต่างๆ ของสังคมขณะนั้น

โจนออฟอาร์คผู้เป็นผู้สนับสนุนพระมหากษัตริย์และบ้านเมืองอย่างเหนียวแน่น จะเป็นที่ยอมรับโดยฝ่ายนิยมกษัตริย์ (Monarchists) ส่วนในฐานะที่เป็นนักชาตินิยมและลูกสาวชาวนาพื้นบ้าน โจนก็เป็นตัวแทนของอาสาสมัครชาวบ้าน (“soldats de l'an II”) ผู้ต่อสู้และได้รับชัยชนะในการปฏิวัติฝรั่งเศสในปี ค.ศ. 1802

ฉะนั้นโจนจึงสามารถอ้างได้ว่าเป็นผู้แทนของผู้นิยมสารธารณรัฐ (Republicains) ได้ และในฐานะผู้พลีชีพเพื่อศาสนา โจนก็เป็นที่นิยมในหมู่ชนโรมันคาทอลิกผู้มีอำนาจ “Orléaniste” ของเด ชาร์แมตส์เป็นความพยายามอีกครั้งหนึ่งในการเผยแพร่ “จริยปรัชญา” (ethos) ของฝรั่งเศส

เช่นเดียวกับข้อเขียนของเวอร์จิล ใน “Aeneid” สำหรับโรมหรือของลูอิส เด คามอยส์ (Luís de Camões) ใน “Lusiad” สำหรับโปรตุเกส

สงครามร้อยปี

หลังจากการเสียชีวิตของโจนแล้ว สงครามร้อยปีก็ยังคงดำเนินต่อมาเป็นเวลาอีก 22 ปี พระเจ้าชาร์ลส์ที่ 7 ทรงสามารถรักษาสิทธิอันถูกต้องในการครองราชบัลลังก์ฝรั่งเศส แม้ว่าดยุคแห่งเบดฟอร์ดจะจัดให้มีพระราชพิธีบรมราชาภิเษก สำหรับพระเจ้าเฮนรีที่ 6 ในเดือนธันวาคม ค.ศ. 1431 เมื่อทรงมีพระชนมายุได้ 10 พรรษาก็ตาม

ก่อนที่อังกฤษจะมีความสำเร็จในการสร้างเสริมผู้นำทางการทหาร และกองขมังธนูที่เสียไประหว่างยุทธการใน ค.ศ. 1429 อังกฤษก็สูญเสียพันธมิตรกับเบอร์กันดีในสนธิสัญญาอาร์ราส (Traité d'Arras) ในปี ค.ศ. 1435 และในปีเดียวกันนั้นดยุคแห่งเบดฟอร์ดก็เสียชีวิต

พระเจ้าเฮนรีที่ 6 จึงทรงกลายเป็นพระมหากษัตริย์ที่ทรงพระเยาว์ที่สุดที่ปกครองอังกฤษ โดยไม่มีผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ ความอ่อนแอในการเป็นผู้นำของพระองค์ อาจจะเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้สงครามร้อยปียุติลง

เคลลี เดวรีส์อ้างว่า การใช้ปืนใหญ่และการโจมตีโดยตรงอย่างหนัก มีอิทธิพลต่อยุทธวิธีตลอดการต่อสู้ในสงครามร้อยปีของฝรั่งเศส

โจนออฟอาร์คกลายเป็นตำนานมาเกือบสี่ศตวรรษ ที่มาของข้อมูลเกี่ยวกับโจน ส่วนใหญ่มาจากบันทึกพงศาวดาร แต่ระหว่างคริสต์ศตวรรษที่ 19 ก็มีการพบบันทึกจากการพิจารณาคดีครั้งแรกฉบับดั้งเดิมห้าเล่ม

ต่อมานักประวัติศาสตร์ก็พบหลักฐานการพิจารณาคดี ครั้งที่สองทั้งหมดซึ่งเป็นบันทึกของคำให้การจากพยายาน ที่ผ่านการสัตย์สาบาน 115 คน และบันทึกภาษาฝรั่งเศสของการพิจารณาคดีครั้งแรก ที่เป็นภาษาละติน

นอกจากนั้นก็ยังมีการพบจดหมายจากร่วมสมัย สามฉบับลงนาม “Jehanne” ด้วยลายมือที่ไม่มั่นคง คล้ายกับผู้ที่เพิ่งหัดเขียนหนังสือ[ จากหลักฐานทางเอกสารต่างๆ เกี่ยวกับโจนทำให้เดวรีส์ประกาศว่า “เห็นจะไม่มีผู้ใดในสมัยกลางไม่ว่าจะเป็นชายหรือหญิง ที่เป็นหัวข้อของการศึกษามากเท่าโจน”

จดหมายที่พบ สามฉบับลงชื่อโจน มาจากครอบครัวในหมู่บ้านเล็กที่ไม่มีใครรู้จัก และมามีชื่อเสียงโด่งดังเมื่ออายุยังน้อยและเป็นในฐานะชาวบ้านผู้ไม่มีการศึกษา พระมหากษัตริย์ฝรั่งเศสและอังกฤษเข้าทำสงครามที่ต่อเนื่องกันเป็นเวลานาน เพราะความขัดแย้งที่เกิดจากการตีความหมายของกฏบัตรซาลลิคอันเก่าแก่กว่าพันปี

ซึ่งเป็นข้อขัดแย้งที่ดูจะไม่จบสิ้นระหว่างสองอาณาจักร แต่โจนก็มาให้ความหมายของสถานะการณ์ใหม่เช่นที่ฌอง เด เมซถามว่า “จำเป็นด้วยหรือที่พระมหากษัตริย์ต้องทรงถูกขับจากแผ่นดิน, และเราจะต้องเป็นอังกฤษหรือ?” ตามที่สตีเฟน ดับเบิบยู. ริชชีกล่าวว่า

“โจนเปลี่ยนเหตุการณ์จากความขัดแย้งของราชวงศ์ ที่ไม่น่าสนใจที่ไม่ทำให้ชาวบ้านมีความรู้สึกอย่างใดอย่างหนึ่ง [ต่อความขัดแย้ง] นอกไปจากความทุกข์ของตนเอง ไปเป็นเหตุการณ์สงครามเพื่อการกู้ชาติที่เร้าความรู้สึกของประชาชน” นอกจากนั้นริชชีก็ยังแสดงความเห็นเกี่ยวกับความเป็นที่นิยมของโจนว่า

"ประชาชนรุ่นต่อมาอีกห้าร้อยปีหลังจากที่โจนเสียชีวิตไปแล้ว สร้างสรรค์ภาพพจน์ต่างๆ เกี่ยวกับโจน: ผู้บ้าคลั่งทางจิตวิญญาณ, ผู้บริสุทธิ์ผู้เป็นเครื่องมือของผู้มีอำนาจ, ผู้เป็นตัวอย่างของความเป็นชาตินิยม, วีรสตรีผู้น่าชื่นชม, นักบุญ [แต่]โจนก็ยังคงยืนยัน

แม้เมื่อถูกขู่ด้วยการทรมานและการเผาทั้งเป็นว่า ได้รับแรงบันดาลใจจากพระสุรเสียงของพระเจ้า ไม่ว่าจะมีพระสุรเสียงหรือไม่มีพระสุรเสียงความสำเร็จของโจน ก็ทำให้ทุกคนที่ทราบประวัติอดส่ายหัวด้วยความทึ่ง ในความสามารถอันมหัศจรรย์ของโจนไม่ได้"

ในปี ค.ศ. 1452 ระหว่างการสืบสวนที่เกี่ยวกับการประหารชีวิตของโจนหลังสงครามร้อยปี ทางสถาบันศาสนาก็ประกาศว่า บทละครที่แสดงเพื่อเป็นเกียรติแก่โจนที่แสดงที่ออร์เลอองส์ถือว่าเป็นกุศล (pélerinage) ที่มีค่าในการไถ่บาป (indulgence) ได้

โจนกลายเป็นสัญลักษณ์ของสันนิบาตคาทอลิกฝรั่งเศส (Sainte Ligue catholique) ระหว่างคริสต์ศตวรรษที่ 16 ระหว่างปี ค.ศ. 1849 ถึง ค.ศ. 1878 เฟลีส์ ดูปองลูพ์สังฆราชแห่งออร์เลอองส์ ก็เป็นผู้นำในการเรียกร้อง ให้แต่งตั้งโจนให้เป็นนักบุญ แต่ดูปองลูพ์มิได้มีอายุยืนพอที่จะเห็นผล

การพิจารณาให้เป็นนักบุญของโจนออฟอาร์คเริ่มขึ้นในปี ค.ศ. 1909 ทันทีหลังจากที่รัฐบาลฝรั่งเศสประกาศอนุมัติกฎหมายฝรั่งเศสในการแบ่งแยกระหว่างรัฐและศาสนา ค.ศ. 1905 (Loi sur la séparation de l'Église et de l'État en 1905) ซึ่งเป็นสิ่งที่ทำความกระทบกระเทือนให้แก่ สถานะภาพของสถาบันโรมันคาทอลิกในสังคมฝรั่งเศสโดยตรง

โจนได้รับการสถาปนาให้เป็นนักบุญเมื่อวันที่ 16 พฤษภาคม ค.ศ. 1920 วันสมโภชของโจน ตรงกับวันที่ 30 พฤษภาคม ในฐานะนักบุญโจนออฟอาร์ค ก็เป็นนักบุญที่เป็นที่นิยมกันที่สุดองค์หนึ่งในบรรดานักบุญในนิกายโรมันคาทอลิก

โจนออฟอาร์คมิได้เป็นนักต่อสู้เพื่อสิทธิของสตรี (feminist) โจนปฏิบัติตนภายในกรอบของประเพณีทางศาสนา เช่นเดียวกับผู้อื่นที่ไม่ว่าจะอยู่ในฐานะใดใดในสังคม ที่ได้รับเสียงเรียกจากพระเจ้าให้ทำหน้าที่พึงทำ โจนไล่สตรีออกจากกองทัพ และอาจจะตีคนหนึ่งด้วยส่วนแบนของดาบ

แต่จะอย่างไรก็ตามสิ่งที่สำคัญที่สุดในการช่วยเหลือโจน ก็มาจากสตรีเมื่อแม่ยายของพระเจ้าชาร์ลส์ที่ 7 โยลันเดอแห่งอารากอน ยืนยันความเป็นพรหมจารีของโจน และหาเงินทุนสนับสนุนให้โจนเข้าร่วมรบที่ออร์เลอองส์

โจนแห่งลักเซมเบิร์ก ป้าของเคานท์แห่งลักเซมเบิร์กผู้ดูแลโจนหลังจากคองเพียญน์ เป็นผู้ช่วยทำให้สภาพการคุมขังดีขึ้น และอาจจะเป็นผู้พยายามถ่วงเวลาในการขายโจนให้แก่ฝ่ายอังกฤษ และแอนน์แห่งเบอร์กันดีภรรยาของดยุคแห่งเบดฟอร์ด เป็นผู้ประกาศว่าโจนยังเป็นพรหมจารี ระหว่างการสืบสวนก่อนหน้าที่จะมีการพิจารณาคดี

ซึ่งตามเหตุผลนี้แล้ว ก็เป็นการป้องกันศาลจากการกล่าวหาโจนในข้อหาว่าเป็นแม่มด และข้อนี้ก็เป็นส่วนหนึ่ง ที่มาช่วยในการประกาศความบริสุทธิ์ของโจน ต่อมาและในการเป็นนักบุญ สตรีตั้งแต่ในสมัยโบราณมาจนถึงทุกวันนี้ ก็ยังเห็นว่าโจนเป็นตัวอย่างของความกล้าหาญและความมีบทบาทของสตรี

ระหว่างสงครามโลกครั้งที่สอง ขบวนการฝรั่งเศสเสรีใช้กางเขนแห่งลอร์แรน เป็นสัญลักษณ์ที่หมายถึงโจนออฟอาร์ค โจนออฟอาร์คเป็นสัญลักษณ์ทางการเมืองของฝรั่งเศส มาตั้งแต่สมัยของจักรพรรดินโปเลียนที่ 1

ฝ่ายลิเบอรัล (libéralisme classique) เน้นการมาจากระดับชนชั้นต่ำของโจน ฝ่ายอนุรักษ์นิยม (conservatisme) เมื่อเริ่มแรกเน้นการสนับสนุนของโจน ต่อสถาบันพระมหากษัตริย์ แต่ต่อมาก็หันไปเน้นความเป็นชาตินิยม

ระหว่างสงครามโลกครั้งที่สอง ทั้งฝ่ายวิชีฝรั่งเศสและฝ่ายขบวนการฝรั่งเศสเสรี (Résistance française) ต่างก็ใช้โจนเป็นสัญลักษณ์ ฝ่ายวิชีใช้การโฆษณาชวนเชื่อของการรณรงค์ของโจน ในการต่อต้านอังกฤษโดยใช้โปสเตอร์ที่เป็นภาพของเรือบินอังกฤษทิ้งลูกระเบิดที่รูออง

และคำโฆษณา “They Always Return to the Scene of Their Crimes.” ส่วนฝ่ายขบวนการฝรั่งเศสเสรี เน้นการต่อสู้ของโจนในการต่อต้านการยึดครองของชาวต่างประเทศ และที่มาของโจนที่มาจากลอร์แรนซึ่งเป็นบริเวณที่ยึดครองโดยนาซี

เรือรบของรัฐนาวีแห่งฝรั่งเศสสามลำก็ตั้งชื่อตามโจนที่รวมทั้งเรือ “Jeanne d'Arc (R 97) ” ในปัจจุบันพรรค “Front national” ซึ่งเป็นพรรคฝ่ายขวาจัดของฝรั่งเศส ก็ไปรวมตัวกันที่หน้าอนุสาวรีย์ของโจน และพิมพ์ภาพที่คล้ายคลึงกับโจนในสิ่งพิมพ์ของพรรค และใช้คบเพลิงสามสีของพรรคเป็นสัญลักษณ์ของการพลีชีพของโจน ในตราของพรรค

ผู้ที่ค้านกับก็กล่าวเสียดสีความไม่เหมาะสมของการใช้สัญลักษณ์เช่นนี้วันหยุดราชการเพื่อเป็นเกียรติแก่โจนคือวันอาทิตย์ที่สองของเดือน

วัตถุมงคล

ในปี ค.ศ. 1867 กล่าวกันว่ามีการพบผอบในร้านขายยาในปารีส ที่มีคำจารึกว่า “ซากที่พบใต้ที่เผาโจนออฟอาร์ค, พรหมจารีแห่งออร์เลอองส์” ภายในเป็นซี่โครงและเศษไม้ไหม้ และชิ้นผ้าลินนินและกระดูกโคนขาของแมว ที่อาจจะอธิบายว่ามาจากประเพณีการโยนแมวดำเข้าไปในกองเพลิงที่เผาแม่มด

ในปัจจุบันผอบนี้รักษาไว้ที่พิพิธภัณฑ์ศิลปะและประวัติศาสตร์ที่ชินอง

ในปี ค.ศ. 2006 ฟิลลิปป์ ชาร์ลิเยร์ (Philippe Charlier) นักนิติวิทยาจากโรงพยาบาล Raymond-Poincaré ที่ Garches ได้รับหน้าที่ให้ศึกษาวัตถุที่ว่านี้ โดยใช้การวัดอายุด้วยกัมมันตภาพรังสี (Radiocarbon dating) และ spectrométrie

ผลจากการศึกษา พบว่าสิ่งที่อยู่ในผอบมาจากมัมมี่ของอียิปต์จาก 600 ถึง 300 ปีก่อนคริสต์ศักราช ลักษณะรอยไหม้เกิดจากปฏิกิริยาของสาร ที่ใช้ในการดองศพไม่ใช่จากการถูกเผา นอกจากนั้นก็ยังพบผงที่มาจากลูกสน ที่สนับสนุนทฤษฎีการทำมัมมี่ ชิ้นผ้าลินนินที่ไม่มีรอยไหม้คล้ายกับผ้าลินนินที่ใช้ในการห่อศพ

นักดมน้ำหอม Guerlain และ ฌอง ปาตู กล่าวว่า ได้กลิ่นวนิลาจากซากซึ่งก็ตรงกับทฤษฎีการทำมัมมี่เช่นกัน อีกข้อหนึ่งที่น่าสนใจคือมัมมี่ใช้เป็นเครื่องปรุงอย่างหนึ่งในการผสมยาในสมัยกลาง จึงอาจจะเป็นได้ว่ามีผู้ปิดฉลากผอบใหม่ระหว่างการปฏิวัติฝรั่งเศส

ขอขอบคุณ วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

อาทิตยวารศุภสวัสดิ์ ปรีดิ์มนัสสวัสดิ์สิริค่ะ

Create Date : 18 กรกฎาคม 2553

Last Update : 18 กรกฎาคม 2553 11:46:21 น.

0 comments

Counter : 1403 Pageviews.