|
เรามักได้ยินแม่จำนวนมากคุยว่า " ลูกของฉันเหมือนพ่อของเค้านะ ไม่ชอบวาดรูปหรือฟังเพลงเอาซะเลย " หรือ " สามีของดิฉันเป็นนักประพันธ์ค่ะ ลูกถึงได้แต่งเรียงความเก่ง คงเป็นเชื้อสายพ่อเค้าน่ะค่ะ " จริงอยู่ เรามีคำพังเพยมาแต่โบราณว่า " ลูกไม้ย่อมหล่นไม่ไกลต้น " , " ลูกกบย่อมเป็นลูกกบ " , " เถาแตงกวาย่อมไม่ออกผลเป็นมะเขือยาว " และมีตัวอย่างมากมายที่พ่อเป็นนักวิชาการ ลูกก็เป็นนักวิชาการ หรือพ่อเป็นพ่อค้า ลูกก็เป็นพ่อค้า
อย่างไรก็ตาม เรื่องนี้ไม่ได้หมายความว่าเด็กเหมือนพ่อหรือได้รับเชื้อสายจากพ่อ จึงเป็นเช่นนั้น แต่เป็นเพราะเด็กถูกเลี้ยงดูมาภายใต้สภาพแวดล้อมซึ่งเหมาะที่จะเป็นอย่างนั้นตั้งแต่แรกเกิด สภาพแวดล้อมซึ่งพ่อแม่สร้างขึ้นกลายเป็นสภาพแวดล้อมของเด็กและสร้างความสามารถของเด็กขึ้นมา เด็กจึงสนใจทางด้านนั้นไปด้วย
ถ้าหากพันธุกรรมหรือสายเลือดเป็นตัวกำหนดความสามารถของเด็กล่ะก็ พ่อลูกตระกูลไหนก็คงจะต้องสืบอาชีพเดียวกันต่อมาเรื่อยๆ เหมือนกับระบบชนชั้นอันเข้มงวด ซึ่งยังคงหลงเหลืออยู่ในประเทศอังกฤษ
แต่ในความเป็นจริง โลกของเราดีกว่านั้น มีไม่น้อยที่ลูกของนักวิชาการกลายเป็นนักไวโอลิน หรือลูกของหมอกลายเป็นนักประพันธ์ ตัวอย่างเช่น นายโคจิ โทโยดะ (Koji Toyoda) ลูกศิษย์คนโปรดของอาจารย์ซูซูกิ ซึ่งตอนนี้เป็นผู้คุมวงดนตรี Berlin Broadcasting Philharmonic Orchestra หรือนายเคนจิ โคบายาชิ (Kenji Kobayashi ) ซึ่งเป็นผู้คุมวง Oklahoma Symphony ทั้งสองคนไม่ได้มีพ่อแม่หรือญาติพี่น้องเป็นนักดนตรีที่มีชื่อเสียงอะไรเลย สภาพแวดล้อมในวัยเด็กต่างหากที่สร้างพวกเขาขึ้นมาทุกวันนี้
ท่านลองพิจารณารอบกายของท่านดูก็จะรู้ว่า พ่อแม่ที่เก่งกาจไม่จำเป็นจะต้องมีลูกที่เก่ง สังคมประนามเด็กแบบนี้ว่า " ลูกนอกคอก " แต่อันที่จริงความผิดไม่ได้อยู่ที่เด็ก สภาพแวดล้อมในระยะปฐมวัยต่างหากที่ทำให้เด็กกลายเป็น " ลูกนอกคอก "
ในทางตรงข้าม ลูกของพ่อขี้เมา ขี้เกียจหลังยาว ที่โตขึ้นกลายเป็นช่างเทคนิคหรือศิลปินผู้เก่งกาจก็มีตัวอย่างอยู่ไม่น้อย เข้าทำนอง " เหยี่ยวออกลูกเป็นนกอินทรี " เขาเหล่านั้นไม่ได้มีพรสวรรค์มาแต่กำเนิด แต่น่าจะกล่าวได้ว่าสภาพแวดล้อมช่วยสร้างความสามารถของพวกเขา
เด็กแรกเกิดนั้นหน้าตาเหี่ยวย่นเหมือนกันทุกคน และในทำนองเดียวกันเด็กแรกเกิดมีความสามารถและอุปนิสัยเหมือนกันหมด แต่สภาพแวดล้อมที่แตกต่างกัน ทำให้เด็กแต่ละคนเติบโตขึ้นมามีความสามารถและอุปนิสัยแตกต่างกัน
หมายความว่า อาชีพและความสามารถของพ่อแม่ไม่ได้เกี่ยวข้องโดยตรงกับการสร้างอุปนิสัยและความสามารถของเด็ก อาจกล่าวได้ว่าที่ลูกหมอกลายเป็นหมอ ก็เพราะแกได้กลิ่นยาและเคยชินกับเสื้อกาวน์สีขาวและคนไข้มาตั้งแต่เกิด
|
|