ธรรมนูญชีวิต (1)

ธรรมนูญชีวิต

โดย
พระเทพเวที (ประยุทธ์ ปยุตฺโต)

ผมเคยเรียนท่านทั้งหลายไว้ ณ บล็อกนี้ว่า ในปีหนึ่งๆนั้นผมได้รับหนังสือจำนวนหลายเล่ม จากท่านที่ผมเคารพนับถือ ญาติ มิตรสหาย หนังสือที่ได้รับในรอบทศวรรษที่ผ่านมานี้ ส่วนใหญ่มักจะเป็นหนังสือประเภทธรรมะ ซึ่งก็ถูกใจผมเป็นอย่างมาก เพราะในอดีตที่ผ่านมานั้นผมมักจะอ่านหนังสือเกี่ยวกับวิชาชีพที่ทำงานอยู่ เช่นหลักการบริหารการจัดการ การตลาด การบริหารงานทรัพยากรบุคคล ซึ่งเรามักเรียกหนังสือประเภทนี้ว่า How To หนังสือแนวธรรมะแทบจะไม่ได้อ่านเลยก็ว่าได้

ณ วันนี้หมดภาระเรื่องการทำงานแล้ว ใช้ชีวิตส่วนใหญ่อยู่ที่บ้าน บริหารชีวิตด้วยการอ่านหนังสือแนวธรรมะ ดูหนังบ้างเป็นครั้งคราวตามอารมณ์ (ส่วนใหญ่เป็นหนังเคเบิ้ลทีวี) ฟังเพลงโปรดแบบเพลงบรรเลง และกิจกรรมที่เข้ามาเติมเต็มชีวิตผมตอนนี้คือ การเข้าเน็ตหาความรู้ที่น่าสนใจ และระบายเรื่องต่างๆที่อยากจะถ่ายทอดให้คนอื่นได้รับรู้บ้างด้วยการเขียนบล็อก ตามที่ท่านทั้งหลายกรุณาเข้ามาอ่านและคอมเมนต์ให้กำลังใจกันเป็นประจำนี่แหละ

หนังสือชื่อ "ธรรมนูญชีวิต" ซึ่งเขียนโดย พระเทพเวที (ประยุทธ์ ประยุตฺโต) สมณศักดิ์ของพระเดชพระคุณท่านในขณะนั้น (พ.ศ.2535) ปัจจุบันท่านคือ พระพรหมคุณาภรณ์ (ถ้าพิมพ์ผิดต้องกราบขออภัย)เป็นหนังสือที่ผมอ่านด้วยความซาบซึ้งใจเป็นอย่างยิ่ง ยอมรับว่าอ่านหลายครั้ง อ่านแต่ละครั้งก็มีความดื่มด่ำในรสพระธรรม และคิดว่าผู้ที่เคารพนับถือศาสนาพุทธช่างโชคดีอย่างยิ่ง เพราะพระบรมศาสดาพระองค์ท่านได้วางแนวทางในการดำเนินชีวิตให้กับมนุษย์อย่างละเอียดถี่ถ้วน และเป็นธรรมนูญของชีวิตจริงๆ เสมือนกับรัฐธรรมนูญเป็นแม่บทของกฏหมายในการปกครองบ้านเมืองฉะนั้น

บทนำ

คนเต็มคน

1.คนสมบูรณ์แบบ
(สมาชิกที่ดีของนมุษยชาติ)

คนสมบูรณ์แบบ หรือมนุษย์โดยสมบูรณ์ ซึ่งถือได้ว่าเป็นสมาชิกที่ดีมีคุณค่าอย่างแท้จริงของมนุษยชาติ มีธรรมหรือคุณสมบัติดังต่อไปนี้
1.ธัมมัญญุตา รู้หลักและรู้จักเหตุคือรู้หลักการและกฏเกณฑ์ของสิ่งทั้งหลาย ที่ตนเข้าไปเกี่ยวข้องในการดำเนินชีวิต ในการปฏิบัติกิจหน้าที่และดำเนินกิจการต่างๆ รู้เข้าใจสิ่งที่ตนจะต้องประพฤติปฏิบัติ ตามเหตุผล เช่น รู้ว่า ตำแหน่ง ฐานะ การงาน อาชีพของตน มีหน้าที่และความรับผิดชอบอย่างไร มีอะไรเป็นหลักการ จะต้องทำอะไรอย่างไร จึงจะเป็นเหตุให้บรรลุถึงผลสำเร็จที่เป็นไปตามหน้าที่และความรับผิดชอบนั้นๆดังนี้เป็นต้น ตลอดจนชั้นสูงสุดคือรู้เท่าทันกฏธรรมดาหรือหลักความจริงของธรรมชาติ เพื่อปฏิบัติต่อโลกและชีวิตอย่างถูกต้อง มีจิตใจเป็นอิสระ ไม่ตกเป็ทาสของโลกและชีวิตนั้น



2.อัตถัญญุตา รู้ความมุ่งหมายและรู้จักผลคือรู้ความหมายและความมุ่งหมายของหลักการที่ตนปฏิบัติ เข้าใจวัตถุประสงค์ของกิจการที่ตนกระทำ รู้ว่าหลักการนั้นๆมีความมุ่งหมายอย่างไร รู้ว่าที่ตนทำอยู่อย่างนั้นๆดำเนินชีวิตอย่างนั้น เพื่อประสงค์ประโยชน์อะไร หรือควรจะได้บรรลุถึงผลอะไร ที่ให้มีหน้าที่ ตำแหน่ง ฐานะการงานอย่างนั้นๆ เขากำหนดวางกันไว้เพื่อความมุ่งหมายอะไร กิจการที่ตนทำอยู่ขณะนี้ เมื่อทำไปแล้วจะบังเกิดผลอะไรบ้าง เป็นผลดีหรือผลเสียอย่างไร ดังนี้เป็นต้น และประโยชน์ที่เป็นสาระของชีวิต



3.อัตตัญญุตา รู้จักตน
รู้ตามเป็นจริงว่าตัวเรานั้น ว่าโดยฐานะ ภาวะ เพศ กำลัง ความรู้ความถนัด ความสามารถและคุณธรรม เป็นต้น บัดนี้เท่าไหร่อย่างไร แล้วประพฤติปฏิบัติให้เหมาะสม และรู้จักแก้ไขปรับปรุงส่งเสริม ทำการต่างๆให้สอดคล้องถูกจุด ตรงทางที่จะให้เจริญงอกงามบังเกิดผลดี



4.มัตตัญญุตา รู้จักประมาณ คือรู้จักพอดี เช่น รู้จักประมาณในการบริโภค รู้จักประมาณในการใช้จ่ายทรัพย์ รู้จักความพอเหมาะพอดีในการพูด การปฏิบัติกิจและทำการต่างๆ ตลอดจนการพักผ่อนหลับนอนและการสนุกสนานรื่นเริงต่างๆ



5.กาลัญญุตา รู้จักกาล คือรู้กาลเวลาอันเหมาะสม และระยะเวลาที่พึงใช้ในการประกอบกิจ กระทำหน้าที่การงานปฏิบัติการต่างๆ และเกี่ยวข้องกับผู้อื่น เช่นรู้ว่าเวลาไหนควรทำอะไร และทำให้ตรงเวลา ให้เป็นเวลา ให้ทันเวลา ให้พอเวลา ให้เหมาะเวลา ให้ถูกเวลา เป็นต้น



6.ปริสัญญุตา รู้จักชุมชน คือรู้จักถิ่น รู้จักที่ชุมนุมและชุมชน รู้การอันควรประพฤติปฏิบัติในถิ่นที่ชุมนุมและต่อชุมชนนั้นว่า ชุมชนนี้เมื่อเข้าไปหา ควรต้องทำกิริยาอย่างนี้ ควรต้องพูดอย่างนี้ ชุมชนนี้มีระเบียบวินัยอย่างนี้ มีวัฒนธรรมประเพณีอย่างนี้ มีความต้องการอย่างนี้ ควรเกี่ยวข้อง ควรต้องสงเคราะห์ ควรรับใช้ ควรบำเพ็ญประโยชน์ให้อย่างนี้ๆ เป็นต้น


7.ปุคคสัญญุตา รู้จักบุคคล คือรู้จักและเข้าใจความแตกต่างแห่งบุคคลว่า โดยอัธยาศัย ความสามารถ และคุณธรรม เป็นต้น ใครๆยิ่งหรือหย่อนอย่างไร และรู้จักที่จะปฏิบัติต่อบุคคลอื่นๆด้วยดีว่า ควรจะคบหรือไม่ ได้คติอะไร จะสัมพันธ์เกี่ยวข้อง จะใช้ จะยกย่อง จะตำหนิหรือจะแนะนำสั่งสอนอย่างไร จึงจะได้ผลดังนี้ เป็นต้น

ธรรม 7 ข้อนี้ เรียกว่า สัปปุริสธรรม แปลว่าธรรมของสัปปุริสชน คือคนดี หรือคนที่แท้ ซึ่งมีคุณสมบัติของความเป็นคนที่สมบูรณ์

Create Date : 30 สิงหาคม 2549 Last Update : 5 พฤศจิกายน 2559 9:55:39 น. Counter : 1205 Pageviews.		17 comments
Share Tweet