Group Blog All Blog
|
40. การทะเลาะกันช่วยให้เด็กรู้จักเข้าสังคม และรู้จักคิดในทางสร้างสรรค์
กล่าวกันว่ามนุษย์เราเป็นสัตว์สังคม และมีสัญชาตญาณในการอยู่รวมหมู่ ไม่สามารถแยกออกไปอยู่โดดเดี่ยวคนเดียวได้ แต่ในอีกด้านหนึ่ง สมองส่วนหน้าของคนเราก็เน้นในเรื่อง ตน เพราะฉะนั้น คนเราจึงต้องคอยปรับความสมดุลระหว่างส่วนรวมกับส่วนตนอยู่เสมอ
คนเราจะปรับความสมดุลนี้ได้เก่งหรือไม่นั้น ขึ้นอยู่กับการเรียนรู้ในระยะปฐมวัย ผมคิดว่าคนเราจะรู้ว่าตอนไหนเราควรยืนยันความคิดของเราตอนไหนเราควรออมชอม ก็ต่อเมื่อเรามีรูปแบบการตัดสินใจซึ่งติดตัวมาจากประสบการณ์ในวัยเด็ก ที่ผมเน้นว่าเด็กควรเล่นด้วยกันก็เพราะเหตุผลนี้แหละครับ เมื่อเด็กอายุได้ 2 ขวบ แกก็เลิกเล่นคนเดียวและอยากเล่นกับเพื่อนเด็กที่เคยอยู่ใต้ความดูแลของพ่อแม่และเน้นความต้องการของตนเองตลอดมาจะเริ่มเข้าสังคมรวมหมู่และเรียนรู้ถึงการรู้จักรอมชอม แน่นอน บางครั้งเด็กอาจเดินร้องไห้กลับบ้านเพราะทำตามความต้องการของตนเองไม่ได้ หรือบางครั้งเกิดปะทะกับเพื่อนร้องไห้กลับบ้านไปก็มี เด็กเรียนรู้การใช้ชีวิตรวมหมู่จากการเล่นกับเพื่อนบ้าง ทะเลาะกับเพื่อนบ้าง โดยเฉพาะการทะเลาะกับเพื่อนนั้นช่วยทำให้เด็กรู้จักการเข้าสังคม และ ส่งเสริมให้เด็กรู้จักคิดในทางสร้างสรรค์ด้วย กล่าวกันว่าการทะเลาะวิวาทของเด็กมี 3รูปแบบคือ หนึ่งเจ้าตัวหาเรื่องเขาก่อน สองถูกหาเรื่องก่อนและรับคำท้า และสามการแก้แค้น ซึ่งรูปแบบเหล่านี้มีแนวโน้มแตกต่างกันไปตามอายุขัย เช่น การทะเลาะกับเพื่อนของเด็กอายุ 2 ขวบ มักอยู่ในรูปแบบถูกกระทำก่อน พออายุ 3 ขวบก็ชักจะไปหาเรื่องเขาก่อน ทั้งนี้เพราะเด็กมีความเป็นตัวของตัวเองมากขึ้น สาเหตุของการทะเลาะวิวาทกันก็มีหลายอย่าง เช่น แย่งของเล่นกันบ้าง แย่งกันเล่นไม้ลื่นหรือชิงช้าในสนามเด็กเล่นบ้าง ต่อปากต่อคำกันบ้าง เป็นต้น อย่างไรก็ตาม จะไม่มีการทะเลาะวิวาทกันโดยไม่มีสาเหตุโดยเด็ดขาด หากเราไม่ตรวจสอบดูสาเหตุให้รู้ชัด เอาแต่ปรามไม่ให้เด็กทะเลาะกัน ย่อมไม่เป็นการส่งเสริมให้เด็กรู้จักการรอมชอมแต่อย่างใด ยิ่งการที่พ่อแม่เข้าไปยุ่งเวลาเด็กทะเลาะกันนั้น เปรียบเสมือนการเด็ดดอดตูมที่กำลังจะผลิบาน หยุดยั้งมิให้สัญชาตญาณของการรวมหมู่พัฒนาขึ้นมา เด็กๆย่อมทะเลาะกันบ้าง รอมชอมกันบ้าง และคิดหาทางแก้ปัญหาของเขาเอง ผู้ใหญ่ไม่ควรเข้าไปยุ่มย่าม ถ้าผู้ใหญ่ใช้เหตุผลของผู้ใหญ่ตัดสินปัญหาการทะเลาะกันของเด็ก และดุว่าเด็กที่ทะเลาะกันว่าไม่สมควร กลับจะกลายเป็นการสร้างนิสัยดื้อรั้นขึ้นในตัวเด็ก เราควรคิดว่าการทะเลาะกันเป็นการทดสอบเด็กซึ่งเริ่มเรียนรู้การใช้ชีวิตรวมหมู่ 39. ควรส่งเสริมให้เด็กได้เล่นด้วยกัน
ผมได้ยกตัวอย่างต่างๆ และเล่าให้ทราบแล้วว่าการที่แม่สัมผัสอยู่ใกล้ชิดกับลูกตั้งแต่เช้าจรดเย็นเป็นสิ่งกระตุ้นที่สำคัญและมีผลต่อเด็ก ไม่แต่ในด้านการพัฒนาทางสติปัญญาเท่านั้น ยังรวมถึงด้านจิตอารมณ์ด้วย
อย่างไรก็ตาม ความสัมพันธ์อันสลับซับซ้อนระหว่างเด็กกับพี่น้องและเด็กอื่นๆ จะให้ผลกระตุ้นที่ดีกว่าความสัมพันธ์ระหว่างแม่กับเด็กสองต่อสองเสียอีก ผมเห็นพ่อแม่ที่ชอบกักให้เด็กทารกอยู่แต่ในบ้านบ่อยๆ อันที่จริงภาพที่เด็กไปเที่ยวนอกบ้านให้มีโอกาสสัมพันธ์กับเด็กอื่นๆเป็นสิ่งสำคัญมาก การทำเช่นนี้ไม่แต่ช่วยพัฒนาเด็กทางด้านสติปัญญาเท่านั้น ยังช่วยให้เด็กรู้จักเข้าสังคม รู้จักอะลุ้มอล่วย และสร้างความเป็นผู้นำด้วย หนังสือพิมพ์ อาซาฮีซิมบูน เคยลงข่าวเรื่อง ดร.แฮรี่ ฮาร์โลว์ หัวหน้าศูนย์วิจัยเกี่ยวกับมนุษย์และลิง (Primates Research Centre) แห่งมหาวิทยาลัยวิสคอนซิน ซึ่งได้ทำการทดลองว่า ถ้าหากว่าแยกลูกลิงไปอยู่กรงอื่นเพียงตัวเดียวทันทีที่ลิงออกลูกมาจะเกิดผลกระทบอย่างไรบ้างต่อชีวิตของลิงตัวนั้นในภายหลัง รายงานการทดลองนี้ชี้ให้เห็นถึงผลที่มีต่อการพัฒนาการทางด้านสติปัญญาและการเข้าใจสังคมในหมู่ลิง ซึ่งน่าสนใจมาก ดร.แฮรี่ ฮาร์โลว์ สร้างกรงซึ่งรอบๆปิดด้วยแผ่นไม้ และข้างในมีหัวนมยางไว้สำหรับดูดนมวางไว้เท่านั้น เขาต้องการทดลองว่า ถ้าหากเอาลูกลิงแรกเกิดมาเลี้ยงไว้ในกรงนี้ 3 เดือน แล้วนำออกไปอยู่กับลูกลิงธรรมดาตัวอื่น ลูกลิงตัวนี้จะมีพฤติกรรมอย่างไร ปรากฏว่าในระยะแรก ลูกลิงตัวนี้มีท่างงงวยทำอะไรไม่ถูก แต่ไม่ถึงสัปดาห์ มันก็เล่นกับลิงตัวอื่นๆอย่างสนุกสนานต่อมาเขาเอาลูกลิงที่ถูกขังเดียวไว้ถึง 6 เดือนมาเข้าฝูงลิงธรรมดา ลูกลิงนี้ไม่ยอมเล่นกับตัวอื่นเลย มันได้แต่นอนห่อตัวด้วยความกลัวอยู่มุมกรงและไม่ยอมออกจากที่นั่น ครั้งสุดท้ายเขาเอาลูกลิงซึ่งถูกขังเดี่ยวไว้ 1 ปี มาทดลอง ปรากฏว่ามันไม่ยอมเล่นกับลูกลิงซึ่งเคยถูกขังมาก่อนเหมือนกัน และเมื่อนำลูกลิงธรรมดามาอยู่ร่วมกับลูกลิงตัวนี้ ลูกลิงธรรมดาถึงกับมีอาการโรคประสาท เพราะลูกลิงที่เคยถูกขังเดี่ยวไม่ยอมเล่นด้วยเลย ผลการวัดระดับสติปัญญา ปรากฏว่าลูกลิงที่เคยถูกขังเดี่ยวเกิน 6 เดือนขึ้นไป ไม่สามารถเทียบกับลูกลิงธรรมดาได้เลย เมื่อผมอ่านข่าวนี้ ผมรู้สึกว่าการทดลองนี้น่าจะใช้กับลูกคนได้ด้วย การทดสอบบ่งให้เห็นว่า ถ้าหากว่าเด็กทารกถูกเลี้ยงในสภาพแวดล้อมที่มีการติดต่อกับคนอื่นๆ น้อยจะมีผลร้ายต่อทางด้านการพัฒนาด้านอุปนิสัยและสติปัญญา คนสมัยนี้สังคมกับเพื่อนบ้านน้อยกว่าสมัยก่อนมาก แต่อย่างน้อยที่สุด คุณแม่ที่มีลูกเล็กๆด้วยกันน่าจะพบปะติดต่อกันให้มาก 38. ปู่ย่าตายายเป็นเครื่องกระตุ้นที่ดีของเด็ก
ในปัจจุบัน ครอบครัวหนุ่มสาวสมัยใหม่มักจะแยกออกมาอยู่อย่างอิสระ คนแก่คนเฒ่าจึงถูกลดบทบาทไม่ให้เข้าไปยุ่มย่ามทั้งในเรื่องชีวิตครอบครัวและการอบรมเลี้ยงดูหลาน พ่อแม่รุ่นใหม่กล่าวหาว่าปู่ย่าตายายตามใจหลานมากเกินไปจนทำให้เสียเด็ก โดยเฉพาะในกลุ่มที่พ่อแม่อยู่ในพวกทันสมัยหัวก้าวหน้ามีแนวโน้มที่จะคิดเช่นนี้มาก มีพ่อแม่บางคู่ถึงกับพาลูกแยกตัวออกไปทนอยู่ในห้องเช่าแคบๆห้องเดียว ด้วยเหตุผลเพียงว่า ถ้าอยู่กับคนแก่ตนจะอบรมเลี้ยงดูลูกไม่ได้ดั่งใจมากนัก
ผมสงสัยว่าเราจำเป็นต้องแยกครอบครัวกันถึงขนาดนั้นเชียวหรือ เหตุผลในเรื่องอื่นอาจจะมี แต่สำหรับการอบรมเลี้ยงดูเด็ก การแยกเป็นครอบครัวเล็กไม่แน่ว่าจะดี จริงอยู่ในปัจจุบันนี้เรายังมีปัญหาเรื่องแม่ผัวลูกสะใภ้พี่สะใภ้ น้องสะใภ้ ปัญหาการยกย่องลูกชายคนโตเป็นสมบัติล้ำค่าของตระกูล ในขณะที่ลูกคนรองๆลงไปไร้ความหมาย ซึ่งเป็นทัศนคติแบบศักดินาและยังคงหลงเหลืออยู่ในประเทศญี่ปุ่น แต่ในอีกด้านหนึ่ง ผมคิดว่า เราไม่ควรมองข้ามข้อดีที่สำคัญของการที่มีคนหลายวัยหลายรุ่นอยู่ในครอบครัวเดียวกัน มีคนแก่จำนวนมากที่มีการศึกษาดี รสนิยมดี และได้รับการอบรมสั่งสอนในเรื่องมารยาทสังคมที่ถูกต้อง สิ่งเหล่านี้ผมก็ไม่ทราบว่าจะใช้ได้สักแค่ไหนในสมัยนี้ แต่การที่หนังสือเกี่ยวกับพิธีการในงานแต่งงาน และงานศพยังขายดีอยู่เสมอ ย่อมแสดงว่าไม่ว่าสมัยไหน ความคิดอ่านในรูปด้านความสัมพันธ์ของมนุษย์เป็นสิ่งจำเป็นเสมอ ผมรู้สึกว่าน่าเสียดายมาก ถ้าหากเราพรากเด็กจากคนแก่เพียงเหตุผลว่าคนแก่ตามใจเด็กเกินไป ทั้งๆที่คนแก่มีประสบการณอันล้ำค่า ถ้าไม่อยากให้ลูกเอาใจตนเอง พ่อแม่ก็ควรเป็นผู้กำหนดระเบียบเสียเอง พ่อแม่น่าจะตระหนักว่าการพูดคุยและพฤติกรรมแต่ละอย่างของคนแก่นั้นเป็นสิ่งกระตุ้นเด็กชนิดที่พ่อแม่ไม่อาจให้ลูกได้ ผมได้ยินจากอาจารย์เซจิ คายะ (DR.Seiji Kaya) ซึ่งเป็นนักวิทยาศาสตร์ชาวญี่ปุ่นที่มีชื่อเสียงว่า ใน สมัยเยาว์วัยท่านได้อิทธิพลจากคุณปู่คุณย่ามากที่สุด สมัยนั้นคุณปู่ของอาจารย์คายะเป็นผู้ใหญ่บ้านของหมู่บ้านแห่งหนึ่งแถวๆอำเภอ ไอคาวะ(Aikawa )ในจังหวัดคานางาวะ (Kanagawa) และเป็นคนเข้มงวดมาก ขนาดที่เด็กจะหยุดร้องไห้ทันทีที่ได้ยินเสียงกระแอมของท่านในระหว่างที่ท่านเดินไปตามถนน ท่านไม่ได้ดุด่าคนตามอารมณ์ แต่เข้มงวดด้วยระเบียบกฎเกณฑ์ ดังนั้น ถึงแม้อาจารย์คายะเคยเกเรอยู่พักหนึ่ง ท่านก็ไม่ถึงกับประพฤติผิดและเติบโตขึ้นมาเป็นเด็กร่าเริงและปรับตัวเก่ง ในทางตรงกันข้ามกับคุณปู่ คุณย่าของท่านป็นคนอ่อนโยนและนั่งทอผ้าได้ทั้งปีโดยไม่เบื่ออาจเป็นเพราะอิทธิพลของคุณย่าก็ได้ อาจารย์คายะจึงเป็นคนที่มีความอดทนและมีความพยายามสูงอย่างน่าทึ่ง เวลาถอนหญ้าในสนาม ถ้ายังมีหญ้าเหลืออยู่แม้แต่ต้นเดียวท่านก็ไม่ยอมหยุด อาจารย์ทางด้านจิตวิทยาชื่อ อาจารย์อาคิระ ทาโงะ (Akira Tago) กล่าวว่าความตั้งใจพยายามและพลังสมาธิของท่านนี่แหละ ที่ทำให้อาจารย์คายะกลายเป็นนักวิทยาศาสตร์ที่มีชื่อเสียงระดับโลก และมีบุคลิกภาพที่น่านับยิ่งถือ 37. ยิ่งมีพี่น้องมากยิ่งดี
คู่สมรสหนุ่มสาวในญี่ปุ่นในปัจจุบัน มีแนวโน้มที่จะแยกตัวออกมาอยู่อิสระและมีลูกน้อย เหตุผลทางเศรษฐกิจและสภาพที่อยู่อาศัยซึ่งเป็นปัญหาใหญ่ บีบบังคับให้ครอบครัวต้องเป็นไปในรูปนี้ แต่ถ้ามองในแง่ของการศึกษาในระยะปฐมวัยแล้ว แนวโน้มเช่นนี้ไม่ดีเลย
ผมเป็นลูกโทนซึ่งเป็นเรื่องแปลกในสมัยก่อน ตอนนั้นผมรู้สึกอิจฉาเพื่อนๆที่มีพี่น้องตั้งวงกินข้าวอย่างครึกครื้น เล่นด้วยกัน ทะเลาะกัน ทำให้ผมอยากไปร่วมวงกับพวกเขาอยู่เสมอ และที่น่าสนใจก็คือ ไม่ว่าบ้านไหน ลูกคนโตมักจะเป็น ผู้สืบตระกูลที่โง่เขลา (ตามประเพณีดั่งเดิมของญี่ปุ่นกำหนดให้ลูกชายคนโตจะเป็นผู้สืบตระกูลลุรับมรดกตกทอดทั้งหมด-ผู้แปล) เป็นคนสงบเสงี่ยมเรียบร้อย แต่ถ้าจะว่าไปแล้วก็เป็นคนที่ไม่มีชีวิตชีวา เพื่อนผมคนหนึ่งเป็นลูกชายคนกลาง เป็นคนใจเด็ดมาก โดนพี่ชายแกล้งก็ไม่ยอมร้องไห้ง่ายๆและถึงแม้จะโดนทั้งพี่ทั้งน้องรุมเอา ก็ไม่มีวันเอ่ยปากว่ายอมแพ้อย่างเด็ดขาด เรื่องนี้คงไม่ใช่ประสบการณ์ของผมเพียงคนเดียว เรื่องทำนองนี้เราได้ยินได้ฟังกันบ่อยๆนะครับ ลูกพ่อแม่เดียวกัน เติบโตมาในบ้านเดียวกัน เพราะเหตุใดจึงมีความแตกต่างทางด้านอุปนิสัยและความสามารถได้เล่า ที่แล้วมากล่าวกันว่าเป็นเพราะลูกคนที่ 2 ที่ 3 นั้นพ่อแม่ไม่ค่อยเอาใจใส่เหมือนลูกคนแรก แต่ทฤษฎีสมัยใหม่ทางด้านการศึกษาในระยะปฐมวัย ตั้งข้อสงสัยไว้ว่าคงมิใช่สาเหตุเพียงเท่านั้น สำหรับลูกคนแรก ถึงพ่อแม่จะพยายามสร้างสภาพแวดล้อมในบ้านให้ดีสักแค่ไหน อิทธิพลที่มีต่อเด็กก็มาจากพ่อแม่เท่านั้น ส่วนลูกคนที่ 2 พอเกิดมาก็มีพี่คอยบีบจมูกเล่นบ้าง ทุบหัวเล่นบ้าง จึงมีสิ่งกระตุ้นอยู่มาก เพราะฉะนั้นลูกคนที่สองจึงเข้มแข็งและร่าเริงกว่าลูกคนแรก ยิ่งมาถึงคนที่ 3 ที่ 4 แนวโน้มยิ่งชัดเจนขึ้น ทำให้ลูกคนรองๆลงมาเป็นเด็กที่เข้มแข็งทั้งทางด้านร่างกายและด้านบุคลิกภาพ แม้แต่ในชั้นเรียนไวโอลิน เด็กที่มีพี่ชายหรือพี่สาวเรียนอยู่แล้วจะเรียนก้าวหน้าไปได้เร็วมาก คงเป็นเพราะผู้เป็นน้องได้ฟังเสียงเพลงของพี่หรือแผ่นเสียงประกอบการเรียนมาตั้งแต่แรกเกิดแล้ว เรามักได้ยินคนพูดเสมอว่ายิ่งจนยิ่งลูกเยอะ เรื่องนี้กับเรื่องที่มีผู้มีชื่อเสียงจำนวนมากมาจากครอบครัวยากจน คงจะเกี่ยวพันกันอย่างลึกซึ้ง เพราะเหตุว่าเด็กยิ่งมีพี่น้องมากเท่าไรก็ยิ่งมีสิ่งกระตุ้นมาก จึงมีโอกาสที่จะเติบโตขึ้นมาเป็นคนที่มีความสามารถและบุคลิกภาพที่เหนือผู้อื่น 36.พ่อควรสัมพันธ์กับลูกให้มากขึ้น
อาจเป็นเพราะพ่อส่วนใหญ่มีความสัมพันธ์กับลูกน้อย เด็กจึงจดจำช่วงเวลาที่สนุกกับพ่อได้ดีไปจนโต ลูกชายคนโตของผมยังจำเหตุการณ์เมื่อหลายสิบปีก่อนได้ดี ทั้งๆที่เป็นเรื่องธรรมดาสามัญที่สุดซึ่งผมก็ลืมไปหมดแล้ว เขายังจำได้ว่าเคยไปเที่ยวเรือ สนุกกับผม หรือขนมที่แวะกินกับผมตอนกลับจากเดินเล่นนั้นอร่อยมาก
บทบาทของพ่อในครอบครัวมักจะถูกกำหนดให้ทำหน้าที่ดุลูก ถ้าพ่อซึ่งปกติลูกไม่ค่อยได้เห็นหน้าอยู่แล้วก็ต้องตีหน้ายักษ์ดุลูกทุกครั้งที่เจอกัน เด็กก็คงเห็นพ่อเป็นศัตรูและมีท่าทีต่อต้าน เด็กที่มีอารมณ์ไม่ปกติส่วนใหญ่ไม่มีภาพพจน์ที่ดีของพ่อ ในทางตรงกันข้ามเด็กที่มีพ่อเคร่งครัดเกินไป แก่วิชายิ่งกว่าคุณแม่อาจเติบโตเป็นอัจฉริยบุคคล หรือวีรบุรุษในอนาคต แต่เมื่ออ่านประวัติของมหาบุรุษทั้งหลายแล้ว รู้สึกว่าจะมีเรื่องบกพร่องทางด้านอุปนิสัยอยู่มาก อีกด้านหนึ่ง มีพ่อจำนวนไม่น้อยที่ขี้เกียจหลังยาว ขี้เมา กลัวเมีย และไม่สนใจอบรมสั่งสอนลูกเลย เด็กที่มีพ่อแบบนี้มักกลายเป็นคนดื้อรั้นและประพฤติผิดเมื่อโตขึ้น ผมคิดว่าผู้ที่มีบทบาทสำคัญที่สุดในการอบรมสั่งสอนลูกคือแม่ แต่ไม่ได้หมายความว่า พ่อควรปล่อยให้แม่รับผิดชอบในเรื่องนี้แต่ผู้เดียว พ่อต้องเป็นผู้ช่วยที่ดีของแม่ บทบาทของพ่อในด้านการให้การศึกษาของครอบครัวเป็นเช่นนี้มิใช่หรือ บรรยากาศของครอบครัวที่ราบรื่นเป็นสุขนั้น แม่สร้างคนเดียวไม่ได้แน่ วันก่อนผมนั่งอยู่ในรถไฟ เจอพ่อแม่ลูก 3 คน ดูเหมือนกำลังเดินทางไปไหนสักแห่ง เด็กผู้หญิงอายุประมาณ 8 ขวบ กำลังโต้ปัญหาเชาวน์กับพ่อของแกอย่างน่าสนุก ผมนั่งฟังสองพ่อลูกโต้กันอย่างไร้สาระเรื่อยๆลูกสาวถามว่า ปาป๋า หมากฝรั่งสิบอันคืออะไรเอ่ย พ่อตอบว่า อ๋อ หมากฝรั่งสิบอันก็ เกาะกวม น่ะซี อยากไปจัง (คำว่า เกาะกวม ในภาษาญี่ปุนออกเสียงว่า กัมโท ซึ่งจะให้แปลว่าหมากฝรั่งสิบอันก็ได้ กัม = หมากฝรั่ง โท = สิบ ...ผู้แปล) ผู้เป็นแม่นั่งอ่านนิตยสารอยู่ข้างๆทำท่าไม่สนใจ ผมเข้าใจว่าแม่คงไม่อยากเข้าไปยุ่มย่ามขัดขวางความสัมพันธ์อันดีของสองพ่อลูกในตอนนี้ จึงปล่อยให้สองคนคุยกันตามสบาย ผมคิดว่าเด็กผู้หญิงคนนี้โตขึ้นจะต้องเป็นสตรีที่ดีเลิศ เรื่องที่ผู้ใหญ่คิดว่าเป็นเรื่องไร้สาระ กลับกลายเป็นเรื่องสนุกอย่างยิ่งสำหรับเด็ก ๆจะเติบโตเป็นคนดีภายใต้ครอบครัวที่มีแม่เป็นผู้นำและพ่อเป็นผู้ช่วยที่ดีในการเลี้ยงลูกเท่านั้น แทนที่จะพูดว่างานยุ่ง เหนื่อยเหลือเกิน คุณพ่อน่าจะสร้างความสัมพันธ์กับลูกให้มากขึ้น |
Harutoaki
 ฝากข้อความหลังไมค์ Rss Feed  Smember ผู้ติดตามบล็อก : 9 คน [?] ตอนนี้ผันตัวมาเป็นแม่ค้าทำขนส่งจากจีนมาไทย หาตังค่าขนมให้เจ้าหนูฮิโร ใครสนใจติดต่อมาได้เลยนะคะ เราคิดราคาถูกสุดๆ ส่วนอะไรที่เป็นข้อมูลเอามาแชร์กับเพื่อนๆเท่าที่จะทำได้นะคะ เพื่อนๆจะได้ไม่เจอเหตุการเซ็งแบบเรา หากเพื่อนๆมีข้อมูลอะไรเพิ่มเติมก็เขียนแนะนำเราเอาไว้ได้เลยนะคะจะได้เป็นความรู้กับเราด้วย. สำหรับเพื่อนๆที่สงสัยเกี่ยงกับเรื่องวีซ่า สามารถทิ้งอีเมล์ไว้ให้เราได้นะค่ะ เวลาตอบบางทีบางคนไม่ใช่สมาชิกเราก็ไม่รู้ว่าจะได้เห็นข้อความเราไหม เรื่องวีซ่าเราไม่ใช่ผู้เชี่ยวชาญแต่อย่างใด แต่ที่ลงข้อมูลไว้เผื่อคนที่ต้องการทำวีซ่าอย่างเราจะได้มีที่หาข้อมูลได้ |
