ภูผา กำแพง แสงดาว

บทประพันธ์ : สิรปกรณ์

ISBN 978-616-445-539-9 ฉบับปก สำนักพิมพ์นิลุบล. พิมพ์ครั้งที่ 1. 2560

จำนวน 224 หน้า ราคา 265 บาท

รายละเอียด

ร้อยเอกคีรี เด่นภูมิ นายทหารหนุ่ม ผู้ตั้งใจอุทิศตนเพื่อปกป้องชาวบ้านแสนพนมจากกลุ่มผู้ก่อการร้ายมาตลอด 3 ปี กำลังเผชิญกับปัญหาครั้งใหญ่ เมื่อมีรายงานถึงการปรากฏตัวของ รุสลัน ซามะ หัวหน้าผู้ก่อการร้ายที่ทางการกำลังตามตัวในเขตชุมชนแสนพนม เป็นเหตุให้นายทหารหนุ่มคัดค้านการเปิดทำการโรงเรียนแสนพนมที่เพิ่งสร้างขึ้นใหม่ เพราะเกรงว่าผู้ก่อการร้ายจะเข้ามาก่อความไม่สงบ จนอาจเกิดอันตรายต่อครูและนักเรียน แต่เพราะขัดความประสงค์ของผู้ใหญ่ (ในแวดวงราชการ) ไม่ได้ โรงเรียนแสนพนมจึงต้องเปิดทำการอย่างไม่อาจหลีกเลี่ยง 

แล้วโชคชะตาก็ได้พา นิจ เดชดำรง ครูสาว อดีตชาวชุมชนแสนพนมกลับมาเป็นครูที่บ้านเกิดอีกครั้ง หลังจากที่หล่อนต้องจากไปนานนับสิบปี เพราะสูญเสียพ่อไปกับการเหตุการณ์โรงเรียนถูกเผาในอดีต การกลับมาครั้งนี้ ทำให้นิจได้พบกับผู้กองคีรี ที่ทุ่มเทชีวิตเพื่อปกป้องบ้านเกิดของหล่อน และ ร้อยตำรวจเอกมหรรณพ ธยานันท์ หัวหน้าฐานปฏิบัติการตำรวจตระเวนชายแดนสายกำแพง ซึ่งมีใจชอบพอหล่อนตั้งแต่แรกพบ

ผู้กองคีรีไม่เพียงดูแลชาวบ้านให้ปลอดภัยจากผู้ก่อการร้าย แต่เขายังต้องต่อสู้กับหัวใจของตัวเองด้วย ว่าเขาพร้อมจะเปิดรับความรักครั้งใหม่หรือไม่  เพราะอาชีพและหน้าที่ของเขาไม่อาจมอบความมั่นคงแก่คนที่จะอยู่เคียงข้างได้ แม้ว่าเขายังต้องการใครสักคนที่คอยรับฟังความทุกข์ และร่วมยินดีไปกับความสุขของเขาก็ตาม ทว่าท้ายที่สุดอุดมการณ์ ความรัก และวิถีแห่งวีรบุรุษก็ได้มอบคำตอบทั้งหมดให้แก่เขา...ไปอ่านกันต่อในเล่มนะครับ

“ดาวของที่นี่สวยสว่างมากที่สุดในคืนเดือนมืด สมแล้วที่ชื่อบูกิตบินตัง

นิจคงจะรู้ความหมายของชื่ออำเภอที่นี่ดี”

“พ่อเคยบอกนิจว่า บูกิตคือภูผา และบินตังคือดวงดาว

ชื่อของที่นี่เมื่อรวมแล้วก็จะแปลได้ว่า

ภูผาแห่งดวงดาว”

- ภูผา กำแพง แสงดาว

REVIEW

ภูผา กำแพง แสงดาว ของ สิรปกรณ์ เป็นหนึ่งในนวนิยายรางวัลรองชนะเลิศ จากการประกวดรางวัลประภัสสร เสวิกุล ครั้งที่ 1 ประจำปี 2559 ผมอ่านนวนิยายเรื่องนี้จบมานานหลายเดือนมากแล้ว แต่เพิ่งมีเวลาหยิบมารีวิว (ยังมีดองเอาไว้อีกหลายเล่มเลย) หากต้องนิยามแก่นของนิยายให้เข้าใจอย่างง่าย คงไม่มีอะไรดีไปกว่าโปรยปกหน้าที่เขียนบอกไว้แล้วว่า “ความรัก มิตรภาพ และอุดมการณ์ของวีรบุรุษชายแดนใต้” ที่มีกลิ่นอายของความโรแมนติก-ดราม่า แฝงเอาแทบทุกช่วงทุกตอนของเรื่องราว

ภูผา กำแพง แสงดาว บอกเล่าถึงความกล้า ความเสียสละของทหารและตำรวจที่ปกป้องชายแดนใต้จากกลุ่มผู้ก่อการร้าย เกิดขึ้นในสถานที่สมมติที่ผู้เขียนจินตนาการขึ้นมา ไม่ว่าจะเป็นอำเภอบูกิตบินตัง หมู่บ้านแสนพนมและสายกำแพง เพียงแต่ชื่อที่คิดขึ้นนี้ก็ทำให้ผมหลงเชื่อเสียแล้วว่าเป็นสถานที่จริง และเมื่ออ่าน ๆ ไปคุณอาจคิดเหมือนผมว่า คนเขียนน่าจะเป็นทหารหรือตำรวจที่เคยประจำการอยู่ชายแดน เพราะบรรยายรายละเอียดการทำหน้าที่รั้วของชาติได้อย่างสมจริง น่าเชื่อ แม้กระทั่งวิธีพูดจากันของพวกตำรวจ-ทหาร ที่ผู้น้อยจะเรียกผู้ใหญ่ว่า ‘พี่’ และผู้ใหญ่เรียกผู้น้อยว่า ‘น้อง’ เราจึงได้เห็นความรัก ความผูกพันธ์ของเหล่าทหารจากนิยายเรื่องนี้อย่างเต็มที่ จนอาจเกิดความรู้สึกคล้อยตามว่าพวกเขาต่างก็มีอุดมการณ์เพื่อความสงบสุขของชาติจริง ๆ 

แต่ในทางกลับกัน เราผู้อ่านต้องยอมรับอย่างหนึ่งว่า ผู้เขียนได้คัดเลือกเอามุมมองและอุดมการณ์ที่ดีของทหารตำรวจออกมานำเสนอเป็นหลัก (ตามที่กล่าวไว้ในคำนำ) ดังนั้น เราจึงแทบไม่พบเหตุผลเบื้องหลังของกลุ่มผู้ก่อการร้ายในเรื่องนี้เลย ว่าเหตุใดพวกเขาถึงต้องเผาโรงเรียน มีอะไรเป็นสาเหตุกันแน่ ส่วน นายรุสลัน ก็มีลักษณะเป็นเหมือนเงามืดที่ตะคุ่มอยู่เบื้องหลังเรื่องราวตลอดเวลา ไม่ได้มีการนำเสนอให้เรามองเห็นตัวเขาชัด ๆ ผมอ่านทีแรกก็ติดใจสงสัยอยู่ว่า ทำไมถึงไม่ให้เรารู้จักตัวตนของรุสลันเลย แต่พอมาคิดดูแล้ว ผู้เขียนอาจทำถูกที่ไม่ไปแตะเรื่องราวดังกล่าว เพราะปัญหาชายแดนใต้ค่อนข้างละเอียดอ่อนมาก ควรละไว้ในฐานที่เข้าใจ และเลือกโฟกัสไปที่มุมมองของตัวละครเอกคือ ร้อยเอกคีรี และทัศนคติของเขาเป็นสำคัญ ดังคำพูดของเขาที่ว่า...

“ผมรักหมู่บ้านแสนพนม คืนไหนที่ผมเหน็ดเหนื่อยจากการทำงาน

ผมจะขึ้นไปที่ริมผาด้านหลังฐานปฏิบัติการเพื่อนั่งมองดวงดาวบนท้องฟ้า

แสงดาวที่กระพริบอยู่บนนั้นทำให้ผมมีกำลังใจต่อสู้

บูกิตบินตังเป็นเมืองคนกล้า

มีนักรบ ทหาร ตำรวจหลายร้อยคนทิ้งชีวิตไว้ที่นี่เพื่อปกป้องประเทศชาติ

แต่พวกเขาไม่ได้หายไปไหนหรอกครับ ยังคงคุ้มครองทุกคนอยู่บนฟากฟ้าโน่น

นิจรู้ไหมว่าดวงดาวทุกดวงมีจิตวิญญาณของผู้กล้าเหล่านั้น

วันหนึ่งถ้าผมตาย ผมจะไปอยู่บนท้องฟ้า

เป็นดวงดาวที่ส่องแสงลงมาให้ทุกคนในแสนพนมที่ผมรัก”

- คีรี

ภูผา กำแพง แสงดาว หน้า 200

ข้อดีอย่างหนึ่งของ ภูผา กำแพง แสงดาว คือการนำเสนอภาพการอยู่ร่วมกันของชุมชนชาวพุทธและชาวมุสลิม ซึ่งดำเนินไปอย่างถ้อยทีถ้อยอาศัยกัน แม้จะนับถือคนละศาสนา แต่พวกเขาพร้อมร่วมมือร่วมใจปกป้องอันตรายที่อาจมาจากบุคคลภายนอกชุมชน แต่ถึงอย่างนั้น บางฉากเหตุการณ์ที่นำไปสู่ความสูญเสียในนิยาย ก็ทำให้เรารู้สึกสะเทือนใจมาก ๆ ไม่ว่าจะเป็นเหตุการณ์โรงเรียนถูกเผา พระสงฆ์ถูกฆาตกรรม หรือการวางระเบิด หากแต่สิ่งเหล่านี้คือ “เรื่องจริงที่เกิดขึ้น” ผมคิดว่าเราทุกคนต่างก็รับทราบข่าวสารกันดี เลยมองว่านิยายเรื่องนี้ไม่ได้มีเจตนาไปในทางส่งเสริมให้เกิดความรุนแรง หรือชี้นำให้เข้าข้างฝ่ายทหาร หรือฝ่ายหนึ่งฝ่ายใด แต่เชื่อว่าคนเขียนหยิบความจริงมานำเสนอ ก็เพื่อทิ้งบางอย่างเอาไว้ให้ผู้อ่านนำไปคิดต่อเอง ว่าเราควรจะเดินหน้ากันต่อไปอย่างไร เช่นเดียวกับชาวบ้านแสนพนมที่ยังคงมองหาปลายทาง คือ “ความสงบสุข” ซึ่งบอกใบ้ความประสงค์นั้นผ่านคำพูดของตัวละครแล้วว่า 

"...นะดาเชื่ออย่างที่พ่อบอกว่าทุกอย่างเป็นไปตามประสงค์ของอัลเลาะห์

ครูสอนว่าทุกศาสนาล้วนสอนให้ทุกคนเป็นคนดีด้วยกันทั้งนั้น

แต่อาจจะมีบางคนที่ทำให้ความเข้าใจของศาสนาคลาดเคลื่อนจนต้องมุ่งเอาชีวิตกัน...

เขาฆ่าแม่เรา เราฆ่าเพื่อนเขา เขาฆ่าเพื่อเรา

ตราบใดที่ปัญหาในจังหวัดชายแดนภาคใต้ยังไม่ถูกรัฐบาลแก้ไขอย่างจริงจัง

มันก็จะเป็นแบบนี้ต่อไป

ผู้กองแค่คนเดียวไม่สามารถยุติปัญหาได้หรอกค่ะ

เท่าที่ผู้กองเสียสละมาอยู่กับพวกเราที่นี่ พวกเราก็ขอบคุณผู้กองมากแล้ว

ทุกคนรู้ว่าผู้กองรักพวกเรา ยังไงก็จะไม่มีวันลืมผู้กอง"

- นะดา

ภูผา กำแพง แสงดาว หน้า 179-180

ส่วนประเด็นความรักของพระเอก นางเอก และพระรอง ก็ดำเนินไปตามขนบนิยายที่พูดถึงความรักโดยทั่วไป ไม่มีแกร่งแย่งชิงดี แต่เต็มไปด้วยมิตรภาพและความจริงใจที่ดีต่อกัน ซึ่งตัวละครคีรี นิจ และ มหรรณพ ก็นำเสนอออกมาได้ค่อนข้างโอเค เราอ่านแล้วไม่รู้สึกเข้าข้างใครเป็นพิเศษ แต่นึกเอ็นดูและอยากจะเอาใจช่วยทุกคน 

ด้านสำนวนภาษาและวรรณศิลป์ ผู้เขียนใช้ภาษาได้ดี ละเมียดละไม อ่านแล้วลื่นไหล เข้าใจง่าย โดยภาพรวมเป็นนิยายที่ไม่ได้หวือหวา แต่อ่านแล้วประทับใจ ต้องชื่นชมผู้เขียนที่กล้าหยิบ “สถานการณ์ปัญหาชายแดนภาคใต้” มานำเสนอในรูปแบบของนิยาย เพราะน้อยมากที่เราจะเห็นใครกล้าเอาเรื่องราวดังกล่าวมาเขียน แต่ถ้าจะให้ผมติงอะไรสักอย่างในเรื่อง ก็คงเป็นฉากลาดตระเวนของทหารตำรวจที่มีมาบ่อยมาก น่าจะมีฉากอื่น ๆ มาทดแทนได้บ้าง แต่ความจริงก็ไม่ได้แย่เลย เพราะนี่คือนิยายที่นำเสนอชีวิตของทหารตำรวจประจำชายแดน พวกเขาย่อมต้องทำหน้าที่ลาดตระเวน และป้องกันอันตราย...

ใครลังเลว่าจะอ่านดีไหม อยากให้ได้ลองอ่านกันดูครับ ความละมุนละม่อมในการนำเสนอ และแก่นสำคัญของเรื่องราว ทำให้เรารู้สึกไม่เสียเวลาเลยที่ได้หยิบนวนิยายรางวัลเรื่องนี้ขึ้นมาอ่าน

Jim-793009

08: 10 : 2018