ISBN : 974-690-414-5  ฉบับปก สำนักพิมพ์ดอกหญ้า 2545. พิมพ์ครั้งที่ 44, 2551.

รายละเอียด

นพพร หนุ่มนักศึกษาวัย 22 ปี ได้พบกับ หม่อมราชวงศ์กีรติ เมื่อท่านเจ้าคุณอธิการบดีพาคุณหญิงไปฮันนีมูนที่ญี่ปุ่น โดยเขาถูกไหว้วานให้เป็นไกด์นำท่านทั้งสองเที่ยวชมประเทศญี่ปุ่น ความที่เจ้าคุณอธิการบดีเริ่มชรามากแล้ว ท่านจึงยินดีให้ภรรยาเที่ยวท่องได้ตามใจ โดยมีนพพรคอยเป็นเพื่อน ด้วยวัยหนุ่ม นพพรเกิดมีใจหลงรักคุณหญิงกีรติ ขณะที่คุณหญิงพยายามวางตัวให้เหมาะสมแก่ฐานะและวัยวุฒิที่แก่กว่านพพรหลายปี 

ความผูกพันที่เกิดขึ้นหลายสัปดาห์ ทำให้นพพรรุ่มร้อนด้วยความรัก ความหลง ที่มีต่อคุณหญิง ถึงขนาดกล้าแสดงความรักต่อคุณหญิงกีรติอย่างเปิดเผย แม้ว่าคุณหญิงจะปฏิเสธด้วยเหตุผลต่างๆ แต่ความทุกข์เพราะไม่ได้ครอบครองรักของนพพร ก็ยิ่งทำให้เขาทรมานใจ จนเมื่อคุณหญิงและท่านเจ้าคุณกลับเมืองไทย นพพรก็ยังคงเพียรติดต่อกับคุณหญิงกีรติทางจดหมายอยู่เรื่อยๆ เป็นเวลาหลายปี 

หากรักเกิดเพราะความหลง เมื่อเวลาผันผ่านไป ย่อมคลายไปตามกาลเวลา หากรักเกิดเพราะความประทับตรึงตราอยู่ในใจ ย่อมไม่เสื่อมคลายง่ายๆ เรื่องราวของนพพรกับคุณหญิงกีรติก็เห็นว่าดำเนินอยู่บนแนวคิดเดียวกันนี้

ข้าพเจ้ารู้ดีว่า ข้างหลังภาพ นั้นมีชีวิต

และเป็นชีวิตที่ตราตรึงอยู่ในหัวใจข้าพเจ้า...

- ข้างหลังภาพ

REVIEW

นวนิยายเรื่อง ข้างหลังภาพ ของศรีบูรพา เชื่อว่าใครต่อใครก็ต้องรู้จักงานเขียนอมตะชิ้นนี้ สมควรแล้วที่ได้รับการยกย่อง และกล่าวขานกันมานาน แม้โครงเรื่องจะว่าด้วยเรื่องราวความรักเป็นหลัก ดำเนินเรื่องด้วยวิถีชีวิตสามัญ ไม่หวือหวา แต่กลับเต็มไปด้วยแง่คิด มุมมองชีวิต และการมองชีวิตอย่างสมเหตุสมผล อ่านแล้วผมรู้สึกเชื่อขึ้นมาจริงๆ ว่าศรีบูรพาอาจเคยได้รู้จักผู้หญิงอย่างคุณหญิงกีรติมาแล้วจริงๆ หรือไม่ท่านก็คงเข้าใจความรู้สึกของผู้หญิงได้ดีมากๆ 

แง่มุมชีวิตที่สะท้อนให้เห็นเด่นชัดมาจากสองตัวละครหลัก คือ นพพร กับ คุณหญิงกีรติ 

นพพร เป็นตัวแทนของชายหนุ่มวัยคะนองรัก เมื่อเกิดความรัก ความหลงต่อคุณหญิง ก็พยายามอย่างยิ่งจะทำให้คุณหญิงได้รู้ใจตนและรักตอบ โดยมองข้ามความถูกต้อง เหมาะสม ค่านิยม และบรรทัดฐานของสังคมไปหมด เวลาคนมีความรักถึงขนาดที่เรียกว่ารักบังตา ก็คงจะคึกอย่างนพพรนี่เอง แต่ความคึกคะนองเช่นนี้ เมื่อนานวันเข้าย่อมถดถอย วันที่นพพรเติบโตขึ้น สิ่งที่ชายหนุ่มมุ่งหมายกลับไม่ใช่ความรัก หากแต่เป็นความสำเร็จด้านการงาน และครอบครัว ซึ่งเป็นไปตามธรรมชาติของผู้ชายโดยทั่วไป

ด้าน คุณหญิงกีรติ เติบโตมาอย่างลูกเจ้าลูกนาย เป็นชีวิตของลูกผู้หญิงที่มีพ่อแม่เป็นผู้กำหนด แม้คุณหญิงจะงามพร้อม และเฉลียวฉลาด แต่นั่นไม่ใช่ความสุขที่ปรารถนา คุณหญิงก็เหมือนกับผู้หญิงทั่วไป ปรารถนาความรัก มองว่ามันคือสิ่งสวยงามของโลก ซึ่งเป็นการมองอย่างคนที่หวังจะมีรัก มากกว่าคนที่เคยผ่านรักมาแล้ว ต่อเมื่อคุณหญิงได้รู้จักมันเข้าจริงๆ ชีวิตของคุณหญิงกลับไม่อาจทำอย่างใจต้องการได้ 

คุณหญิงได้ชื่อว่ามีสามีแล้ว ท่านจึงเก็บซ่อนทุกความรู้สึก ทุกความประทับใจ ไว้ในใจแต่เพียงผู้เดียว กระทั่งวันหนึ่ง ความรักของคุณหญิงก็เป็นเพียงความรักปักใจของหล่อนเพียงฝ่ายเดียว ดั่งประโยคที่หล่อนเขียนไว้ก่อนตายว่า “ฉันตายโดยปราศจากคนที่รักฉัน แต่ฉันก็อิ่มใจว่า ฉันมีคนที่ฉันรัก” นั่นเป็นประโยคอมตะของเรื่องข้างหลังภาพเลยก็ว่าได้ เพราะมันได้สะท้อนความรู้สึกทั้งหมดของคุณหญิงกีรติ

มุมมองชีวิตและความรัก เป็นเรื่องที่สะท้อนอย่างตรงไปตรงมาในเรื่อง แต่จริงๆแล้ว ข้างหลังภาพยังแฝงไว้ด้วยแนวคิดของผู้เขียน หรือทัศนคติของสังคมไทยสมัยก่อน (หรืออาจสะท้อนมาถึงปัจจุบัน) ไว้หลายเรื่องเลย อย่างความคิดของคุณหญิงกีรติเกี่ยวกับคุณค่าผู้หญิงกับความงามว่า

“...เธอจงเห็นใจฉันเถิด เราเกิดมาโดยเขากำหนดให้เป็นเครื่องประดับโลก ประโลมโลก มันเป็นหน้าที่ของเรายิ่งกว่านั้น บางทีคุณความดีของสตรีก็ถูกมองข้ามไปเลยถ้ามิได้มีอยู่ในความงาม...”

ข้างหลังภาพเล่าเรื่องผ่านมุมมองของนพพร ผู้อ่านจะได้รับรู้ความรู้สึกของนพพรได้ทั้งหมด ขณะเดียวกัน ผู้อ่านก็จะได้ค่อยๆ เรียนรู้ความรู้สึกนึกคิดของคุณหญิงไปทีละนิดๆ ไม่ใช่เรื่องรักหวือหวา แม้ถ้อยคำภาษาจะค่อนข้างสวย พาฝัน แต่เดาว่าคงเป็นไปอย่างสำนวนคนสมัยก่อน ขนบการแต่งนวนิยายเป็นแบบเก่า คือ ไดอะล็อกของตัวละครหนึ่งๆ ค่อยข้างยาว คนไม่คุ้นเคยอาจเห็นแล้วเหนื่อย แต่ถ้าลองอ่านกันจริงๆ แล้ว ทุกถ้อยคำสำนวนค่อนข้างอ่านเพลิน งดงามดี

ใครยังไม่เคยอ่าน หรือลังเลจะอ่าน อาจเพราะรู้เรื่องราวตอนจบแล้ว ผมแนะนำให้ลองอ่านสักครั้งครับ รับรองว่าคุณต้องได้ข้อคิดดีๆ อีกมากเลย

สวัสดีครับ 

Jim-793009

18 : 09 : 2015