bloggang.com mainmenu search
20 ปี ภาพยนตร์เรื่องสุริไยโท


Wikipedia

เพิ่งผ่านตาไปว่า หนังเรื่องสุริโยไทมีอายุได้ 20 ปีแล้วนะ
รู้สึกแก่มากมายเลยทีเดียว เพราะเคยอยากเขียนเกี่ยวกับหนังเรื่องนี้
แต่ก็เป็นเพียงแค่คิด แรงบันดาลใจคือ เจอกระทู้ใน pantip บ่อยมากที่มาถามว่า
เรื่องนั้นเรื่องนี้เป็นอย่างไร ทั้งที่ความจริงแล้ว เราต้องแยกให้ได้ว่า นี่คือหนัง
      
หนังคือสิ่งที่สร้างความบันเทิง ไม่ใช่สารคดี แม้ว่าเบื้องหลังนั้นท่านมุ้ยจะทำงานหนักมาก
ในการหาข้อเท็จจริงเพื่อนำมาเขียนบท แต่สิ่งสำคัญคือ มันเป็นเรื่องในอดีต
แม้มีบันทึกไว้ แต่ก็ไม่ได้มีรายละเอียดมากพอที่จะนำมาทำบทภาพยนตร์
ในหนังจึงมีเรื่องที่เป็นจริงตามประวัติศาสตร์ และเรื่องที่แต่งขึ้นเพื่อให้ดูสนุก
 
เพราะว่าพงศาวดารมีไว้เพื่อเขียนเรื่องราวพระราชกรณียกิจของพระมหากษัตริย์
ไม่ใช่บันทึกชีวประวัติส่วนพระองค์ ดังนั้นเริ่มราวจึงเริ่มขึ้นหลังจากการครองราชย์
แต่การสร้างหนังนั้นต้องมีที่มาที่ไป ต้องมีคนดีคนร้ายและแรงจูงใจไม่เช่นนั้นก็ไม่ใช่หนัง
เราจะลองมายกเหตุการณ์ต่างๆ เท่าที่ผมจะนึกออกได้ เมื่อเวลาผ่านไป 20 ปีแล้ว
 
1. ฉากพระสุริโยไทหนีไปหาพ่ออยู่หัว เพราะถูกบังคับให้เข้าพิธีสมรส
และมีฉากฝรั่งใส่หมวกเหล็กมาจับไป แน่นอนว่าเรื่องนี้ไม่มีในประวัติศาสตร์ 
ที่ท่านมุ้ยจึงใส่เข้ามา ก็เพราะว่าเป็นเรื่องสำคัญเพื่อแสดงให้เห็นว่า
เป็นช่วงเวลาที่ฝรั่งชาติแรก คือพวกโปรตุเกสเข้ามาในกรุงศรีอยุธยา ในสมัยสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2

และต่อไปในสมัยพระไชยราชา ก็จะมีฉากบาทหลวงที่ทำหน้าที่เป็นหมอ
ในสงครามกับเมืองเชียงใหม่ด้วย นอกจากจะมาเป็นทหารรับจ้าง
ทำหน้าที่ยิงปีนไฟและปีนใหญ่ ยังนำวิทยาการสร้างกำแพงเพื่อป้องกันเมืองมาด้วย
กรุงศรีอยุธยาจึงเริ่มสร้างกำแพงเมืองด้วยอิฐ รวมทั้งที่เมืองกำแพงเพชรด้วย
 
ซึ่งเหตุการณ์ช่วงนี้ใช้บันทึกของเฟอร์ดินัน เมนเดส ปินโต
ที่เข้ามาค้าขายและถูกบังคับให้มาร่วมรบกับอยุธยา และเป็นหลักฐานที่
ท่านมุ้ยตัดสินใจว่า ให้พระไชยราชาเสด็จสวรรคตจากการถูกลอบวางยาพิษ
ส่วนหลักฐานอื่นๆ นั้น มีทั้งที่ไม่ระบุสาเหตุ หรือระบุว่าเป็นเพราะสาเหตุอื่น
 


Silpa-mag.com

2. หลักฐานในการดำเนินเรื่องหลักคือ พงศาวดารฉบับหลวงประเสริฐ 
ซึ่งปัจจุบันนักวิชาการเชื่อว่ามีความน่าเชื่อถือที่สุด ดังนั้นถ้าเรื่องใด
มีบันทึกไว้ในเอกสารฉบับนี้ ก็จะถูกนำมาใส่ในเรื่อง ทั้งที่อาจไม่จำเป็น
เช่น พระยอดฟ้ารับราชสมบัติแผ่นดินไหว หรือสมเด็จพระรามาธิบดีเห็นดาวหาง
 
3. ในภาพยนตร์นั้นผูกให้พระไชยราชาเป็นโอรสของสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2
และสมเด็จพระเฑียรราชาเป็นโอรสที่เกิดจากพระสนมของพระอาทิตยวงศ์
ทั้งสองพระองค์มีศักดิ์เป็นลูกพี่ลูกน้องกัน แต่ปัจจุบันเรายังไม่มีข้อมูลในเรื่องนี้
 
ในกรณีพระไชยราชาในภาพยนตร์ไม่ได้กล่าวไว้ชัดเจน
มีแต่เพียงฉากที่เสด็จลงมาเอาเมืองแล้วตรัสว่า บัลลังค์นี้เป็นของพี่อยู่แล้ว
แต่ของพระเฑียรราชาเอ่ยไว้ในฉากที่พระรัษฏาธิราชกุมารประสูติว่า
อย่าได้นำพระรัษฏาธิราชลงมานับญาติ เพราะพระองค์เป็นเพียงแต่ลูกพระสนม
 
ข้อเท็จจริงเดียวในเรื่องนี้คือ ตำแหน่งพระเยาวราช ของพระเฑียรราชา
หมายถึงโอรสที่ประสูติแต่พระสนม ถ้าประสูติแต่พระมหสีใช้ หน่อพระพุทธเจ้า
ดังนั้นท่านมุ้ยจึงมองย้อนขึ้นไปในชั้นก่อนหน้า ว่ามีการสืบราชสมบัติอย่างไร
ด้วยเราจะเห็นว่าก่อนหน้านั้น เป็นการสืบต่อจากบิดามาสู่พระโอรสองค์โตเป็นหลัก
 
โดยหลังการเสด็จสววรคตของสมเด็จพระบรมไตรโลกนารถ
ผู้ที่ได้สืบราชสมบัติต่อมาคือ สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 3 เป็นพระราชโอรส
เมื่อสมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 3 เสด็จสวรรคต ผู้ที่จะสิบราชสมบัติต่อมา
ควรจะเป็นพระโอรสของสมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 3  

แต่กลับเป็นสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2 ซึ่งเป็นพระราชโอรสของสมเด็จพระไตรโลกนารถ
ดังนั้นสมเด็จพระบรมไตรโลกนารถจึงมีพระราชโอรสที่ได้ครองราชย์ถึง 2 พระองค์
คือสมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 3 และสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2 แปลเป็นคำพูดง่ายๆ ว่า
พี่เป็นก่อนแล้วน้องก็ได้เป็นต่อ ดูเหมือนว่าจะมีสัญญาใจ อะไรบางอย่าง
 


Kapook.com

กลับมาที่ช่วงสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2 เสด็จสวรรคต พระราชโอรสของพระองค์
ซึ่งควรจะเยาว์ชันษาก็ไม่ได้เสด็จขึ้นครองราชย์  แต่เป็นพระอาทิตยวงศ์
ซึ่งมีพระชนมายุมากขึ้นครองราชย์สมบัติแทน ดังนั้นมีความเป็นไปมากว่า
พระอาทิตยวงศ์จะเป็นพระราชโอรสของ สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 3
 
โดยมีพระนามว่า สมเด็จหน่อพุทธางกูร แปลว่าเป็นพระราชโอรสอันเกิดแต่มเหสี
และมีอีกพระนามว่า สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 4
แสดงว่า มีความเป็นไปได้ว่า ราชสมบัติวนกลับไปสาย สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 3
ผู้เป็นพี่ในสายพระราชโอรสของสมเด็จพระบรมไตรโลกนารถ
 
ดังนั้นเมื่อสิ้นพระอาทิตยวงศ์ สิทธิ์ก็ควรกลับไปสายน้อง คือสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2
แต่พระอาทิตยวงศ์กลับตั้งพระราชโอรสของพระองค์ คือ พระรัษฏาธิราช
นั่นจึงเป็นข้อสันนิษฐานว่า มีการไม่ปฏิบัติตามสัญญาใจเกิดขึ้น
ผู้ที่ได้ผลกระทบในเรืองนี้ จึงควรเป็นพระราชโอรสของสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2
 
ซึ่งตามประวัติศาสตร์ในเรื่องนี้ ผู้ที่มาชิงราชสมบัติ คือ พระไชยราชา
จึงเป็นไปได้ว่า พระองค์จะเป็นพระราชโอรสของสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2




Sahamongkolfilm

พงศาวดารไม่ได้มีระบุว่า พระองค์เป็นอุปราชวังหน้าครองเมืองพิษณุโลก
จนมีความสัมพันธ์อันดีกับหัวเมืองเหนือ และพระมหาธรรมราชาแบบในหนัง
หนังก็ใช้การอนุมานรัชกาลก่อนหน้าเช่นกันว่า

เมื่อสมเด็จพระบรมไตรโลกนารถไปครองเมืองพิษณุโลกเพื่อต้านทานทัพล้านนา
พระองค์ให้สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 3 ครองกรุงศรีอยุธยาในฐานะเมืองลูกหลวง
เมื่อสิ้นสมเด็จพระบรมไตรโลกนารถ ก็ไม่มีบันทึกว่า มีการแต่งตั้งอุปราชไปครองเมืองพิษณุโลกอีกเลย
เพราะทางล้านนาก็สิ้นพระเจ้าติโลกราช ภัยคุกคามต่ออยุธยานั้นไม่มีอีกแล้ว
 
เมื่อพระไชยราชาได้ราชสมบัติ สัญญาใจฉบับนี้ก็คงจบลง
เพราะพระองค์สำเร็จโทษพระรัษฏาธิราช พระโอรสสายสมเด็จพระบรมราชาธิราชไปแล้ว
พระแก้วฟ้าพระราชโอรสของพระไชยราชาจึงได้ราชสมบัติโดยไร้คู่แข่ง
แต่ก็เกิดการพลิกผันไปในที่สุด

เมื่อขุนวรวงศาปราบดาภิเษกขึ้นมา ตามมาด้วยการก่อการของพระมหาธรรมราชา
แต่สุดท้ายราชสมบัติกลับไปที่พระเฑียรราชา ดังนั้นท่านมุ้ยจึงสันนิษฐานว่า
พระเฑียรราชาแม้จะเป็นโอรสพระสนม ก็น่าจะเป็นพระโอรสสายของพระบรมราชาธิราช
จึงมีศักดิ์และสิทธิ์ที่เมื่อก่อการได้สำเร็จแล้ว จะยกให้เป็นพ่ออยู่หัวพระองค์ใหม่นั่นเอง
 
4.พระมหากษัตริย์กรุงศรีอยุธยาต้องมีพระสนมทั้งสี่ จากราชวงศ์สุโขทัย
สุพรรณภูมิ อู่ทอง และศรีธรรมาโศกราช เป็นบทในหนังที่เขียนให้
สมเด็จพระไชยราชาเป็นผู้ตรัสขึ้นมาอรรถาธิบายเรื่องการอภิเษกสมรส
 
เรื่องนี้เป็นสิ่งที่ตีความโดยนักวิชาการชั้นหลังเมื่อไม่นานมานี้
ว่ากษัตริย์อยุธยาน่าจะต้องมีการแต่งงานเพื่อรักษาความสัมพันธ์
แต่ในสมัยก่อนนั้นคงไม่มีความคิดเรื่องความเป็นราชวงศ์แบบที่ว่า
เพราะการแต่งงานเพื่อผูกความสัมพันธ์นั้นซับซ้อนจนไม่น่าแยกออกได้
 
เรื่องนี้ใส่เข้ามาเพื่ออธิบายว่า ท้าวศรีสุดาจันทร์ยกราชสมบัติให้ขุนวรวงศา
เพราะเป็นสายอู่ทองด้วยกันที่เป็นคนก่อตั้งกรุงศรีอยุธยา แต่ได้เสียอำนาจไปให้แก่
กลุ่มที่มาจากสุพรรณภูมิ เช่นเดียวกับพระสุริโยไทก็ไม่ได้มาจากกลุ่มสุโขทัย ที่หนังใช้เป็นคำอธิบายว่า
พระมหาธรรมราชายอมให้พระเฑียรราชาได้ราชสมบัติ เพราะพระสุริโยไท
 


Sahamongkolfilm

5. ไทยรบพม่า ศึกเชียงไกรเชียงกราน
ความในพงศาวดารฉบับหลวงประเสริฐมีว่า 
ศักราช ๙๐๐ จอศก แรกให้พูนดิน ณ วัดชีเชียง
ในเดือนหกนั้น แรกสถาปนาพระพุทธเจ้าและพระเจดีย์
เถิงเดือน ๑๑ เสด็จไปเชียงไกรเชียงกราน
 
เป็นเวลายาวนานที่เราเชื่อตามพระวินิจฉัยของสมเด็จกรมพระยาดำรงฯ
ว่าไทยรบกับพม่าครั้งแรกที่ศึกเมืองเชียงไกรเชียงกราน ซึ่งน่าจะเป็นหัวเมืองมอญ
ด้วยพระเจ้าตเบงชเวตี้ยกทัพล่วงเข้ามา โดยไม่รู้ว่าอยู่ในเขตขัณฑเสมาของอยุธยา
(ประชุมพงศาวดารภาคที่ 6 เล่มที่ 5: 2506)
 
แต่ด้วยการสอบทานศักราชกับพงศาวดารพม่า พบว่าตอนนั้นตองอูยังตีเมืองหงสาวดีไม่ได้
จึงไม่สามารถที่ยกทัพลงมายังหัวเมืองมอญทางใต้ ที่สันนิษฐานไว้ว่าคือเมืองเชียงไกรเชียงกราน
ในปัจจุบัน ข้อสันนิษฐานที่ทำได้ คงเหลือแต่การพิจารณาชื่อเมือง

1. คำว่าเชียง เป็นคำล้านนาแน่ๆ หมายถึงเวียง เช่น เชียงใหม่ เชียงราย 
2. ชื่อเมืองคู่เป็นที่นิยมในกลุ่มสุโขทัยและสุพรรณภูมิ เช่น สุโขทัย-ศรีสัชนาลัย สรรคบุรี-แพรกศรีราชา
ความเป็นไปได้ในตอนนี้ คือ เมืองนี้น่าจะอยู่ที่บริเวณรอยต่อระหว่างรัฐสุโขทัยและล้านนา
 
เมื่อไปอ่านบันทึกการประพาสลำน้ำมะขามเฒ่าของรัชกาลที่ 5 พระองค์ทรงพบว่า
เหนือปากน้ำโพ นครสวรรค์นั้นมีลำน้ำสายหนึ่งชื่อว่า ลำเชียงไกร ที่แยกมาจากแม่น้ำยม
ดังนั้น เป็นไปได้ว่าเมืองเชียงไกรเชียงกราน จะเป็นเมืองโบราณที่อยู่เหนือนครสวรรค์ขึ้นไป
อันเป็นจุดแยกของแม่น้ำสายนี้เมื่อสมัยโบราณ แต่จะอยู่ที่ใดนั้นยากที่จะบอกได้
 
ดังนั้นศึกเมืองเชียงไกรเชียงกรานจึงอาจะเป็นการรบกับล้านนามากกว่ากับพม่า
 
และนั่นคือ 5 เรื่องที่ผมพอจะนึกขึ้นได้ในวันนี้ แต่ที่เหลือนั้นหนังทำได้ตรงกับพงศาวดาร
เด็กรุ่นใหม่อาจจะเข้าใจประวัติศาสตร์ในช่วงเวลานั้น จากการดูหนังเรื่องนี้ได้
ต่างจากเรื่องถัดมา คือตำนานสมเด็จพระนเรศวร ที่ท่านมุ้ยได้ตั้งชื่อไว้อย่างชัดเจนว่า
ตำนาน ดังนั้นเรื่องหลักฐานความเป็นจริงก็จะน้อยกว่า สุริโยไทค่อนข้างมาก
 
เราจึงไม่ควรมาตั้งกระทู้ถามว่า สมเด็จพระนเรศวรใช้ไก่อะไรไปตีกับไก่พระมหาอุปราชา
Create Date :31 สิงหาคม 2564 Last Update :1 กันยายน 2564 15:49:36 น. Counter : 1480 Pageviews. Comments :3