แนวคิดในการดำเนินโครงการ
สืบเนื่องจากบันทึกความร่วมมือด้านการพัฒนา ระหว่างสำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์และสถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน (องค์การมหาชน) กระทรวงการพัฒนาองค์กรชุมชนและความมั่นคงองมนุษย์ ซึ่งจัดทำขึ้นเมื่อวันที่ 7 กุมภาพันธ์ 2550 เป็นการบันทึกความเข้าใจในการสร้่างกิจกรรมถวายเป็นพระราชกุศล เนื่องในวโรกาสมงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 80 พรรษาของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

สาระสำคัญแห่งความร่วมมือมุ่งเน้นการส่งเสริมงานด้านพัฒนาคุณภาพชีวิตและคุณภาพของการอยู่อาศัยของคนในชุมชนแออัดผู้มีรายได้น้อยในพื้นที่เมือง สนับสนุนงานด้านการพัฒนาชุมชนซึ่งมีชุมชนเป็นแกนหลักและมีส่วนร่วมในกระบวนการพัฒนาให้มั่นคงเกิดคุณค่าในการใช้ที่ดินเพื่ออยู่อาศัยและพัฒนาทั้งทางด้านสังคมเศรษฐกิจอย่างมีประสิทธิภาพตามโครงการบ้านมั่นคงของสถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน ซึ่งได้สิทธิเช่าที่ดินจากสำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ จำนวน 39 ชุมชน ซึ่งมีเป้าหมายที่สำคัญคือ เพื่อสนับสนุนประสานความร่วมมือในการดำเนินงานพัฒนาความมั่นคงด้านที่อยู่อาศัยและร่วมมือกันทำโครงการพัฒนาคุณภาพชีวิตเพื่อเป็นแนวทางต้นแบบให้กับชุมชนอื่นๆ ต่อไป ทั้งนี้เพื่อเป็นกิจกรรมถวายเป็นพระราชกุศลแด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว โดยกำหนดเนื้อหางานเป็นแนวทางปฏิบัติร่วมกันในการสำรวจชุมชน ศึกษาความเป็นไปได้ของโครงการ ตลอดจนวางแผนและพัฒนาโครางการโดยมีแผนผังการปรับปรุงชุมชนเพื่อสร้างความมั่นคงระยะยาวทั้งด้านสังคม เศรษฐกิจ และสิ่งแวดล้อมในระยะยาว

จากการพัฒนาที่ส่งผลกระทบต่อการแปรเปลี่ยนไปของสภาพความเป็นอยู่และการดำรงชีวิต ตามแบบวิถีชุมชนเดิม จึงจำเป็นที่จะต้องกลับมาให้ความสำคัญต่อการฟื้นฟูวิถีชีวิตชุมชน อันจะส่งผลกระทบต่อการพัฒนาความสัมพันธ์ วิถึการดำรงชีวิต การพลิกฟื้นเศรษฐกิจชุมชน โดยอาศัยรากฐานทางประวัติศาสตร์ วิถีการดำรงชีวิตดั้งเดิม และสถาปัตยกรรมเก่าแก่อันทรงคุณค่าเป็นหลัก

สำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ร่วมกับชุมชนบนพื้นที่สำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ในพื้นที่เขตป้อมปราบศัตรูพ่ายและเขตพระนคร จึงได้ริเริ่มการสร้างกระบวนการทำงานที่เริ่มจากคนใช้ชุมชน รวมกลุ่มกันสร้างเครือข่าย "ฟื้นฟูชุมชนเมืองเชิงอนุรักษ์ย่านป้อมปราบศัตรูพ่าย-พระนคร" โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อการฟื้นฟูชุมชนย่านประวัติศาสตร์ให้กลายเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรม ประเพณี และสถาปัตยกรรมอาคารอนุรักษ์ และส่งเสริมการสร้างความเข็มแข็งให้กับชุมชน