<<
ธันวาคม 2553
 1234
567891011
12131415161718
19202122232425
262728293031 
 
19 ธันวาคม 2553
 

ทริปเดินเตร่ตรอก : Part III ชุมชนบ้านบาตร



มีเรื่องดีบ้างร้ายบ้างเข้ามากระทบจิตใจในช่วงที่ผ่านมา
ก็เลยบิ้วอารมณ์ให้รื่นเริงพอจะเขียน blog ต่อไม่ออก
ขออภัยที่ทิ้งค้างการเดินทางไว้ข้ามสัปดาห์
กลับมาเดินเที่ยวกันต่อไปแล้วล่ะ


จาก ชุมชนวังกรมพระสมมตอมรพันธ์ เราเดินย้อนกลับมายังชุมชนบ้านบาตรอีกครั้ง
ถึงเวลานี้ก็พบว่ามีผู้มารอร่วมเดินอีก 3-4 คน ค่อยคึกคักขึ้นมาอีกหน่อย

ที่ชุมชนแห่งนี้ป้ากฤษณาเล่าให้เราฟังว่า บาตรพระที่ผลิตจากชุมชนแห่งนี้
เป็นบาตรพระทำมือทุกขั้นตอน ซึ่งทุกขั้นตอนนี้ป้าหนาทำได้หมด
เนื่องจากเกิดและเติบโตมาใช้ชุมชนแห่งนี้ ได้เห็นปู่ย่าตายายทำบาตรพระมาตั้ืงแต่เล็ก
ได้ยินเสียงตีขอบ เคาะบาตร มาเป็นเวลานานกว่า 50 ปีแล้ว
ทุกวันนี้ช่างฝีมือทำบาตรเหลืออยู่เพียงไม่กี่ครอบครัว
แต่คนที่ยังเหลืออยู่ก็มุ่งมั่นที่จะสืบสานการทำบาตรพระด้วยมือนี้ต่อไป
ก็คงเป็นปัญหาเดียวกับที่ชุมชนบ้านบุประสบอยู่คือ ช่างฝีมือน้อยลง และคนรุ่นหลังที่จะเรียนรู้ก็ไม่มี



คุณลุงที่สาธิตอยู่ ลุกจากที่นั่งแล้วให้เราลองลงมือตีบาตรดูบ้าง
ลุงบอกว่า การทำบาตรนั้นทำได้บุญ เพราะทำขึ้นเพื่อถวายพระ
"เคาะไปตามรอยเย็บ หมุนบาตรไปด้วย ตีไปเถอะ เสียแล้วลุงตีซ้อมเอง"

พอลุุงว่ามาแบบนี้ พวกเราก็ผลัดกันเข้าไปนั่งแทนที่ จับค้อนเคาะบนบาตรหมุนไปเรื่อย
เอาเป็นว่า แค่พอรู้ว่า เคาะอย่างนี้ น้ำหนักอย่างนี้ ก็พอ
แล้วเราก็เดินตามไกด์และป้าหนาไปแวะบ้านต่างๆ
ช่างแต่ละคน แต่ละบ้าน ก็กำลังทำงานกึ่งสาธิตไปด้วย



บาตรบุมือที่บ้านบาตร เป็นลักษณะบาตรที่ถูกต้องตามหลักพระธรรมวินัย คือ เป็นบาตรเหล็กกล้ารมดำ ทำขึ้นด้วยมือ มีรอยตะเข็บเหมือนดังจีวรพระ ซึ่งเป็นวิธีดั้งเดิมในการทำบาตร บาตรหนึ่งใบต้องผ่านขั้นตอนถึง 21 ขั้นตอน และอาศัยทั้งช่างตีขอบ ช่างต่อบาตร ช่างแล่น ช่างลาย ช่างตี จนถึงช่างตะไบมาร่วมกันทำ วัสดุที่ใช้แต่เดิมนั้นเป็นเหล็กจากถังยางมะตอยที่ใช้ใส่ยางมะตอยสำหรับการราดยางถนน นำมาตัดเป็นแผ่นก่อนจะใช้เท้าเช้าตีให้เรียบและใช้ประกอบเป็นบาตร บาตรที่ทำด้วยเหล็กถังยางมะตอยนี้ จะึตีได้ง่าย สะดวก เนื้อบาง ราคาไม่สูง ช่วงปีพ.ศ.2490 ถือได้ว่าเป็นยุคทองของการทำบาตร และเริ่มซาลงไปเมื่อกรมศาสนาอนุญาตให้ภิกษุใช้บาตรที่ผลิตด้วยเครื่องจักรได้เมื่อปีพ.ศ.2513 แล้วงานตีบาตรของชุมชนแห่งนี้ก็พลิกฟื้นขึ้นมาอีกครั้งในปีพ.ศ.2544 โดยสำนักงานเขตป้อมปราบศัตรูพ่าย จากเดิมที่ใช้เหล็กจากถังยางมะตอยก็พัฒนามาเป็นแผ่นเหล็กหนาที่แข็งแรงกว่าเดิมและให้เสียงดังกังวานราวเสียงระฆัง และนอกจากบาตรที่ทำให้พระภิกษุใช้แล้ว ก็มีการทำเป็นบาตรที่ระลึก เขียนลวดลายสวยงาม เป็นของที่ระลึกที่ชาวต่างชาตินิยมซื้อหากันไม่น้อย


เราใช้เวลาอยู่ที่ชุมชนแห่งนี้ค่อนข้างนาน เดินดูกันไปทีละบ้าน เรียนรู้กันไปทีละขั้นตอน
ได้นั่งพักกินขนมปังใส้ไก่และกาแฟ และได้ฟังเรื่องรำวงของชาวชุมชนบ้านบาตร
ซึ่งเป็นคณะรำวงที่มีชื่อเสียงที่สุดในยุคหลังสงครามโลกครั้งที่ 2
หรือยุคของจอมพล ป.พิบูลสงคราม



ได้ฟังเพลงรำวงสาธิตที่ดูอบอุ่นสนุกสนานมาก เพราะป้าหนาเรียกตัวเพื่อนบ้านออกมาโชว์
ทั้งๆ ที่ยังกระโจมออก ประแป้ง ...เราเป็นผู้มาเยือนก็เลยรู้สึกกันเองมาก
อดไม่ได้ต้องลุกมาร่วมรำวงกับชาวบ้านบาตรด้วย
และที่ชุมชนแห่งนี้ ก็มีการนำเสนองานศิลปะด้วยเช่นกัน
ซึ่งมีทั้งภาพถ่ายและภาพวาดเทคนิคต่างๆ จัดแสดงอยู่บริเวณด้านข้างร้านของป้าหนา



ลัดเลาะตัดทางมาตามตรอกซอกซอย ...พบว่านอกจากตีบาตรแล้ว
ชุมชนนี้รับซ่อมบาตรด้วย บาตรหล่อจากโรงงานก็มีส่งมาซ่อมที่นี่
เดินตามไกด์มาจนทะลุออกถนนสายหลักที่ทางหนึ่ง
ข้ามถนนไปจุดหมายต่อไป "ตรอกเซี่ยงไฮ้"



อาคารการประปานครหลวง-เก่า


โปรดติดตามตอนต่อไป


Create Date : 19 ธันวาคม 2553
Last Update : 21 ธันวาคม 2553 22:13:23 น. 3 comments
Counter : 1644 Pageviews.  
 
 
 
 
มาติดตามตอนสามต่อ
มีบทสัมภาษณ์คนในพื้นที่เสียด้วย
น่าศึกษานะครับ วัฒนธรรมตีบาตรที่ห่างหายไปจากสังคม
ส่วนหนึงอาจเป็นเพราะความที่ศาสนากับชุมชนเมือง
เริ่มจัดระบบความสัมพันธ์ที่ห่างเหิน
บาตรในแง่สัญลักษณ์พิธีกรรม จึงถูกริรอน
ด้วยในแง่พิธีที่ไม่อาจจรรโลงจิตใจ
มากเท่าความศักดิ์สิทธิ์จากการเสี่ยงทายที่ให้คำตอบได้ชัดเจนก่ว่า
สำหรับคนรุ่นใหม่
 
 

โดย: Mr.Chanpanakrit วันที่: 19 ธันวาคม 2553 เวลา:20:54:22 น.  

 
 
 
สวัสดีค่ะคุณนัทธ์
ว่าจะเข้ามาทักทายคุณนัทธ์ทันทีที่ทราบผล
แต่พอเข้ามาแล้ว กลับรู้สึกเขินๆ ที่รีบเข้ามาหา
เพราะใจแวบนึกไปว่า เราเป็นผู้รับนี่นา แหะๆ...

เลยวิ่งไปหาอาคุงกล่องเสียก่อน
แล้วก้อ..เอ่อ วิ่งไปเล่นเกมส์ที่เฟชบุคเพลินสะงั้นค่ะ ฮิฮิ
ทักทายด้วยความระงึกถึงเสมอนะคะ ที่หายๆ ไปเพราะมาไม่ถึง
บ้าง และติดเกมส์บ้าง เอิ๊กๆๆ
เดี๋ยวฉัตรฝากหลังไมค์ให้ต่อจากเม้นนี้เลยค่ะ
ขอบคุณคุณนัทธ์มากๆ นะคะ ดวงเราคงไม่แคล้วกันแน่แล้วเชียว
อิิอิ
รบกวนขอที่อยู่คุณนัทธ์ให้ฉัตรด้วยนะคะ
ฉัตรก็มีของขวัญให้คุณนัทธ์ด้วยเช่นกันค่ะ ^ ^
 
 

โดย: ณ ปลายฉัตร วันที่: 19 ธันวาคม 2553 เวลา:22:08:16 น.  

 
 
 
ความระงึกถึง...กรำแท้ๆ พิมผิดค่ะ

"ความระลึกถึง" นะคะ ^ ^'
 
 

โดย: ณ ปลายฉัตร วันที่: 19 ธันวาคม 2553 เวลา:22:09:21 น.  

Name
Opinion
*ใช้ code html ตกแต่งข้อความได้เฉพาะสมาชิก

นัทธ์
 
Location :
กรุงเทพ Thailand

[ดู Profile ทั้งหมด]

ฝากข้อความหลังไมค์
Rss Feed
Smember
ผู้ติดตามบล็อก : 39 คน [?]





รักที่จะอ่าน รักที่จะเขียน
เปิดพื้นที่ไว้ สำหรับแปะเรื่องราว
มีสาระบ้าง ไม่มีสาระบ้าง ณ ที่นี้



สงวนลิขสิทธิ์
ตามพระราชบัญญัติลิขสิทธิ์
พ.ศ.2539

ห้ามผู้ใดละเมิด
โดยนำภาพถ่ายและ/หรือข้อความต่างๆ
ไม่ว่าจะเป็นส่วนใดส่วนหนึ่ง
หรือทั้งหมดใน Blog แห่งนี้ไปใช้
และ/หรือเผยแพร่โดยมิได้รับอนุญาต
เป็นลายลักษณ์อักษร

New Comments
[Add นัทธ์'s blog to your web]

MY VIP Friend

 
pantip.com pantipmarket.com pantown.com