นกหัวโตทรายเล็ก



นกป่าสัปดาห์ละตัว : นกชายเลนที่พบมากที่สุดชนิดหนึ่งในประเทศไทย

สำหรับนักดูนกที่โหยหานกอพยพในช่วงกลางปี เมื่อเข้าสู่เดือนกรกฎาคมจะเริ่มพบ นกชายเลน (Shorebirds) ที่เปรียบเสมือนทัพหน้าของนกอพยพนอกฤดูผสมพันธุ์ที่มาถึงประเทศไทย

บางส่วนอพยพเดินทางต่อไป แต่ก็มีจำนวนมากที่มาปักหลักอยู่ในประเทศไทยตลอดทั้งฤดูหนาว จำนวนนกอพยพจะเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ จนเริ่มหนาแน่นในเดือนกันยายน

ช่วงต้นของฤดูกาลนี่เองที่เราจะยังคงได้เห็นบางชนิดในชุดขนฤดูผสมพันธุ์ที่มีสีสันสวยงาม ซึ่งสำหรับนกชายเลนแล้วเรียกได้ว่าเป็นช่วงที่พวกมันมีสีสันน่าดูที่สุด

เมื่อเทียบกับช่วงกลางฤดูหนาวที่จะเห็นนกชายเลน หลายร้อยตัวหลายสิบชนิดรวมกลุ่มกันเป็นสีน้ำตาลๆ เทาๆ เหมือนกันไปหมด

นกหัวโตทรายเล็ก (Lesser Sand Plover) เป็นนกชายเลนที่พบมากที่สุดชนิดหนึ่งในประเทศไทย ในแต่ละปีพื้นที่ชุ่มน้ำอ่าวไทยตอนในมีนกหัวโตทรายเล็กมากกว่า 4,000 ตัวอพยพมาใช้เป็นพื้นที่หากินในช่วงฤดูหนาว

แม้จะพบมากตามหาดเลนและนาเกลือ แต่ก็มีจำนวนไม่น้อยที่อาศัยหากินในแหล่งน้ำจืดห่างไกลทะเล

นกหัวโตชนิดนี้เป็นนกหัวโตขนาดค่อนข้างใหญ่ ลำตัวด้านบนสีน้ำตาลอมเทา ลำตัวด้านล่างสีขาว แต่ในชุดขนฤดูผสมพันธุ์จะมีแถบคาดอกสีส้ม ตัวผู้มีใบหน้าสีดำ

ในขณะที่ตัวเมียมีแถบคาดอกสีจางกว่า และมีใบหน้าสีน้ำตาลเข้ม บริเวณหน้าผากมีแต้มสีขาวลางๆ แต่บางชนิดย่อยตัวผู้ก็มีแต้มสีขาวบริเวณหน้าผากเช่นกัน

นกหัวโตทรายเล็กมี “คู่เหมือน” คือ นกหัวโตทรายใหญ่ (Greater Sand Plover) ที่มีสีสันเหมือนกันแทบจะทุกประการ แต่มีขนาดใหญ่กว่าเพียงเล็กน้อย ปากและขายาวกว่า ขาสีอ่อนกว่า

นอกจากนี้ยังมีแต้มสีขาวที่หน้าผากที่เห็นได้ชัดเจนทั้งสองเพศในชุดขนฤดูผสมพันธุ์ พบหากินเฉพาะตามชายทะเลที่มีสภาพเป็นดินปนทราย แต่ก็พบปะปนกับนกหัวโตทรายเล็กได้บ่อยๆ แม้จะมีลักษณะภายนอกต่างกันอยู่บ้าง

แต่การจำแนกชนิดนกหัวโตทรายสองชนิดก็อาจเป็นเรื่องยากมาก เพราะนกหัวโตทรายเล็กบางตัวมีปากยาวใกล้เคียงกับนกหัวโตทรายใหญ่ตัวที่มีปากสั้น

อาหารหลักของนกหัวโตทรายเล็ก คือ หอยขนาดเล็กและหนอนที่อาศัยอยู่ในโคลน มันทำรังวางไข่ตามที่โล่งบนภูเขาในเทือกเขาหิมาลัยไปจนถึงที่ราบแถบไซบีเรีย ช่วงฤดูหนาวพบได้ตั้งแต่ทางตะวันออกของแอฟริกาไปจนถึงออสเตรเลีย

แต่นกที่ยังไม่พร้อมจับคู่จะไม่อพยพขึ้นเหนือ ทำให้สามารถพบเห็นได้ตลอดทั้งปี


ขอขอบคุณ คม ชัด ลึกออนไลน์