กวางผา






กวางผาที่ดอยม่อนจอง




กวางผา เป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมจำพวกสัตว์กีบคู่ชนิดหนึ่ง ที่อยู่ในวงศ์ Bovidae อันเป็นวงศ์เดียวกับแพะและแกะ มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Nemorhaedus caudatus มีรูปร่างหน้าตาคล้ายแพะ (Capra aegagrus hircus) มีหูยาว

ขนตามลำตัวหยาบและหนามีสีเทาหรือน้ำตาลเทา มีแถบสีดำพาดอยู่กลางหลัง กวางผาตัวเมียจะมีสีขนอ่อนกว่าตัวผู้ บริเวณลำคอด้านในมีขนสีอ่อน ริมฝีปากและรอบ ๆ ตาสีขาว เขาสั้นมีสีดำ

กวางผาตัวผู้จะมีเขาที่หนาและยาวกว่าตัวเมีย มีความยาวลำตัวและหัว 82-120 เซนติเมตร ความยาวหาง 7.5-20 เซนติเมตร ความสูงจากพื้นดินถึงหัวไหล่ 50-60 เซนติเมตร น้ำหนัก 22-32 กิโลกรัม

มีการกระจายพันธุ์ตั้งแต่ตะวันออกของปากีสถาน แคว้นแคชเมียร์ รัฐสิกขิมและรัฐอัสสัมของอินเดีย ไซบีเรียในรัสเซีย มองโกเลีย ที่ราบสูงแมนจูเรีย เกาหลีใต้ ธิเบต ภาคกลางและภาคใต้ของจีน พม่า ภาคเหนือของไทยและลาว

กวางผา มักอาศัยและหากินรวมกันเป็นฝูงตามทุ่งหญ้าบนภูเขาและชะง่อนผาบนเทือกเขาสูง ที่มีความสูงจากระดับน้ำทะเลตั้งแต่ 1,000-4,000 เมตร ฝูง ๆ หนึ่งจะมีสมาชิกประมาณ 4-12 ตัว

ผสมพันธุ์ในเดือนตุลาคม-ธันวาคม ใช้เวลาตั้งท้องนาน 6 เดือน ออกลูกครั้งละ 1-2 ตัว เป็นสัตว์ที่ตื่นตกใจง่าย เมื่อตกใจจะส่งเสียงร้องสั้นและสูงเป็นสัญญานเตือนภัยถึงตัวอื่น ๆ ในฝูง

มักออกหากินตามทุ่งหญ้าโล่งในเวลาก่อนพระอาทิตย์ตกดิน จนถึงเวลาเช้าตรู่ จะกินหญ้า ยอดอ่อนของใบไม้ รากไม้ และลูกไม้เปลือกแข็งจำพวกก่อเป็นอาหารหลัก

สามารถว่ายน้ำได้ดีเหมือนเลียงผา (Capricornis sumatraensis) และเคยมีรายงานว่า เคยลงมากินน้ำและว่ายข้ามแม่น้ำ มีอายุเต็มที่ 11 ปี

สถานภาพของกวางผา ปัจจุบันเป็นสัตว์ที่ใกล้สูญพันธุ์แล้ว ในประเทศไทย เป็นสัตว์ป่าสงวนตามพระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ. 2535

ปัจจุบัน พบว่ามีเหลืออยู่เพียงที่เดียว คือ ดอยม่อนจอง ในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าอมก๋อย อำเภออมก๋อย จังหวัดเชียงใหม่ และจังหวัดตาก

มีชื่อเรียกของคนในท้องถิ่นว่า ม้าเทวดา เนื่องจากเป็นสัตว์ที่ลึกลับ หายากมาก และเมื่อพบเห็นตัวก็จะหลบหนีไปด้วยความรวดเร็ว


ขอขอบคุณ วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี


สวัสดิ์สิริธีววาร สิริมานภิรมปรีดิ์ค่ะ