นับเป็นการสูญเสียครั้งยิ่งใหญ่ของวงการศิลปะในประเทศไทย เมื่อ "ถวัลย์ ดัชนี" ศิลปินแห่งชาติสาขาทัศนศิลป์ (จิตรกรรม) ปี 2544 ได้เสียชีวิตลงหลังจากที่ป่วยด้วยโรคตับอักเสบมาเป็นเวลาหลายเดือน ก่อนจะลาโลกไปเมื่อเช้ามืดของวันนี้ (3 ก.ย.) ท่ามกลางความอาลัยของญาติมิตรใกล้ชิดรวมถึงคนในวงการศิลปะ คงเหลือไว้เพียงผลงานอันเปี่ยมไปด้วยคุณค่าที่ อ.ถวัลย์ ศิลปินผู้ยิ่งใหญ่ได้สร้างสรรค์ขึ้น

       สำหรับหนึ่งในผลงานล้ำค่าที่ อ.ถวัลย์ ได้ทิ้งไว้ให้เป็นมรดกอันทรงคุณค่าคู่ฟ้าเมืองไทยก็คือ "บ้านดำ" ที่นอกจากจะเป็นบ้านพักอาศัยในปัจจุบัน สถานที่ทำงานแล้ว ที่นี่ยังเป็นสถานที่ท่องเที่ยวชื่อดังของจังหวัดเชียงราย เป็นแหล่งรวมงานศิลปะอันทรงคุณค่า รวมถึงของสะสมล้ำค่าต่างๆมากมายของ อ.ถวัลย์ ที่นำมาจัดแสดงเป็นวิทยาทานให้กับผู้สนใจ

       บ้านดำ หรือ "พิพิธภัณฑ์บ้านดำ" ในตำบลนางแล อำเภอเมือง จังหวัดเชียงราย เป็นอีกหนึ่งผลงานที่ อ.ถวัลย์ ได้ทุ่มเทแรงกายแรงใจใช้เวลานานกว่า 25 ปี สร้างพิพิธภัณฑ์ศิลปะพื้นบ้านขนาดใหญ่ขึ้นเมื่อยังมีชีวิตอยู่ โดยบ้านดำเป็นหมู่อาคารจำนวน 42 หลัง ในเนื้อที่กว่า 100 ไร่ อาคารเหล่านั้นสร้างขึ้นตามแบบสถาปัตยกรรมท้องถิ่นภาคเหนือที่ออกแบบสร้างสรรค์โดย อ.ถวัลย์ อันเป็นเอกลักษณ์

       ภายในอาคารแต่ละหลังใช้เป็นที่จัดแสดงผลงานศิลปะที่แสดงความเป็นตัวตนของ อ.ถวัลย์ ไว้อย่างชัดเจน อาทิ งานไม้แกะสลัก ศิลปะจากเขาสัตว์ หัวควาย เขาควาย กระดูกสัตว์ หนังเสือ ศิลปะงานจัดวาง งานไม้แกะสลักอันงดงาม งานปูนปั้นอันวิจิตร งานศิลปะที่แฝงไว้ด้วยปรัชญา และห้องน้ำที่ตกแต่งอย่างวิจิตรแปลกตา เป็นต้น เรียกว่าแค่ได้เดินชมงานศิลปะอันล้ำเหล่านี้ ก็สร้างความตื่นตาตื่นใจได้เป็นอย่างมาก และยังได้แนวคิดใหม่ๆ ผ่านจากงานศิลปะเหล่านี้

       นอกจากนี้ ยังมีบ้านดำแกลลอรี่ เป็นสถานที่จัดแสดงภาพวาดและผลงานศิลปะของ อ.ถวัลย์ ดัชนี รวมถึงมีรอยฝ่ามือประทับของ อ.ถวัลย์ ให้ได้ชม

       แม้ อ.ถวัลย์ จะล่วงลับไปแล้ว แต่ผลงานชั้นเยี่ยมที่แสดงถึงจิตวิญญาณของความเป็นศิลปินยังคงอยู่ โดยหลังจากที่ อ.ถวัลย์ ได้เสียชีวิตลง ก็ยังคงมีนักท่องเที่ยวเดินทางไปเยือนพิพิธภัณฑ์บ้านดำตั้งแต่เช้า แต่เจ้าหน้าที่ภายในบ้านดำซึ่งคอยดูแลให้บริการนักท่องเที่ยวเป็นไปด้วยความเศร้าสร้อย ภายหลังทราบข่าวการเสียชีวิตของอาจารย์ แต่เจ้าหน้าที่ยังคงเปิดให้นักท่องเที่ยวเข้าชมบ้านดำได้ตามปกติ และคอยดูแลภาพวาดขนาดใหญ่ความยาว 3 เมตร ซึ่งเป็นภาพที่สมบูรณ์ที่สุดในช่วงท้ายๆ ของชีวิตที่อาจารย์ถวัลย์ได้วาดขึ้น

ภาพมารผจญ        ภาพดังกล่าวมีชื่อว่า “มารผจญ 1” และ “มารผจญ 2” ซึ่งแสดงไว้ที่อาคารส่วนหน้าของบ้านดำ โดยได้วาดเอาไว้ก่อนจะล้มป่วยในที่สุด ซึ่งภาพดังกล่าวเป็นภาพศิลปะสไตล์อาจารย์ถวัลย์ คงเอกลักษณ์ของลายเส้นและเงาที่มีพลัง ภาพเป็นโทนสีแดงและเหลือง สร้างความสนใจให้แก่นักท่องเที่ยวและผู้ไปเยือนเป็นอย่างมาก

       *****************************************

บ้านดำ ตั้งอยู่ที่ 414 หมู่ 13 ต.นางแล อ.เมือง จากตัวเมืองเชียงรายไปตามถนนสายเชียงราย-แม่จัน ระยะทางประมาณ 10 กม. เปิดให้เข้าชมฟรี ทุกวัน เวลา 09.00-17.00 น. (ปิดพักเที่ยง 12.00-13.00 น.) การเข้าชมเป็นหมู่คณะต้องทำหนังสือล่วงหน้า โดยติดต่อที่ โทร. 0-5370-5834















       * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
//www.manager.co.th/Travel/ViewNews.aspx?NewsID=9570000101088