ที่โทรมาจากหมู่บ้านตัวอย่างสะเดา

ภาพเก่า ๆ ย้อนหลังไปหลายสิบปีที่แล้วมา
ค่อย ๆ ผุดขึ้นมาจากความทรงจำ
เหมือนภาพถ่ายในลิ้นชักที่เก็บไว้นานจนหลงลืมไป
ตอนเจอเปี๊ยกครั้งแรก  เปี๊ยกตัวอ้วนดำ กลมป้อม
จัดว่าเป็นพนักงานขับรถยนต์ของธนาคารไทยแห่งแรก
ที่มีตัวอ้วนที่สุดในเขตภาคใต้ทั้งหมด
ที่จำได้ดีเพราะช่วงหลังไปอยู่สำนักงานเขต
และมีการประชุมพบปะระหว่างสาขาในเขตภาคใต้
มักจะเจอคนขับรถยนต์ของสาขาและสำนักงานเขต
เปรียบเทียบรูปร่างแล้วของเปี๊ยกกินขาดทีเดียว

หลังจากร่วมงานกันสักพักในช่วงเดินตลาด
เพื่อเชิญชวนให้ลูกค้ามาเปิดบัญชีเงินฝากกับธนาคาร
ตอนช่วงเย็นที่มีการเก็บรายการ/จดบันทึกเรื่องการเดินตลาด
พนักงานในสาขาเริ่มจับกลุ่มพูดคุยกันมากขึ้น
ส่วนเปี๊ยกจะค่อนข้างเงียบ ๆ มานั่งอยู่ในสาขา
แต่ไม่ค่อยพูดคุยเท่าไรมากนัก
ส่วนมากมักไปกับผู้จัดการสาขา
เพื่อไปหาลูกค้ารายใหญ่และขับรถยนต์ให้กับผู้จัดการเป็นหลัก

ต่อมาเมื่ออยู่กันนาน ๆ เข้า
เริ่มรับทราบประวัติของเปี๊ยกจากสมุหบัญชีสาขา
เล่าให้ฟังว่า  ตอนที่เจอเปี๊ยกครั้งแรกที่บ้านพักสันติบาลสะเดา
พี่เขยเปี๊ยกตอนนั้นเป็นตำรวจระดับจ่าอยู่ที่นั่น
ผู้จัดการสาขาสอบถามว่า กินเหล้าไหม สูบบุหรี่ไหม
เปี๊ยกเอาแต่นั่งอมยิ้มไม่พูดไม่จามากนัก
บอกแต่ว่า ไม่ครับ
เพราะกลัวไม่ได้งานทำที่ธนาคาร

การที่พี่เขยเปี๊ยกแนะนำให้มาทำงานกับธนาคารนั้น
ช่วงนั้นที่สะเดา ปาดังเบซาร์ยังมีอิทธิพลของโจรจีนมาลายาครอบงำอยู่
ขอใช้คำว่าโจรจีนมาลายา  ในการเขียนเรื่องนี้เพราะเป็นคำเรียกทั่วไป
ไม่ใช่เป็นคำเรียกที่ไม่ให้เกียรติหรือดูถูก
กับเป็นเขตเศรษฐกิจพิเศษมีการค้าขายสินค้าชายแดนคึกคัก
คนพื้นที่เกลียดมากจึงมีข้อห้ามเรียกว่าของเถื่อนหรือของหนีภาษี
แต่ให้เรียกว่าสินค้าชายแดน
เพราะสินค้าบางครั้งมีการจ่ายภาษีถูกต้องตามกฎหมาย
หรือมีการประมูลมาจากศุลกากร (นาน ๆ ครั้ง)
แล้วนำไปขายได้ทั่วประเทศไทย
ตราบเท่าที่ยังไม่มีการขีดฆ่าหรือยกเลิกเอกสารฉบับนั้น

สินค้าชายแดนยอดฮิตสมัยนั้นคือ เครื่องเสียง เครื่องเล่นวิดีโอ

แอปเปิ้ล ขนมต่าง ๆ บุหรี่  สุราต่างประเทศ

เปี๊ยกเป็นคนในพื้นที่สะเดาตั้งแต่เกิด
ทำให้ทราบสายสนกลในและเครือข่ายบุคคลในท้องที่เป็นอย่างดี
ส่วนพ่อเปี๊ยกเป็นนายดาบตำรวจที่สะเดาหลายสิบปีแล้ว
หลังเกษียณอายุราชการได้เป็นนายร้อยตรี
เป็นพลตำรวจที่เกณฑ์มาจากโพธารามตอนอายุ 20 ปี
(คนสวยโพธาราม  คนงามบ้านโป่ง)
สมัยพ่อเปี๊ยกการเป็นตำรวจยุคก่อนสงครามโลกครั้งที่ 2
ต้องเกณฑ์เอาไม่มีการแย่งชิงกันสมัครเหมือนสมัยปัจจุบัน
เมื่อพ่อเปี๊ยกถูกย้ายลงมาอยู่ที่สะเดา
จึงพาแม่เปี๊ยกลงมาอยู่ด้วยที่สะเดา
และให้กำเหนิดพี่น้องเปี๊ยกที่สะเดาสี่คน
เป็นหญิงสองคน ชายสองคน

ขอแอบนินทาครอบครัวเป็ยกไม่งามจริง
เพราะลึก ๆ แล้วแกยอมรับว่า
ดั้งเดิมบรรพบุรุษเป็นพวกลาวพุงดำ
ที่ครัวเรือนถูกอพยพโยกย้ายมาสมัยรัชกาลที่ 3
เปี๊ยกตัวเลยดำเหมือนพ่อกับแม่
เคยไปบ้านเก่าพ่อแม่/ญาติของเปี๊ยกที่โพธาราม
ตอนไปรับรถยนต์มือสองจากกรุงเทพฯ
ขับลงมาหาดใหญ่ให้เปี๋ยกขับมือเดียวตลอด
เพราะตอนนั้นยังขับรถยนต์ไม่คล่องมากนัก

เปี๊ยกเล่าให้ฟังเองว่า
ก่อนจะลงมาทำงานขับรถยนต์ให้ที่ธนาคาร
ได้ทำงานเป็นหมอที่โพธารามแล้ว
เพราะไปได้วิชาเสนารักษ์จากการเป็นทหารเกณฑ์สองปี
สมัยนั้นแพทย์แผนปัจจุบันก็หายากมาก
เมื่อเปี๊ยกกลับไปหาญาติพี่น้องที่โพธาราม
เลยได้เป็นหมอตำบลเพราะหาแพทย์แผนปัจจุบันไม่ได้
พร้อมมีรายได้จากการฉีดยาพวกวิตามิน  รักษาโรคเล็ก ๆ น้อย ๆ

แม้ว่าจะมีรายได้ค่อนข้างดีในตอนนั้น
แต่ที่ยอมลงมาเพราะพี่สาวพี่เขยขอร้องอย่างหนึ่ง
กับได้มาดูแลพ่อกับแม่ที่ยังอยู่สะเดา
พร้อมพ่อแม่ตั้งความหวังว่า
เมื่อเกษียณอายุแล้วจะกลับไปอยู่ที่โพธาราม
แต่สุดท้ายแม่ได้กลับคนเดียว
ส่วนพ่อเสียชีวิตและเผาที่สะเดาเหมือนกับเปี๊ยก
(ไว้จะค่อย ๆ ลำดับเหตุการณ์จากความทรงจำ)

สมัยที่เปี๊ยกเป็นทหารเกณฑ์อยู่นั้น
พลพรรคทหารจะเดินลาดตระเวณแถวสะเดา เขาน้ำค้าง
เคยสอบถามว่าเคยปะทะกับโจรจีนมาลายาหรือไม่
แกบอกจริง ๆ แล้วต่างฝ่ายต่างหลบหลีกกัน
เลยไม่ค่อยมีการปะทะกับโจรจีนมาลายา
รวมทั้งผู้ก่อการร้ายคอมมิวนิสต์ไทยด้วย
เพราะลึก ๆ ต่างฝ่ายต่างกลัวตายเหมือนกัน
การเคยเป็นทหารเกณฑ์ของเปี๊ยกจึงมีข้อดี
คือ ทำให้เข้าใจและทราบพื้นที่แถบนี้ดี
ว่าบริเวณไหนเป็นเขตอิทธิพลหรือที่ตั้งฐานที่มั่นโจรจีน
ลูกค้าธนาคารเคยไปดูบังเกอร์โจรจีนในป่ายางครั้งหนึ่งนานมากแล้ว

เปี๊ยกเคยหายไปร่วมชั่วโมงทีเดียว
ตอนพาพวกผมไปเที่ยวที่เขื่อนบางลางยะลา
เพราะมีแฟนของเพื่อนที่ทำงานเป็นวิศวกรที่นั่น
เลยได้พลอยสิทธิ์ได้ที่พักฟรี  เป็นสถานที่พักผ่อน
และเปิดไฟฟ้าทิ้งกันทั้งวันทั้งคืนเพราะมีการผลิตไฟฟ้าที่นั่น
สอบถามได้ความว่าไปเยี่ยมเพื่อนมุสลิมที่เป็นยามที่เขื่อน
ถามว่าทำไมจำได้หรือหลายปีแล้วนะ
แกบอกเดินตามหลังมันตอนเป็นทหารเกณฑ์ตั้งสองปี
ทำไมจะจำมันไม่ได้หละ

คล้าย ๆ กับหนังสือรีเดอร์ไดแจสที่เคยอ่านพบขำขำว่า
ตอนที่สามีเธอขับรถยนต์อยู่นั้น  
มีรถยนต์คันหน้าขับอยู่  สามีขับตามหลังพยายามเปิดไฟกระพริบใส่
แล้วค่อย ๆ เทียบข้างส่งสัญญาณให้จอดข้างทาง
ปรากฎว่าพอผู้ชายคนหนึ่งเดินออกมา
สามีกับผู้ชายคนนั้นกอดกันและทักทายกันอย่างสนิทสนมมาก
เธอเลยถามว่าจำได้อย่างไรว่าเป็นเพื่อนสนิท
สามีตอบว่า  ผมเดินตามหลังมันตอนเรียนนายร้อยนานถึงสี่ปี
เลยจำศีรษะของมันได้เป็นอย่างดีว่ารูปทรงนี้ใช่เลย
แม้ว่าจะไม่เจอกันนานหลายสิบปีแล้วก็ตาม
เพราะโยกย้ายไปอยู่ฐานทัพคนละแห่ง

ส่วนที่ธนาคารสาขาที่ทำงานเช่นกัน
ทางโจรจีนมาลายามาเรียกให้จ่ายค่าคุ้มครองด้วย
ที่ทราบดีเพราะผู้จัดการสาขาเล่าให้ฟังเองหลังเออรี่รีไทร์แล้วว่า
หลังจากเปิดสาขาเพียงไม่กี่เดือน
หัวหน้าโจรจีนในเขตปาดังเบซาร์มากับเพื่อนอีกคน
ขึ้นไปคุยที่ชั้นลอยของสาขาที่เป็นที่ทำงานผู้จัดการสาขา
ขอค่าตะเกียง(ค่าคุ้มครอง)จากพนักงานทุกคน
ในสมัยนั้นคนที่กรีดยางหรือมีสวนยางพารา
จะต้องจ่ายค่าตะเกียง(ใช้ติดศีรษะเวลากรีดยาง)
เป็นรายเดือน ๆ ละ 5-20 บาทแล้วแต่แปลงเล็กแปลงใหญ่
ส่วนเจ้าของก็ต้องจ่ายเป็นรายปีช่วงตรุษจีน
แปลงใหญ่มากก็หลักหมื่นอย่างต่ำ

การจ่ายค่าคุ้มครองในพื้นที่อิทธิพลให้โจรจีนมาลายา
มีข้อดีอย่างหนึ่งคือ ยางที่กรีดทิ้งไว้  ข้าวของในบ้านพัก
ไม่มีการสูญหายอย่างแน่นอนรับประกันร้อยเปอร์เซ็นต์
ถ้าสูญหายเพราะถูกลักขโมยจะมีการติดตามคืนได้ส่วนใหญ่
และจะมีการตักเตือนขโมยด้วยบาทาทัณฑ์ก่อน
มีการเตือนไม่เกินสามครั้ง  ถ้าไม่เชื่อครั้งที่สามก็ยิงทิ้งประจาน
โดยทิ้งไว้ในสวนยางพาราหรือบนถนนหลวงสมัยก่อน

แต่มีข้อเสียคือ  คนที่จ่ายค่าคุ้มครองให้โจรจีนมาลายา
อาจจะถูกทางการกล่าวหาว่าให้ความร่วมมือกับโจรก่อการร้าย
โทษทัณฑ์เบา ๆ ก็ติดคุกฟรีสองปีข้อหาคอมมิวนิสต์
หนักหนาสาหัสก็ถูกยิงทิ้งตามระเบียบ
การเป็นชาวบ้านในสมัยนั้นหรือสมัยไหนก็ตามแต่
ถ้าพื้นที่มีความแปลกแยกหรือความขัดแย้งทางการเมืองสูง
ชาวบ้านก็เหมือนคนอยู่ระหว่างควายสองตัวกำลังจะชนกัน
หลบหลีกไม่ดีจะถูกควายตัวใดตัวหนึ่งขวิดตาย

หรือเหมือนอดีตนายกรัฐมนตรีสตรีอังกฤษ
เจ้าของฉายาหญิงเหล็กที่พูดว่า
คุณอยู่กึ่งกลางถนนไม่ได้หรอก
เพราะคุณมีสิทธิ์ถูกรถยนต์ชนตายทั้งสองข้าง
(แต่ชาวบ้านต้องฉลาดเลือกที่หลบอยู่ข้างทาง
หรือรอให้ถนนโล่งเสียก่อนจึงจะข้ามถนน)

ในการเรียกค่าคุ้มครองคราวนั้น
ทางหัวหน้าโจรจีนที่มาติดต่อเรียกเก็บจากพนักงานหลักพันต่อเดือน
เพราะประมาณการเอาว่าพนักงานน่าจะเงินเดือนดีมาก
หรืออาจจะเป็นยุทธศาสตร์ในการเจรจาต่อรอง
ประเภทที่พรรคคอมมิวนิสต์ชอบพูดกันว่า
ยุทธวิธีคือสิบรบหนึ่ง  ยุทธศาตร์คือหนึ่งรบสิบ
สุดท้ายมีการจ่ายเงินเป็นรายปีให้ประมาณสามหมื่นบาท
โดยเบิกจากค่าตั๋วโดยสารเครื่องบินไปต่างประเทศ

เพื่อให้ถูกต้องตามหลักการบัญชีและระเบียบธนาคาร
โดยลงเป็นค่าใช้จ่ายของกรรมการผู้จัดการใหญ่

ที่เคยดำรงตำแหน่งเป็นเจ้ากรมพระคลังสมัยหนึ่ง

แต่ปีต่อ ๆ มาไม่มีการเรียกเก็บค่าคุ้มครองอีกแล้ว
เพราะโจรจีนมลายูได้สลายตัวยุบพรรคไปแล้ว
เนื่องจากจีนเป็งเลขาธิการพรรคคอมมิวนิสต​มลายู
ได้เข้ามารายงานตัวกับรัฐบาลไทย
สม้ยนายกรัฐมนตรีชวลิต  ยงใจยุทธ
ที่ห้องประชุมชั้นบนโรงแรมลีการ์เดนส์(หลังเก่า)
ตั้งอยู่ระหว่างสายหนึ่งกับสายสองของหาดใหญ่
มีการออกข่าวกันเอีกเกริกทั้งไทยและต่างประเทศ

จีนเป็งช่วงหลังจะพักอยู่ในบริเวณค่ายทหารที่หาดใหญ่
และไป ๆ มา ๆ  ที่กรุงเทพฯ เบตง นาทวี

ชอบมานั่งพูดคุยกับเพื่อนที่ร้านกาแฟสายสาม

ตอนนี้กลายเป็นร้าน  7-11  ไปแล้ว

จริง ๆ รูปร่างท่านไม่สูงมากนักผิวขาว

พูดจาสุภาพเรียบร้อยมาก

แต่คนพวกนี้มีความแปลกอย่างหนึ่ง

คล้ายมีบารมีและความสง่างามในตนเอง

มองจากไกล ๆ คล้ายคนสูงใหญ่น่าเกรงขาม

สุดท้ายท่านเสียชีวิตที่หาดใหญ่ถ้าจำไม่ผิด

จีนเป็งเคยขอกลับมาเลเซียเพื่อเยี่ยมญาติพี่น้องที่นั่น
แต่มาเลย์ไม่ให้เข้าประเทศบอกว่าให้ไปหาสูติบัตรมาก่อน
เพื่อยืนยันว่าเกิดที่มาเลเซียจริง
ท่านบอกว่าหลักฐานจะหาได้อย่างไรเพราะนานมากแล้ว
ตั้งแต่ก่อนสงครามโลกครั้งที่ 2  

แม้ว่าน้องสาวจีนเป็นยังอยู่ที่มาเลย์ก็ตามแต่
แต่มาเลเซียไม่รับรู้ไม่สนในเรื่องนี้
แถมยังขู่สำทับว่า เข้ามาเมื่อไรจะแขวนคอทันที
เพราะไทยเจรจากับโจรจีนมาลายาเอง
ทางมาเลย์ไม่รับทราบไม่สนใจเรื่องนี้
รวมทั้งทหารตำรวจมาเลย์ตายกับโจรจีนมาลายาหลายคน
หนี้แค้นหนี้โลหิตรอการชำระอยู่

ส่วนที่เบตง กับ นาทวี ทั้งสองแห่งนั้น
มีอุโมงค์ของโจรจีนมลายูขุดอยู่
เป็นสถานที่ท่องเที่ยวและมีการรักษาโรคแผนจีนโบราณ

ที่หมอเรียนรู้จากบรรพบุรุษหรือบางส่วนจากหมอตีนเปล่าจีนแดง

ที่ทำการรักษาโรคภัยไข้เจ็บพลพรรคโจรจีนมาลายากันเอง

กับเป็นที่ดินทำกินที่จัดสรรให้พลพรรคที่มารายงานตัวกับทางการไทย
บางคนก็นำเงินทุนมาค้าขายที่หาดใหญ่หรือกรุงเทพฯ
ร่ำรวยไปหลายคนเช่นกันเท่าที่พอทราบ

มีข้อสังเกตอย่างและเคยพบเห็นกับตนเองพร้อมเพื่อน
เห็นคนจีนแก่ ๆ แถวนาทวีดูเชย ๆ
แต่พวกนี้ยิงปืนแม่นมากแทบจับวางทีเดียว
เรียกว่าเสือจะแก่จะเฒ่ายังไงก็ยังเป็นเสือ
ในเขตอิทธิพลเก่าของโจรจีนมลายู
สังเกตว่าเหตุร้ายอุกฉกรรจ์จะไม่ค่อยมี



ขอลำดับเหตุการณ์ก่อนแล้วจะทะยอยเขียน