ภาวนา ชนะจิต (ชื่อเล่น : หยิน) นักแสดงภาพยนตร์ชาวไทย ที่ได้รับฉายา นางเอกไข่มุกแห่งเอเชีย

ชื่อเกิด  อรัญญาภรณ์ เหล่าแสงทอง
เกิด  20 ธันวาคม พ.ศ. 2485
เสียชีวิต  10 กันยายน พ.ศ. 2555
ชื่ออื่น  หลิวหลานอิง (หลิวหลานหยิน)
ปีที่แสดง  พ.ศ. 2503 - พ.ศ. 2523

รางวัลพระราชทานพระสุรัสวดี
ผู้แสดงประกอบฝ่ายหญิงยอดเยี่ยม
พ.ศ. 2503 - แสงสูรย์

ประวัติ ภาวนา ชนะจิต

ภาวนา ชนะจิต มีชื่อจริงว่า อรัญญาภรณ์ เหล่าแสงทอง (ชื่อเดิม: อรัญญา; ชื่อเล่น: หยิน) มีเชื้อสายจีนกวางตุ้ง เกิดเมื่อวันที่ 20 ธันวาคม พ.ศ. 2485 มีชื่อจีนแมนดารินว่า หลิวหลานอิง หรือ อ่านเป็นภาษาจีนกวางตุ้ง ว่า Lau Lan Ying

ภาวนา ชนะจิต เริ่มแสดงภาพยนตร์ไทยเรื่องแรก จากการนำเข้าสู่วงการ โดย รังสรรค์ ตันติวงศ์ ผู้อำนวยการสร้างภาพยนตร์ ผ่านการแนะนำของ “เด็กยกรีเฟลค” ในกองถ่าย และพาออกงานแนะนำตัว โดย ศรินทิพย์ ศิริวรรณ  เมื่อ พ.ศ. 2503 เรื่อง แสงสูรย์ ซึ่งมี มิตร ชัยบัญชา และ อมรา อัศวนนท์ แสดงนำ กำกับโดย ประทีป โกมลภิส ภาพยนตร์เรื่องนี้ ทำให้เธอได้รับรางวัล ตุ๊กตาทอง ดาราสมทบหญิงยอดเยี่ยม ที่จัดโดยสมาคมผู้สื่อข่าวบันเทิง

ภาวนา ชนะจิต แสดงภาพยนตร์เป็นเวลาหลายปี ตั้งแต่ พ.ศ. 2503 ถึง 2522 โดยทั้งหมดนั้น รับบทเป็นนางเอก โดยมีพระเอกคู่แสดง ได้แก่ มิตร ชัยบัญชา, ไชยา สุริยัน, สมบัติ เมทะนี, ยอดชาย เมฆสุวรรณ, ลือชัย นฤนาท, อุเทน บุญยงค์, นาท ภูวนัย, กรุง ศรีวิไล, สรพงศ์ ชาตรี และภาพยนตร์จีน คู่กับ เดวิด เจียง พระเอกชาวฮ่องกง บทที่แสดง มักเป็นบทเด็กสาว และเมื่ออายุมากขึ้นก็ยังรับบทที่เด็กกว่าอายุจริงเสมอ จนกระทั่งตัดสินใจยุติบทบาทการแสดงในวัยใกล้ 40 ปี โดยให้เหตุผลว่า ต้องการให้คนจดจำภาพนางเอกในวัยสาวของเธอตลอดไป

ภาวนา ชนะจิต ได้รับฉายาว่า ไข่มุกแห่งเอเชีย จากการแสดงนำในภาพยนตร์ฮ่องกงหลายเรื่อง เช่น ผลงานของ ชอว์ บราเดอร์ เรื่อง Duel of Fists (Quan ji) ภายใต้การกำกับการแสดงของ จางเชอะ ที่มี ตี้หลุง และ เดวิด เจียง แสดงนำ เข้ามาถ่ายทำในประเทศไทย ประมาณปี ค.ศ.1971 มีเรื่องราวเกี่ยวกับศิลปะแม่ไม้มวยไทย ซึ่งนับเป็นหนังต่างประเทศเรื่องแรกๆ ที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับมวยไทย

นอกจากนี้ในปี ค.ศ.1971 ภาวนา ชนะจิต ยังได้แสดงนำใน The King Boxer (Xiao quan wang) ประกบนักแสดงกังฟูชื่อดัง เมิ่งเฟย และดาราชาวญี่ปุ่น ยาซึอากิ คุราตะ รวมถึง นาท ภูวนัย ที่เข้าฉายในเมืองไทยภายใต้ชื่อ “หมัดสังหาร” หลังจากนั้น ภาวนา มีผลงานแสดงนำในหนังฮ่องกงตามมาอีกคือภาพยนตร์กังฟู เรื่อง The Bloody Fight (Xue dou) ในปี ค.ศ.1972 และ Shi hou ซึ่งเป็นภาคต่อของ The Bloody Fight ในปีเดียวกัน

ถัดมาอีก 2 ปี ภาวนา ชนะจิต มีผลงานแสดงนำในภาพยนต์ร่วมทุนระหว่าง ไทย-ญี่ปุ่น ปี ค.ศ.1974 เรื่อง หนุมานพบ 7 ยอดมนุษย์ (Urutora 6-kyodai tai kaijû gundan)[8] และอีก 2 ปีต่อมายังมีผลงานแสดงนำในภาพยนต์ฮ่องกงปี ค.ศ.1976 เรื่อง Chun man Ba Di Ya อีกด้วย

การเสียชีวิตของ ภาวนา ชนะจิต

ภาวนา ชนะจิต เสียชีวิตในเช้าวันที่ 10 กันยายน พ.ศ. 2555 ที่บ้านพักของตนเองในจังหวัดนครปฐม เมื่อพลัดตกลงบ่อน้ำ ญาติๆ สันนิษฐานว่าเป็นการฆาตกรรม สิริอายุได้ 69 ปี

ผลงานภาพยนตร์

    แสงสูรย์ (2503)
    ผู้ยิ่งใหญ่ทั้งเก้า (2503)
    เด็ดดอกฟ้า (2504)
    สุรีรัตน์ล่องหน (2504)
    นันทาวดี (2505)
    พะเนียงรัก (2506)
    มัตติกา (2506)
    ทับเทวา (2507)
    เลือดข้น (2507)
    กำไลหยก (2508)
    นางพรายคะนอง (2508)
    นางไม้ (2508)
    บัวน้อย (2508)
    ปลาบู่ทอง (2508)
    สันดานดิบ (2508)
    แว่วเสียงยูงทอง (2508)
    เชลยใจ (2509)
    ซัมเซ็ง (2509)
    น้ำตาเทียน (2509)
    เสน่ห์บางกอก (2509)
    หมอชนินทร์ผู้วิเศษ (2509)
    อ้ายค่อม (2509)
    กู่การะเวก (2510)
    บุหรงทอง (2510)
    บ้าบิ่นบินเดี่ยว (2510)
    เมขลา (2510)
    สิงห์สองแผ่นดิน (2510)
    เหนือนักเลง (2510)
    ที่รักจ๋า (2511)
    พิศวาสไม่วาย (2511)
    ลาวแพน (2511)
    สีดา (2511)
    ดอนเจดีย์ (2512)
    ยอดรักยูงทอง (2512)
    พญาโศก (2512)
    กำแพงแสน (2513)
    เทวีกายสิทธิ์ (2513)
    ฟ้าคะนอง (2513)
    สิงห์เหนือ เสืออิสาน ยมบาลใต้ (2513)
    เสน่ห์ลูกทุ่ง (2513)
    คนใจบอด (2514)
    เทวดามาแล้ว (2514)
    เพลงสวรรค์นางไพร (2514)
    หนึ่งนุช (2514)
    พี่น้องตระกูลอึด (Duel of Fist) (2514) (หนังฮ่องกง)
    นี่แหละรัก (2515)
    พรุ่งนี้ฉันจะรักคุณ (2515)
    ไอ้หนุ่ม-อีสาว (2515)
    2 ชาติสมิง (2516)
    เขาสมิง (2516)
    จินตหรา (2516)
    ทางสายใหม่ (2516)
    ไม่มีสวรรค์สำหรับคุณ (2516)
    ยอดชาย (2516)
    แรงรัก (2516)
    เศรษฐีถังแตก (2516)
    แม่นาคบุกโตเกียว (2516)
    4 สีทีเด็ด (2517)
    กังหันชีวิต (2517)
    ก้องตะวัน (2517)
    คมเคียว (2517)
    ความรัก (อุบัติเหตุ)(2517)
    ใครจะร้องไห้เพื่อฉัน (2517)
    เจ้าสาวแสนกล (2517)
    ด้วยปีกของรัก (2517)
    ประทีปอธิษฐาน (2517)
    พยานบาป (2517)
    พ่อจอมโวย (2517)
    มาแต่เลือด (2517)
    แม่ปูเค็ม (2517)
    รักครั้งแรก (2517)
    สิงห์ดง (2517)
    หนุมานพบ 7 ยอดมนุษย์ (2517)
    อาถรรพ์สวาท (2517)
    คำมั่นสัญญา (2518)
    ชาตินักเลง (2518)
    ตัดเหลี่ยมเพชร (2518)
    เทพบุตร (2518)
    แบ๊งค์ (2518)
    พ่อยอดมะกอก (2518)
    ไฟรักสุมทรวง (2518)
    รางวัลชีวิต (2518)
    วัยไฟ (2518)
    เศรษฐีรัก (2518)
    สมิหรา (2518)
    พ่อยอดกะล่อน (2518)
    4 สีทีเด็ด (2518)
    แบ๊งค์ (2519)
    ชาติอาชาไนย (2519)
    บ้องไฟ (2519)
    ยอดกระล่อน (2519)
    สามนักสู้ผู้ยิ่งใหญ่ (2519)
    ใครใหญ่ใครอยู่ (2519)
    สันดานชาย (2519)
    12 สิงห์สยาม (2520)
    3 นัด (2520)
    9 พยัคฆราช (2520)
    กูซิใหญ่ (2520)
    ตาปีอีปัน (2520)
    ตามฆ่า 20,000 ไมล์ (2520)
    รถไฟ เรือเมล์ ยี่เก ตำรวจ (2520)
    เพลิงทะเล (2520)
    เมียรายเดือน (2520)
    รักไม่รู้ลืม (2520)
    หน้าเนื้อใจเสือ (2520)
    ลุยแหลก (2520)
    ขุนดอน (2521)
    เขาใหญ่ (2521)
    เดนนรก (2521)
    ด่านนรก (2521)
    นักเลงกตัญญู (2521)
    เล็กพริกขี้หนู (2521)
    ปริศนาแห่งหัวใจ (2522)
    รักพี่ต้องหนีพ่อ (2522)
    คุณพ่อขอโทษ (2522)
    อยุธยาที่ข้ารัก (2522)
    ชาติหน้าก่อนเที่ยง (2522)
    นรกสาว (2523)
    รักนี้...บริสุทธิ์ (ไม่มีชาติหน้าอีกแล้ว) (2524)
    ส่วนเกินของหัวใจ (2524)
    พยาบาลที่รัก (2528)
    ดวงยิหวา (2529)
    โหดหน้าเหี่ยว 966 (ถูกตัดออก และใส่เครดิตช่วงท้าย) (2552)

ละครโทรทัศน์

    นางสาวโพระดก (ไทยทีวีสีช่อง 3 ปี 2522)

ที่มา วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี