บทความโดย : น้อมเศียรเกล้า

เวลาไปวัดเรามักได้ถูกเชิญชวนให้ทำบุญ และเมื่อฟังพระเทศน์เรามักจะได้ยินคำว่า “บุญ”แทรกอยู่ด้วยแทบทุกครั้ง หลายท่านสงสัยว่าคำว่า”บุญ”นี้เป็นอย่างไร


ตามพจนานุกรมฉบับประมวลคำศัพท์ คำว่า “บุญ”หมายถึงครื่องสกัดกั้นไม่ให้ความชั่วเกิดขึ้น บุญคือ ความดี, กุศล, ความสุข, ความประพฤติชอบทางกายวาจาและใจ, และบุญคือกุศลธรรม ซึ่งตรงกันข้ามกับคำว่า “บาป”


สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงเหตุที่จะทำให้เป็นทางมาแห่งบุญไว้ ๑๐ ประการด้วยกันเรียกว่า บุญกิริยาวัตถุ ได้แก่

๑.ทาน ๒.ศีล ๓. ภาวนา ๔.อปจายนะ (การประพฤติอ่อนน้อม) ๕.เวยยาวัจจะ (การขวนขวายช่วยเหลือผู้อื่น) ๖. ปัตติทานะ (การอุทิศส่วนบุญ) ๗.ปัตตานุโมทนา (การอนุโมทนายินดีกับความดีของผู้อื่น) ๘.ธัมมัสสวนะ (การฟังธรรม) ๙. ธัมมเทสนา (การแสดงธรรม) ๑๐. ทิฏฐุชุกรรม (การทำความเห็นให้ถูกต้องเหมาะสม)


บุญกริยาวัตถุนี้ เป็นกิจสำคัญของชีวิต เมื่อได้ประกอบให้งอกงามขึ้นทุกวันๆ อยู่เป็นเนืองนิจนั้น ชื่อว่าได้ทำให้ชีวิตของตนเป็น “สุชีวิตะ” คือเป็นชีวิตที่ดี เป็นชีวิตที่มีความสุข เมื่อเป็นดังนี้ก็เป็นผู้ที่ถือว่า ได้เจริญอยู่ด้วย"พร"สำคัญของชีวิตอยู่ทุกวันเวลา


”พร” เป็นสิ่งประเสริฐ ซึ่งในความหมายตามปรกติคือ "สิ่งน่าปรารถนาที่บุคคลหนึ่งอำนวยให้หรือแสดงความประสงค์ด้วยความปรารถนาดีให้เกิดมีขึ้นแก่อีกบุคคลหนึ่ง" ซึ่งเรามักจะอำนวยอวยพรกัน ในวาระสำคัญที่ดีงามต่างๆ เช่น วันคล้ายวันเกิด วันขึ้นปีใหม่ เป็นต้น

"พร" เป็นยอดปรารถนา และเป็นคำกล่าวที่ไพเราะดีงาม ถึงอย่างนั้นก็ตาม พรเกิดจากความประพฤติของตนเป็นหลัก ซึ่งทุกุคนสามารถทำให้เกิดขึ้นได้ด้วยตนเอง ดังมีพุทธพจน์ตรัสไว้ว่า อายุ วรรณะ สุขะ พละ ต่าง ๆ เหล่านี้เป็นสิ่งที่น่าใคร่ น่าปรารถนา น่าพอใจ แต่สิ่งเหล่านี้จะเกิดขึ้นด้วยการอ้อนวอนหรือความปรารถนาเท่านั้น ก็หาไม่ ท่านทั้งหลายที่ปรารถนาสิ่งเหล่านี้จะต้องปฏิบัติสิ่งที่เป็นเหตุปัจจัย จึงจะทำให้ได้พรอันเป็นที่น่าพอใจนั้น

พรที่น่าปรารถนาของบุคคลโดยทั่วไปมี ๗ ประการ ดังที่เราได้ยินพระสวดอนุโมทนาเมื่อเราได้ประกอบบุญกิริยาวัตถุ ว่า

“อายุวัฑฒะโก ธะนะวัฑฒะโก สิริวัฑฒะโก ยะสะวัฑฒะโก
พะละวัฑฒะโก วัณณะวัฑฒะโก สุขะวัฑฒะโก”

ซึ่งมีควาความหมายเป็นพรทั้ง ๗ ประการ ดังต่อไปนี้

พรที่ ๑ อายุวัฑฒะโก  แปลว่า...ขอให้เจริญด้วยอายุ

คืออย่ามีอายุสั้นพลันตาย ให้มีอายุยืน...

ในทางพระพุทธศาสนา พระผู้มีพระภาคเจ้าเคยตรัสตอบปัญหาของสุภมาณพบุตรของโตเทยพราหมณ์ข้อหนึ่งว่าคนที่จะมีอายุยืนได้นั้นต้องไม่ฆ่าสัตว์ตัดชีวิตสัตว์อื่น

พรที่ ๒ ธะนะวัฑฒะโก  แปลว่าขอให้... เจริญด้วยทรัพย์

ทุกคนปรารถนาต้องการมีชีวิตที่ดี มีทรัพย์ใช้จ่ายให้เกิดความสุข ไม่มีใครที่จะปรารถนาอยากจะมีชีวิตที่ยากลำบาก ฝืดเคือง

พรคือหลักธรรมควรแก่การดำเนินชีวิตเพื่อให้เจริญด้วยทรัพย์ คือ ๑. ขยันหมั่นเพียร ๒. รักษาดี ๓. มีกัลยาณมิตร ๔. เลี้ยงชีวิตเหมาะสม

ขยันหานั้น คือ ขยันทำมาเลี้ยงชีพ รู้จักเก็บ รู้จักใช้รู้จักขวนขวายสร้างบุญสร้างกุศล และคบพื่อนที่ดี คือเพื่อนผู้ประพฤติอยู่ในศีลธรรม ก็จะทำให้เป็นผู้เจริญทรัพย์

พรที่ ๓ สิริวัฑฒะโก  แปลว่า... เจริญด้วยสิริมงคล

คำว่า "สิริมงคล" แปลว่า สิ่งที่จะทำให้ชีวิตเราดีขึ้น งอกงามขึ้น
คนที่มีสิริวัฑฒะโก ต้องเป็นคนที่คิดดี พูดดี ทำดี คนคิดดี พูดดี ทำดีเป็นสิริมงคลแก่ตนถ้าคิดไม่ดี พูดไม่ดี ทำไม่ดี สิริมงคลก็หาได้ยาก มีแต่อัปมงคล เมื่อสิริมงคลของตนเกิดแล้วก็จะเป็นที่รักใคร่ของบุคคลอื่นผู้พบเห็น

พรที่ ๔ ยะสะวัฑฒะโก แปลว่า... ให้เจริญด้วยยศ


คำว่ายศ แปลว่า "ยิ่ง" แปลว่า "ใหญ่" ยศนั้นมีอยู่สองฝ่าย คือ ฝ่ายดี และชั่ว ยศฝ่ายดีมีสาม คือ


๑. อิสสริยยศ เป็นยศที่ได้จากการพระราชทานโดยพระมหากษัตริย์
๒. เกียรติยศ เป็นยศที่สังคมมอบให้ จากความดีที่เราได้ทำ เกิดจากประโยชน์ ที่เราได้สร้าง
๓. บริวารยศ เป็นยศที่เกิดจาก มีมิตรมีบริวารมาก การจะมีมิตรบริวารมากนั้น ต้องให้หลักธรรม ๔ ประการคือ การให้ การถนอมพูดจาปราศรัยกันด้วยดี การช่วยเหลือเกื้อประโยชน์ซึ่งกันและกัน และการประพฤติเสมอต้นเสมอปลายต่อกัน

มีอิสริยยศ ย่อมจะชนะอุปสรรค, มีเกียรติยศย่อมชนะภัย, มีบริวารยศ ย่อมชนะงาน

พระผู้มีพระภาคเจ้า ตรัสถึงเหตุของยศไว้ว่า การที่บุคคลจะมียศได้ ต้องมีคุณธรรมสำคัญ ๗ ประการ คือ

๑.อุฏฐานะวะโต คือเป็นผู้แข็งขันขยันในการงาน
๒. สะตีมะโต ทำงานด้วยความระมัดระวังคือเป็นผู้มีสติ
๓. สุจิกัมมัสสะ เป็นผู้มีการงานบริสุทธิ์สะอาด
๔.นิสัมมะการิโน ใคร่ครวญตรวจสอบก่อนแล้วจึงทำ
๕. ธัมมะชีวิโน ประพฤติตนตั้งมั่นอยู่ในศีลในธรรมโดยปรกติ
๖ .อัปปะมัตตัสสะ เป็นผู้ไม่ประมาท
๗.สัญญะตัสสะ จะ เป็นผู้มีปกติสำรวม

ทั้ง ๗ ประการนี้ จะทำให้ยศเจริญยิ่ง

พรที่ ๕ พะละวัฑฒะโก  แปลว่า... ให้เจริญด้วยพละกำลัง ทุกคนปรารถนาให้ตนมีกำลังกาย และกำลังใจที่ดี ไม่มีโรคภัยไข้เจ็บ

อย่างไรก็ตามเมื่อคราวอายุมากขึ้นความไม่เที่ยงของสังขาร (อนิจจัง)ก็เกิดขึ้น เพียงแต่จะมากหรือน้อยก็เป็นไปตามกำลังบุญบารมีด้วยกันทั้งนั้น

พรที่ ๖ วัณณะวัฑฒะโก ... ให้เจริญด้วยวรรณะ

คำว่า “วรรณะ” หมายเอาผิวพรรณก็ใช่ คำกล่าวสรรเสริญก็ด้วย

พรที่ ๗ สุขะวัฑฒะโก  แปลว่า... ให้เจริญด้วยความสุข อุดมด้วยความสุข


ทุกคนปรารถนาก็คือความสุขกาย และสุขใจ สุขกาย…ต้องการมีความเป็นอยู่ที่ดีๆ ของอิริยาบถต่างๆทุกขณะ และ ความไม่มีโรคภัยเบียดเบียน และสุขใจ เพราะปราศจากกิเลสเบียดเบียน เป็นต้น


นี้คือความหมายของพรทั้ง ๗ ประการที่พร ซึ่งมีมูลเหตุมาจากการกระทำทางกาย วาจา ใจ ที่ประกอบด้วยกุศลของตนเป็นหลัก

การทำบุญก็เพื่อให้บุญนั้นชำระกิเลสอกุศลมลทินโทษที่มีอยู่ในใจ เมื่อกาย วาจา ใจ สะอาดบริสุทธิ์ ก็ย่อมเป็นที่มาของความเจริญและความสุข ทั้งหลาย ดังพุทธศาสนสุภาษิตที่กล่าวไว้ว่า “การสั่งสมบุญนำสุขมาให้”

ขอให้มีความสุขด้วยพรอันน่าปรารถนาค่ะ ^ ^

-น้อมเศียรเกล้า-

Create Date : 15 ตุลาคม 2555
Last Update : 15 ตุลาคม 2555 16:06:40 น.		2 comments
Counter : 1776 Pageviews.
Share Tweet