วันนี้มีประเด็นสดๆ ร้อนๆ บนหน้า FB ของสมาคมนักแปลและล่ามแห่งประเทศไทย คือมีคนประกาศหานักแปลเพื่ออ่านต้นฉบับภาษาอังกฤษ17 หน้า หัวข้อ Mapping Business Competencies to People Competencies แล้วให้แปลสรุปออกมาเหลือ 2 หน้า ในอัตราค่าตอบแทน 500 บาท (ห้าร้อยบาท) ส่งงานใน5-6 วัน

คืองานไม่ด่วนแต่เราเห็นราคาแล้วต้องคอมเมนท์ไปว่า “งานนี้น่าจะใช้เวลา 2-3 ชั่วโมงเพราะต้องอ่านต้นฉบ้บทุกหน้าแล้วถึงร่างสรุป ร่างเสร็จแล้วก็ต้องมาเกลา ถ้าค่าแรงชั่วโมงละ 1,500 บาท งานนี้น่าจะคิดสัก 3,000 - 4,500 บาท”

หลังจากนั้นมีนักแปลมาออกความเห็นหลายสิบคน ยาวเหยีดเลยอ่ะ ส่วนใหญ่มาแบบตำหนิคนที่โพสต์

บางคนต่อว่าว่ากำหนดราคางานอย่างนี้ ถือเป็นดูถูกอาชีพแปลอย่างมาก

บางคนแนะนำว่า คราวหน้าอย่ารับฝากโพสต์งานแบบนี้ให้ใคร(เพราะจะโดนถล่มแบบวันนี้) ได้

อีกท่านให้ความเห็นว่า ควรแปลมาเองแล้วมาขอความช่วยเหลือว่าสรุปถูกต้องไหมจะมีคนช่วยดูให้ฟรีๆ และไม่โดนด่าด้วย

แต่ก็มีบางคนที่เห็นใจคนโพสต์ว่าโดนด่าฟรี (แทนคนอื่น) โดยให้ความเห็นว่า “ค่าจ้างเท่าไหร่ขึ้นอยู่กับความพึงพอใจของผู้จ้างและผู้รับจ้าง” ทว่าก็ยังไม่เข้าทางดีนัก เพราะมีคนแย้งว่า “มาตรฐานต่ำมันจะทำให้อุตสาหกรรมตกต่ำไปด้วย”(เออจริง)

ไม่วายยังมีการโต้กลับมาว่า “เสื้อสามตัวร้อยกะ เสื้อตัวละสองแสน ก็เสื้อเหมือนกัน ต่างกันที่วัสดุ ความประณิต ความคงทนความสบายในการสวมใส่ ผมแค่มองว่างานทุกชิ้นมันมีผู้ผลิตและกลุ่มลูกค้าของมันเอง”(ที่เขาพูด มันก็จริงอีกนั่นแหละ)

เถียงกันยกนี้มาจบด้วยประโยคเด็ด “งานแปลไม่ใช่เสื้อจะมาเอาราคาถูกแลกกับคุณภาพต่ำไม่ได้” (แม่นแล่ว)

อีกคนคอมเม้นท์ชวนฮาว่า “อ่านตาแฉะได้ค่าตรวจตาห้าร้อย ค่ารักษายังไม่ได้เลย”

ที่น่าตลกยิ่งกว่า คือมีคนตอบรับงานด้วย เป็นผู้หญิง (แต่พอหลายคอมเมนท์เข้ามาตำหนิ คนรับงานลบคอมเม้นท์รับงานไปแล้ว)

เนื่องจากมีคนรับงานนี้ ก็มีคอมเม้นท์อีก

“เหนื่อยใจตรงที่ราคาต่ำเตี้ยเรี่ยดินขนาดไหนก็มีคนรับนี่แหละครับถ้านักแปลเราไม่เห็นค่าของตัวเราเองแล้ว ใครเล่าจะมาเห็น T_T”

“น้องไม่ใช่เจ้าของงานไม่ใช่คนกำหนดราคางานก็จริงครับแต่ถ้าน้องพอรู้บ้างว่างานตรงนี้มันควรมีมูลค่ายังไงอย่างน้อยก็บอกกล่าวชี้แจงให้เจ้าของงานเข้าใจสักนิดก็ดีนะครับ เช่นเพื่อนน้องอยากกินเอ็มเค แต่เขาอาจไม่รู้ราคาน้องซึ่งเห็นเขากำแบงค์ร้อยไปใบเดียวจะเดินเข้าร้านแล้วน้องอาจเดินไปลากแขนเขากลับมาแล้วบอกเค้าซักนิดว่า "แกมีร้อยเดียวจะกินเอ็มเคไม่ด๊ายยย" อะไรอย่างนี้น่ะครับ J ”

“ค่าเทอมเรียนโทการแปลจบหลักสูตรเกือบสองแสนต้องมาเจอการแข่งกันตัดราคา หน้าละ 80 หน้าละ 100เปลี่ยนใจเรียนอย่างอื่นก็ไม่ทันแล้ว เศร้า T_T”

พอมีประเด็นอย่างนี้ก็ได้ข้อคิดดีๆ จากหลายๆ ท่าน ขอยกคำของคุณจัตวา สุขถนอมวงศ์ “เคสนี่อาจเป็นเรื่องน่าเศร้า แต่มันก็คือความเป็นจริงอย่างหนึ่งที่นักแปลต้องเผชิญคิดง่ายๆ ว่ากระเป๋าถือยังมีขายตั้งแต่ใบไม่กี่ร้อยบาทไปจนถึงใบเป็นล้านๆ หามูลค่าของตัวเองให้เจอครับ ถ้าเรารู้ว่าเราเป็นกระเป๋าใบละหมื่นละแสน คนที่อยากซื้อกระเป๋าใบละ 399ย่อมไม่ใช่ลูกค้าของเรา ฉะนั้นปล่อยเขาไปเถอะครับตั้งใจเพิ่มมูลค่าให้ตัวเองไปเรื่อยๆ ดีกว่าลูกค้าที่เห็นค่าและยินดีจ่ายในราคาของเรายังมีอยู่อีกมากครับ สู้ๆ J “

ในที่สุด คนประกาศหานักแปล ออกมาแสดงความรับผิดชอบต่อจรรยาบรรณวิชาชีพนักแปลโดยการขอยกเลิกงานนี้และขอโทษทุกคนที่ทำให้ไม่สบายใจ

จบประเด็นเรื่องค่าจ้าง เอ้า มีประเด็นเรื่องจรรยาบรรณมาอีก

ผู้อ่านท่านหนึ่งติงว่า “ที่ยังคาใจคือนี่มันงานทำส่งอาจารย์ใช่มั้ยคะ เจตนาของอาจารย์ ต้องการให้อ่านให้เข้าใจแล้วสรุปเขียนออกมาเป็นภาษาไทย 2 หน้า แต่เจ้าของงานเลือกที่จะใช้เงินจ้างผู้อื่นให้ทำแทนแล้วจะเข้าใจสิ่งที่อาจารย์ให้อ่านได้อย่างไรคะ เรียนไปเพื่อเอาเกรด เอาคะแนนไม่ต้องการความรู้หรือต้องการพัฒนาตัวเองหรือคะ น่าเป็นห่วงนะคะเป็นห่วงทั้งเจ้าของงาน และอนาคตของประเทศชาติค่ะ” (เออ ใช่ ทำไมเราลึมนึกถึงเรื่องนี้ไปเลย แต่ตอนอ่านต้นฉบับ ก็ตะหงิดๆว่าจะเป็นงานในชั้นเรียนนี่แหละ)

ก็ยังไม่จบ เพราะมีคนออกมาให้ความเห็น (ที่หลายๆ คนรวมทั้งเราเห็นว่าไม่เข้าท่า) คือ อยากให้เข้าใจเจ้าของงานที่ไม่ได้เรียนวิชาเอกภาษาอังกฤษมาทำให้ต้องการผู้เชี่ยวชาญมาช่วย “ก็ทราบกันดีอยู่แล้วว่าการศึกษาของประเทศไทยใครเรียนสาขาอะไรก็จะเชี่ยวชาญเพียงสาขานั้นลองนึกถึงตัวเองต้องไปเรียนสาขาธุรกิจและต้องอ่านบทความเยอะๆก็คงต้องอยากได้ผู้เชี่ยวชาญมาช่วยเหลือเป็นธรรมดา”

เวรกรรม มีคนส่งเสริมให้จ้างคนอื่นทำการบ้านส่งอาจารย์ด้วยอนาคตประเทศชาติจะเป็นยังไง

ตอนเราเรียนโทบริหารธุรกิจ มีการบ้านวิเคราะห์งบการเงินเราไม่รู้เรื่องเลย ต้องขอให้เพื่อนที่จบบัญชีมาสอนเราในวันหยุดเพราะเราต้องการเข้าใจด้วยตัวเอง สามารถทำการบ้านในครั้งต่อๆ ไปได้ (ทุกวันนี้ดีใจมากเพราะอ่านงบการเงินบริษัทตัวเองเป็น เข้าใจตัวเลขที่ฝ่ายบัญชีส่งมาให้ดู) แล้วเล่มสารนิพนธ์ที่ต้องมีการทำสถิติ เราแจกแบบสอบถามเอง เตรียมคำถามเอง (คำถามมันถึงไม่สมบูรณ์ไงมีคนตอบแบบสอบถามท้วงมา) ส่วนการประมวลผลเราจ้างอาจารย์วิชาคณิตศาสตร์มาสอนเราวิเคราะห์สถิติ ทำ regression หรือ correlation อาจารย์สอนเราตัวต่อตัว เราขอให้อธิบายว่า ถ้าตัวเลขตัวนี้ต่ำหมายความว่ายังไง เราต้องการเข้าใจเนื้อหารายงานที่เราทำเพราะเราต้อง defend กับคณะอาจารย์ แล้วก็โชคดีที่เราทำอย่างนี้ (นิสัยส่วนตัวเราด้วย เราชอบทำอะไรเองอยากรู้ด้วยตัวเอง) เพื่อนบางคนจ้างทั้งดุ้นเลยจ้า แล้วพอตอนนำเสนอรายงาน ใบ้รับประทานตอนอาจารย์ถามเพราะไม่เข้าใจความสัมพันธ์ของตัวแปรแต่ละตัว

คำถามที่นักแปลควรกลับไปนั่งหาคำตอบให้ตัวเองเพื่อเป็นแนวทางในการรับงานในอนาคตคือ

- สมมติงานที่เสนอให้ทำเป็นการบ้านของนักศึกษาแต่ผู้ว่าจ้างให้ค่าแรง 5,000 บาท (ห้าพันบาท) คุณจะรับงานมั้ย

- สมมติงานเดียวกัน ให้ค่าแรง500 บาท (ห้าร้อยบาท) แต่ผู้ว่าจ้างคือเจ้านายเก่าผู้มีพระคุณคุณจะรับงานมั้ย

- สมมติงานอย่างนี้ให้ค่าแรง 500 บาท (ห้าร้อยบาท) โดยขณะนั้นคุณกำลังต้องการเงินมาใช้จ่ายจนกว่าจะได้รับเงินเดือนจากงานประจำ คุณจะรับงานมั้ย

- ถ้าตัดประเด็นเรื่องงานชิ้นนี้เป็นการบ้านของนักศึกษาแล้วผู้ว่าจ้างให้ราคา 500 บาท (ห้าร้อยบาท) คุณจะรับมั้ย

- ถ้าคุณไม่รู้ว่าเป็นการบ้านส่งอาจารย์คุณจะรับงานนี้มั้ย

คำถามนี้ไม่มีคำตอบถูกหรือผิดมันมีแต่ควรหรือไม่ควร (ในมุมมองของใคร) ใครอยากแสดงความเห็นกรุณาอีเมลมาหาเรา natchaon@yahoo.com เราอยากฟัง

**************************

ต่อเนื่องจากประเด็นเรื่องราคาด้านบน เราเคยไล่อ่านโพสต์ในหน้า FB ของ ส.ป.ล.ท.เพื่อรวบรวมอัตราค่าแปลที่ผู้ว่าจ้างเสนอ ลองอ่านดู

- มาตรฐานการแปล 1 หน้า A4 อยู่ประมาณ 4-500บาทต่อหน้า (มาตรฐานของใคร?)

- We do English to Translation from 500 baht per 1 page (A4 paper) and Thai to English translation from 600 baht per 1 page (A4 paper). (อันนี้ฝรั่งมาโพสต์ เดี๋ยวนี้ฝรั่งกระโดดลงมาเล่นตลาด local นักแปลไทยตายพอดี)

- ค่าแปลภาษาไทย-ญี่ปุ่น เรตกลางๆอยู่ประมาณ =2 บาทต่อคำ

- งานตรวจเช็คเอกสารภาษาญี่ปุ่น>ไทย (เกี่ยวกับการ์ตูน) ประมาณ5,000 คำญี่ปุ่น ให้ค่าตอบแทน 1,200 บาท

- การถอดเทปเป็นภาษาไทยแล้วแปลเป็นภาษาอังกฤษเนื้อหาที่ต้องแปลมักไม่ยาก แต่เสียเวลาในการกรอเทปกลับไปกลับมา การถอดเทปไม่ใช่ฟังครั้งเดียวก็พิมพ์ออกมาได้เลยต้องฟังย้อนหลังเพื่อให้เข้าใจถ้าเป็นบทสนทนาหรือสัมภาษณ์อาจเสียเวลาพิมพ์ว่าใครพูดอะไรตอนไหน ต้องใช้ทักษะและความชำนาญพอสมควร อัตราถอดเทป 100 บาทต่อนาทีก็ถือว่าเหมาะสม(ไม่รวมค่าแปล)

- ราคามาตรฐานของ audio translation = 3,000 บาทต่อชั่วโมงเทป ส่วนราคามาตรฐานของ audio transcription คือ 2,500 บาทต่อชั่วโมงเทป (มาตรฐานของใคร?) เงื่อนไข 1. เสียงฟังชัด 2. สำเนียงฟังรู้เรื่อง 3. เนื้อหาพูดฟังรู้เรื่อง

- ค่าตอบแทนล่ามในการสอนความรู้ในการสอบเทียบเครื่องมือวัด7 เรื่อง เพื่อการขอรับรองระบบ ISO ได้ค่าตอบแทนวันละ 5,000 บาทถือว่าน้อยเกินไปเนื่องจากเป็นงานเทคนิคค่าตอบแทนควรจะ x 3 สำหรับล่ามแบบ consecutive ถ้าล่ามแบบ simultaneous จะคิดค่าตอบแทนมากขึ้นอีก

- งานล่ามโรงงานอาหาร ล่ามภาษาญี่ปุ่นทำงานต่างจังหวัด (ภาคใต้) มีค่ารถทัวร์ให้ ถ้าอยากนั่งเครื่องทำได้คะแต่ต้องจ่ายค่าส่วนต่างเองค่ะ ให้ค่าจ้าง 4,500 บาทต่อวัน (ความเห็น: นั่นรถทัวร์จากกรุงเทพลงไปทางใต้อย่างต่ำก็ 8-10 ชั่วโมง ส่วนนี้เข้าใจว่าลูกค้าไม่จ่ายค่าเสียเวลาให้ หลายๆ คนน่าจะมองว่าได้ค่าจ้างเท่านี้ไม่น่ารับเพราะเข้าเนื้อ)

- ต้องการล่ามอังกฤษ ไทย มาช่วยงานรวบรวมเอกสารธุรกรรมทางการเงินระหว่างประเทศทำงาน 3 วัน ให้ค่าแรง 9,000บาท จ่ายก่อนเริ่มงาน 50% อีก 50% จ่ายหลังงานเสร็จ 7 วัน

- หาล่ามไทย-ญี่ปุ่น ล่ามเนื้อหางานเกี่ยวกับระบบคอมพิวเตอร์ ให้ค่าจ้าง 4,000บาท ทำงานในกรุงเทพ

*******************

เรื่องตั้งราคาค่าแปลเราเคยเขียนบล็อกไปเมื่อนานมาแล้ว หากสนใจ ลองค้นดูบล็อกเก่าๆ แต่จะเล่าสั้นๆ ว่า ค่าแปลตั้งราคาได้หลายแบบเช่น 

- ตั้งตามงบประมาณของผู้ว่าจ้าง คือตามต้นทุนของผู้ว่าจ้าง กรณีเอเจนซี่แปล ได้แก่ ค่าการตลาด ค่าโปรเจ็กต์เมเนเจอร์ ค่าบ.ก. (บังคับแก้) etc. ส่วนกรณีลูกค้าที่เป็น end-user อาจจะเป็นงบประมาณของหน่วยงาน

- กำหนดตามความต้องการของนักแปล คือตามต้นทุนของนักแปล เช่นค่าใบรับรองคุณวุฒิ ค่าเรียนการแปล (ค่าเรียนหลักแสนบาท ต้องถอนทุนคืน) ค่าซอฟท์แวร์ช่วยแปล etc. หรือตามความจำเป็นของนักแปลเช่น แม่ป่วยต้องรีบใช้เงิน ลดไปเลย 30% 

- คำนวณตามระยะเวลาที่ต้องใช้ทำงานนั้น อย่างเร็วๆ นี้มีลูกค้าให้เราตรวจคำแปล 1,400คำ ให้คำละ 1 บาท เราว่าก็ธรรมดานะแต่คำสั่งคือ แก้ตรงไหน ให้เขียนอธิบายด้วย แล้วก็มีคำสั่งพิเศษบางอย่างในการตรวจซึ่งคำนวณแล้ว น่าจะใช้เวลา 2 ช.ม. x 1,500 บาท = 3,000 บาท ดังนั้นเราจึงไม่รับงานนี้ 

- อิงราคาตลาด คือ สืบจากเน็ตว่าคนอื่นคิดกันเท่าไหร่ ดูคุณวุฒิด้วยว่าคนที่คิดคำละ 25สตางค์ เขาจบอะไรมา คนที่คิดคำละ 6 บาทเขามีใบรับรองอะไรในมือ 

- ปรับตามอุปสงค์ของตลาด คือ ถ้างานที่ประกาศ ไม่มีนักแปลมาเสนอราคาเลย (อาจจะเพราะเป็นงานด่วน ต้องส่งภายในข้ามคืน หรือเป็นงานเทคนิคมากๆ) ก็อาจจะคิดราคาแพงกว่าปกติ

เราอ่าน White Paper ของ SDL เรื่องการกำหนดค่าแปล ขอตัดบางส่วนมาให้อ่านดังนี้

“Generally speaking, your lowest rates will be for translation companies (I look at this as a “fee” for the company doing your marketing, project management, editing and collections for you). You may also have a middle rate for international organizations, which generally pay a non-negotiable fixed rate that is higher than most translation companies pay but lower than I would charge direct clients. Your highest rates will be for direct clients, since they require a lot more hand holding than translation companies and international organizations. Plus, you have to factor in compensation for doing (or hiring someone else to do) all the marketing,project management, editing and collections yourself.”

American Translators Association (ATA) Past President Marian S. Greenfield.