เป็นข่าวใหญ่โต เมื่อพลูโตจะโดนปลดจากเก้าอี้ ตัวที่ 9...
ระบบสุริยะของเราจะมีดาวเคราะห์ 8 ดวง หรือ 12 ดวง ด้วยนิยามใหม่ที่เสนอโดยสหพันธ์ดาราศาสตร์นานาชาติ(IAU) สมาชิก IAU จำนวนประมาณ 2500 คนจะออกเสียงต่อข้อเสนอนี้ในวันที่ 24 สิงหาคม 2549 แม้ว่าจะมีวัตถุกลมหลายร้อยดวงที่พบอยู่เลยวงโคจรของเนปจูนออกไป พยายามจะอุดช่องว่างขนาดใหญ่ในทางดาราศาสตร์ซึ่งไม่เคยมีนิยามเกี่ยวกับคำว่า ดาวเคราะห์ มาก่อน การค้นพบโลกขนาดเท่าพลูโตในช่วงไม่กี่ปีนี้ทำให้นักดาราศาสตร์เกิดการโต้แย้งอย่างรุนแรงเกี่ยวกับการเรียกชื่อ ซึ่งทำให้มีแนวความคิดว่าจะให้ ดาวเคราะห์น้อยเซเรส (Ceres) ซึ่งกลม ดวงจันทร์คารอน(Charon)บริวารของดาวพลูโตซึ่งมีขนาดใหญ่ รวมไปถึงวัตถุขนาดใกล้เคียงดาวพลูโตที่อยู่ไกลออกไปอย่าง 2003UB313(เส้นผ่าศูนย์กลาง 2,380 กิโลเมตร) จะกลายเป็นดาวเคราะห์ด้วยหรือไม่
หลังจากสัปดาห์แห่งความวุ่นวายที่การประชุมทั่วไปของสหพันธ์ดาราศาสตร์นานาชาติ(IAU) ครั้งที่ 206 ที่กรุงปราก สาธารณรัฐเชค ผลการประชุมในวันที่ 24 สิงหาคมก็สรุปออกมา วัตถุทั้ง 3 ชิ้นที่จะทำให้ระบบสุริยะเพิ่มเป็น 12 ก็ถูกตัดออกและมีผลกระทบถึงดาวพลูโตด้วยที่ถูกปลดจากการเป็นดาวเคราะห์อย่างเป็นทางการ ทำให้ระบบสุริยะของเรามีดาวเคราะห์เหลือเพียง 8 ดวง ทางออกเกิดขึ้นเมื่อมีนิยามดาวเคราะห์ในระบบสุริยะของเราในแบบที่มีแต่ดาวพุธ, ศุกร์, โลก, อังคาร, พฤหัส, เสาร์, ยูเรนัส และเนปจูนที่ผ่าน ตั้งแต่บัดนี้ไป วัตถุทรงกลมขนาดเล็กกว่าที่โคจรรอบดวงอาทิตย์ซึ่งรวมถึงดาวเคราะห์น้อยเซเรส(Ceres), อดีตดาวเคราะห์ พลูโต และลูกบอลหิมะในแถบไคเปอร์ที่มีชื่อว่า 2003UB313 อาจจะถูกเรียกว่า ดาวเคราะห์แคระ(dwarf planet) สมาชิก IAU ส่วนใหญ่บอกว่าดาวเคราะห์แคระไม่ได้เป็นดาวเคราะห์ และถ้ามีวัตถุอื่นในระบบสุริยะของเรา ที่ไม่ใช่ทั้งดาวเคราะห์และดาวเคราะห์แคระและดวงจันทร์ จะเรียกว่าอะไร IAU ตัดสินใจว่าดาวเคราะห์น้อยเกือบทั้งหมด, ดาวหางและวัตถุขนาดเล็กอื่นๆ จะถูกเรียกว่า วัตถุขนาดเล็กในระบบสุริยะ(small solar-system bodies)
ทางเลือกดั่งเดิมของนิยามดาวเคราะห์ซึ่งเผยแพร่เมื่อวันที่ 16 สิงหาคมทำให้ พลูโต, เซเรส, 2003UB313 และอาจจะแม้แต่ดวงจันทร์ที่ใหญ่ที่สุดของพลูโต คือ คารอน(Charon) เป็นดาวเคราะห์ด้วย แต่ข้อเสนอดาวเคราะห์ทั้ง 12 (ซึ่งมาจากความกลมที่มีผลจากแรงโน้มถ่วง และอาจจะเพิ่มมากถึง 53 ดวง) กลับได้รับการวิจารณ์จากนักวิทยาศาสตร์ที่บอกว่าดาวเคราะห์ควรเป็นวัตถุโดดเด่นที่อยู่ในบริเวณนั้น การประชุมถกเถียงเมื่อวันที่ 22 สิงหาคม นิยามใหม่ก็เกิดขึ้นโดยมีวัตถุที่ใหญ่ที่สุดเพียง 8 ดวงตั้งแต่ดาวพุธจนถึงเนปจูน(ไม่รวมดวงจันทร์อื่นๆ) และปลดพลูโตและวัตถุคล้ายคลึงกันไปสู่สถานะการเป็นดาวเคราะห์แคระ เนื่องจากพวกมันเป็นส่วนหนึ่งในดงวัตถุที่มีอยู่ในบริเวณนั้น แต่โลกและดาวเคราะห์อื่นอีก 7 ดวงได้กวาดวัตถุขนาดใหญ่อย่างนี้ออกไป
การออกเสียงนี้มีนักดาราศาสตร์เพียง 424 คนที่ยังคงอยู่ในการประชุมวันสุดท้าย Alan Stern ผู้นำปฏิบัติการ New Horizon เพื่อสำรวจพลูโตจาก SwRI กล่าวว่า มีนักดาราศาสตร์บนโลกไม่ถึง 5% เท่านั้นที่ออกเสียง เขากล่าวว่า นิยามนี้เฟะ ด้วยเหตุผลทางเทคนิค สมาชิกแผนกวิทยาศาสตร์ดาวเคราะห์จำนวน 1300 คนของประชาคมดาราศาสตร์อเมริกัน(AAS) ซึ่งเป็นนักวิทยาศาสตร์ดาวเคราะห์กลุ่มใหญ่ที่สุดในโลก ให้ความเห็นว่ายอมรับข้อเสนอดั่งเดิมได้ เขากล่าวว่า ไหนลองบอกผมหน่อยว่ามีตรงไหนในดาราศาสตร์ที่เราแยกแยะวัตถุโดยดูสิ่งที่ล้อมรอบมัน ตลกสิ้นดี ข้อเสนออื่นๆ บอกให้ติดคำว่า ดั่งเดิม(classical) เข้ากับดาวเคราะห์ขนาดใหญ่ 8 ดวง อย่างที่ Jocelyn Bell-Burnell จากคณะกรรมการตัดสิน IAU บอกว่าจะมีดาวเคราะห์ 2 แบบคือ ดั่งเดิมกับแคระ ข้อเสนอนี้จะไม่ดึงพลูโตออกจากการเป็นดาวเคราะห์ แต่ผู้ออกเสียงก็ปฏิเสธข้อเสนอนี้ไป ผลสรุปก็คือเด็กนักเรียนไม่ต้องกังวลว่าจะท่องจำชื่อดาวเคราะห์เป็นโหล หนังสือในอนาคตจะมีรายชื่อดาวเคราะห์เพียง 8 ดวง แล้วจะกล่าวถึงดาวเคราะห์แคระที่มีจำนวนมากขึ้นด้วย
Michael E. Brown ผู้ค้นพบร่วม 2003UB313 ซึ่งมีชื่อเล่นว่า ซีน่า(Xena) จากแคลเทค กล่าวว่า แน่นอนว่าผมไม่พอใจที่ซีน่าไม่ได้เป็นดาวเคราะห์ดวงที่สิบ แต่ในที่สุดผมก็สนับสนุน IAU ในการตัดสินใจที่ยากและกล้าหาญนี้ พลูโตไม่ควรจะถูกเรียกว่าดาวเคราะห์ถ้ามันถูกค้นพบในวันนี้ และผมคิดว่าความจริงที่เราค้นพบวัตถุในแถบไคเปอร์(KBOs) ที่มีขนาดใหญ่กว่าพลูโตจะยิ่งเขย่าสถานะของมัน เหตุผลเดียวที่พลูโตอยู่ในวงโคจรปัจจุบันที่มันเป็นก็คือเนปจูนดึงมันและปกป้องมันไว้ โดยเนปจูนบังคับพลูโต(และวัตถุน้ำแข็งอื่นๆ ที่เรียกว่า พลูติโน plutinos) ให้โคจรไปรอบดวงอาทิตย์สองรอบในทุกๆ สามรอบวงโคจรของเนปจูน ขณะที่สถานะที่แท้จริงของ 2003UB313 ก็สรุปแล้ว IAU ขอร้องให้ Brown เปิดเผยชื่อที่แท้จริงของมันซึ่งจะประกาศภายในเดือนหน้านี้ แม้ว่า IAU จะปลดพลูโตออกจากดาวเคราะห์ แต่พวกเขาก็บอกว่าพลูโตควรจะได้รับการจำแนกในฐานะต้นแบบของวัตถุที่มีวงโคจรตัดกับวงโคจรเนปจูน(trans-Neptunian object) ประเภทใหม่ ขณะที่ดาวเคราะห์แคระที่เดินทางรอบดวงอาทิตย์ใช้เวลานานและรี จะถูกแยกออกจากเซเรสที่โคจรใกล้กว่า แต่พวกเขายังไม่เห็นพ้องว่าจะเรียกวัตถุนั้นว่าอะไร ข้อเสนอให้เรียกวัตถุคล้ายพลูโต(plutonian objects) ได้ตกไปแล้ว ขณะที่ข้อเสนอจะเรียกว่า พลูตอน(pluton) อาจทำให้สับสนกับคำในทางธรณีวิทยาได้(พลูตอนหมายถึงหินอัคนีประเภทหนึ่ง และในภาษาฝรั่งเศสและอีกหลายภาษา พลูตอนเป็นชื่อของพลูโตเองด้วย) แต่ไม่ใช่ว่าทุกคนจะชอบใจกับดาวเคราะห์แคระ Brown กล่าวว่า มันมีคำที่ใช้อธิบายสิ่งเหล่านี้อยู่แล้วก็คือ planetoid ผมประหลาดใจที่พวกเขาจะสร้างคำที่ไม่มีใครใช้แทนที่จะใช้คำที่มีอยู่แล้ว แต่กลุ่มนักวิทยาศาสตร์ที่ศึกษาปฏิสัมพันธ์ของดาวเคราะห์จะเป็นกลุ่มที่มีปัญหามากที่สุด นิยามเดิมมองเฉพาะแต่เพียงธรรมชาติทางกายภาพของวัตถุเท่านั้นโดยไม่แตะเรื่องสภาวะแวดล้อมการโคจรเลย ก่อนหน้านั้น Julio Fernandez จากมหาวิทยาลัยแห่งสาธารณรัฐในมอนเดวิเดโอ อุรุกวัย แสดงทางเลือกอื่นที่นิยามดาวเคราะห์เป็น วัตถุที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในประชากรบริเวณนั้น ซึ่งจะทำให้พลูโต, คารอน, เซเรส และ KBOs ไม่เป็นดาวเคราะห์ ด้วยนิยามสรุปนี้ ถ้ามีการค้นพบดาวเคราะห์ขนาดเท่าดาวอังคารอยู่ที่ระยะทาง 200 AU ก็จะถูกจัดเป็นดาวเคราะห์แคระด้วย นักดาราศาสตร์บางคนต้องการจะยกเลิกการตัดสินทั้งหมดในปีนี้ของ IAU ในการประชุมที่จัดขึ้นทุกๆ 3 ปีครั้งหน้าในปี 2009 ที่กรุงริโอ เดอ จาเนโร ในบราซิล แต่ Kaare Aksnes จากมหาวิทยาลัยออสโล นอร์เวย์ บอกว่าถ้าไม่มีนิยามที่เห็นพ้องกัน นักดาราศาสตร์คงจะหัวเราะและเรียกว่าเป็นเรื่องปัญญาอ่อน นอกจากนี้ Stern ยังบอกว่าภาษาในข้อสรุปนี้มีจุดบกพร่อง มันบอกว่า ดาวเคราะห์จะต้องกวาดสภาวะรอบข้างรอบวงโคจรของมันออก แต่โลก, ดาวอังคาร, พฤหัส และเนปจูน ต่างก็มีดาวเคราะห์น้อยเป็นเพื่อนบ้านด้วย เขากล่าวว่า แน่นอนว่าในเขตของโลกมันยังไม่เอี่ยมอ่องเพราะมี NEOs(near-Earth objects) ตัดผ่านวงโคจรของโลก ในขณะที่ดาวพฤหัสเองก็มีดาวเคราะห์น้อยทรอย(Trojan asteroid) ประมาณ 5 หมื่นดวง Paul Hertz หัวหน้านักวิทยาศาสตร์อำนวยการปฏิบัติการวิทยาศาสตร์ที่สำนักงานใหญ่นาซ่า กล่าวว่า แน่นอนว่านาซ่าจะใช้แนวทางใหม่ที่วางโดย IAU เรายังคงดำเนินการสำรวจวัตถุที่น่าสนใจที่สุดในระบบสุริยะต่อไป ไม่ว่าพลูโตจะถูกเรียกว่าอะไรก็ตาม เซเรสซึ่งเป็นดาวเคราะห์น้อยขนาดใหญ่ที่สุดก็เป็นหนึ่งในวัตถุที่น่าสนใจ ในปี 2007 นาซ่าจะส่งยานอรุณรุ่ง(Dawn) เพื่อศึกษาเซเรสด้วย ในความเป็นจริงแล้วเมื่อมีการค้นพบเซเรสครั้งแรกในปี 1801 มันก็ถูกเรียกว่าดาวเคราะห์ แต่เมื่อมีการค้นพบวัตถุลักษณะเดียวกันเพิ่มมากขึ้น นักดาราศาสตร์ตัดสินใจเรียกพวกมันเป็นวัตถุกลุ่มใหม่ว่า ดาวเคราะห์น้อย แทน แต่สำหรับผู้ค้นพบพลูโตแล้ว Patricia ภรรยาม่ายวัย 94 ของไคลด์ ทอมโบห์(Clyde Tombaugh) กล่าวว่า สำหรับไคลด์แล้วคง บอกว่า ก็มันอยู่ตรงนั้น คุณจะทำยังไงกับมันก็ได้ เธอบอกว่าสามีเธอผิดหวังเมื่อนักวิทยาศาสตร์เริ่มตั้งคำถามว่าพลูโตควรเป็นดาวเคราะห์หรือไม่ เธอบอกว่าสามีเธอซึ่งเสียชีวิตในปี 1997 ด้วยวัย 90 ปี น่าจะยอมรับข่าวนี้ ไคลด์จะพูดว่า วิทยาศาสตร์เป็นสิ่งที่ก้าวหน้าไปและถ้าคุณจะเป็นนักวิทยาศาสตร์ คุณก็ต้องยอมรับ นอกจาก Tombaugh จะเป็นผู้ค้นพบพลูโตซึ่งเป็นงานชิ้นเอกแล้ว ยังค้นพบดาวเคราะห์น้อยอีกหลายดวงซึ่งตั้งชื่อตามภรรยา, ลูกและหลาน นักวิทยาศาสตร์คนอื่นตั้งชื่อดาวเคราะห์น้อยดวงหนึ่งตามชื่อเขาคือ 1604 Tombaugh เถ้ากระดูกส่วนหนึ่งของเขาได้ไปกับยาน New Horizons ซึ่งจะผ่านเข้าใกล้พลูโตประมาณวันที่ 14 กรกฎาคม 2015
พลูโตจะไปอยู่ในวัตถุประเภทใหม่ที่เรียกว่า ดาวเคราะห์แคระ(dwarf planet) แทน(อย่างไรก็ตาม ดาวเคราะห์แคระไม่ได้เป็นดาวเคราะห์ ) วัตถุเหล่านี้ผ่านบรรทัดฐานบางข้อนั้นคือ กลมและไม่ได้เป็นดาวบริวาร เซเรส(Ceres) ซึ่งอยู่ในแถบดาวเคราะห์น้อยระหว่างดาวอังคารและดาวพฤหัส จะถูกเรียกว่าดาวเคราะห์แคระด้วย ดาวเคราะห์แคระดวงอื่นในละแวกเดียวกับพลูโต รวมถึงวัตถุที่มีชื่อเล่นว่า ซีน่า(Xena) หรือ 2003UB313 ก็ถูกจัดในกลุ่มนี้ด้วย แต่ IAU ซึ่งบอกว่าจะใช้ชื่อว่าวัตถุคล้ายพลูโต(plutonian objects) ถูกโหวตออกไป การเคลื่อนไหวนี้มีเพียงลดความรุนแรงจากการปลดพลูโตลง Owen Gingerich ประธานคณะกรรมการนิยามดาวเคราะห์กล่าวเตือนตั้งแต่ต้นอาทิตย์ว่า มีแฟนคลับพลูโตกลุ่มใหญ่อยู่ข้างนอกนั้นที่เฝ้าวิงวอนการตัดสินใจของเราอยู่ การปฏิเสธ วัตถุคล้ายพลูโต ไม่ได้เพียงสร้างความไม่พอใจให้กับแฟนของพลูโตเท่านั้น ยังหมายความถึงว่ากลุ่มวัตถุนี้ยังไม่มีชื่อเรียก ท่ามกลางความโล่งใจของ IAU ที่การออกเสียงผ่านไปด้วยดี แต่ก็ยังมีเสียงซุบซิบถึงความสับสนที่บอกถึงปัญหาบางอย่าง Donald Lubowich ผู้ประสานงานดาราศาสตร์ กล่าวให้เหตุผลว่า ดาวฤกษ์แคระก็ยังเป็นดาวฤกษ์อยู่ คนแคระก็ยังเป็นคน เขาพูดถึงพลูโตว่า ดาวเคราะห์แคระก็ยังคงเป็นดาวเคราะห์อยู่ หมายเหตุ นิยามอย่างเป็นทางการของดาวเคราะห์ คือ เป็นเทหวัตถุที่อยู่ในวงโคจรรอบดวงอาทิตย์, มีมวลเพียงพอที่จะเกิดแรงโน้มถ่วงภายในตัวมันเองที่จะทำให้พื้นผิวแข็งมีรูปร่างเกือบกลมได้ และกวาดรอบๆ วงโคจรของมันออกไป A celestrial body that is (a) is in orbit around the Sun ,and (b) has sufficient mass for its self-gravity to overcome rigid- body forces so that it assumes a hydrostatic-equilibrium(nearly round) shape, and (c) is the dominant object in its local population zone
อัจฉรีย์ อู่พุฒินันท์
แหล่งที่มา skytonight.com - goodbye,Pluto. Hello,dwarf planets! space.com Pluto demoted : no longer a planet in highly controversial definition sciam.com - astronomers relegate Pluto to dwarf status astronomy.com its official : IAU demotes Pluto jpl.nasa.gov Honey,I shrunk the Solar System sciam.com Pluto discoverer would understand demotion : widow skytonight.com the day we lost Pluto nature.com : Pluto loses planet status
Create Date : 03 กันยายน 2549 |
Last Update : 3 กันยายน 2549 1:25:53 น. |
|
22 comments
|
Counter : 2591 Pageviews. |
|
|
|
ก้อฉลองการอัพยา..เอ้ย..ม่ายช่าย อัพบล็อคครบ 50 บล็อก เลยให้เพื่อนเข้ามาทายสิ่งของชิงรางวัล บล็อคที่แล้วที่ปัยสวนลุม มาแหละ ยังไม่ปิดการทายผลนะครับ ทายมาได้เรื่อยๆจนกว่าจะประกาศชื่อ ผู้โชคดีนะครับ เอ้อ..มีรางวัลชมเชย เพิ่มขึ้นมาอีก 3 รางวัลครับ
ขอบคุณเพื่อนๆ พี่ ทุกท่านอีกรอบที่แวะเข้ามาครับ