BlogGang.com : : สมาชิกหมายเลข 6393385 : ๒. สมุทัย

กรรมเก่า คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ.เป็นเจ้าบทบาทเดิม จากนั้น การศึกษาอาศัยปรโตโฆสะ ซึ่งมีคติว่า "คนเป็นไปตามสภาพแวดล้อมที่ปรุงปั้น" และโยนิโสมนสิการ ซึ่งมีคติย้อนกลับว่า "ถ้าเป็นคนรู้จักคิด แม้แต่ฟังคนบ้าคนเมาพูด ก็อาจสำเร็จเป็นพระอรหันต์"

<<

สิงหาคม 2565

>>

	1	2	3	4	5	6
7	8	9	10	11	12	13
14	15	16	17	18	19	20
21	22	23	24	25	26	27
28	29	30	31

21 สิงหาคม 2565

๒. สมุทัย

ทีนี้ พระพุทธเจ้าตรัสต่อไป (ข้อสอง คือ สมุทัย) ว่า อิทํ โข ปน ภิกฺขเว ทุกฺขสมุทโย อริยสจฺจํ   บอกว่า ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย นี้คือตัวอริยสัจ คือสมุทัย คือเหตุเกิดแห่งทุกข์ นี่คือความจริง คือ เหตุให้เกิดทุกข์.

เหตุให้เกิดทุกข์ มีทุกข์แล้วมันต้องมีเหตุให้เกิด ทุกข์มันเป็นตัวผล อันนี้เหตุให้เกิดทุกข์คืออะไร ? เหตุให้เกิดทุกข์ เรียกว่า สมุทัย

สมุทัยนั่นหมายถึงอะไร ? พระองค์อธิบายต่อไปว่า ยายํ ตณฺหา โปโนพฺภวิกา นนฺทิราคสหคตา ตตฺรตตฺราภินนฺทินี บอกว่า ตัณหาใด ตัณหาอย่างใด โปโนพภวิกา เป็นไปเพื่อความเกิดอีก นันทิราคะสะหะคะตา เป็นไปเพื่อกำหนัดเพลินเพลิน ตัตระตัตราภินันทินี ยินดีรักในสิ่งนั้น

ลักษณะของตัณหา อาการของตัณหานั้นมี ๓ แบบ เมื่อเกิดตัณหาแล้ว หมายความว่า เป็นไปเพื่อการเกิดอีก เป็นไปด้วยความกำหนัดเพลินเพลิน เป็นไปด้วยความยินดีในอารมณ์นั้นๆ คือ ตัณหา อาการอย่างนั้น เขาเรียกว่า ตัณหา มันมีอาการ ๓ อย่าง เป็นเหตุให้เกิดอีก

เกิดอะไร ? ก็เกิดความอยากในเรื่องนั้น ได้อะไรมาก็อยากแล้วอยากอีก คือเกิดอีก แล้วก็เป็นไปด้วยความกำหนัดยินดี สิ่งนั้นมันเป็นที่ตั้งแห่งความกำหนัด ราคะ คือความยินดี ตัตระตัตราภินันทินี ยินดีนักในอารมณ์นั้นๆ เพลิดเพลินนักอยู่ในอารมณ์นั้นๆ นั่นเป็นอาการของตัณหา ถ้าใจเรามันเป็น ๓ อย่าง ก็แสดงว่าตัณหาตั้งขึ้นแล้ว ก่อรากก่อฐานขึ้นในจิตใจของเราแล้ว  ตัณหา โดยชื่อมีกี่อย่าง ? เสยฺยถีทํ กามตณฺหา ภวตณฺหา วิภวตณฺหา ตัณหานั้นมันมี ๓ ชื่อ กามตัณหา ภวตัณหา วิภวตัณหา

เหตุเกิดแห่งทุกข์

เรียกตามศัพท์ว่า สมุทัย

    กามตัณหา   ก็คือความดิ้นรนในกาม อยากในรูป ในเสียง  ในกลิ่น ในรส ในสัมผัส.  ภวตัณหา ความอยากเป็นอะไรต่างๆ  กามตัณหานั่น อยากมี จำง่ายๆ  ภวตัณหา อยากเป็น. คนเรามันมี ๒ อย่าง  อยากมี อยากเป็น  ที่เป็นกันโดยมาก อยากมี อยากเป็น. อยากเป็นอะไร ? อยากจะเป็นไอ้โน่น อยากจะเป็นไอ้นี่ จึงชื่อว่า  ภวตัณหา ภวตัณหา แปลว่า ความอยากเป็น วิภวตัณหา คืออยากไม่มีไม่เป็น  (ไม่อยากมี ไม่อยากเป็น) ไม่ใช่อยากไม่มีไม่เป็นด้วยปัญญา แต่อยากไม่มีไม่เป็นด้วยอำนาจกิเลส

คนผูกคอตาย พวกฆ่าตัวตาย คือ  วิภวตัณหา มันเบื่อโลกไม่เข้าท่า แล้วมันผูกคอตาย ยิงตัวตาย โดดน้ำตาย ตามใจเถอะ มันตายแล้วก็แล้วกัน นี่พวกวิภวตัณหา ไม่อยากอยู่แล้ว ไม่อยากเป็นแล้ว นี่เป็นตัณหาเหมือนกัน ตายด้วยตัณหา เพราะฉะนั้น ท่านบอกว่า ฆ่าตัวตายเป็นบาป เพราะใจเศร้าหมอง ใจมันมีตัณหาครอบงำ ไม่มีปัญญา ไม่เข้าใจเหตุผล ไม่ได้คิดว่าเราเกิดมาเพื่ออะไร อยู่เพื่ออะไร สิ่งที่ควรทำเวลานี้คืออะไร คิดไม่ได้ คิดอยู่เฉพาะเรื่องจะเอาให้ได้ เช่น ชายหนุ่มไปรักหญิงสาว พอหญิงสาวเขาไม่รักผลักไส แหม เสียอกเสียใจ ไม่มีเธอฉันอยู่ในโลกไม่ได้

ไอ้เวลาเกิดมาเธอเกิดมาด้วยหรือเปล่า ไม่เห็นเกิดคลอดจากในท้องมาสักรายเดียว มันเพิ่งเอามาใส่ในหัวเมื่อไม่กี่วันมานี่เอง แล้วก็ไปยึดมั่นเสียนักหนา ว่าชีวิตฉันมันอยู่กับเธอ ถ้าปราศจากเธอแล้วฉันอยู่ไม่ได้ พูดไปแบบบ้าๆบอๆ ไม่เข้าเรื่องอะไร อย่าไปพูดแบบนั้นขายหน้าเขา

คนบวชแล้วก็อย่าไปพูดอย่างนั้น ว่าไม่มีเธอแล้วฉันอยู่ไม่ได้ ปัดโธ่ ทำไมจะอยู่ไม่ได้ นี่เขาเรียกว่าพูดแบบตัณหา พวกกามตัณหาจัด ภวตัณหามันเข้ามาสุมอยู่ในอกในทรวง เลยพูดคำเลอะเทอะไป แล้วก็เป็นคำไพเราะเพราะพริ้ง นักประพันธ์ชอบเอาไปเขียนให้พระเอกเพ้อฝัน นี่เขาเรียกว่าไม่เข้าเรื่อง พระเอกไม่เข้าเรื่อง พระเอกไม่เข้าวัด

ทีนี้ เราเข้าวัดเข้าวาแล้ว ถึงแม้เขาจะจากไป ก็พูดว่า ถึงแม้เธอจะจากไปฉันก็อยู่ได้ พูดอย่างนั้นเสียบ้าง ฉันยังอยู่ได้ ฉันเกิดไม่ได้แบกเธอมา ฉันมาคนเดียว เวลาตายฉันก็ตายคนเดียว ไม่ใช่ว่าเธอจะตายพร้อมกับฉัน ฉันตายพร้อมกับเธอไม่มีล่ะ เพราะฉะนั้น ถึงไม่มีเธอ ฉันก็อยู่ได้ คอยดูสิ ฉันจะอยู่ให้ดู พูดอย่างนั้น ให้มันเข้มแข็งเสียหน่อย เพราะว่า ถ้าอยู่ไม่ได้ก็ค่อยหาใหม่ต่อไป แต่ว่าพูดให้มันแข็งๆไว้หน่อยก่อน นี่อย่างนี้นะ เรียกว่า ตัณหา
กามตัณหา คืออยากมี ภวตัณหา อยากเป็น วิภวตัณหา  อยากจะไม่มีไม่เป็นในเรื่องนั้นด้วยความเขลา เขาเรียกว่า สัมปยุตต์ด้วยโมหะ ด้วยอวิชชา ไม่สัมปยุตต์คือไม่ประกอบด้วยปัญญา ถ้าประกอบด้วยปัญญาแล้วมันคลายตัณหา ตัณหานี่เขาเปรียบเหมือนกับเชือกที่ผูกไว้หย่อนๆ ยานๆ หลวมๆ แต่ว่าดิ้นไม่หลุด เชือกนี้น่ากลัว ในคัมภีร์ท่านเขียนบอกว่า สายโซ่เหล็กเอามาผูกคนนี้ก็ยังไม่อยู่ ไม่แข็งแรง แต่ว่าสายโซ่คือตัณหาที่ผูกไว้หย่อนๆ ยานๆนั่นแหละ มันมั่นคงหนักหนา ดิ้นไม่หลุดเลยทีเดียวนี่ มันผูกไว้มั่นคงนักไอ้ตัณหานี่

เพราะฉะนั้น เราต้องรู้ว่าเชือกอะไรผูกเรา อะไรมันมัดเราไว้ เราก็แก้เสีย แก้ปมนั้นออกไปเสีย ก็คลายตัณหา คลายสมุทัย  สมุทัย   แปลว่า เหตุให้เกิดทุกข์ แปลว่า ตั้งขึ้นพร้อมก็ได้ เป็นเหตุให้เกิดทุกข์.

นึกถึงความอยากแบบ ฉันทะ ไว้ด้วย. ตัณหา ชื่อเต็ม "ตัณหาฉันทะ" ตัณหาอยากในแง่อกุศล ฉันทะ ชื่อเต็ม "ธรรมฉันทะ" ฉันทะอยากในแง่กุศล ตัวอย่าง ก็ข้อ ๑ ในอิทธิบาท ๔ ฉันทะ วิริยะ จิตตะ วิมังสา

Create Date : 21 สิงหาคม 2565

Last Update : 25 มกราคม 2567 19:35:53 น.

0 comments

Counter : 327 Pageviews.

สมาชิกหมายเลข 6393385

Location :

[ดู Profile ทั้งหมด]

	ฝากข้อความหลังไมค์
	Rss Feed
	ผู้ติดตามบล็อก : 9 คน [?]

Webmaster - BlogGang

[Add สมาชิกหมายเลข 6393385's blog to your web]

Bloggang.com